Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Bioleg > UG 2.4 > Flashcards

UG 2.4 Flashcards

1
Q

allan o beth? rho enghraifft hefyd

diffiniad organeb Awtotroffig?

A

-organeb sy’dd yn gwneud bwyd eu hunain o’r deunyddiau crai syml fel CO2/H20

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

beth yw’r 2 math o organeb Awtotroffig?

A

-Ffotoawtotroffig
-Cemoawtotroffig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

rho enghreifftiau

diffiniad organeb Ffotoawtotroffig?

A

defnyddio egni golau
-i gyfuno sylweddau anorganig yn gemegion organig cymhleth (ffotosynthesis)
e.e.Bacteria, Protocista

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

rho enghraifft

diffiniad organeb Cemoawtotroffig?

A

defnyddio egni cemegol
-i gyfuno sylweddau anorganig yn gemegion organig cymhleth
e.e.Procaryotau

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

pa fath o Awtotroffig yw’r lleiaf effeithlon?

A

Cemoawtotroffig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

rho enghreifftiau

diffiniad organeb Heterotroffig?

A

ddim yn gallu gwneud bwyd eu hunain
-felly yn bwyta cynnyrch awtotroffau
+neu just unrhyw cynnyrch organig sy’n cael ei greu gan organeb arall
e.e.Ffwng, Anifeiliaid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

beth yw’r mathau gwahanol o Heterotroffau?

A

-Saprotroffig
-Holosoig
-Parasitig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

beth yw organeb Saproffitig?

A

organeb sy’n
-secretu ensymau
-bwydo drwy dreuliad allgellol
-amsugno‘r cynhyrchion hydawdd drwy drylediad

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

rho enghraifft

beth yw organeb Holosoig?

A

organeb sy’n
-treulio bwyd yn fewnol
-e.e.anifeiliaid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

beth yw organeb Parasitig?

A

organeb sy’n
-byw ar/mewn organeb letyol
-cael maeth gan yr organeb letyol, sy’n achosi niwed i’r lletywr
-2 math (endo/ecto-parasitiaid)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

ble mae Ectoparasitiaid/
Endoparasitiaid

A

Ecto-tu allan i’r lletywr

Endo-tu mewn i’r lletywr

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

beth yw Symbiosis?(cydymddibyniaeth)

A

llawer o organebau yn byw mewn neu arno organebau arall
+ y ddau organeb yn fuddiol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

beth ydy Detritysyddion yn bwyta?

A

defnydd sydd wedi marw neu sydd yn pydru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

2 pwynt

pam bod rhaid treulio bwyd?

A

-moleciwlau yn anhydawdd a rhy fawr i gael ei amsugno i’r gwaed
-maent yn bolymerau felly yn gorfod cael eu trawsnewid yn fonomerau er mwyn gallu eu hailadeiladu yn rhai defnyddiol a all y corff ddefnyddio

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

beth sy’n digwydd yn rhan y coludd (gut) sydd yn diwb cyhyrog hir gwag?

A

-treulio+amsugno
-caniatau symudiad mewn 1 cyfeiriad yn unig
-bwyd yn cael ei wthio drwy broses Peristalsis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

yn gryno, beth yw 4 swyddogaeth y coludd (gut)?

A

-Amlynciad
-Treuliad
-Amsugniad
-Carthiad

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

ystyr Amlyncu yn y system dreulio?

A

-cymryd bwyd mewn i’r corff drwy y ceudod bochaidd (ceg)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

beth yw’r 2 fath o dreuliad?

A

-Mecanyddol
-Cemegol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

diffiniad Treuliad yn y system dreulio?

A

-ymddatod moleciwlau anhydawdd mawr yn foleciwlau bach,hydawdd, sy’n ddigon bach i gael eu hamsugno

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

beth sy’n digwydd yn ystod Amsugniad yn y system dreulio?

A

-moleciwlau ac ionau’n pasio drwy wal y coludd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

rho enghraifft

beth yw Carthu yn y system dreulio?

