T2 Sociale cognitie en perceptie nieuw Flashcards
Wat is een hindsight bias?
De neiging van mensen om hun vermogen om een uitkomst te voorspellen
te overdrijven, nadat ze te weten zijn gekomen hoe de uitkomst eruitziet
(dat had ik je zo ook wel kunnen vertellen)
Wat is etnografie?
Methode waarbij een onderzoeker probeert een groep of cultuur te
begrijpen door die van binnenuit te observeren, zonder de groep zijn eigen
normen en waarden op te leggen
Wat is interbeoordelaarsbetrouwbaarheid?
De mate van overeenkomst tussen de resultaten van twee of meer mensen
die onafhankelijk van elkaar een dataset observeren en codere
Wat is een analyse van
archieven?
Een techniek waarbij een verzameling documenten of archieven van een
cultuur worden onderzocht
Waarom is correlatie geen
bewijs van causaliteit ?
Als je een correlationele methode gebruikt, kun je niet zonder meer
concluderen dat de ene variabele de andere veroorzaakt (veel tv kijken en
agressie is met elkaar gelinkt. Veroorzaakt tv kijken meer agressie? Of
kijken agressieve kinderen meer tv?)
Hoe kan de causaliteit relatie
worden vastgesteld? 2x
• Door een experimenteel onderzoek, waarbij gebeurtenissen worden
gemanipuleerd. Groep A met beloning, groep B zonder beloning
• longitudinale studies, waarbij meerdere meetmomenten worden
gebruikt over een langere tijd
Wat is interne validiteit ?
De mate waarin alle omstandigheden behalve de onafhankelijke variabele
in een experiment gelijk worden gehouden
Wat geeft de p-waarde
(overschrijdingskans) aan?
De p waarde geeft aan hoe waarschijnlijk het is dat de resultaten van een
experiment bij toeval zijn ontstaan. Deze waarden moet minder dan 5%
zijn. (hoeveel kans is er dat er bij het experiment van de epilepsie,
epilepsie-experts ingedeeld zijn in 1 groep
Wat is de
waarschijnlijkheidswaarden?
De kans dat de resultaten het gevolg zijn van toeval (je gooit 40 x een
muntje op en het is 40 x kop, dit is erg onwaarschijnlijk. Er is vast iets mis
met het muntje)
Wat is externe validiteit?
De mate waarin de resultaten van een onderzoek gegeneraliseerd kunnen
worden naar andere situaties en onderzoek
Welke twee vormen van
generaliseerbaarheid heb je?
De generaliseerbaarheid van de situatie (hoe verhoudt de experimentele
situatie zich met het dagelijkse leven)
De generaliseerbaarheid van de persoon (de generaliseerbaarheid van
mensen
Wat is psychologische realisme?
De mate waarin de psychologische processen die worden getriggerd in een
experiment lijken op psychologische processen in het dagelijks leven
(alledaags realisme)
Wat is een coverstory?
Beschrijving van het doel van het experiment die proefpersonen te horen
krijgen, maar die anders is dan het werkelijke doel. Deze wordt verteld om
het psychologische realisme van het onderzoek te waarborgen
Wat is een meta-analyse?
Statistische technieken waarmee je het gemiddelde van de resultaten van
twee of meer onderzoeken kunt berekenen om te zien of het effect van
een onafhankelijk variabele betrouwbaar is
Wat is het verschil tussen
fundamenteel en toegepast
onderzoek?
Bij fundamenteel onderzoek is het doel een vraag te beantwoorden vanuit
nieuwsgierigheid.
Bij toegepast onderzoek wil je met het resultaat van het onderzoek een
maatschappelijk probleem oplossen
Wat maakt cross-cultureel
onderzoek lastig?
Je kan niet zomaar een onderzoek, dat is uitgevoerd in de westerse wereld,
vertalen en uitvoeren in India. Je zal het gehele onderzoek moeten
aanpassen aan hun overtuigingen, anders meet je het verkeerde.
