UG 1.3 Flashcards

1
Q

beth yw enw’r model sy’n cynrichioli strwythur cellbilen?

A

Model Mosaic Hylifol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

ceisia enwi pob rhan o’r cellbilen hylifol

A

-Ffosffolipid (sy’n cynnwys pen hydroffilig a chynffon hydroffobig)
-Glycolipid
-Glycoprotein
-Protein Cynhenid
-Protein Anghynhenid
-Colesterol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

o beth mae cellbilenni wedi cael eu creu allan ohono?

A

-Ffosffolipidau
(dwy haen ffosffolipid)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

pam elwir y bilen yn ‘Model Mosaic Hylifol’?

A

Hylifol-ffosffolipidau unigol yn gallu symud o fewn haen yn gymharol i’w gilydd

Mosaig-siap a maint y proteinau sydd wedi e’u mewnblannu yn y haen ddeuol yn amrywio

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

ble mae’r colesterol, a beth yw ei swyddogaeth?

A

ble-rhwng y ffosffolipidau
-celloedd anifail
swyddogaeth-gwneud y bilen yn fwy anhyblyg a sefydlog

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

beth yw swyddogaeth y dwyhaen ffosffolipid?

rho 2 enghraifft o molecylau

A

-ffurfio sylfaen y gellbilen
-caniatau cludiant moleciwlau bach amholar mewn ac allan o’r gell drwy gyfrwng trylediad syml

e.e.Ocsigen a Carbon Deuocsid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

beth-3 pwynt / swyddogaeth-1 pwynt+e.e.

disgrifia beth yw Proteinau Anghynhenid ac eu swyddogaeth

rho enghreifftiau

A

beth-proteinau sydd ddim yn pontio’r bilen
-wedi cael eu cysylltu gyda pennau hydroffilig y ffosffolipidau
-uwchben neu o dan y bilen

swyddogaeth-maent yn safleoedd derbyn sy’n rhwymo gyda proteinau fel hormonau neu niwrodrosglwyddyddion

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

beth-3 pwynt / swyddogaeth-1 pwynt

disgrifia beth yw Proteinau Cynhenid ac eu swyddogaeth

A

beth-proteinau sy’n pontio’r bilen
-rhannau polar+amholar
-cyflawni trylediad cynorthwyedig

swyddogaeth-cludiant

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

disgrifia beth yw Glycoproteinau ac eu swyddogaeth

A

beth-proteinau wedi cyfuno gyda polysacarid
-yn rhan o’r pilen
swyddogaeth-

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

disgrifia beth yw Glycolipidau ac eu swyddogaeth

A

beth-lipidau wedi cyfuno gyda polysacarid
-yn haen allanol y bilen
-ymwneud a gallu celloedd i adnabod ei gilydd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

beth yw Glycocalycs?

ac ei swyddogaethau?

A

-gellir addasu wynebau allgellol i ffurfio glycocalycs
-mae gan rai moleciwlau yn y glycocalycs swyddogaethau fel derbynyddion hormonau ym mhrosesau adnabod cell-i-gell ac adlyniad cell-i-gell

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

dychmyga 1 ffosffolipid………
-disgrifia’r rhannau gwahanol

A

-ar y top, y Pen Ffosffad(hydroffilig)
-glyserol a bondiau ester yn cysylltu y pen ffosffad gyda…
-gwaelod, y Cynffonau Hydrobig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

beth yw’r Pen Hydroffilig?

A

-Ffosffad
+hydroffilig=ddim yn gwrthyrru dwr
-Polar, oherwydd gyda gwefr (PO42-)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

beth yw’r Cynffon Hydroffobig?

A

-Asidau Brasterog
-hydroffobig=gwrthyrru dwr
-Amholar, oherwydd heb wefr
-Cynnwys bondiau sengl sef y rhannau syth, a bondiau dwbl sy’n achosi troi/klink.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

beth yw’r 2 math o Drylediad?

A

-Syml
-Cynorthwyedig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

beth sy’n gallu tryledu drwy y bilen blasmaidd a pam?

A

beth-moleciwlau bach fel Ocsigen a Carbon Deuocsid
pam-maent yn folecylau bach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

pam bod Fitamin A yn medru tryledu’n syml drwy’r bilen blasmaidd?

A

-hydawdd mewn lipid/ffosffolipid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

beth sydd yn gorfod trydledu drwy’r proteinau cynhenid er mwyn croesi’r bilen blasmaidd a pam?

A

beth-glwcos,moleciwlau polar, ac ionau
pam-maent yn sylweddau sy’n hdawdd mewn dwr ond ddim yn gallu tryledu yn hawdd drwy’r ffosffolipidau

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

beth yw hafaliad cyfradd trylediad?

A

Cyfradd Trylediad=
A.A-graddiant Crynodiad /hyd llwybr trylediad

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

beth yw diffiniad Trylediad?

