Skjaldkirtill Flashcards

1
Q

Hvað þýðir multinoduler goiter?

A

Stækkaður skjaldkirtill

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hvað þýðir menometrorrhagia og hvaða ástandi tengist það?

A

Miklar tíðablæðingar. Tengist hyperthyroidism

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hvernig eru hormónaferillinn bakvið skjaldkirtilinn?

A

Undirstúkan losar TRH sem að örvar fremri heiladingul.

Fremri heiladingullinn losar TSH.

Skjaldkirtillinn losar T3 og T4.

TRH-TSH-T3-T4

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hvernig sjúkdómur er graves disease?

A

Sjálfsofnæmissjúkdómur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hver eru þessi þrjú einkenni (TRIAD) sem koma fram í graves disease?

A

Thyro-toxi-cosis
Of mikið af T3 og T4

Exo-ph-thalmos

Útstæð augu vegna fitusöfnunnar bakvið þau

Pre-tibial myxdema

Bólgusöfnun f. framan tibia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Myxedema vs Myxdema?

A

Myxedema

  • Bjúgkennd og þétt uppsöfnun slímefna í millivef líffæra. Stafar oftast af mikilli vanstarfsemi skjaldkirtils. (slímsöfnun í líffærum s.s?)

Myxdema

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Pretibial Myxedema vs Myxedema?

A

Myxedema

  • Bjúgkennd og þétt uppsöfnun slímefna í millivef líffæra. Stafar oftast af mikilli vanstarfsemi skjaldkirtils. (slímsöfnun í líffærum s.s?)

Pretibial Myxedema

  • Bjúgsöfnun fyrir framan tibia
  • Tengist ofstarfssemi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hvernig lýsir graves sjd. sér í smásjá?

A

Það eru eyður í follicle frumunum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Þrjú spes einkenni tengt hyperthyroidism?

A

Hitaóþol/sviti

Vöðvaslappleiki

Osteoporosis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Þrjú spes einkenni tengt hyperthyroidism?

A

Hitaóþol/sviti

Vöðvaslappleiki

Osteoporosis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Í hvaða tvo flokka skiptist hypothyroidism, hvort er algengara og hver er merkingin bakvið það?

A

Primary:

Meginorsökin í skjaldkirtlinum sjálfum. Congential, autoimmune, geislun, lyf, skurðaðgerð o.s.frv.

Secondary:

Skortur á TSH, rosalega sjaldgæft. Fyrst og fremst primary

Auto immune, veirusyking, meðganga, elli. Bólga veldur alltaf fyrst hyperthryoidism og svo hypothyroidism.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hvernig hefur bólga áhrif á starfsemi skjaldkirtilsins?

A

Bólga veldur alltaf fyrst hyperthryoidism og svo hypothyroidism.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hvað er cretinism?

A

Congenital hypothyroidism:

fæðast slöpp, hypotherm, sérstakt útlit og gróft andlitsfat. stór tunga, naflakviðslit.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hvað gerist við varir, húð og tungu í hypothyroidism?

A

Variar: Þykkar

Húð: Þurr

Tunga: Stækkar, oft tannför

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

3 spes einkenni í hypothyroidism?

A

Hártap, anemia og hækkun á kólesteróli.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Í hvaða vefjaflokkur er talinn tengjast hashimoto thyroiditis?

A

HLA-DR5
Dr.2025

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Hvaða vefjaflokkur er talinn tengjast graves disease?

A

HLA-DR3

gRav3s Disease

18
Q

Af hverju stækkar skjaldkirtillinn í hashimoto thyroiditis?
Hvernig er þróunin?

A

Stækkar fyrst vegna lymphocytaíferðar.

Minnkar síðan seinna. Eyðilegging verður gegnum T-frumur

19
Q

Hver er helsta lyfjameðferðin við hashimoto thyroiditis?

A

Gefa Thyroxin, skjaldkirtilshormónið

20
Q

Hashimoto thyroiditis eykur líkurnar á að þróa?

