Prostaatcarcinoom Flashcards
Onder invloed van wat groeit prostaatcarcinoom altijd?
Testosteron
Wat is belangrijk bij de incidentie van prostaatcarcinoom?
Je kunt eraan overlijden en ermee overlijden omdat prostaatkanker langzaam groeit.
Wat zijn vaak de eerste symptomen van prostaatcarcinoom (+ differentiaaldiagnose)
Mictieklachten –> is ook vaak BPH
Bij prostaatcarcinoom ook nog aspecifieke klachten zoals vermoeidheid en pijn
In welke stadia wordt prostaatcarcinoom curateif behandeld
- T1 en T2 indien de tumor beperkt is tot de prostaat
- T3 (lokaal uitgebreid buiten prostaatkapsel)
Waarvan is de behandeling afhankelijk tijdens T1 en T2 prostaatcarcinoom? (4)
- De levensverwachting
- Agressiviteit van de tumor
- Comorbiditeiten
- De conditie van de patiënt
Wanneer wordt er curatief behandeld bij T1 en T2 prostaatcarcinoom? (3)
- Levensverwachting > 15 jaar (leeftijd < 60 jaar)
- Weinig co-morbiditeit
- Goede conditie
Wanneer wordt er niet behandeld bij T1 en T2 prostaatcarcinoom? (2 + reden + wat dan wel)
- Levensverwachting < 10 jaar (leeftijd > 60 jaar)
- Lage agressiviteit tumor
Kans dat de patient gaat overlijden aan iets anders dan prostaatcarcinoom is groter
Wel: periodieke controle/actieve surveillance en pas bij klachten/tumorgroei behandeling
Curatieve behandeling prostaatkanker (T1-2) (2)
- radicale prostatectomie (gehele prostaat + zaadblaasjes + zaadleiders)
- radiotherapie
Nadelen radicale prostatectomie (3) en radiotherapie (1)
Radicale prostatectomie: De kans op erectiestoornissen, urine incontinentie en impotentie is vrij groot
Radiotherapie: kans op erectiestoornissen
(hierdoor kan een patient afzien van de behandeling)
Curatieve behandeling prostaatkanker (T3) (3)
o Uitwendige radiotherapie + hormonale therapie;
o Radicale prostatectomie, indien de patiënt jong is / in goede conditie is
o Afwachtend beleid: hormonale therapie bij een korte levensverwachting.
Palliatieve behanding prostaatkanker (3)
Hormonale therapie voor onderdrukken testosterongehalte:
– Chirurgische castratie (orchidectomie)
– Chemische castratie
– Anti-androgen +/- chemische castratie
Vormen chemische castratie (2)
- LH/RH agonisten
- LH/RH antagonisten
Werkingsmechanisme LH/RH agonisten (3 stappen)
- Zorgen voor continue stimulering van de hypofyse
- De LH / FSH secretie wordt na 10 dagen geremd
- Testosteron ↓ (na 2-5 weken)
Wat is het aanvankelijke effect van LH/RH agonisten en hoe kom je tot je uiteindelijke gewenste effect?
Aanvankelijk vergroot LH/FSH productie en dus testosteron –> door de negatieve feedback na 10 dagen het gewenste dalende effect
Voordeel en nadeel LH/RH antagonist (tov LH/RH agonist)?
Voordeel: direct dalend effect op LH/FSH
Nadeel: minder effectief en doseerschema is ook minder patiëntvriendelijk
Hoelang geef je de chemische castratie?
Continu, anders krijg je weer werking van testosteron
Werking anti-androgenen + 2 groepen + 4 middelen
Blokkeren de androgeenreceptor
- Steroïde antiandrogeen: Cyproteronacetaat
- Niet-steroïde antiandrogenen: Flutamide, nilutamide, bicalutamide
Belangrijkste verschil tussen niet-steroïde antiandrogenen en steroïde antiandrogenen
Door de steroïde structuur hebben de niet-steroïde antiandrogenen het risico op cardiovasculaire bijwerkingen
Wat zijn flare-up verschijnselen en wanneer kan je het krijgen?
Na castratie of bij aanvang LHRH agonist krijg je een testosteron boost en daardoor krijg je acute pijn (kanker gaat tegen weefsels drukken) –> flare-up verschijnselen verdwijnen pas na 2-5 weken als je op castratie niveau zit
Behandeling flare-up verschijnselen (groep + middel)
Anti-androgenen (gaat werking testosteron tegen)
Veel gebruikt: flutamide
Wanneer worden niet-steroïde antiandrogenen nog meer gebruikt?
Als monotherapie bij lokaal voortgeschreden, niet gemetastaseerde ziekte (zonder castratie)
Verloop van de gemiddelde patiënt met prostaatkanker (2)
- Hormoonsensitief (reageert op testosteron afname) (dus anti-hormonale therapie)
- Castratieresistent (chemotherapie)
Behandeling als patient castratieresistent is (mCRPC: gemetastaseerd castratieresistent prostaatcarcinoom) (2) !!!
Chemotherapie: docetaxel + prednison
Voorafgaand aan of na docetaxel wordt er behandeld met abirateron + prednison OF enzalutamide OF radium-223
Waarom wordt abirateron met prednison gegeven? !!!!
Arbiatron geeft depletie van cortisol dus dat wordt aangevuld met prednison
Werkingsmechanisme abirateron
CYP17α-hydroxylaseremmer, waardoor de androgeensynthese wordt geremd.
Werkingsmechanisme enzalutamide
Sterke androgeenreceptor-blokker