A

-symudiad moleciwlau neu ionau o ardal lle mae crynodiad uchel ohonynt i ardal gyda chrynodiad is-i lawr graddiant crynodiad

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

enghraifft o pa fath o gludiant yw trylediad Syml?

a beth yw’r ystyr?

A

Goddefol

ystyr-proses lle nad oes angen i’r gell ddarparu egni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

5 enghraifft

pa fath o ffactorau sydd yn gallu effeithio ar gyfradd trylediad?

A

-cynyddu graddiant crynodiad
-cynyddu hydoddedd mewn lipidau
-cynyddu tymheredd
-cynyddu A.A
-lleihau pellter trylediad

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

cymhara proteinau sianel vs cludo

A

Sianel
-mandwll
-ddim yn newid siap
-dim ond yn cludo moleciwlau hydawdd mewn dwr
-cludiant cyflym
-hydoddyn ddim yn rhwyma a protein cludo

Cludo
-Dim mandwll
-newid siap
-cludo moleciwlau hydawdd ac anhydawdd
-cludiant arafach
-hydoddyn yn rhwymo a protein cludo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

pa 2 fath o brotein Cynhenid sydd?

A

-Sianel
-Cludo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
ble ydy **Trylediad Cynorthwyedig** yn digwydd?
-Proteinau **Cynhenid**
26
beth fyddai protein **cludo** yn cludo?
y molecylau polar mwyaf -e.e.**glwcos ac asidau amino**
27
mae glwcos yn cael ei newid i **glwcos ffosffad** ar ol croesi'r pilen blasmaidd. Pam?
-cynnal y graddiant crynodiad
28
beth yw mantais trylediad **cynorthwyedig** dros drylediad syml?
**rheoli mynediad** -gadael mwy o foleciwlau/ionau drwyddo
29
ar graff o **drylediad cynorthwyedig**, wrth i grynodiad asidau amino gynyddu, mae'r cyfradd mynediad yn cynyddu yna'n mynd yn wastad. Pam? | a sut i ddatrys?
-pob protein cludo yn gweithio ar ei raddfa macsimwm -felly nid yw'n bosib cynyddu cyfradd mynediad yr asidau amino (mewn geiriau syml,does dim lle ar ol) | -gallu ychwanegu mwy o broteinau
30
beth sydd angen ar gyfer **Trylediad Cynorthwyedig?**
**ATP**
31
beth yw **Cyd-Gludiant?**
-math o drylediad **cynorthwyedig** -dod a molecylau ac ionau gyda'u gilydd ar draws un protein cludo
32
pa broses sy'n achosi sodiwm a glwcos groesi'r gell yn ystod Cyd-gludiant?
**Trylediad Cynorthwyedig**
33
ble yn y corff mae celloedd gyda cyd-gludyddion Glwcos a Sodiwm?
**Yr Aren**
34
beth yw diffiniad **Cludiant Actif?**
-symudiad moleciwlau neu ionau ar draws pilen yn erbyn graddiant crynodiad gan ddefnyddio egni o hydrolysis ATP a gafodd ei wneud gan y gell wrth respiradu
35
o ble daw ATP?
-respiradaeth yn y **Mitocondria**
36
rho enghraifft o math o gell lle mae cludiant actif yn chwarae rhan bwysig, a beth mae'n derbyn?
**Gwreiddflew** -i dderbyn *mwynau*
37
pam na all celloedd gludo cemegion yn actif heb ocsigen?
-angen **ATP** (-ocsigen=creu ATP! -ATP-cludiant actif)
38
pam bod cyanide yn atal cludiant actif?
**atalydd cystadleuol ensym respiradol**
39
beth yw enw'r 2 wahanol **model** sy'n arddangos pilen blasmaidd?
1.**Model Mosaig Hylifol** 2.**Model Davson-Danielli**
40
beth yw diffiniad **Osmosis?**
-symudiad dwr o ardal botensial dwr uchel i ardal botensial dwr isel drwy bilen athraidd ddetholus
41
beth yw **Potensial Dwr?** | beth yw'r unedau?
**tueddiad dwr i symud i fewn i system** | kPa
42
beth yw potensial dwr , **dwr pur?** | beth am bob dwr arall?
0kPa | pob p.d. dwr arall yn **negyddol**
43
pa ffordd mae dwr yn symud wrth ystyried **potensial dwr?**
i'r hydoddiant a photensial dwr **is** | e.e. symud o -100 i -200
44
beth yw 3 math o potensial dwr mewn hydoddiant?
**Isotonic** **Hypertonic** **Hypotonic**
45
beth yw ystyr **Isotonic?**
