Thema 2. Obesogene omgeving. Deel 2

Question 1

Fysieke activiteit volgens Caspersen en collega’s

Answer 1

Elke lichamelijke beweging die wordt veroorzaakt door de samentrekking van skeletspieren die resulteert in een aanzienlijke toename van de caloriebehoefte ten opzichte van het energieverbruik in rust.

Question 2

Fysieke activiteit wordt onderverdeeld in de subgroepen

Answer 2

• Lichaamsbeweging: Gepland, gestructureerde en repetitieve lichaamsbeweging die worden gedaan om één of meer componenten van fysieke fitheid te verbeteren en/of te behouden.
• Sport: competitief en gekenmerkt door prestatie, geluk en strategie.

Question 3

Fysieke fitheid

Answer 3

Een reeks attributen of kenmerken die individuen hebben of bereiken die verband houden met hun vermogen om fysieke activiteit uit te voeren. Deze kenmerken worden onderverdeeld in:

• Gezondheid gerelateerde componenten van fysieke fitheid (bijvoorbeeld uithoudingsvermogen en spierkracht)
• Vaardigheid gerelateerde componenten van fysiek fitheid (bijvoorbeeld behendigheid, balans, coördinatie en snelheid).

Question 4

Wereldwijde aanbevelingen voor lichamelijke activiteit voor de gezondheid van volwassenen, volgens de WHO

Answer 4

• Ten minste 150 min. per week matig intensieve aerobe (cardio) fysieke activiteit of ten minste 75 min. per week intensieve aerobe. Of een combinatie van beide.
• Deze activiteit moet worden uitgevoerd in perioden van ten minste 10 min.
• Voor extra gezondheidsvoordelen moet dit verhoogd naar 300 min. per week matige intensiteit of 150 min. intensieve activiteit of een combinatie van beide.
• Spierversterkende activiteiten moeten op 2 of meer dagen per week worden uitgevoerd met grote spiergroepen.

Question 5

Voordelige effecten van lichamelijke activiteit op het immuunsysteem

Answer 5

• Het verhoogd de levensverwachting.
• Het voorkomt ziekten
• Het heeft een gunstig effect op veel lichaamssystemen

Question 6

Voordelige effecten van lichamelijke activiteit op de mentale gezondheid.

Answer 6

• Verbetering van de stemming.
• Vermindering van symptomen van stress, woede en depressie.
• Verlichting van angst.
• Vertragen van cognitieve achteruitgang.

Question 7

Zelfdeterminatietheorie

Answer 7

De intrinsieke motivatie van mensen is afhankelijk van het vervullen van drie basisbehoeften: autonomie, competentie en verbondenheid. Wanneer voldaan wordt aan deze behoeften worden er er door groei van intrinsieke motivatie een groei van plezier verwacht en daarmee een meer autonome vorm van gedragsregulering en betere trainingsresultaten. Bij niet voldoen aan de basisbehoeften zal er meer externe sturing nodig zijn.

Question 8

Factoren die verband houden met fysieke activiteit voor kinderen en adolescenten zijn:

Answer 8

• Demografisch
• Psychologisch (positieve correlatie is positief lichaamsbeeld)
• Gedrag (eerdere oefening en sportdeelname is positie correlaat)
• Sociaal/cultureel (invloed van ouders en sociale steun)
• Fysiek (toegang tot voorzieningen)

Question 9

Factoren die verband houden met fysieke activiteit voor volwassenen

Answer 9

Sociaal (opleidingsniveau en SES)
Psychologisch (plezier, verwachte voordelen, intentie enz) –> vooral plezier wordt sterk gekoppeld aan intrinsieke motivatie, zie ZDT
Fysiek (toegang tot voorzieningen, veiligheid)

Question 10

Factoren die verband houden met fysieke activiteit voor ouderen

Answer 10

• Gedrag (lichamelijke gezondheidsstatus en beweeggewoonten)
• Psychologisch (zelfeffectiviteit, intentie)
• Fysiek (toegang tot voorzieningen, veiligheid)
• Sociaal (steun van anderen en sociale norm, Hiervoor is minste bewijs)

