Spijsvertering Flashcards
cheiloschisis
gespleten lip
- meestal unilateraal
- kan doorlopen tot neusgat
palatoschisis
gespleten gehemelte
- melk zuigen niet mogelijk -> kans op verslikkingspneumonie
- oorzaak: erfelijk > toxines, teveel vit A moeder, cortisonen tijdens dracht
brachygnatia superior
verkorting van bovenkaak
- langere onderkaak = chondrodystrofische rassen
Welke kaak raskenmerk van chondrodystrofische rassen? En langsnuitige rassen?
chondrodystrofisch: brachygnatia superior
langsnuitig: brachygnatia inferior
prognatia
onderbeet: onderkaak langer dan bovenkaak
Welke dieren hebben macroglossie?
- brachycefalen soms
- BWB: algemene hypertrofie -> tong vergroot
Wat is meestal de oorzaak van catarrale stomatitis?
gist (candida albicans) -> geel/grijzig pseudomembraneus beleg
Wat is oorzaak voor vesiculaire/ulceratieve stomatitis?
- virussen bv. calicivirus
- auto-immuun aandoening (pemphigus)
Ontstaat er bij ulceratieve stomatitis littekenvorming?
erosie: geen litteken -> BM niet aangetast
ulcer: wel litteken -> BM aangetast
Hoe kan CNI leiden tot ulceratieve stomatitis?
CNI -> uremie -> bacteriën vormen hieruit ammoniak -> etsend
Wat is de meest voorkomende oorzaak van necrotiserende stomatitis bij rund?
fusobact necrophorum -> orale necrobacillose (diepe wonden)
Wat is eosinofiel granuloma complex?
kenmerken:
- eosinofiele plaques
- indolente ulcussen
- eosinofiele granuloma’s op tong, lippen, tandvlees bij kat
- massale influx eosinofielen
- lokale overgevoeligheid, irritatie of trauma
Wat voor een stomatitis veroorzaakt houten tong/actinobacillus lignieresii bij rund?
pyogranulomateuze stomatitis -> nodulaire letsels tong met korrelige gele inhoud = sulfurgranules + immuuncomplexen
olygodontia
te weinig tanden
<-> pseudo-olygodontia: wel tandaanleg
Bij welke rassen zien we polydontia?
teveel tanden bij brachycefale rassen
pseudo-polydontia
teveel tanden door persisterende melktand
heterotope polydontia
teveel tanden door ectopischetand/tandcyste
porfyrie
opstapeling porfyrines door probleem in productie heem = roze verkleuring tanden
<-> ddx: pulpa bloeding
bruine tanden ddx
- plantaardig chlorofyl en porfyrine
- tetracyclines -> geel/bruin
- fluorose -> email hypoplasie
attritie
verlies van normale structuur tanden door het kauwen
- trapgebit: door bv. obstructie in darm
- kribbebijten
- olifantstanden
schaargebit
herbivoren die te weinig laterale kauwbewegingen maken -> scherpe punten molaren
trappengebit
onvoldoende slijtage paard door: trekken tand, spontaan uitvallen tand, diastema, oligodontia
FORL
Feliene odontoclastic resorptive neck lesions = dentine geresorbeerd door odontoclasten -> door tandplak resorptie tand
- eerst hals/bovenste deel wortel
- opstapeling bacteriën
- stomatitis
- verhoogde odontoclastische resorptie
- dentine volledig weg
- tandkroon loslating
Hoe gebeurt inflammatie tanden?
materia alba (speeksel op tand) -> bacteriën adhereren en vormen microcolonies = supragingivale tandplaque (gram+) -> subgingivale plaques (gram-)
- supragingivaal -> caries
- subgingivaal -> gingivitis -> periodontitis -> loskomen tand -> fistulatie
dus EERST gram+, dan gram-
types cariës
- infundibulair/fissuur caries: thv onregelmatige instulpingen waarin voedsel en bacteriën zitten (vooraf plaque niet nodig)
- glad oppervlak caries: eerst tandplak
- contact caries: eerst email beschadiging
hoe ontstaat caries?