-toddiant gyda **potensial dwr *hafal***
46
beth yw ystyr **Hypertonic?**
-toddiant sydd gyda **potensial dwr isel**
47
beth yw ystyr **Hypotonic?**
-toddiant sydd gyda **potensial dwr uchel**
48
enghraifft-os caiff tatws ei roi mewn hydoddiant **Hypertonic**, i ba ffordd bydd dwr yn symud?
**allan** o'r tatws (oherwydd mae pot.dwr y hydoddiant yn **is** na pot.dwr y tatws)
49
enghraifft-os caiff tatws ei roi mewn hydoddiant **Hypotonic**, i ba ffordd bydd dwr yn symud?
**mewn** i'r tatws (oherwydd mae pot.dwr y hydoddiant yn **uwch** na pot.dwr y tatws)
50
anfantais toddiant **hypotonic** ar gyfer celloedd **anifail?**
-dim cellfur gyda celloedd anifail! -hyn yn golygu, celloedd yn ennill dwr,chwyddo a **ffrwydro**
51
anfantais toddiant **hypertonic** ar gyfer celloedd **anifail?**
-colli dwr ac yn **crebachu**
52
beth yw hafaliad Potensial Dwr Cell (Ψ)?
Potensial dwr cell (Ψ)= Potensial Gwasgedd (Ψp) **+** Potensial Toddyn (Ψs)
53
beth yw ystyr **Potensial Toddyn (Ψs)?**
Y gwasgedd sy'n cael ei gynhyrchu gan yr **hydoddion** sydd wedi hydoddi yn y dwr
54
beth yw ystyr **Potensial Gwasgedd (Ψp)?**
Y gwasgedd sy'n cael ei gynhyrchu yn y **cytoplasm** drwy wthio ar y cellfur os oes gan y gell un.
55
beth sy'n arwyddocaol am botensial gwasgedd cell planhigyn pam mae'r gell yn chwydd-dynn?
potensial gwasgeddyn cyfateb i'r potensial toddyn e.e.Ψp=+500kPa, Ψs=-500kPa -golyga hyn bod Ψ=0kPa (h.y.ni all mwy o ddwr mynd mewn i'r gell)
56
beth yw potensial **Gwasgedd** cell wedi **plasmoleiddio?** | esbonia hyn
**Ψp=0kPa** -felly bydd Ψ=-500kPa **+** 0kPa =*-500kPa* sef yr un peth a'r potensial toddyn ***Ψ=Ψs**
57
beth yw'r 2 fath o **Cytosis?**
**Ecsocytosis** **Endocytosis**
58
beth yw **Ecsocytosis?**
-symudiad sylweddau **allan o gell** -fesicl yn asio gyda'r bilen blasmaidd
59
beth yw'r 2 fath o **Endocytosis?** | beth mae'r 2 yn cludo?
**Ffagocytosis**-Solidau **Pinocytosis**-Hylifau
60
beth sydd angen ar **Ecsocytosis** er mwyn gweithio?
ATP
61
beth ydy **gwagolyn** celloedd betys yn cynnwys?
**betacyanin coch**
62
# gwaith ymarferol esbonia pam bod mwy o betacyanin yn medru dianc o gelloedd betys wrth gynyddu'r % **ethanol**
-ethanol yn **medru hydoddi pilen ffosffolipid y tonoplast** a pilen y gell -betacyanin yn gadael y celloedd ac i mewn i'r hylif -crynodiad ethanol yn cynyddu, felly mwy o hydoddi ffosffolipid a mwy o betacyanin yn dianc
63
esbonia pam bod cynnydd mewn **tymheredd** yn cynyddu rhyddhad betacyanin o gelloedd betys
-cynyddu tymheredd=mwy o egni cinetig gan y molecylau yn pilen y gell a'r tonoplast -tymheredd uchel=medru achosi bylchau i ffurfio ym mhilenni celloedd wrth i'r proteinau **ddadnatureiddio** -hyn yn gadael betacyanin choch i ddianc o'r celloedd -y mwyaf yw y niwed i bilen y gell, y mwyaf o betacyanin sy'n dianc
64
disgrifia **Plasmolysis Cychwynnol** mewn **Cell** | a beth yw Ψp cell mewn plas.cychwynnol?
-pilen yn dechrau dod i ffwrdd o wal y gell | 0kPa
65
disgrifa **Plasmolysis Cychwynnol** mewn **Meinwe**
-pan mae 50% o gelloedd meinwe yn **chwydd-dynn** a 50% wedi **plasmoleiddio** (oherwydd mae pob cell mewn meinwe yn amrywio ychydig o ran potensial dwr)
66
pa gemegyn sydd yn gwneud waliau celloedd planhigion yn gryf a hyblyg?
**Cellwlos!**
67
# 3 ffactor pa ffactorau sy'n effeithio ar **athreiddedd pilen blasmaidd?**
1.Gwres/tymheredd 2.pH 3.Ethanol
68
pa grwp sydd ar ddiwedd pob cadwyn polypeptid?
**COOH** (carbocsilig)
69
rho resymau pam bod **cludiant actif** ar draws pilen blasmaidd ffosffolipid yn hanfodol?
-cynnal potensial dwr -cael mwynau/ocsigen -cael gwared ar garbon deuocsid
70