A

Papillary carcinoma og B-frumu lymphoma

21
Q

Hvernig er hashimoto thyroiditis almennt greint?

A

Hækkun mótefna í blóði

22
Q

Hver er talinn vera orsök subacute thyroiditis?

A

Veirusýking

23
Q

Í hvaða skjaldkirtilssjd. sést stundum granuloma?

A

Subacute thyroiditis

24
Q

Hvað einkennir subacute thyroiditis?

A
  • Stækkaður og aumur kirtill
  • Granuloma og risafrumur
  • Gengur yfir á 3 mánuðum
25
Hvað einkennir Subacute lymphocytis thyroditis?
* Talið tengjast **meðgöngu** * Kirtill ekki aumur * Ekki sjáanlega atrophia eða mikið af bólgufrumum
26
Hvað einkennir Ridels thyroiditis?
* **Fibrosa** fyrst og fremst * Truflun á fíbroblasta **starfsemi** * Tengist **IgG4** * **Ljósbleikur** í útliti
27
Hvort flokkast thyroiditis sjd. sem hypothyroidism eða hyperthyroidism?
Hypothyroidism
28
Hvað einkennir Goiter?
**Diffuse stækkun** á skjaldkirtlinum **án einkenna**
29
Tveir flokkar Goiter?
Diffuse og multi-nodular. Diffuse - **án hnútamyndunar**, **jöfn stækkun** út um allt Multinodular - **óregluleg stækkun kirtilsins með hnútamyndun** Algengasta ástæða f. stækkuðum skjaldkirtli
30
Hvað einkennir diffuse goiter?
* **Ekki áberandi hnútamyndun** * **Jöfn stækkun út um allt** * Oftast út af Joð-skorti 1. **Endemic**, alltaf 1. Joð-skortur, skjaldkirtillinn stækkar og reynir að nýta Joðið betur 2. Sporadic 1. Stöku tilfelli? ath fyrirl. 3. Physiologic 1. Stækkar á konum í kynþroska
31
Hvað einkennir multinodular goiter?
Óregluleg stækkun kirtilsins með hnútamyndun Algengasta orsök f. stækkun skjaldkirtilsins Algengast í eldra fólki Idiopatískt Macrofollicilar
32
Eina góðkynja æxlið í skjaldkirtilinum?
**_Follicular adenoma_**
33
Hvað einkennir follicular adenoma?
* Follicular eðlileg en mjög mörg. * Líkist follicular carcinoma * Bandvefscapula í kring
34
Fjögur helstu illkynja krabbamein í skjaldkirtlinum?
Papillary carcinoma Follicular carcinoma Medullary Anaplastic
35
Hvað einkennir papillary carcinoma?
* Lang **algengasta** gerðin (85%) * Multifocalt (fjölhreiðra) * Myndast **totur** * Dreifist með sogæðum * Góðar horfur
36
Hvaða gen eru talin tengjast
**BRAF** **RET/NKRI**
37
Hvað einkennir follicular carcinoma?
* Næst algengasta skjaldkirtilskrabbameinið * Dreifir sér blóðleiðis * Góðar horfur * Sveppalögur vöxtur?
38
Hvaða skjaldkirtilskrabbamein geta umbreyst yfir í anaplastic thyroid carcinoma?
**Papillary** og **follicular** carcinoma
39
Hvað einkennir Medullary krabbamein?
* Verri horfur en papillary og follicular * Æxlið myndast úr frá **C-frumum** sem framleiða **calcitonin** * Litað fyrir calcitonin * RET stökkbreyting * Ekki líkur á að verði anaplastic
40
Hvað einkennir anaplastic thyroid carcinoma?
Sjaldgæfasta skjaldkirtilskrabbameinið Allir deyja Illa diff. 10% 1 árs lifun **Risafrumuútlit**
41
Hvað er **thyroglossal duct cysta?**
Leif af skjaldkirtil í fósturlífi í hálsinum. Myndað skjaldkirtilsvefur. Er congenitalts og ekki virkt