suiker uit voeding zorgt ervoor dat bacterien melkzuur kunnen produceren -> demineralisatie email + enzymen vrijstellen die inwerken op dentine
ranula + verschil met sialocoele
verworven retentiecyste = dilatatie/obstructie van speekselklierafvoergang = ophoping speeksel IN speekselklier
oorzaken:
- sialolieten
- vreemd voorwerp
- trauma
- inflammatie
- neoplasie
sialocoele = holte met speeksel door lekken in interstitium => ophoping speeksel BUITEN speekselklier = niet-epitheliale cyste
muscularis hypertrofie slokdarm
tunica muscularis hypertrofie van slokdarm in distaal deel slokdarm paard + varken => geen klinische klachten
- pre-stenotisch: deel slokdarm vóór stenose om eten door te duwen
Wat zijn 4 predilectie plaatsen waar er een slokdarm obstructie kan optreden?
- pharynx
- borstingang
- hartbasis
- diafragma
Wat zijn gevolgen van slokdarm obstructie?
- proximale dilatatie
- lokale ischemie -> necrose -> divertikel, strictuur, perforatie -> gangreneuze peri-oesofagitis, mediastinitis en pleuritis
hoe ontstaat slokdarmstrictuur?
ringvormige samentrekking van littekenweefsel van slokdarm bij heling necrose na obstructie
wat zijn oorzaken stenose slokdarm?
- fibrose
- neurogeen geïnduceerde spasmen
- partiële obstructie
- abces
- neoplasie
- persisterende rechter aortaboog
wat zijn gevolgen slokdarmruptuur?
flegmoneuze - gangreneuze peri-oesofagale inflammatie
- mediastinitis
- pleuritis
- pericarditis
- peritracheitis
hoe ontstaat ulceratieve oesofagitis?
- virus
- bijtende/irriterende chemische stoffen
wat zijn gevolgen reflux oesofagitis?
regurgitatie maag inhoud zorgt voor ontsteking slokdarm
- hyperemie
- erosies / ulceraties
- fibrinonecrotiserende zones
hoe ontstaan maagulcers?
- gastrinoma: hypersecretie gastrine
- mastceltumor: hypersecretie histamine -> stimuleren parietale cellen tot HCl
- glucocorticosteroiden
- NSAIDs
- stress
- voeding met kleine partikelgrootte
- helicobacter
- gastroduodenale reflux
- ileus
- colonimpactie
wat zijn gevolgen van maagulcers?
- melena: ulcers tot in submucosa -> aantasting bloedvaten
- perforerende ulcus -> peritonitis
hoe ontstaat maagdilatatie en -torsie?
- te veel voedselopname
- luchthappen
- grass sickness
- haarballen
- endometritis, ketonemie
- verdwijnen drachtige uterus
- hypocalcemie -> atonie
- graanrijk dieet -> vluchtige vetzuren
wat zijn gevolgen van maagdilatatie en -torsie?
veneuze obstructie en verhoogde intra-abdominale druk -> circulatoire shock -> gedaalde perfusie buikhorganen
- myocardnecrose
- arythmie door cardiale ischemie + ischemische pancreas
- gedaalde respiratie
- zuurbase en elektrolyten uit balans
hemorragische infarcering maag + milt rechts craniaal tegen diafragma + slokdarm ingesnoerd (torsie meestal met wijzerszin)
welke dieren gevoelig voor maagtorsie?
rassen met diepe borstkas
Hoe kun je pre- en post-mortale maagdilatatie/ruptuur onderscheiden?
post-mortaal: geen bloedingen en fibrine + geen acute peritonitis + geen hemorragische infarcering
hoe kan ulceratieve gastritis ontstaan?
nierfalen -> uremie -> ammoniak beschadigt maagepitheel + calcificaties door gestoorde Ca gehaltes
- ph maag: 9-10