STAPPENplannen Flashcards
Voorwaardelijke opzet
Het bewust aanvaarden van de aanmerkelijke kans dat het gevolg zal intreden
1. aanmerkelijke kans:
HR Bijtende honden: in de gegeven omstandigheden een reële niet waarschijnlijke kans
Is afhankelijk van: HR Slaan met pistool
Beoordelingspunten
- Omstandigheden van het geval
- Aard van de gedraging
- Omstandigheden waaronder gedragingen zijn verricht
HR HIV I Naar algemene ervaringsregels → hoe reageert een ander in een bepaalde situatie
Niet relevant: ernst van de gevolgen, enkel onder bijzondere, risico verhogende
omstandigheden (HR HIV I – HR HIV IV)
2. Bewust
normaliteitssynologie
- De verdachte moet aanmerkelijke kans bewust aanvaard
= Op de koop toenemen
= Wetenschap van aanmerkelijke kans is onvoldoende, je moest ervan uitgaan dat een
bepaald gevolg niet zou intreden
HR Porsche Arrest: bepaalde gedragingen kunnen naar uiterlijke verschijningsvorm worden
aangemerkt als zozeer op bepaald gevolg gericht, dat het niet anders kan zijn dat de
verdachte de aanmerkelijke kans heeft aanvaard
Beoordelingspunten:
- Omstandigheden van het geval
- Aard van de gedraging
- Omstandigheden waaronder gedragingen zijn verricht
Culpa
Culpa = verwijtbare aanmerkelijke onvoorzichtbaarheid
= verwijtbare aanmerkelijke onvoorzichtigheid
1. Onvoorzichtig wederrechtelijk
- Schending ongeschreven norm: eenieder dient zich betamelijk te gedragen in het
maatschappelijk verkeer (civiele benadering)
- Schending geschreven norm: norm die is neergelegd in allerlei protocollen die gelden
voor de specifieke sociale omgeving van de verdachte
- Schending rechtsregel: wettelijke regel
- Schending zorgplicht: algemeen geldende maatschappelijke of functionele plicht om
voldoende zorg te dragen
→ de schending dient ongeoorloofde risico’s te hebben en er had anders gehandeld moeten
worden.
HR Verpleegster Garantenstellung = verdachte beoefend een bepaald beroep uit of bekleed
een bepaalde functie
2. Onvoorzichtig voorzienbaar
- Subjectieve voorziebaarheid: kon en behoorde de verdachte het gevolg van zijn gedraging te voorzien
→Criteriumfiguur: kon en behoorde een weldenkend, gemiddeld persoon anders te handelen
- Objectieve voorzienbaarheid: overtreding van een concreet gedragsvoorschrift dat strekt
ter voorkoming van het gevolg
→Garantenstellung: in z’n geval kon en behoorde de verdachte meer te voorzien
3. Aanmerkelijke mate (culpa lava)
= grove schuld vereist: beoordeelt naar aard en ernst van de gedraging en omstandigheden
van het geval
→ niet kijken naar de aard van de gevolgen
4. Verwijtbaarheid
= kan van de verdachte worden gevergd dat hij anders handelde
→ indien er geen redenen voor vermijdbaarheid zijn, is er sprake van verwijtbaarheid
Criteriumfiguur zal in staat zijn om anders te handelen en dus mag de rechter ervan uitgaan
dat er verwijtbaar is gehandeld
HR blackout HR Overstekende kinderen
Noodweer
HR Noodweer/Noodweerexces zet uit de vereisten naast elkaar
1. aanranding
Zelfverdediging van eigen of andermans lijf, eerbaarheid en goed.
2. Aanranding is wederrechtelijk
3. Aanranding is ogenblikkelijk
De aanranding moet feitelijk begonnen zijn of minstens sprake van onmiddellijk driegend
gevaar.
De ander moet eerst actie hebben ondernomen. Je hoeft niet te wachten totdat je daadwerkelijk wordt aangevallen, je kan onder omstandigheden ook voorzorgsmaatregelen treffen.
4. Verdediging is noodzakelijk
Subsidiariteit: het lichtste middel dient gekozen te worden om een bepaal doel te bereiken.
**Onttrekkingsvereiste: **reële en redelijke mogelijkheid om zich aan de verdediging te
onttrekken en dit kon ook van de verdachte gevergd worden
→ pas als er geen alternatieven zijn, is de verdediging noodzakelijk
5. Verdediging is geboden
Proportionaliteit: de verdediging, de keuze van het verdedigingsmiddel en de manier waarop wordt verdedigd moet in verhouding staan met de aanranding
Noodweerexces
= ogenblikkelijke, wederrechtelijke aanranding waarbij de verdachte de grenzen van proportionaliteit en wederrechtelijk heeft overschreden.
