Prevencija

Question 1

kako Kaličanin i Bojanin definišu prevenciju?

Answer 1

prevencija je združena primena medicinskih, psiholoških i socijalnih mera koje imaju za cilj:
- da uklone činioce štetne po zdravlje čoveka
- da omoguće da se fizičke i duhovne sposobnosti čoveka razviju na najbolji mogući način
- da obezbede pravovremenu i adekvatnu pomoć u vidu lečenja i rehabilitacije obolelim članovima zajednice

Question 2

koje su različite podjele prevencija?

Answer 2

• prema vremenu sporovođenja
• prema tome ko su korisnici, ka kome je usmjerena
• prema tome ko je sporovodi (Berger)

Question 3

podjela prevencije prema vremenu sprovođenja?

Answer 3

primarna, sekundarna i tercijarna

Question 4

podjela prevencije prema tome ko su korisnici?

Answer 4

• široka društvena prevencija koja obuhvata veliki broj ljudi, državu ili jednu lokalnu zajednicu
• ljudi koji su na životnoj prekretnici
• osobe sa visokim rizikom

Question 5

podjela prevencije prema tome ko je sprovodi?

Answer 5

Bergerova podjela

• profesionalna
• neprofesionalna
• autonomna ili samopomagačka (korisnik i realizator je ista osoba
• integrativna prevencija

Question 6

koji je cilj primarne prevencije i kako se mjeri njen uspjeh?

Answer 6

cilj je zaštita i unaprijeđenje mentalnog zdravlja

uspjeh se mjeri incidencom obolijevanja - broj novih slučajeva koji su registrovani u određenom vremenskom periodu u populaciji gdje se sprovode mjere primarne prevencije

Question 7

koji je cilj sekundarne prevencije i kako se mjeri njen uspjeh?

Answer 7

cilje je rano otkrivanje i rano liječenje

uspjeh se mjeri prevalencom - ukupan broj bolesnika koji postoje u određenom vremenskom periodu u određenoj populaciji

Question 8

koji je cilj tercijarne prevencije i kako se mjeri njen uspjeh?

Answer 8

cilj je suzbijanje i ograničavanje posljedica bolesti, ponovno uspostavljanje sposobnosti koje su zbog bolesti ugrožene

uspjeh se mjeri invaliditetom bolesnika u datoj populaciji u određenom vremenskom razdoblju

Question 9

vrste teškoća u konceptualizaciji i realizaciji primarne prevencije?

Answer 9

• teorijske teškoće
• metodološke teškoće
• etičke teškoće

Question 10

koje su teorijske teškoće u konceptualizaciji i realizaciji primarne prevencije?

Answer 10

• definisanje mentalnog zdravlja
• etiologija mentalnih bolesti
• definisanje “unaprijeđenog” mentalnog zdravlja

Question 11

koje su metodološke teškoće u konceptualizaciji i realizaciji primarne prevencije?

Answer 11

• Metode i tehnike preventivnog rada
• Metode evaluacije preventivnog programa

Question 12

koje su etičke teškoće u konceptualizaciji i realizaciji primarne prevencije?

Answer 12

• Potrebe pojedinca ili potrebe društva?
• Poštovanje ljudskih prava

Question 13

teškoća u definisanju mentalnog zdravlja?

Answer 13

„Duševna bolest“ i „duševno zdravlje“ su koncepti koji su se menjali kroz vekove

Granicu između normalnog i patološkog u oblasti duševnog zdravlja uvek su određivale kultura, običaji i implicitni vrednosni sud procenjivača

Kisker govori o dve velike grupe modela duševnog zdravlja

Question 14

koje su grupe modela duševnog zdravlja po Kiskeru?

Answer 14

• dekriptivni (subjektivni, normativni, statistički, kulturalni)
• eksplanatorni (medicinski, psihodinamski, model učenja, stres model)

Question 15

teškoće vezane za etiologiju mentalnih bolesti?

Answer 15

Poznavanje etiologije mentalnih poremećaja je nužno za konceptualizaciju preventivnog programa

U nastanku duševne bolesti učestvuju biološki, psihološki i socijalni činioci

Veliki broj etioloških faktora omogućava varijetet preventivnih programa

Question 16

teškoće u definisanju unaprijeđenog duševnog zdravlja?

Answer 16

Šta zapravo znači unapređenje mentalnog zdravlja?

Proširivanje repertoara mogućnosti ljudi da na teške i po duševno zdravlje rizične situacije reaguju na adaptaciono korisniji i primereniji način (Vlajković)

Question 17

ko je tata preventivne psihijatrije? kakve je programe razvio?

