Religie Flashcards
Religie
Een sociale instantie waarbij zowel overtuigingen en handelingen gebaseerd worden op het erkennen van het heilige (John Macionis)
Sacraal vs Profaan
Datgene wat als buitengewoon/heilig/spiritueel wordt beschouwd
Datgene wat als gewoon/alledaags/werelds wordt beschouwd
Structureel functionalisme op religie
Religie als sociale cohesie en controle
Symbolisch interactionisme op religie
Religie als iets wat door mensen wordt gemaakt end at betekenis heeft in sociale interactie –> rituelen gebruiken om leven in spiritueel kader te plaatsen.
Sociale conflict benadering op religie
Ziet religie als bron van sociale ongelijkheid, benadrukt hoe religie kan worden gebruikt om de ongelijkheid in stand te houden. De elite kan de arbeiders hiermee weer onderdrukken zodat ze zich aan regels houden.
Secularisering
De kerkgang en kerklidmaatschap neemt af, de invloed van religie in de samenleving neemt af. De focus verschuift van de traditionele religieuze structuren naar meer seculaire wereldlijke invloeden. Op zichzelf lijkt religie niet af te nemen, maar nieuwere bewegingen –> er is nog wel behoefte, maar niet zoals we die klassiek kennen.
Privitarisering
Proces waarbij activiteiten/instellingen zich terugtrekken uit het publieke domein en zich meer richten op individuele private sferen (verschuiving collectieve verantwoordelijkheid naar individuele verantwoordelijkheid –> individuen meer invloed op hun eigen leven en keuzes).
Hoe vindt secularisering plaats
Secularisering als privatisering
&
Secularisering als afname gezag en religie
Secularisering als privatisering
= waarbij religie steeds meer wordt gezien als iets persoonlijks ipv iets sociaals/publieks. Doordat het gaan naar de kerk en het lidmaatschap afneemt, zorgt ervoor dat religie niet meer sociaal/publiek is.
1. Persoonlijk aspect: religie wordt eerder gezien als persoonlijke keuze/beleving, los van sociale invloeden
2. Sociale aspect: religie verliest haar binding met sociale netwerken, religieuze praktijken meer individualiseren en minder afhankelijk van religieuze instellingen.
3. Publiekelijk aspect: religie verliest haar invloed op het publieke domein en wordt oppervlakkiger, heeft steeds minder invloed op publieke instanties/instituties
Waarom afname religie / secularisering?
- Vermaatschappelijking = proces waarbij functies en verantwoordelijkheden die voorheen werden uitgevoerd door traditionele instellingen (religie) worden overgenomen door de bredere samenleving of door specifieke seculiere instituties (de staat). Kan als gevol van verschillende sociaal-culturele vernaderingen. Als een land meer welvarend wordt –> neemt religie ook meer af
- Rationalisering en onttovering (Weber) = traditionele, magische of religieuze manieren van denken en handelen worden vervangen door rationele, wetenschappelijke en logische benaderingen. Wereld steeds minder beheerst door mistiek en religie.
- Egalitarisme (Gellner) = steven naar gelijkheid tussen individuen ongeacht sociale status, afkomst of andere onderscheidende factoren. Hij suggereerde dat egalitarisme noodzakelijk was voor de opkomst van de moderne samenleving. –> Creëert flexibele klassenposities en bevordert sociale mobiliteit.
- Religieuze markten = religie wordt beschouwd als een product dat wordt verhandeld in een markt omgeving
Religieuze markten
Religie wordt beschouwd als een product dat wordt verhandeld in een marktomgeving:
- Religieus pluralisme = eigenschap van moderne samenlevingen. Verscheidenheid aan religieuze traditites en overtuigingen, steeds meer toegang to heel erg veel verschillen tradities en overtuigingen.
- Supply-side theorie = suggereert dat de vraag naar religie constant blijft, mensen zoeken nog steeds naar zingeving en manier om te leven, zelfs in wereld met minder religieuze functies.
- Vraag naar zingeving en morele inbedding = de vraag naar religie wordt gezien als de behoefte aan zingeving en morele inbedding, mensen zijn op zoek naar betekenis in hun leven en een kader waarin ze hun morele keuzes kunnen plaatsen.
Ondanks secularisering verdwijnt de vraag naar religie niet –> hij verandert.