probleem 7: andere ncd's Flashcards
Delirium
Acute storing in het brein die tussen wakkerheid en coma in ligt. Desoriëntatie, verminderd bewustzijn en recent geheugenverlies. De symptomen komen heel plotseling. Het kan binnen paar uur verdwijnen, maar ook weken tot maanden aanhouden (vooral bij ouderen). De symptomen duren vaak niet langer dan een maand. Andere problemen: leerproblemen, angst, ander slaapschema, onsamenhangende spraak en hallucinaties, rusteloos, hyperactief en emotioneel instabiel. Eerst aantasting korte termijn geheugen en dan lange termijn geheugen. Ook sprake persoonsveranderingen.
Sundowning: symptomen worden erger in de avond.
DSM-5 criteria delerium
- De verstoring ontwikkeld in een korte periode (meestal uren tot dagen), representeert een verandering in van de basislijn van aandacht en bewustzijn en schommelt in intensiteit gedurende de dag.
- Een verstoring in aandacht en bewustzijn
- Verstoring in cognitie
- De eerder benoemde verstoringen kunnen niet beter verklaard worden door een andere neurocognitieve stoornis en vinden niet plaats in de context van een verminderd level van arousal, zoals bijvoorbeeld bij een coma het geval is.
- Er is bewijs van de geschiedenis, fysieke toetsing of laboratoriumonderzoek dat de verstoring een directe fysiologische consequentie is van een andere medische conditie, middelenmisbruik of een terugval, blootstelling aan een gifstof of van meerdere oorzaken.
prevalentie en comorbiditeit delirium
Prevalentie
- 1-2%, neemt toe met leeftijd
- Komt vooral bij ouderen voor die in het ziekenhuis zijn opgenomen (vb na operatie 10-51%)
- Vooral mannen
- 50% sterft binnen 6 maanden, als gevolg onderliggende oorzaken.
Comorbiditeit
- Kan samengaan met major of milde neurocognitieve stoornissen.
oorzaken delirium
- Gevolg van wijdverbreide verstoring van het hersenmetabolisme en neurotransmitter activiteit die kan worden veroorzaakt door een reeks gebeurtenissen (vb hoofdletsel, slaapverlies, stress).
- Voornaamste oorzaak: inconsistentie van drugs of medicatie
- Medische aandoeningen: beroerte, infectie of hoge koorts
- Dementie
- Aantasting acetylcholine
behandeling delirium
- Aandoening kan verholpen worden, behalve als onderliggende oorzaak breinschade of terminale ziekte is.
- Belangrijk snelle herkenning en start behandeling antipsychotica en neuroleptics gegeven tegen verwarring.
- Aanwezigheid goede huisverlichting goede oriëntatie.
- Duidelijke structuur en uitleg en kennismaking verzorgers geen verassingen.
Amnestic disorder en oorzaken
Amnesie: sprake van verstoord korte termijngeheugen. Lange termijngeheugen en cognitief functioneren worden niet vaak aangetast. Mensen hebben zelf niet door dat ze aan deze stoornis lijden verzinnen verhalen om de tekorten te compenseren of worden boos op anderen.
Oorzaak
Breinschade als gevolg van beroerte, tumor, infecties, te weinig zuurstof of hoofdletsel.
prevalentie amnestic disorder
- Mild: 30-40%
- 40% van mensen boven 85 jaar heeft deze stoornis.
Korsakoff’s syndroom
vorm van amnesie die wordt veroorzaak door een tekort aan vitamine b1. chronisch alcolisten schade aan thalamus.
Behandeling
- Bij op tijd ontdekken vitamine b1 toedienen en vermijden drank (oorzaak) rehabilitation. Doel: afkicksymptomen en fysieke symptomen te verminderen mensen zijn niet altijd gemotiveerd voor afkick therapie.