Thema 4/H11 en H12: pijn

Question 1

2 dimensies van pijnsensatie

Answer 1

Scherpe pijn (prikkelend, stekend) of doffe pijn (kloppend, warm)

Question 2

2 dimensies van oorzaken van pijn

Answer 2

Organische pijn (weefselbeschadiging) of psychogene pijn (weefselbeschadiging kan niet worden aangetoond)

Question 3

2 dimensies van de duur van pijn

Answer 3

Acuut (minder dan 3 maanden) of chronisch (langer dan 3 maanden). Chronisch kan worden geclassificeerd als: chronisch/terugkerend, chronisch/aanhoudend/goedaardig of chronisch/progressief

Question 4

Pijnsensatie

Answer 4

Nocireceptoren (vrije zenuwuiteinden) reageren op fysische, chemische of thermische prikkeling. Perifere vezels geleiden de pijnprikkels naar de hersenen. C-vezels (ongemyeliniseerd) zorgen voor langdurigere, doffe pijn, A-vezels (gemyeliniseerd) voor scherpe, snelle pijn.

Question 5

3 soorten neuropathische pijn

Answer 5

1. neuralgie (zenuwpijn)
2. Causalgie (complex regionaal pijnsyndroom)
3. fantoompijn (pijn in geamputeerd lichaamsdeel dat er dus niet meer is)

Question 6

3 theorieën van pijn

Answer 6

de specificiteitstheorie, de patroontheorie en de poorttheorie

Question 7

De specificiteitstheorie

Answer 7

Stelt dat er speciale zenuwbanen zijnvoor pijn van het lichaam naar de hersenen. Deze structuur is achterhaald en niet juist

Question 8

De patroontheorie

Answer 8

Gaat ervan uit dat pijn veroorzaakt wordt door overmatige prikkeling van niet-specifieke zenuwvezels die op hun beurt een patroon van impulsen genereren dat als pijn ervaren wordt.

Question 9

de poorttheorie

Answer 9

Sensorische pijnneuronen brengen pijnsignaal naar ruggenmerg of hersenstam –> pijntransmissieneuronen in ruggenmerg of hersenstam sturen pijnsignaal naar hersenen –> signalen uit het brein maken pijntransmissieneuronen meer of minder responsief (andere signalen leiden de hersenen af van de pijnprikkel)
- Deze openen of sluiten de neuronale poorten in ruggenmerg/hersenstam om pijnsignaal door te geven aan brein

Question 10

Verschillen poorttheorie en andere pijntehorieën

Answer 10

• Pijn wordt bepaald door centrale én perifere weefsels
• Pijn is een actief proces, geen passief proces
• Variatie in pijnperceptie door de open of gesloten ‘poort’
• Verschillende factoren betrokken bij pijnperceptie, niet alleen fysieke oorzaak
• meeste pijn combi van fysiek en psychologisch
• Interactie geest en lichaam

Question 11

Periaqueductele grijs (PAG)

Answer 11

Een gebied met zenuwcellen in de hersenstam. Electrische stimulatie in dit gebied zorgt voor vermindering van pijnervaring.

Question 12

Methoden om pijn te meten

Answer 12

1. Zelfrapportage (interview, dagboek, vragenlijsten, waarderingsschalen)
2. Gedragsmetingen (klinische observaties, rapportage van pijn in alledaagse situaties door observaties van bekenden van de patiënt)
3. Psychofysiologische metingen (spierspanning, autonome activiteit, hersenactiviteit)

Question 13

Klinische pijn

Answer 13

Pijn dat medische behandeling behoeft om zowel humanitaire als praktische redenen.

Question 14

Chronisch pijnsyndroom

Answer 14

Definitie volgens IASP (International Association for the Study of Pain): er is sprake van daadwerkelijke weefselschade of pijn persisteert ondanks een succesvolle behandeling van de oorzaak die de pijn heeft veroorzaakt.

Question 15

Chirurgische pijnbestrijding

Answer 15

• Neuroablatie: verwijderen of loskoppelen van delen van het perifere zenuwstelsel of het ruggenmerg zodat pijnsignalen niet naar de hersenen kunnen
• Laminectomy: verwijderen van een deel van een wervel om druk op de zenuwen van rugwervels te verminderen
• Spinal fusion: verbinden van 2 wervels

Question 16

Gedragsmatige pijnbehandeling

Answer 16

• Operante benadering: richt zich op het verminderen van pijngedrag door uitdovingsprocedures en het verhogen van ‘gezond’ gedrag door middel van bekrachtiging
• Progressieve spierontspanning en biofeedback: stress en spierspanning verminderen.

Question 17

Cognitieve pijnbehandelingen

Answer 17

• Afleiding en nonpain imagery (bij milde of matige acute pijn of korte perioden van toegenomen chronische pijn)
• Herdefiniëren van pijn (bij verminderen van sterke en chronische pijn)

Question 18

Hypnose als pijnbestrijding

Answer 18

Het helpt een kleine groep patiënten om pijn te verlichten maar cognitieve strategieën in wakkere toestand zijn net zo effectief

Question 19

Interpersoonlijke therapie als pijnbehandeling

Answer 19

Psychoanalytische en cognitieve gedragsperspectieven