Question 11

Zelfeffectiviteit

Answer 11

betreft het vertrouwen van een persoon in de eigen bekwaamheid om met succes invloed uit te oefenen op zijn of haar omgeving door een bepaalde taak te volbrengen of een probleem op te lossen, aldus Albert Bandura,

Question 12

Determinanten die voor kinderen een positieve relatie hebben met lichamelijke activiteit

Answer 12

• Toegang tot faciliteiten
• Kleine afstand van huis naar school
• Meer tijd die buiten wordt besteed
• Minder misdrijven in de omgeving.

Question 13

biofilie-hypothese

Answer 13

Hypothese volgens Edward Wilson. Dit is de natuurlijke behoefte aan andere levensvormen.

Question 14

Redenen waarom wij natuurlijke omgevingen graag opzoeken

Answer 14

• Verbetering van onze gezondheidstoestand en welzijn.
• Willen ontsnappen aan routine, druk en stress.
• Willen ervaren van rust en stimulatie.

Question 15

Effecten van natuurervaringen worden toegeschreven aan:

Answer 15

• Herstellende eigenschap van deze omgeving. De nadruk wordt gelegd op het herstel van sommige aangetaste vermogen zoals bijvoorbeeld het cognitief vermogen.
• Verschillende fysieke en psychologische resultaten van natuurervaringen. Zij richten zich op het versterken van de positieve toestand.

Question 16

Theorie van aandachtsherstel (attention restoration theory)

Answer 16

Theorie opgericht door Kaplan en Kaplan die zich richt op de herstellende componenten van natuurlijke omgevingen. Het suggereert dat natuurlijke omgevingen mensen in staat stellen om hun cognitieve functie op te frissen en te herstellen van mentale vermoeidheid.

Question 17

Stressherstel theorie (stress recovery theory)

Answer 17

Een psychofysiologische evolutionaire theorie. Het stelt dat gezondheidsvoordelen die voortvloeien uit contact met de natuur, optreden om het ervaren van natuur de lichamelijke en geestelijke reacties uitlokt die het herstel van stress vervolgens ondersteunen. Negatieve emoties en fysieke opwinding kunnen worden verminderd en negatieve gedachten worden geremd door blootstelling aan de natuur.

Question 18

Groene lichaamsbeweging (green exercise)

Answer 18

Deze term is ontwikkeld door Pretty en collega’s. Het wordt gedefinieerd als: een fysieke activiteit op groene plaatsen die zowel lichamelijke als geestelijke gezondheidsvoordelen kan opleveren.
Kan ook gedefinieerd worden als: de lichaamsbeweging of fysieke activiteit die plaatsvindt in de aanwezigheid van natuur.

Question 19

De impact van natuurlijke omgeving op gezondheid en welzijn kan worden vergroot door

Answer 19

het bevorderen van fysieke activiteitsniveau (intensiever) en/of sociaal contact.

Question 20

Voordelen voor groen bewegen

Answer 20

• Er worden lagere niveaus van stress en mentale vermoeidheid gemeten.
• Dit leidt tot betere stemming, zelfrespect en waargenomen gezondheidstoestand.
• Het bevordert het fysiologisch functioneren, inclusief hartslag, bloeddruk en mate van adrenaline en cortisol
• Er is slechts vijf minuten groene beweging nodig om verbeter te voelen in gevoel van eigenwaarde en stemming.

Question 21

Verschillen in doelgroep m.b.t. groen bewegen

Answer 21

• Bij mannen is het effect op het humeur groter dan bij vrouwen.
• Bij mannen wordt een afname van sterft door hart- en vaatziekten en luchtwegaandoeningen gerapporteerd. Bij vrouwen biedt dit geen verschil.