HR Noodweer/Noodweerexces
Voorwaarden:
1. Noodweersituatie:
= ogenblikkelijke wederrechtelijke aanranding van je eigen of andermans lijf, eerbaarheid of
goed
2. De grenzen van noodzakelijke verdediging zijn overschreden in een hevige gemoedstoestand
HR ballenknijper Grenzen aan noodweerexces:
3. Dubbele causaliteit
- De hevige gemoedstoestand is veroorzaakt door de aanranding
- De overschrijding van de noodzakelijke verdediging is veroorzaakt door hevige
gemoedstoestand
Poging
Poging = Strafbaar indien het voornemen van de dader zich door begin van uitvoering heeft geopenbaard.
= Geen voltooid misdrijf
1. Voornemen
= vorm van opzet
→ voorwaardelijk opzet is voldoende, tenzij oogmerk in de delictsomschrijving staat.
2. Begin van uitvoering
Het enkel hebben van bepaalde gedachten is onvoldoende
Twee verschillende opvattingen:
*HR Cito → *gematigd objectieve benadering
Indien de gedraging naar hun uiterlijke verschijningsvorm moeten worden beschouwd als te
zijn gericht op de voltooiing van het misdrijf.
→ achteraf bekend geworden gegevens kunnen bijdrage in het bewijs van HR Cito.
Uiterlijke verschijningsvorm volgens de Hullu
- Wat heeft de verdachte precies gedaan
- Bijzondere delict
HR bevrijding gevangene → verdere interpretatie van uiterlijke verschijningsvorm
= De gedraging moet voldoende concreet rechtstreeks zijn gericht op een prompte verwerkelijking van een misdrijf
HR Grenswisselkantoor → begin van uitvoering
= Afstand in tijd en ruimte tussen gedragingen van verdachte een aanvang misdrijf
Daderschap van de rechtspersoon
Daderschap van de rechtspersoon
Art. 2:1 BW + art. 51 lid 3 Sr: rechtspersoon zonder rechtspersoonlijkheid, maatschap, rederij en doelvermogen
1. Redelijkerwijs kan worden toegerekend aan de rechtspersoon
Beoordeling door omstandigheden van geval, aard van de gedraging
2. Oriëntatiepunt: Gedraging verricht in de sfeer van de rechtspersoon
Volgt uit: HR Drijfmest
Niet-limitatieve indicatoren
- Gedraging van iemand die werkzaam is binnen de rechtspersoon
- Gedraging die past binnen de normale bedrijfsuitvoering
- Gedraging is de rechtspersoon dienstig geweest
- Beschikking en aanvaarding
o Beschikken over of de gedraging plaats zal vinden
o Gedraging door rechtspersoon blijkens de feitelijke gang van zaken aanvaard.
HR feitelijk leidinggeven
Feitelijk leidinggeven
= Strafbaarheid van rechtspersoon kan OvJ ook de opdrachtgever of feitelijke leidinggever vervolgen
1. Accessoriteitsvereiste:
Strafbaar feit begaan door een rechtspersoon – art. 51 lid 2 Sr
2. Is de rechtspersoon dader – HR Drijfmest
2.1 Redelijkerwijs kan worden toegerekend aan de rechtspersoon
Beoordeling door omstandigheden van geval, aard van de gedraging
2.2 Oriëntatiepunt: Gedraging verricht in de sfeer van de rechtspersoon
Volgt uit: HR Drijfmest
Niet-limitatieve indicatoren
- Gedraging van iemand die werkzaam is binnen de rechtspersoon
- Gedraging die past binnen de normale bedrijfsuitvoering
- Gedraging is de rechtspersoon dienstig geweest
- Beschikking en aanvaarding. (HR IJzerdraad)
3. Voorwaarde feitelijk leiding geven
HR Slavenburg
Machtscriterium (beschikken); opdrachtgever in macht hebben om de verboden gedraging
te voorkomen (Het kan zijn dat je niet bevoegd was, maar redelijkerwijs wordt gehouden)
Aanvaardingscriterium: bewust de aanmerkelijke kans ervaren dat de verboden gedraging
zal voordoen → wetenschap
4. Dubbel opzet: opzet op leidinggeven en op het grondfeit
Medeplegen
Belangrijkste vereiste: voldoende nauw en bewuste samenwerking die is gericht op het vervullen van de delictsomschrijving
→ mogelijk bij culpoos misdrijf
accesoiriteit
dubbel opzet
Medeplichtige
Staat ver weg van strafbaar feit
Behulpzaamheid
Voorwaarde
1. Accessoiriteit: koppeling aan strafbaar grondfeit
2. Dubbel opzet
Opzet op het misdrijf zelf
Opzet op het bevorderen van het misdrijf → wetenschap
3. Ondergeschiktheid: de medeplichtige is ondergeschikt aan de pleger of sluit zich aan bij
het initiatief van de pleger
4. Grondfeit is een misdrijf: boek 2 of gevangenisstraf
5. Behulpzaamheid is relevant
Indien sprake van consecutieve medeplichtigheid – art. 48 sub 2 Sr – genoemd hulpmiddel
aanwezig zijn.
