Taak 8: onderzoeksethiek Flashcards
Na verschrikkelijke experimenten wo II
1970 wetgeving: beoordelingsraad universiteiten
1978 Belmont report
3 basisprincipes
1. Wegen van heilzaamheid van behandeling (minimaal risico, maximaliseren goede uitkomst)
2. respect (beschermen autonomie, anonimiteit, goed informeren, vrijwillig)
3. gerechtigdheid (eerlijke verdeling risico’s en voordelen)
universiteiten
universiteiten verplicht om raad (ethische commissie) te hebben die gaat over bescherming participanten. Anders mogelijk geen geld.
review en beoordeling van onderzoek
OU: CETO (commissie ethische toetsing onderzoek)
basisstappen:
1. bekend worden met procedure van de raad
2. weten welke info de raad nodig heeft: level van risico (hoe hoger, hoe meer info) en bij gevoelige doelgroep ook nauwkeuriger meegekeken.
t/m 15 jaar = gevoelige doelgroep
3. toestemmingsformulier participanten ontwikkelen met alle info om te tekenen (voorbeeld blz 177) -> informed consent
Eventueel kan het terugsturen van een vragenlijst ook de toestemming zijn
4. Dien een beschrijving in bij de raad
stappen richting de ethische commissie bij kwalitatief onderzoek
- checken in hoeverre individuen bij de raad bekend zijn met kwalitatief onderzoek
- gedetailleerde beschrijving, bv van waarborgen anonimiteit
- uitleggen hoe je de omgeving respecteert en zo min mogelijk stoort
- beschrijven wat het oplevert voor omgeving of personen of wat je terug kan doen
- erken dat je tijdens het contact mogelijk hun ideeën zal aannemen
- beschrijven van mogelijke machtswisselingen, bv op eigen werkplek (dit minimaliseren)
- beschrijven hoeveel tijd je er zult zijn
- toevoegen interviewvragen
professionele verenigingen
richtlijnen
rechten van participanten:
- vooraf goed informeren, over doel, hoe de resultaten worden gebruikt en eventuele sociale consequenties
- om niet mee te doen of te stoppen
- anonimiteit gewaarborgd (data = vertrouwelijk)
- geen grote bedragen krijgen
- mag wel iets verdienen of onderzoeker biedt bv dienst aan
ethische praktijk
Gaat verder dan wat hiervoor genoemd wordt.
ethiek moet vooraf over nagedacht worden en hoog op de agenda staan van de onderzoeker.
Vooral ook bij data verzamelen en rapportage
ethiek bij data verzamelen
eerst toestemming vragen voor je de omgeving betreedt
zo min mogelijk overlast
weinig tijd van instructie en mensen
niet in eerste/laatste schoolmaand
soms toestemming nodig van meerdere personen, alle lagen
ethiek bij rapportage
respect tonen voor je leespubliek
eerlijk
soms al voorproef laten lezen aan hoofdinvesteerder
geen plagiaat
ook geen zelf-plagiaat
altijd zelf iets nieuws toevoegen
credits voor de juiste personen (citeren)
te begrijpen (zonder jargon)
bevindingen openlijk delen (los van de bevindingen)
Niet aan select publiek, breed, ook participanten
vragen aanmoedigen
geen slicing salami
info geven bij toestemming vragen
Overview van het onderzoek
de verwachte deelname
procedures
doel van studie
rechten die ze hebben
toestemming vragen aan:
- instituten/organisaties
- specifieke omgeving
- participant(en)
- ouders van p
- universiteit
formeel vragen in brief/e-mail
met alle info voor een realistische verwachting
gatekeeper bij kwalitatief onderzoek
individu die toegang heeft tot de omgeving, kan helpen om bv participanten te vinden
een insider
mogelijk zinvol om deze persoon van genoeg info te voorzien
anonimiteit in kwalitatief onderzoek
namen vervangen door nummers of aliassen
bepaalde dingen niet opnemen
compositieplaatje van de groep ipv individu
andere ethische issues kwalitatief onderzoek
bepaalde dingen ter discussie:
bv niet het specifieke doel vertellen tegen participanten
of verborgen observeren
wat doe je met informatie die je ‘off the record’ krijgt
deel je je eigen ervaringen? Soms doet onderzoeker mee ‘go native’
rol van onderzoeker duidelijk duiden, relatie onderzoeker - participant
tegenstrijdige info: hopen dat herhalende interviews of observatie minder tegenstrijdig zijn. Kan ook er gewoon bij horen.