Answer 17

Džerald Kaplan

Socijalni/administrativni preventivni programi - lobiranje za određena zakonska rešenja koja imaju veze sa mentalnim zdravljem

Interpersonalni programi - intervencija u krizi, anticipatorno vođenje u krizi i kratka psihoterapija u stanjima krize, savetovanje, edukacija u oblasti mentalnog zdravlja

Question 18

interpersonalni programi?

Answer 18

Intervencija u krizi ostvaruje se na dva načina:
- Anticipatorno vođenje u krizi - priprema ljudi za događaj koji će se tek odigrati (psihofizička priprema trudnica, priprema srednjoškolaca iz unutrašnjosti za odlazak u grad na studije…)
- Kratka psihoterapija u stanjima krize je vremenski ograničena (6 do 8m susreta) usmerena na aktuelni problem, suportativnost, orijentacija na sadašnjost

Savetovanje kao preventivni program podrazumeva savetovanje „ključnih osoba“

Edukacija - predavanja, članci u novinama, rasprave na TV-u, radionice

Question 19

tešoće sa metodom evaluacije?

Answer 19

O proceni uspešnosti preventivnog programa treba razmišljati od samog početka

Postoje dva načina evaluacije preventivnih programa:
- metod kontrolnih grupa
- metod „pre – posle“ (test-retest, razlika se tumači „u korist“ programa)

Question 20

koji su Blumovi koraci u planiranju evaluacionog istraživanja?

Answer 20

1. Određivanje ciljeva programa
2. Definisanje relevantnih parametara i načina njihovog merenja
3. Specifikovanje tehnika koje će se koristiti u ostvarivanju ciljeva programa
4. Prikupljanje relevantnih informacija da bi se odgovorilo na sledeća pitanja: U kojoj meri su postignuti ciljevi? Do kakvih je promena došlo? Koliki su troškovi i mogu li se smanjiti?

Question 21

vrste podataka koji se koriste u evaluaciji preventivnih programa?

Answer 21

• Informacije dobijene od korisnika
• Ocena osoblja ili spoljašnjih eksperata o promenama kod korisnika
• Epidemiološki pokazatelji – inicidencija

Question 22

teškoće sa poštovanjem ljudskih prava?

Answer 22

Da li u preventivnim programima treba poštovati potrebe pojedinca ili potrebe društva?
Šta kada su ove potrebe u raskoraku?

Question 23

koji su modeli primarne prevencije?

Answer 23

• medicinski model
• model sveobuhvatne psihijatrijske zaštite (razvio se pod uticajem socijalne psihijatrije)
• psihološka primarna prevencija - PPP

Question 24

medicinski model primarne prevencije?

Answer 24

Ciljna grupa: Osobe pod rizikom

Kontekst: Medicinski, „model oštećenja“ kao način viđenja patologije (nasuprot „modelu izazova“)

Orijentacija: Patocentrična

Usmerenje: Institucionalno (programi se sprovode u institucijama, a ne na terenu)

Asimetrična raspodela moći

Prevencija „od“ (alkoholizma, duševne bolesti), a ne prevencija „za“ (bolji kvalitet života)

Question 25

model sveobuhvatne psihijatrijske zaštite?

Answer 25

Ciljna grupa: Populacija sa potrebom (svi oni koji imaju potrebu da bolje funkcionišu)

Kontekst: Socijalni

Orijentacija: Između patocentrične i antropocentrične

Usmerenje: Vaninstitucionalno i institucionalno.
Asimetrična raspodela moći

Prevencija „od“ (alkoholizma, duševne bolesti), a ne prevencija „za“ (bolji kvalitet života)

Question 26

psihološka primarna prevencija?

Answer 26

Ciljna grupa: Tzv. normalne, mentalno zdrave osobe

Kontekst: Razvojni, „model izazova“

Orijentacija: Antropocentrična

Usmerenje: Pretežno vaninstitucionalno (saradnja profesionalaca, poluprofesionalaca, neprofesionalaca). Većina velikih, masovnih akcija pomoći posle nesreća velikih razmera (katastrofa) počiva upravo na poluprofesionalcima i neprofesionalcima

Simetrična raspodela moći

Prevencija „za…viši kvalitet života“

Unapređenje mentalnog zdravlja se razume kao učenje životnim veštinama

Question 27

koji su neki programi prevencije?

Answer 27

• Budite i Vi psiholog
• Prvo pismo mojoj mami
• Škola za život
• Škola bez nasilja
• Škola za roditelje…