Wat is debriefing?
Het proces waarbij proefpersonen na afloop van een experiment te horen
krijgen wat het werkelijke doel van het experiment was en wat er precies is
gebeurd
Welke wetten zijn er in
Nederland om de veiligheid van
proefpersonen te waarborgen
WMO → wet medische-wetenschappelijk onderzoek met mensen
CCMO → centrale commissie mensgebonden onderzoek
Wat is sociale cognitie?
Hoe mensen denken over zichzelf en de sociale wereld. Hoe interpreteren,
herinneren, beoordelen mensen sociale informatie om een beslissing mee
te maken
Wat is het verschil tussen
geautomatiseerd denken en
gecontroleerd denken?
• Geautomatiseerd → snelle manier van denken, zonder na te denken
een beslissing nemen (op de rem gaan staan bij een overstekend
persoon; eerste indruk op een persoon)
• Gecontroleerd → een weloverwogen manier van beslissen (welke
studie ga je doen)
Welke drie automatismen heb
je ?
Reflexen, impulsen en gewoontegedrag
Wat zijn schema’s?
Mentale structuren die mensen gebruiken om hun kennis over de sociale
wereld te organiseren (denkkaders)
Welke kennis bevat een schema?
Een schema bevat informatie over vele zaken: andere mensen, onszelf,
sociale rollen (bv hoe een burgemeester zich gedraagt) en specifieke
gebeurtenissen (wat gebeurt er als je uiteten gaat)
Wat is een script ?
Schema’s over specifieke gebeurtenissen (denk aan filmscript)
Wat houdt het syndroom van
Korsakov in?
Mensen met deze stoornis verliezen het vermogen om nieuwe
herinneringen te vormen, waardoor ze elke situatie moeten benaderen
alsof ze die voor het eerst meemaken
Wat is toegankelijkheid?
De mate waarin schema’s en concepten zich op de voorgrond van ons
bewustzijn bevinden waardoor het waarschijnlijker is dat we deze
gebruiken
Welke twee manieren van
toegankelijkheid heb je?
-toegankelijkheid door eerdere ervaringen → je denkt dat iemand
alcoholist is, omdat je hier zelf veel mee te maken hebt
-toegankelijkheid door recente ervaring → deze toegankelijkheid is
tijdelijk, je denkt dat iemand een psychische stoornis heeft, omdat je net
met het boek over psychische stoornissen bezig bent
Wat heeft de term priming met
toegankelijkheid te maken?
Door recente ervaringen treedt priming op: deze recente ervaringen
zorgen ervoor dat dit schema sneller toegankelijk is (en dus sneller
reageert op een bepaalde situatie) (in dit boek wordt de term priming
veelal als cues gebruikt)
Wat is bewijs voor
toegankelijkheid door recente
ervaring?
Proefpersonen kregen een verhaaltje over Donald te lezen. De personen
die van te voren woorden als avontuurlijk, zelfvertrouwen en volhardend
in hun geheugen hadden geprent, (eerste deel van het onderzoek)
beschreven Donald als dusdanig. De personen die woorden als roekeloos,
eigenwijs en koppig hadden ingeprent, beschreven Donald ook zo
Wat is het perseveratie-effect?
Bevindingen dat opvattingen van mensen over zichzelf en de sociale
wereld aanhouden, ondanks bewijzen van het tegendeel
Welk bewijs is er voor het
perseveratie-effect?
Mensen moesten een oordeel geven over bepaalde personen. Je kreeg op
deze beoordeling positieve feedback of negatieve feedback. Vervolgens
werd er verteld dat de feedback, die je had gekregen, onjuist was.
Positieve feedback had negatief moeten zijn en negatief had positief
moeten zijn. De persson werd gevraagd om een inschatting te maken hoe
goed hij was in het beoordelen van de persoon. Mensen die als eerste
positieve feedback hadden gekregen, maar vervolgens hadden gehoord
dat de feedback negatief had moeten zijn, scoorden zichzelf hoger dan de andere groep (negatief → positief). Ondanks dat ze wisten dat de feedback
niet klopte, scoorden ze naar de eerste vorm van feedback.