A

-gwaredu gwastraff
+pethau na all dreulio
e.e.cellwlos

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

enwa rhannau’r system dreulio

A

Ceg
Oesoffagws
Stumog
Afu/Iau
Dwythell y bustl
Coden y bustl
Pancreas
Coluddyn bach
Colon
Caecwm
Pendics
Rectwm
Anws

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

beth yw enw dechrau/diwedd y coluddyn bach?

A

dechrau-Duodenwm

diwedd-Ilewm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

dechra o’r Mewnol i’r Allanol

beth yw 8 rhan y coludd?

A

Mewnol
Lwmen
Epitheliwm
Mwcosa
Cyhyr y Mwcosa
Isfwcosa
Cyhyr Crwn
Cyhyr Hydredol
Serosa
Allanol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
beth yw'r **Serosa?**
-**meinwe cyswllt wydn** +sy'n amddifyn wal y coludd -lleihau ffrithiant gydag organau eraill yn yr abdomen
26
beth yw pwrpas y cyhyrau yn y coludd?
-gwneud tonnau cydlynol o gyfangiadau (peristalsis) -tu ol y bwyd mae'r cyhyrau crwn yn cyfangu a'r rhai hydredol yn llaesu, sy'n symud y bwyd ymlaen
27
beth yw'r is-fwcosa?
-meinwe cyswllt sy'n cynnwys pibellau lymff a gwaed, sy'n cael gwared ar gynnyrch treulio wedi'u amsugno, a nerfau sy'n cyd-drefnu peristalsis
28
beth yw'r mwcosa?
-haen fewnol sydd yn leinio wal y coludd -ei epitheliwm yn secretu mwcws, gan iro ac amddiffyn y mwcosa -mewn rhai mannau, yn secretu suddio treulio, neu yn amsugno bwyd wedi'u dreulio
29
# 4 cam sut caiff **carbohydradau** eu treulio yn y coludd?
-polysacaridau yn cael eu treulio'n **ddeusacaridau**, ynaa **monosacaridau** -amylas yn **hydrolysu startsh a glycogen** i ffurfio **maltos** (deusacarid) -**maltas yn treulio maltos** i ffurfio **glwcos** (monosacarid) -**swcras yn treulio swcros** + **lactos yn treulio lactos**
30
# 3 pwynt sut caiff **proteinau** eu treulio yn y coludd?
-rhain yn foleciwlau eithreadol o **fawr** -treuliad= Proteinau-->Polypeptidau-->Deupeptidau-->Asidau Amino -hyn yn digwydd gyda chymorth ensymau **proteas a peptidas**
31
beth yw enw a swyddogaeth y 2 math o ensym **Peptidas?**
**Endopeptidasau** -hydrolysu bondiau peptid o fewn y moleciwl protein **Ecsopeptidasau** -hydrolysu'r bondiau peptid terfynol
32
# 1 cam sut caiff **brasterau** eu treulio yn y coludd?
-lipas yn eu treulio'n asidau brasterog a monoglyseridau
33
beth sy'n digwydd yn y **ceudod bochaidd?**
treulio **mecanyddol**-y dafod yn cymysgu bwyd a phoer ac mae'r dannedd yn ei gnoi -hyn yn cynyddu'r Arwynebedd arwyneb, a felly'n rhoi mwy o arwynebedd i ensymau weithio arno.
34
# 3 peth beth sydd mewn secretiad dyfrllyd poer? | a rho ei swyddogaethau
-**Amylas**-->dechrau treulio **startsh a glycogen** i ffurfio maltos -**Ionau** HCO3- a CO32- -**Mwcws**-->**iro llwybr** y bwyd i lawr yr oesoffagws
35
# a rho pwynt bwysig i gofio am yr oesoffagws beth yw pwrpas yr **Oesoffagws?**
-cludo bwyd i'r stumog -**ddim** yn cyfrannu at dreulio
36
beth sy'n achosi i'r bwyd aros yn y stumog?