reciprocal: iets er tegenover stellen. bv geld, cadeaukaart, publicaties
onderzoekers moeten zich bewust zijn van invloed eigen emoties: intervisie helpt
nieuw: nieuwe vorm van onderzoek waarbij participant medeonderzoeker is en wellicht weloverwogen eigen naam kan gebruiken
ethiek bij rapporteren en schrijven
eerlijk rapportage, geen aanpassingen om hypothese te ondersteunen, alleen accurate data
delen:
- met participanten in begrijpelijke taal
- publiceren, wat de uitkomst ook is
- praktische significantie
- delen met groot publiek, niet alleen select gezelschap
- ruwe data 10 jaar bewaren
Niet stukje bij beetje, meerdere keren publiceren
geen plagiaat: credits voor de schrijver
citeren mag, wel altijd eigen bijdrage erin
ook geen zelf-plagiaat
geen belangenverstrengeling, leidt tot bias
afvragen: wie profiteert van het onderzoek?
Mogelijke conflict of interests noemen in evaluatie
specificeren van bijdragen van verschillende betrokkenen, bv als student onder supervisie onderzoek doet
bv letten op volgorde namen: grootste bijdrage geleverd = eerste of senior
ethische kwesties experimenteel onderzoek
Mark en Gamble
- zorgen over onthouden van treatment bij controlegroep
eventuele oplossingen:
na onderzoek alsnog geven, alle part. een vorm van treatment geven of achteraf alsnog aanbieden
- zorgen over willekeurig toewijzen groepen. Nodig om causale conclusie te kunnen trekken, maar is het ethisch verantwoord?
Zeker als al bekend is dat treatment effect heeft.
Hiervoor richtlijnen wanneer random gerechtvaardigd is. - zorgen over stoppen als een treatment veel betere resultaten geeft. Vraag is dan of experimenteel onderzoek de juiste methode is.
ethische issues correlationeel onderzoek
- niet meten van passende controles (bv leeftijd, gender, ras).
daarom: conceptuele modellen/theorieën gebruiken om de selectie van variabelen af te wegen - juiste sample size
- niet zeggen dat je oorzaak-gevolg vindt als je alleen patroon in kaart brengt
bij correlationeel zoveel variabelen niet te controleren, daarom ‘lagere’ standaard: je meet samenhang tussen variabelen (relatie/trend). - analyseren en rapporteren van effectgrootte bij een null hypothese
- groot verschil tussen uitkomsten sample size en werkelijke populatie
- omgang met uitzonderingen, helder en goed onderbouwen bv verwijderen
bij rapporteren: geen plagiaat, álle bevindingen delen, niet meerdere keren publiceren, delen met breed publiek
bij meta-analyses: op juiste manier gegevens onttrekken en analyseren van meerdere onderzoeken.
En welke onderzoeken neem je wel en niet mee. (bv onethisch kleine onderzoeken niet mee te nemen)
APA
American Psychological Association
IRB
institutional review board
Ceto
commissie ethische toetsing onderzoek (OU)
ethische issues enquete onderzoek
enqueteonderzoek vaak vrijgesteld van review, alleen bij gevoelige doelgroepen
stimuleren van part. om mee te doen mag, maar in hoeverre? Niet overdrijven van voordeel
interviewers :
in het veld mogen geen risico lopen of in positie komen dat ze misleiden of niet accuraat zijn. sensible procedures voor interviewers.
vertrouwelijk omgaan met info die part geven. Nummers en geen namen koppelen.
geen info die identiteit part kan verraden
onderzoeker is verantwoordelijk voor vernietigen data, let op termijn van bewaren.
ethische issues in grounded theory design
weinig specifiek over geschreven.
