Taak 3: variabelen, constructen, conceptueel model Flashcards
Wat is een variabele
kenmerk of toeschrijving (attribute) van een individueel of een organisatie dat:
- gemeten en/of geobserveerd kan worden
- varieert tussen personen/organisaties of in tijd
wat wordt bedoeld met meten
- hen vragen om vragen te beantwoorden
- hen observeren en scores bijhouden
variabele gemeten in categorieën/ gemeten als continu
categorieën: klein aantal categorieën (bv man/vrouw of low ability/high
-> ook wel discreet/nominaal
continu: gemeten als punt op continuüm van scores
-> ook wel interval/schaal
wat is een construct
toeschrijving/kenmerk uitgedrukt op abstracte, algemene manier. Niet goed meetbaar, weinig variatie
vaak geen eenduidige definitie
vaak geen ‘maat’ voor
om te onderzoeken moet duidelijke, eenduidige, uitgebreide definitie worden opgesteld
vs een variabel = specifiek/meetbaar
afhankelijke variabele
uitkomst/effect/driterion/consequence variabele genoemd
belangrijkste variabele in kwantitatief onderzoek
‘welk effect probeer ik te verklaren?’
kenmerk of eigenschap die afhankelijk of beïnvloed is door onafhankelijke variabele
gemeten door categorie of continuüm scores.
voorbeeld: toetsscores, leerklimaat, leiderschapskwaliteiten
onafhankelijke variabele
op een na belangrijkste variabele bij kwantitatief onderzoek
ook wel factoren/behandelingen/voorspellers/ determinanten/antecedent (voorafgaande) variabelen
kenmerk of eigenschap die uitkomst/effect of afhankelijke variabele beïnvloedt
apart gemeten van de afhankelijke variabele.
Gemeten omdat verwacht wordt dat ze de outcome beïnvloeden
gemeten of geobserveerde variabele: continu of categorie scores
bv. wiskundig vermogen, instructietijd
control variabele
vorm van onafhankelijke variabele
niet centrale variabele
maar kan potentieel de afhankelijke variabele beïnvloeden
moet daarom gecontroleerd worden door statistische procedures om afhankelijke variabele niet te beinvloeden
limiteert confounding
vaak persoonlijke, demografische eigenschappen of kenmerken (bv leeftijd, gender, soci-ec status, iq, ras, opleidingsniveau)
ook wel covariaat genoemd
treatment variabele
onafhankelijke variabele
gemeten in categorieën om effect op de uitkomst te bepalen
Deze variabele geeft de niveaus binnen een interventie aan, zoals wel of geen behandeling krijgen.
ook wel: gemanipuleerde variabelen of variabelen met levels.
bv. type instructie
moderating variabele
speciale vorm van onafhankelijke variabele: interaction effect
beïnvloedt de relatie tussen onafhankelijke en afhankelijke variabele
nieuwe variabele die geconstrueerd wordt door onderzoeker door een variabele toe te voegen: impact van beide variabelen tegelijk
bv. type discussie, impulsiviteit, geslacht
mediating variabele
tussenliggende variabele, tussen onafhankelijke en afhankelijke variabele
werkt los van onafhankelijke variabele op afhankelijke variabele
leggen het verband uit tussen onafh. en afh. variabele
worden soms gecontroleerd mbv statistiek
tip:
- let op woorden als ‘mediate’ en ‘intervene’
- bij resultaten, statistische analyses van data
bv. meer de wil om risico te nemen, zelfvertrouwen, houding over roken (bij onderzoek oudergedrag roken en zelf roken)
confounding variabele
ook wel valse variabele (spurious)
externe, ongecontroleerde variabelen
kunnen niet direct gemeten worden, omdat ze lastig te scheiden zijn van andere variabelen, maar kunnen wel invloed hebben
als het wel lukt om te meten, wordt het een gecontroleerde variabele
conceptueel model
onderzoeker geeft schematisch weer hoe de verwachting is dat de variabelen samenhangen
a -> b = causaal/oorzakelijke verband, 1 kant op
a <-> b = bidirectioneel, niet duidelijk welke de ander beïnvloed
(in statistiek heet dit correlatie)
in model niet alleen directe variabelen, ook eventueel moderatie/mediatie. Variabele kan ook meerdere type variabelen tegelijk zijn
verschil modererende en mediërende variabelen
mediërend: leggen verband uit tussen onafhankelijke variabele en de afhankelijke variabele
modererend: beïnvloedt hoe sterk het verband is tussen de onafhankelijke en de afhankelijke variabele
