TOXICOLOGIE

Question 1

wat is een toxicant

Answer 1

= stof die toxisch is
= een giftige stof die geproduceerd wordt door of een bijproduct is van door de mens veroorzaakte activiteiten

Question 2

toxiciteit van een bepaalde stof hangt af van

Answer 2

• chemische structuur
• manier van toediening
• tijd van blootstelling
• frequentie van blootstelling
• fysieke vorm van toxicant
• interactie van persoon en stof

Question 3

manieren van toediening?

Answer 3

dermaal
inhalatie
oraal
injectie (IV)

Question 4

LOAEL

Answer 4

lowest observed adverse effect level

Question 5

NOAEL

Answer 5

no observed adverse effect level

Question 6

FAVV?

Answer 6

federale agentschap voor veiligheid van voedselketen

Question 7

wanneer werd men bewust van de milieu-contaminatie (en hoe?)

Answer 7

vanaf jaren 60
= populatie van vogels daalde met 90%

Question 8

POPs?

Answer 8

persistente organische poluenten

Question 9

(bio)accumulatie?

Answer 9

= opstapeling van toxicanten

Question 10

toxiciteitbepaling?

Answer 10

= grijze zone om te bepalen
= meeste stoffen worden getest op muis/rat -> niet persé representatief

Question 11

verschillende criteria om deze parameters te bepalen?

Answer 11

• persistentie
• bio-accumulatie
• potentieel voor lange-afstandsomgevingstransport

Question 12

wat is de partitiecoëfficiënt?

Answer 12

Kow = C0/Cw > 10^5
= heel slechte wateroplosbaarheid

als de Kow hoger is dan 10^5 = stof is lipofilisch => POPs hebben hoge Kow

Question 13

dioxinen? PCDD en PCDF?

Answer 13

PCDD = polychloordibenzodioxide
PCDF = polychloordibenzofuraan

Question 14

Belgische crisis: 1999: dioxinen

Answer 14

1g dioxine verdeeld over 500 ton dierenvoeding
-> hoge toxiciteit = op ng-niveau al heel toxisch

Question 15

niet-persisterende organische contaminanten in eten?

Answer 15

= bepaalde structuren kunnen iets langer in het milieu blijven

Question 16

pesticiden

Answer 16

= organofosfaatpesticiden
= bijna niet-persistent
= halfwaarde tijd is 2 dagen

Question 16

verschillende klassen van pesticiden?

Answer 16

= insecticiden, herbiciden, rodenticiden, fungiciden en acariciden

Question 17

fenoxyesters

Answer 17

= tijdens Vietnamoorlog
= 10% dioxinen
= enorm toxisch

Question 18

pyrethroïden

Answer 18

= insecticiden
= toegelaten om binnen huis gebruikt te worden vb. kat/hond vlooien bestrijden

Question 19

glyfosfaat

Answer 19

= meest gebruikte herbiciden
= enorm wateroplosbaar = grondwatervervuiling

Question 20

natuurlijke insecticiden?

Answer 20

• nicotine = neurotoxine = 500 lagere dosis in rokers
• terthienyl = verkregen van planten

Question 21

LOAEL voor pesticiden

Answer 21

geen acceptable daily intakes berekend op toxologische basis = wel gebruikt voor agricultuur = wat we meten in groenten/fruit is oke omdat de threshold zo hoog is

Question 22

endocriene verstoorders?

Answer 22

= veek van de stoffen waaraan we worden blootgesteld = hormoonontregelaars zijn chemische stoffen die bepaalde dosissen het endocriene systeem kunnen verstoren

Question 23

hormonaal systeem

Answer 23

thyroïde hormoon, seksuele hotmonen
= meeste onderzoek = estrogene en androgene verstoring, maar ook metabolische verstoringen die leiden tot diabetes

Question 24

mechanismen van endocriene verstoring?

Answer 24

contaminant moet in bloedbaan terecht komen en dan getransporteerd worden naar nucleaire receptor
- hormonen worden getransporteerd door proteincarriers
- contaminant gaat in competitie met proteincarriers

Question 25

alkyl-fenol ethoxylaten

Answer 25

= synthetische surfactanten
= non-ionic surfactants

= hoe minder gelijkenissen tussen stoffen-hormonen, hoe minder competitie

Question 26

ftalaten?

Answer 26

= flexibelmakers
= plastiek felxibel maken
sinds 2009 verboden in speelgoed

Question 27

bisfenol A

Answer 27

= zo potent
2023: 0,04 ng/kg
alternatieven binden die BPA free zijn

Question 28

bisfenol A en ftalaten?

Answer 28

= niet-persistent
halfwaardetijd = 20 - 30 uur
quasi POPs want dagelijkse blootstelling

Question 29

PAKs?

Answer 29

= polycyclische aromatische koolwaterstoffen

Question 30

eigenschappen van PAKs

Answer 30

• pro-carcinogeen
• teratogeen
• mutageen
• vrij stabiell en persistent

Question 31

carcinogeen?

Answer 31

= kankerverwekkend

Question 32

teratogeen

Answer 32

= toxisch voor foetus

Question 33

mutageen

Answer 33

= genetische afwijkingen veroorzaken

Question 34

halfwaardetijd van PAKs

Answer 34

in lichaam = snel excreteren = 10 - 12 uur