Gaat hierbij juist over macht en autoriteit en stem geven aan specifieke part.
proces zorgvuldig omschrijven, zodat het opnieuw gedaan kan worden.
Gaat bijna altijd uit van voordeel van part.
ethische issues etnografisch onderzoek
veldwerk heeft altijd ethische kwesties:
Hoe toegang krijgen? Hoelang ben je er? formeel of informeel? hoe respectvol naar part?
Madison:
- open en transparant: zorgen voor info en toestemming
- geen nadelen, waardigheid, privacy
- iets terugdoen/ compenseren
- nagaan of publicatie geen negatieve gevolgen heeft voor populatie
ethische issues verzamelen verhalen
Hoe weet je of het waar is? (bv aandikken, happy end, te moeilijk, bang voor gevolgen, te lang geleden)
Verschillende bronnen gebruiken en checken bij anderen
narratieve onderzoekers: verhalen blijven echte ervaringen met elementen van waarheid.
onderzoeker komt ‘dichtbij’, goed benoemen en afbakenen,
Ethische commissie wellicht info over procedures nodig.
Van wie is het verhaal? Hier afspraken over maken aan het begin.
woorden gebruiken van part kan helpen om de stem van de part te houden (ipv herschrijven voor uiteindelijke rapport)
iets terugdoen zodat het ook wat oplevert voor part.
Nagaan over vertellen verhaal negatief gevolg heeft voor part.
bv compositie van verschillende verhalen
ethische issues mixed methods
sampling: let op stereotypes
data bevindingen moeten gelinkt worden aan sociale actie
ethische afwegingen van zowel kwantitief als kwalitatief
Van kwantitatief naar kwalitatief: niet alle part. willen misschien hun kwant gegevens gedeeld hebben.
van kwalitatieve interviews om goed treatment te ontwikkelen en dan de part niet in treatmentgroep plaatsen?
kwal interviews tijdens onderzoek beinvloedt mogelijk variabelen
bij multilevel niet altijd vooraf de juiste toestemmingen
ethische issues actie onderzoek
samenwerken met participanten:
nauwe band kan invloed hebben op data
soms dubbele rol
onderzoek moet het beste voorhebben met degene die met het probleem te maken hebben
veel overleg met part., helder
toestemmingsformulier kan misleidend zijn.
aandacht voor mogelijke negatieve interpretaties en dat part een rol zouden moeten hebben bij interpretaties van resultaten.
wetenschapsfraude
Groot geval in 2011 bekend,
verwerpelijk, maar wordt ook in de hand gewerkt:
publication bias
vaak alleen publicaties van onderzoeken die een significant verschil aantonen.
Daardoor hoge druk bij onderzoekers. Om middelen binnen te halen voor onderzoek
2015 ook replicatiecrisis: onderzoek opnieuw om te kijken of er dezelfde gegevens uitkomen. Bij de helft niet het geval. Minder, niet of zelfs andere richting op.
Hierna ook meer aandacht voor juiste uitvoering: preregistratie en openheid van onderzoek
-> full disclosure.
Ook makkelijker door digitale publicatie, meer ruimte zonder kosten.
dubieuze onderzoekspraktijken
de vragen/ het onderzoek zo opgezet dat het leidt naar de veronderstelde uitkomst.
Zou juist niet zo moeten zijn: wetenschap ontstijgt juist de persoonlijke mening en zoekt naar de werkelijkheid
belangrijk voor goed onderzoek
onderzoeksvraag, plan, plan dataverzameling en analyse vooraf vastleggen = preregistratie
dit kan ook al aangeboden worden aan tijdschriften. Als deze wordt geaccepteerd, dan onderzoek geplaatst, los van de uitkomsten.
-> kleinere kans publication bias
p-hacking
verschillende technieken te beschrijven die onderzoekers kunnen gebruiken om de kans op het vinden van statistisch significante resultaten in hun onderzoek te vergroten, zelfs als de resultaten eigenlijk niet betekenisvol zijn.
