Tekst de Beauvoir Flashcards
“Natuurlijk is de vrouw, net als de man, een menselijk wezen; maar een dergelijke bewering is abstract”. Wat bedoelt Simone de Beauvoir hier met ‘abstract’?
er is geen essentieel onderscheid tussen mannen en vrouwen, maar is wel een feitelijk onderscheid. Dit is een abstract onderscheid, omdat het geen recht kan doen aan de feitelijkheid dat er een onderscheid tussen mannen en vrouwen is. Aan de geworpenheid van de mens (het feit dat we altijd al in een bepaalde feitelijkheid zitten; cultuur en lichaam bijv.) wordt geen recht gedaan. We doen alsof we allemaal mensen zijn, maar dit is enkel erkennen dat er een onderscheid is. Dan sta je de oplossing van het probleem in de weg.
Waarom is de vraag ‘Wat is een vrouw’ tekenend?
Het is kenmerkend dat de vraag “Wat is een vrouw” überhaupt gesteld wordt. Een man hoeft namelijk nooit te beredeneren dat hij een man is, terwijl een vrouw zich altijd moet bewijzen dat zij een vrouw is. De man ziet zijn lichaam dan ook als een indirecte normale relatie tot de wereld die hij meent objectief te kunnen waarnemen. Het lichaam van de vrouw daarentegen wordt beschouwd als een obstakel, een gevangenis die haar belast door alles wat kenmerkend voor haar is. De mensheid is mannelijk en de man bepaalt de vrouw niet als een zelfstandig wezen, maar in zijn relatie tot hem. Aangezien het feit dat mannen worden gezien als de oprechte menselijke wezens (masculine type) en een vrouw als een zwak aanhangsel van de man, is de vraag “Wat is een vrouw?” tekenend. De man vertegenwoordigd het positieve en het neutrale uitgangspunt van de mens, vrouwen daarentegen vormt het negatieve perspectief. Vrouwen worden alleen in termen van een gebrek bepaald. De vrouw wordt steeds gedacht in haar afhankelijkheid van de man: Subject-Ander.
Vrouwen zijn niet te vergelijken met andere onderdrukte groepen. Welke argumenten en voorbeelden geeft Simone de Beauvoir voor deze stelling?
Door de geschiedenis heen zijn er altijd al groepen (Anderen) geweest die onderdrukt of miserkent worden door andere groepen (Subjecten). Zo geeft Simone de Beauvoir aan dat net als het Proletariaat (de arbeiders) rond de 20e eeuw als de vrouwen een onderdrukte groep zijn. Echter heerst hier een verschil, doordat vrouwen al sinds het begin van de mens een onderdrukte groep is en het Proletariaat is er nooit eerder dan de industriële samenleving geweest. In tegenstelling tot het Proletariaat en tot bijv. de negers hebben vrouwen nooit daadwerkelijk getoond dat zij gelijk gesteld willen worden aan de blanke man. Integendeel zelfs, de vrouw wil niet helemaal gelijk zijn aan de man. De vrouw heeft enkel symbolische bewegingen aangezet, maar zij hebben nooit aangegeven door de tijd heen dat zij net als mannen belangrijk zijn.
De man-vrouw verhouding is eenrichtingsverkeer; de man is altijd het subject en de vrouw is altijd de ander. Nooit zal dit anders zijn. Bij andere verhoudingen tussen subject en de ander, is er wel een sprake van verschillende machtsposities.
Waarom hebben vrouwen nooit gestreden voor subjectstatus? (4)
- Dat komt omdat vrouwen niet beschikken over concrete middelen die zich aaneen sluiten tot een hechte eenheid. Ze hebben geen verleden, geen historie en geen religie die van henzelf is; ze hebben geen solidariteitsgevoel door hun werk of belangen.
- De band tussen man en vrouw is sterker dan de band tussen vrouw en vrouw. De band die de vrouw aan haar onderdrukkers bindt, is met geen enkele band te vergelijken. Hierin schuilt het principiële kenmerk van een vrouw: zij is in de kern van totaliteit de Ander.
- De biologische behoefte die mannen hebben, maakt vrouwen maatschappelijk niet vrij. Hoewel die behoefte voor beiden gelijk kan zijn, werkt het altijd ten voordele van de onderdrukker en ten nadele van de onderdrukte.
- Naast de drang van ieder individu zich te doen gelden als subject, hebben vrouwen voornamelijk de neiging om hun vrijheid te ontvluchten en een ding te worden. (medeplichtigheid).
Kun je eigentijdse voorbeelden bedenken op het terrein van godsdienst en wetenschap die geïnterpreteerd zouden kunnen worden als pogingen tot legitimatie van seksuele ongelijkheid?
- In de katholieke kerk mogen sommige vrouwen geen dominees worden.
- Veel populaire boekjes die gaan over Vrouwen komen van Venus en Mannen komen van Mars.
- Dick Swaab: vrouwenhersenen zijn zorgzame hersenen en mannenhersenen zijn jagershersenen.
Volgens Beauvoir wensen veel mannen de handhaving van sekse ongelijkheid, welke argumenten geeft zij hiervoor? (4)
- Het conservatieve burgerdom ziet in de emancipatie van de vrouw nog steeds een bedreiging van hun moraal en hun verlangen; sommige mannen zijn bang om met vrouwen te moeten concurreren (economisch belang).
- Bang voor het verlies van zijn mannelijkheid: de man voelt zich altijd superieur ten opzichte van de vrouw. Al zal de man in de slechtste omstandigheden leven, zal hij zijn eigen nog beter voelen als hij zichzelf vergelijkt met het leven van een vrouw. Ze hebben er plezier in.
- Zelfs als een man de gelijkheid van een vrouw zou ondersteunen, zal hij deze gelijkheid altijd blijven ontkennen in tijden van conflict met de vrouw. Dus vrouwen kunnen niet op mannen vertrouwen wanneer het aankomt op de rechten van de vrouw (sociale hiërarchie).
Angst voor het onbekende; je weet wat je hebt aan de vrouw van nu, maar niet wat je hebt aan de vrouw van morgen. - Er blijft altijd een afstand, als manzijnde kun je nooit ervaren hoe het is om vrouw te zijn.
Wat is de oplossing/het alternatief voor deze vooropgezette mening? Is dit een goede oplossing?
Die strikte objectiviteit is onmogelijk. Zonder vooropgezette mening kan men hier niet over oordelen. In plaats van principes aan te nemen, kan men beter eerst die principes proberen vast te stellen. Met andere woorden je kunt beter eerlijk zijn welke begrippen je hanteert en welke principes je aanneemt. Je kunt jezelf niet uit je eigen positie weghalen, dus kun je beter eerlijk zijn over je principes. (overeenkomst met Heidegger: in plaats van te claimen alsof je geen vooroordelen hebt, kun je beter je vooroordelen benoemen en expliciet maken). Als men spreekt over het algemeen belang bij. klinkt dit zeer neutraal. Toch zit hier impliciet een aanname in van hoe het individu de wereld voor zich wil zien.
Wat zijn de kenmerken van dit standpunt? Wat wordt verworpen door dit standpunt, wat centraal gesteld en waarom?
Simone de Beauvoir gaat uit van de existentialistische moraal. Dit houdt in dat ieder individueel wezen vrij is om zijn eigen leven vorm te geven. Ieder subject doet zich voor als een transcendentie: hij kan zijn vrijheid alleen verwezenlijken door voortdurend te reiken naar andere vrijheden. (Heidegger: geworpen object).