Question 22

Kansen voor stadslandbouw

Answer 22

Naast het bieden van directe voedselveiligheid en bevoorrading biedt stadslandbouw andere voordelen

• Het betrekken van stadsbewoners bij tuin- en tuinbouwprojecten verhoogt het fysieke activiteitsniveau en de fitheid
• Hierdoor draagt het bij aan gewichtsbeheersing en volksgezondheid in het algemeen.
• Stadsboeren ervaren sociale connecties
• Stadsboeren ervaren minder stress.

Question 23

Belangrijke bron van aanmoediging voor fysieke activiteit van ouderen

Answer 23

• Begeleiding tijdens de buitenactiviteiten
• Beloopbare groene ruimten
• Het ervaren van goede lichamelijke gezondheid

Question 24

Inzichten in de genetische invloeden op obesitas zijn belangrijk omdat

Answer 24

• Stel dat vooral de omgeving invloed heeft op obesitas dan zullen daar interventies op nodig zijn.
• Stel dat een obesogene omgeving zorgt voor genetische kwetsbaarheid en veranderingen in genen veroorzaakt moet er beleid worden gemaakt op zowel omgeving als geheel maar ook op het verminderen ven genetische invloeden.
• Stel dat genetische effecten er alleen zijn voor een bepaald genotype dan zullen effecten van sociaal beleid alleen voor diegene werken.

Question 25

Theorie waarom obesitas vaker voorkomt in achtergestelde buurten

Answer 25

Dit zou komen doordat

• In deze buurten een armere omgeving is voor voeding en lichamelijke activiteit.
• In deze buurten is meer toegang tot ongezond voedsel en zijn de groene ruimten van mindere kwaliteit waardoor het minder uitnodigt voor fysieke activiteit.
• Sociale omgeving kan meespelen
• Er is vaak een hogere mate van stress wat invloed heeft op toenemend ongezond gedrag.

Question 26

Resultaten van studie invloed buurtachterstand op obesitas

Answer 26

Genetische invloeden op obesitas zijn afhankelijk van de sociale omgeving. Opgroeien in een achterstandswijk heeft een groter effect op genetica dan wanneer men elders opgroeit. Er lijkt een soort sociale trigger of sociaal controlemechanisme te zijn waarbij ofwel iets dat verband houdt met het leven in een achterstandswijk de genetische kwetsbaarheid voor obesitas veroorzaakt, ofwel iets dat verband houd met andere wijken dit onderdrukt.

De belangrijkste boodschap: Genetische invloeden zijn niet constant over plaats en sociale context. De effecten van de sociale omgeving zullen dus niet voor ieder individu hetzelfde zijn vanwege verschil in genetica.
Voor sociaal beleid betekent dit dat het belangrijk is om zowel op genetische kwetsbaarheid als op sociale kwetsbaarheid in te zetten.

Question 27

Dual-process (in artikel omgevingsinvloeden op EBRB)

Answer 27

Informatieverwerking verloopt volgens een continuüm, met aan de ene kant de automatische processen en aan de andere kant de bewuste informatieverwerking, waarbij door bewuste cognitieve processen een weloverwogen beslissing wordt genomen. Deze processen lopen parallel aan elkaar.

Ontwikkelaars van dual-process theorie:
Kahneman onderscheidt een snel, intuïtief proces van een langzaam, beredeneerd model.
Strack en Deuts concentreren zich op reflectieve en impulsieve systemen.

Question 28

Energiebalansgerelateerd gedrag (Energy balance-related behavior, EBRB)

Answer 28

Gedragingen die de energiebalans positief of negatief kunnen beïnvloeden.

Question 29

ANGELO-raamwerk in het EnRG raamwerk

Answer 29

Het ANGELO raamwerk wordt binnen het EnRG raamwerk toegepast om de determinanten voor fysieke activiteit te categoriseren in de onderdelen

• Fysiek (wat is er beschikbaar)
• Economisch (wat zijn de kosten)
• Politiek (wat zijn de regels)
• Sociaal-cultureel (wat is er beschikbaar)

Deze worden opgesplitst in micro en macro.
Het EnRG-raamwerk geeft aan dat de omgevingsfactoren met elkaar in wisselwerking staan.

