UG 1.5 Flashcards
enghreifftiau o Asidau Niwcleig?
DNA
RNA
mathau o fasau?
2 prif enghraifft
-Pyrimidin
-Piwrin
beth yw enw cyffredinol 3 uned Niwcleotidau?
-Ffosffad
-Siwgr Pentos
-Bas Nitrogenaidd
beth yw 3 is-uned DNA?
-3xgrwp ffosffad
-deocsiribos
-bas (A/T/C/G)
beth yw 3 is-uned RNA?
-1xgrwp ffosffad
-Ribos
-bas (A/C/G/Wracil)
basau DNA vs RNA
DNA
Adenin,Thymin,Cytosin,Gwanin
RNA
Adenin,Wracil,Cytosin,Gwanin
pa fond sydd rhwng ffosffad a siwgr pentos?
Bond Ffosffoester
pa fond sydd rhwng siwgr pentos ac y bas nitrogenaidd?
Bond Glycosidig
sut ydy niwcleotid yn cael ei ffurfio?
adwaith cyddwysiad yn cyfuno 3 is-uned niwcleotid
ble mae adwaith Cyddwysiad yn digwydd?
Mitocondria
pam bod angen ATP ar gelloedd/organebau byw?
5 enghraifft
-cynnal adweithiau e.e.respiradaeth
-cludiant actif
-synthesis proteinau
-trawsyriant nerfol
-cyfyngiadau cyhyrol
pa fath o biomoleciwl yw ATP?
Niwcleotid
disgrifia strwythur ATP/beth yw 3 is-uned ATP?
-niwcleotid wedi ei wneud o’r bas nitrogenaidd adenin, y siwgr pentos ribos, a llinyn o 3 grwp ffosffad
Adenin yw’r unig fas sy’n cael ei ddefnyddio
-ystyr ‘Adenosin’
-ystyr ‘triffosffad’
Adenosin-bas adenin a’r siwgr pentos ribos wedi bondio
Triffosffad-y 3 grwp ffosffad, sydd wedi cael eu uno gan fondiau egni uchel
pwrpas ATP?
+beth yw ei enw(cofia ddweud pam bod hyn yn cael ei ddefnyddio)
-Cludoegni
-cael ei alw’n Gyfrwng Cyfnewid Egni Cyffredinol oherwydd
+cael ei ddefnyddio gan BOB organeb
+darparu egni ar gyfer POB adwaith biocemegol
beth yw Trawsgrifio?
-gwybodaeth DNA yn cael ei ddefnyddio i ffurfio mRNA
rho 2 enghraifft o Piwrinau
a 2 enghraifft o *Pyrimidinau
Piwrinau
-Adenin
-Gwanin
Pyrimidinau
-Cytosin
-Thymin
diffiniad Codon?
-3 bas sy’n codio ar gyfer un asid amino
pwrpas tRNA?
-cludo asid amino penodol
egni?ychwanegu?adwaith?
disgrifia sut mae ATP yn cael ei greu?
cofia’r geirfa! ceisia ysgrifennu yr hafaliad.
-Ychwanegu Ffosffad (ffosfforyleiddiad) at **ADP (adenin deuffosffad) **
-hyn yn digwydd mewn adwaith Cyddwysiad
-rhaid ychwanegu 30.6kJmol-1 o egni er mwyn ffurfio’r bond Ffosffad terfynol
-rhaid ychwanegu’r ensym ATP Synthetas at yr adwaith
ADWAITH ENDERGONIG ADP+P - - > ATP + H20
ystyr adwaith Endergonig vs adwaith Ecsergonig?
Endergonig
-adwaith lle mae angen mewnbynnu egni er mwyn ffurfio *bond egni uchel *
Ecsergonig
-adwaith sy’n rhyddhau egni e.e.respiradaeth, ffotosynthesis
beth?ble?pryd?
disgrifia y mathau gwahanol o Ffosfforyleiddiad
-Ocsidiol
-digwydd ar bilenni’r mitocondria
-yn ystod respiradaeth aerobig
Ffoto-
-digwydd ar bilenni’r cloroplast (thylacoid)
-yn ystod ffotosynthesis
beth ydy Hydrolysis yn gwneud i ATP?
beth yw’r hafaliad?
-ei dorri yn ol i ADP
-bond ffosffad terfynol yn cael ei dorri
-30.6kJmol-1 o egni yn cael ei ryddhau(yr egni yma yn cael ei ddarparu yn syth i adwaith sydd ei angen)
–rhaid ychwanegu’r ensym ATPas at yr adwaith
ADWAITH ECSERGONIG ATP + H20 –> ADP + P
meddylia am adweithiau?cludiant?
Esbonia manteision ATP?
cymhara a glwcos
-hydrolysis ATP i ADP yn un adwaith sydd yn rhyddhau egni ar unwaith (glwcos=hirach)
-dim ond angen 1 ensym (ATPas) i ryddhau egni o ATP (glwcos=angen llawer)
-ATP yn hydawdd/bach/hawdd i’w gludo mewn celloedd
-yn rhyddhau symiau bach o egni yn ol angen (*glwcos=rhyddhau symiau mawr nad oes angen efallai+llai o egni yn cael ei wastraffu ar ffurf gwres gyda ATP)