Toksykologia Flashcards
Toksydrom - definicja
grupa objawów, które występują u osoby narażonej na określone ksenobiotyki
Toksydromy - jakie znasz?
- cholinergiczny
- antycholinergiczny (cholinolityczny)
- sympatykomimetyczny (stimulant toxidrome)
- opioidowo-narkotyczny (opioid/narcotic toxidrome)
- uspokajająco-nasenny (sedative/hypnotic toxidrome)
Płukanie żołądka - kiedy ma sens?
do godziny od spożycia trucizny w stanie stałym
Jakim badaniem można potwierdzić zatrucie powodujące zespół cholinergiczny?
aktywność acetylocholinesterazy krwinkowej
Przyczyną dysfunkcji neuronów, w których przekaźnikiem jest ACh, wywołaną toksydromem cholinergicznym jest:
nadmierna stymulacja receptorów cholinergicznych
Przyczyną dysfunkcji neuronów, w których przekaźnikiem jest ACh, wywołaną toksydromem antycholinergicznym jest:
zaburzeniem przekaźnictwa za pomocą kompetycyjnego współzawodnictwa o miejsce na receptorze
Gdzie Ach jest neuromediatorem?
- autonomiczne neurony PRZEDzwojowe
- parasympatyczne neurony POZAzwojowe
- sympatyczne neurony POZAzwojowe (niektóre)
Objawy zależne od stymulacji receptorów muskarynowych (SLUDGE/BBB)
- Salivation
- Lacrimation
- Urination
- Diarrhea
- Gastro intestinal symptoms
- Emesis
- Bronchorrhea (śluz w oskrzelach)
- Bronchospasm
- Bradycardia
Objawy zależne od stymulacji receptorów muskarynowych (DUMBELS)
- Diarrhea
- *Diaphoresis** (poty)
- Urination
- Miosis (zwężenie źrenic)
- Bronchorrhea
- *Bronchospasm**
- *Bradycardia**
- Emesis
- Lacrimation
- Salivation
Objawy zależne od stymulacji receptorów nikotynowych (MTWHF)
- Mydriasis (rozszerzenie źrenic)
- Tachycardia
- Weak muscles
- Hypertension (zwoje wsp.)
- *Hyperglycaemia** (zwoje wsp.)
- *Hypertonia** (zwoje wsp.)
- Fasciculations (drżenia pęczkowe)
Substancje powodujące toksydrom cholinergiczny:
- leki cholinergiczne
- pestycydy (inhibitory AChE) - związki fosfoorganiczne i karbaminiany
- gazy bojowe - soman, tabun, sarin, VX
- analogi Ach - karbachol, betanechol
- grzyby - strzępiaki i lejkówki
Toksydrom cholinergiczny - leczenie (ogólnie)
- atropina
- oksym (specyficzna odtrutka)
- węgiel aktywowany 1 g/kgmc
Substancje powodujące toksydrom antycholinergiczny:
- alkaloidy tropanowe - atropina (pokrzyk wilcza jagoda), skopolamina (bieluń dziędzierzawa), hioscyamina (lulek czarny)
- neuroleptyki - promazyna, lewopromazyna, pernazyna, klozapina, olanzapina
- TLPD - amitryptylina, imipramina, doksepina
- leki przeciwparkinsonowe - biperiden, benzatropina
- spazmolityki - butyloskopolamina, oksybutynina
- parasympatykolityki okulistyczne - tropicamid
- leki antyhistaminowe - hydroksyzyna, cetyryzyna, klemastyna
Toksydrom antycholinergiczny - objawy obwodowe:
- SKÓRA - sucha, zaczerwieniona, ucieplona
- OCZY - mydriasis, zaburzenia akomodacji, nieostre widzenie
- KRĄŻENIE - tachykardia, zaburzenia rytmu, wzrost BP
- PP - atonia jelit (cisza nad brzuchem)
- zatrzymanie moczu
- MIĘŚNIE - wzmożone napięcie, aktywność, mioklonie
Toksydrom antycholinergiczny - objawy ośrodkowe:
- pobudzenie
- dezorientacja
- zaburzenia świadomości
- śpiączka
- ostra psychoza
- drgawki
- zaburzenia mowy
- objawy pozapiramidowe
- zaburzenia pamięci
Toksydrom antycholinergiczny - ogólne leczenie:
- benzodiazepiny
- inhibitory AchE - salicylan fizostygminy (dobra penetracja OUN), lecznictwo zamknięte
- płukanie żołądka - bo jest opóźnione opróżnianie żołądka, więc może się coś uda usunąć
- węgiel aktywowany 1 g/kgmc
Toksydrom sympatykomimetyczny - objawy:
- mydriasis
- tachykardia
- wzrost BP
- hipertermia
- wzmożona potliwość
- pobudzenie, słowotok, objawy wytwórcze, agresja
Substancje powodujące toksydrom sympatykomimetyczny i mechanizm działania:
- kokaina, TLPD (amitryptylina, doksepina) - upośledzenie wychwytu zwrotnego NA ze szczeliny synaptycznej
- amfetamina - wzmożone uwalnianie NA do szczeliny synaptycznej
- dopamina - wzmożona stymulacja rec. adrenergicznych + zwiększone uwalnianie NA do szczeliny synaptycznej
- salbutamol - stymulacja adrenireceptorów
- MAO-I - hamowanie rozkładu NA
Kokaina może spowodować stany zagrażające życiu:
- przełom nadciśnieniowy
- krwawienie śródczaszkowe
- zawał serca
- niedokrwienie trzewi (jelit, nerek)