Wat is het bestraffingseffect ?
In de eerste instantie heb je een positieve opvatting, daarvan wordt
bewezen dat hij niet klopt. Nu slaat de opvatting totaal naar de negatieve
kant, i.p.v. een middenweg te kiezen
Wat is selffulfilling prophecy? 4x
Selffulfilling prophecy bestaat uit vier fases:
1. Mensen hebben een bepaalde verwachting over hoe iemand is
2. Dit heeft invloed op de manier waarop we ons tegenover die person
gedragen
3. Die person gaat zich consistent naar deze verwachtingen gedragen
4. De verwachtingen komen uit
Wat is het pygmalioneffect ?
Een positieve selffulfilling prophecy: als er positieve verwachtingen zijn van
mensen, gaan zij beter presteren
Wat is het zeigarnikeffect?
Mensen hebben een bepaald doel in het leven (aardig zijn, of goed
presteren). Soms komen deze doelen tegenover elkaar te staan (ga ik
aardig zijn of ga ik voor resultaat). Welke keuze je maakt kan afhankelijk
zijn van de priming voorafgaand aan de keuze (boek over aardig zijn
gelezen). Eenmaal geactiveerde, maar nog niet voltooide doelen blijken
ons automatische denken beheersen.
Wat is de beste manier om een
beslissing te nemen?
Uit onderzoek is gebleken, dat mensen het beste een beslissing namen
over een appartement als zij twee minuten bewust nadachten over vooren nadelen en vervolgens twee minuten iets anders gingen doen (afleiding)
en daarna een keuze maakten. Alleen bewust of alleen afleiding zoeken
zorgt voor minder goede keuzes
Hoe kunnen fysiek acties een rol
spelen bij het maken van een
beslissing?
Onze geest is verbonden met ons lichaam en wanneer we aan iets of
iemand denken, doen we dat refererend aan de manier waarop ons
lichaam reageert. Geuren van bv schoonmaakmiddelen zorgen voor
bepaalde gedachten, maar ook vermoeidheid o.i.d. is van invloed op onze
gedachten
Hoe hebben metaforen invloed
op onze beslissing?
Niet alleen fysieke reactie van een geur of gevoel kan onze beslissing
beïnvloeden, maar ook de associatie met een bepaald aspect. Iets schoons
wordt bijvoorbeeld gewoonlijk geassocieerd met moraliteit en iets vuils
met immoraliteit, zoals onze zonden schoonwassen en vieze gedachten
Wat zijn
beoordelingsheuristieken?
Mentale aanname die mensen gebruiken om snel en efficiënt te kunnen
oordelen
Hoe kan beschikbaarheid een
heuristiek beïnvloed?
Ook bij een heuristiek heeft beschikbaarheid invloed op je beslissing. Je
mentale aanname is afhankelijk van makkelijke, snel beschikbare
informatie
Wat is het bewijs dat mensen de beschikbaarheidsheuristiek ook gebruiken als ze een oordeel over zichzelf moeten geven?
Experiment: waarbij 2 groepen waren. Eerste groep mensen moest 6
situaties bedenken waarin ze assertief waren, andere groep moeste er 12
bedenken. De eerste groep konden gemakkelijk 6 situaties bedenken, de
tweede groep moest langer nadenken om tot 12 te komen. De eerste
groep beoordeelde hun eigen assertiviteit positief (want ze konden
gemakkelijk tot voorbeelden komen), de tweede groep beoordeelde hun
eigen assertiviteit minder goed (zij moesten nadenken over hun 12
voorbeelden)
Wat is een
representativiteitsheuristiek?
Mentale aanname waarbij mensen iets classificeren op grond van de mate
waarin het lijkt op een karakteristiek geval (hokjes denken)