-dau **sffincter** yn cyfangu, sef cylchoedd o gyhyrau
37
beth sy'n digwydd yn y **stumog?**
-cyhyrau wal y stumog yn **cyfangu'n rhythmig** ac yn cymysgu'r bwyd gyda **sudd gastrig** sy'n cael ei secretu gan chwarennau sydd yn wal y stumog
38
o ble ydy'r **sudd gastrig** yn cael ei secretu?
-cael ei secretu o chwarennau mewn pantiau yn y **mwcosa**
39
beth ydy'r sudd gastrig yn cynnwys?
-**Peptidasau** -**Asid Hydroclorig** -**Mwcws**
40
beth yw 2 ran y coluddyn **bach?**
-Dwodenwm -Ilewm
41
# faint mor hi ydy e hefyd? pwrpas y **Dwodenwm?**
derbyn secretiadau o'r afu a'r pancreas | -25cm cyntaf
42
# ble mae'n mynd wedyn? beth sy'n cael ei greu yn yr afu/iau?
-**Bustl** -cael ei storio yn nwythell y bustl -yna symud i'r Dwodenwm
43
beth wyt ti'n gwybod am **bustl?**
-**dim ensymau** -**cynnwys halwynau** bustl, sydd yn **amffipathig** -**alcaliaidd+niwtralu'r asid** mewn bwyd sydd yn dod o'r stumog
44
beth ydy halwynau bustl amffipathig yn gwneud?
-**emwlsio lipidau** yn y bwyd drwy ostwng eu tyniant arwyneb a thorri globylau mawr yn rhai llai -hyn yn cynyddu'r A.A -hyn yn gwneud treuliad gan lipas yn fwy **effeithlon**
45
beth yw pwrpas **niwtralu'r asid?**
-darparu pH addas i'r ensymau yn y coluddyn bach
46
beth sy'n secretu sudd pancreatig?
-**celloedd ynysig**, sef chwarennau **ecsocrin** yn y pancreas
47
beth sydd mewn sudd pancreatig?
-Ensymau -Sodiwm Hydrogen Carbonad
48
beth sy'n leinio'r **ilewm**?
-**celloedd epithilaidd** -sydd gyda ymestyniadau filysau
49
swyddogaeth filysau (sydd ar gelloedd epithelaidd)
-syntheseiddio ensymau treulio *endopeptidasau *ecsopeptidasau *carbohydrasau
50
ble mae **amsugniad** yn digwydd yn y coludd? sut?
-**coluddyn bach** yn bennaf sut-trylediad, trylediad cynorthwyedig, a cludiant actif
51
pam bod celloedd epithelaidd yn cynnwys llawer o fitocondria?
-mae angen ATP ar gyfer cludiant actif amsugniad
52
addasiadau yr ilewm?
-addasu yn dda ar gyfer amsugniad yn y coludd -bodau dynol--> *hir iawn *ei leinin wedi cael ei blygu *ymestyniadau microfilysau ar arwyneb, darparu A.A mawr iawn am amsugniad
53
beth ydy'r coluddyn mawr yn cynnwys?
-caecwm -pendics -colon -rectwm
54
beth sy'n mynd i'r colon?
-bwyd heb ei dreulio -mwcws -bacteria -celloedd marw
55
pa fath o faethiad ydy **Protoctista** yn defnyddio?
-**Holosoig**
56
pa brosesau ydy Amoeba yn defnyddio i gael ei holl faetholion?
-Trylediad -Trylediad Cynorthwyedig -Cludiant Actif
57
sut mae Amoeba yn cymryd mewn moleciwlau mwy+microbau?
**-Endocytosis** bwyd-mewn i wagolynnau bwyd, sy'n asio gyda lysosomau, ac ensymau'r lysosomau yn treulio eu cynnwys
58
beth sy'n digwydd i gynhyrchion treuliad mewn Amoeba?
-cale ei amsugno i'r cytoplasm, ac y gweddillion sydd methu cael eu treulio yn cael eu carthu drwy **ecsocytosis**
59
yn y stumog, mae **pepsinogen** yn troi fewn i _?
Pepsin
60
swyddogaeth Bustl?