Question 30

Theory of Planned Behaviour (TPB)

Answer 30

Een bruikbaar model voor het onderzoeken van cognitieve determinanten op het gebied van preventie van gewichtstoename. In de TPB zijn attitude, Subjective norm en perceived behavioral control (ervaren gedragscontrole) de centrale cognitieve factoren.
Deze factoren beïnvloeden de gedragsintentie

Question 31

Directe en indirecte beïnvloeding binnen het EnRG raamwerk

Answer 31

De directe invloed van omgeving op gedrag weerspiegelt de automatische, onbewuste invloed.
De indirecte invloed weerspiegelt de mediërende (bemiddelende) rol van gedragsspecifieke cognities van omgeving op gedrag.

Question 32

Voorbeelden van automatische processen

Answer 32

Houdingsactivering
Automatische evaluatie en emoties
Onbewuste gedragsnabootsing. 
Automatische activering van eigenschappen en stereotypen
Onbewust nastreven van doelen

Question 33

Vier componenten van automatisering

Answer 33

1. Gebruik aan bewustzijn.
2. Gebrek aan controle.
3. Efficiëntie
4. Gebrek aan intentie

Ze hoeven niet alle vier aanwezig te zijn om een proces automatisch te laten verlopen

Question 34

Moderator

Answer 34

Een statistische variabele die de relatie tussen twee andere variabelen verandert

Question 35

De zes moderators volgens het EnRG-raamwerk

Answer 35

Person:

• Demografic (geslacht, leeftijd, SES, etniciteit)
• Personality
• Awareness (bewustzijn)
• Involvement (betrokkenheid)

Behavior

• Habit strength (Gewoontekracht)
• Clustering (Er zijn correlaties aangetoond tussen fysieke activiteit en gezonde voeding en tussen fysieke inactiviteit en ongezonde voeding)

Question 36

Mediatie

Answer 36

Een derde variabele verklaart de relatie tussen twee andere variabelen. In het geval van EnRG verklaren de cognitieve factoren de relatie tussen omgeving en gedrag.

Question 37

Kritiek op het EnRG raamwerk

Answer 37

Het is volgens critici moeilijk tot niet toepasbaar vanwege het gebrek aan definitief bewijs van het nut van het model. Daarnaast is het zo ruim gedefinieerd dat het geen duidelijke hypothese kan geven of specifieke invloedrijke omgevingsfactoren.

Question 38

Reactie van auteurs op kritiek op EnRG raamwerk

Answer 38

De auteurs geven aan dat er inderdaad nog meer studies nodig zijn om het nut ervan te kunnen tonen. Het EnRG raamwerk is het resultaat van inductief redeneringsproces. Er is deductief redeneren nodig om het raamwerk te verfijnen tot specifiek toetsbare hypothesen.
Het EnRG raamwerk focust niet op welke omgevingsfactoren van belang kunnen zijn maar het is specifiek bedoelt voor het stellen van vragen over wanneer, hoe en voor wie omgevingsfactoren van invloed kunnen zijn.

Question 39

Inductief redeneren

Answer 39

Een bottum-up onderzoeksmethode. Hierbij onderzoek je of je op basis van specifieke observaties resultaten kunt generaliseren.

Question 40

Deductief redeneren

Answer 40

Een top-down onderzoeksmethode. Je zoekt op basis van een generalisatie naar specifieke gevallen. Met behulp van deductief onderzoek toets je theorieën en hypothesen.

Question 41

Prompts

Answer 41

Prompts lijken bestaande overtuigingen in het bewustzijn te brengen, zonder substantiële niveaus van aandacht of intentie.

Question 42

Methodologische triangulatie

Answer 42

Je gebruikt verschillende dataverzamelingsmethoden om een bepaald probleem te onderzoeken.