splenomegalili hastaya yaklaşım Flashcards
Traube nin kapalı olması bize ne düşündürür?
*splenomegali
*yemek yedikten sonra midedeki havanın azalmasına bağlı olabilir
*sol plevral efüzyon gibi durumlarda sıvı toplanmasına bağlı olabilir
*amfizeme bağlı dalakta protozis (itilme) olabilir
*perikardit
*karaciğer sol lobda büyüme
*mide fundus tümörleri
*sol kolon fleksura tümörleri
*sol böbrek büyümesi
Splenomegalinin belirti ve bulguları?
*traube kapalı olabilir.
*bazen hiç semptom olmayabilir.
*akut büyümelerde kapsül gerilimine bağlı sol üst kadran ağrısı.
*fazla büyümüşse mideyi baskılar buna bağlı erken doyma olur.
*ele gelen kitle
*kansızlık
Splenomegaliyi değerlendirmede altın standart nedir?
Altın standart üst karın USG dir ama fizik muayene de çok önemlidir.
Splenomegalinin en sıktan en aza nedenleri?
- hematolojik hastalıklar
- karaciğer hastalıkları
- enfeksiyonlar
- dalak patolojileri
Massif splenomegali nedir?
Dalağın çok büyümesi ve midklaviküler hattın 6 cm uzağında ele gelmesidir.
Karaciğer hastalıklarında neden sitopeni olur?
Çünkü dalakta göllenme olur ve bu hipersplenizme yol açar. Kan hücrelerinin yıkımı artar.
Hipersplenizm nedir?
Tanı değildir, dalak büyümesinin bir komplikasyonudur. Hipersplenik dalak büyümemiş de olabilir.
Dalağın işlevinin artmasıdır. Dalağın temel 2 işlevi filtrasyon ve immün yanıt oluşumudur.
NOT: hipersplenizm diyebilmemiz için kemik iliğinde yapım bozukluğu olmamalıdır, kemik iliği normal veya kompanze etmek için artmış olmalıdır. Dalak alındığında kan hücrelerindeki düşüklük düzelir.
Hiposplenizm nedir?
Dalağın işlevlerindeki bozulmadır. İmmünglobülin üretimi azalabilir, filtrasyon işlevi azalabilir.
Doğuştan dalağı olmayanlarda, cerrahi olarak dalağın alınmasında, otosplenektomi dediğimiz orak hücreli anemide ve dalak ışınlamasında dalak işlevi azalır veya kaybolur.
Belirtisiz dalak büyüklüğünün en sık nedenleri?
*myeloproliferatif hastalıklar
*sarkoidoz
*hafif herediter sferositoz
*portal ht un eşlik ettiği kc hastalığı
*amiloidoz
*gaucher
Splenomegalinin ön tanısında ve ayırıcı tanısında istenecek tetkikler?
Görüntüleme: PA AC, BT
Kan tetkiki: RF, ANA, hepatit serolojisi, coombs, kültür
Girişim: üst gis endoskopisi, kc biopsi, lenf bezi biopsisi gibi
Splenomegali nedenlerini say.
- infeksiyonlar: akut subakut kronik infeksiyonlar (salmonella, ebv, cmv, bakteriyel sepsis, akut viral hepatit, malaria, brusellozis, tüberküloz, hiv, sifiliz.
- immünolojik hastalıklar: sle, ra, otoimmün hemolitik anemiler, ilaç reaksiyonları.
- splenik kan akımını bozan hastalıklar: siroz, hepatik ven trombozu, portal ven trombozu, splenik ven trombozu, konjestif kalp yetmezliği.
- hemoglobinopatiler: herediter sferositoz, orak hücreli anemi, talasemiler
- dalağın infiltratif hastalıkları: amiloidoz, gaucher hastalığı, dalak kistleri
- malign hastalıklar: akut lösemiler, myeloproliferatif hastalıklar (polistemi vera, primer myelofibrozis, kronik myleoid lösemi gibi), saçlı hücreli lösemi, hodgkin ve hodgkin dışı lenfoma, metastatik tümörler
- diğer: idiopatik, tirotoksikoz, sarkoidoz.