emwlsio lipidau
61
pa gelloedd sy'n cynhyrchu asid hydroclorig
celloedd ocsinig
62
prif swyddogaeth y stumog?
treulio proteinau
63
pa gelloedd sydd yn cynhyrchu Mwcws?
celloedd Gobled
64
pa ensym sy'n anactif?
Trypsinogen
64
enghraifft o **Ectoparasit?**
Lleuen y Pen
65
popeth ti'n gwybod am Lleuen y Pen
-bwydo drwy sugno gwaed o groen pen yr organeb letyol -datblygu crafangau -dodwy wyau sy'n gludo ar waelod gwallt -maent yn barasitiaid **anorfod** sydd dim ond yn gallu byw mewn gwallt dynol -dim fectorau ganddynt -dim lletywyr eilaidd
66
enghraifft o **endoparasit?**
-Llyngeren borc
67
# (endoparasit) popeth ti'n gwybod am Llyngeren borc?
-byw yn y cludd dynol -bod dynol yw organeb letyol gynradd y llyngeren -moch yw organeb letyol eilaidd y llyngeren -dyma lle mae'r ffurf larfa yn datblygu -bodau dynol yn cael eu heintio drwy fwyta porc sydd ddim wedi'i goginio'n iawn
68
beth yw organeb letyol **gynradd?**
-lle mae ffurfio llawn dwf o parasit yn datblygu
69
beth yw organeb letyol **eilaidd?**
-lle mae ffurfiau larfaidd o'r parasit yn datblygu
70
beth ydy Fectorau yn gwneud?
-trosglwyddo'r parasit yn uniongyrchol o un prif letywr i brif letywr arall
71
pa broblemau ydy'r llyngeren yn gorfod gwynebu wrth oroesi yn y coludd?
-pH eithafol -suddiion treulio sy'n cynnwys ensymau a mwcws -peristalsis yn gwthio -system imiwn yr organeb letyol yn ceisio ei ddinistrio -parasit yn marw os yw'r organeb letyol yn marw -rhaid darganfod ffordd o drosgwldyddo o un organeb i'r llall
72
# yn fyr rhestra addasiadau strwythurol Llyngyr sy'n ei alluogi i fyw yn system dreulio anifail
-sgolecs -secretu mwcws ac atalwyr ensymau -cwtigl drwchus yn gorchuddio pob porglotid -coluddyn bach iawn -dim ceg -corff tenau iawn
73
beth yw **Sgolecs?**
pen y llyngeren -bachau a sugnolynnau i gydio ym mur y coludd i'w atal rhag cael ei wthio allan o'r coludd gan peristalsis
74
# Llyngeren sut mae addasiad **cwtigl trwchus** yn galluogi i'r llyngeren oresgyn amodau?
gwrthsefyll ensymau treulio a pH eithafol
75
# Llyngeren sut mae addasiad **cynhyrchu gwrthensymau** yn galluogi i'r llyngeren oresgyn amodau?
-atal ensymau treulio rhag gweithredu
76
sut mae addasiad **arwynebedd arwyneb mawr a denau iawn** yn galluogi i'r llyngeren oresgyn amodau?
-amsugno mwy o maetholion a darparu pellter tryledu byr
77
sut mae addasiad **cynhyrchu nifer mawr o wyau** yn galluogi i'r llyngeren oresgyn amodau?
-cynyddu'r siawns o heintio'r organeb letyol eilaidd
78
sut mae addasiad **dim system dreulio** yn galluogi i'r llyngeren oresgyn amodau?
-bwydo drwy amsugno maetholion sydd eisoes wedi cael eu treulio drwy ei chwtigl
79
sut mae addasiad **rhan gwrywaidd a benywaidd ym mhob proglotid** yn galluogi i'r llyngeren oresgyn amodau?
-angen ffrwthloni wyau eu hunain gan ni allen nhw cyplu
80

Bioleg (11 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions