Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Farmakoterapija > Poremećaji štitne žlezde > Flashcards

Poremećaji štitne žlezde Flashcards

1
Q

Koji su poremećaji strukture štitne žlezde?

A

• Nodozna struma
• Difuzna struma
• Karcinomi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Koji su poremećaji funkcije štitne žlezde?

A

• Hipotiroidizam
• Hipertiroidizam

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Podela hipotireoidizma prema nivou na kome se poremećaj dešava.

A
  • Primarni (x funkcija same štitne žlezde)
  • Sekundarni/centralni (x u radu hipofize/hipotalamusa)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Podela hipotireoidizma prema vremenu pojavljivanja.

A
  • Kognitivni
  • Stečeni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Podela hipotireoidizma prema težini kliničke slike.

A
  • Kliničko-manifestni
  • Supklinički
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Koji je načešći uzrok hipotiroidizma u područjima gde se jod dovoljno unosi?

A

Hašimotov tiroiditis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Šta je Hašimotov tiroiditis?

A

Hronično, autoimuno i zapaljenjsko oboljenje tiroidne žlezde, praćeno limfocitnom infiltracijom žlezde i stvaranjem autoantitela.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Koja su 2 mehanizma destrukcije epitelnih ćelija u Hašimotovom tiroiditisu?

A
  1. Citotoksični CD8+T-Ly prepoznaju antigene na površini tiroidnih epitelnih ćelija i dovode do direktne ćelijske smrti, praćeno infiltracijom limfocita i fibrozom.
  2. Aktivirani B-Ly proizvode antitiroidna antitela usmerena na tiroidnu peroksidazu (antiTPO At) i tireoglobulin (antiTg At)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Nabrojati 5 simptoma hipotiroidizma.

A

Umor, smanjena tolerancija hladnoće, otežana koncentracija, konstipacija, porast telesne mase sa slabim apetitom

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Nabrojati 5 znakova hipotiroidizma.

A

Suva i hrapava koža, hladni ekstremiteti, miksedem, difuzna ćelavost, bradikardija

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Od čega zavisi kako će se hipotiroidizam manifestovati?

A
  • Uzrasta pacijenta kada se deficit javio
  • Težine deficita
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Šta je miksedem?

A

Tipičan prikaz hipotiroidizma kod odraslih: naduveno lice sa otečenim kapcima, otok potkolenica, šaka i stopala

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Do čega može dovesti hipotiroidizam kod dece?

A

Do kretenizma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Kako se postavlja dijagnoza
hipotiroidizma?

A

Prevashodno na osnovu laboratorijskih analiza.
✓ TSH
✓ FT4
✓ antiTPO At –može biti korisno za određivanje uzroka hipotiroidizma, zbog njihove visoke specifičnosti za Hašimotov tiroiditis
1. Povišen TSH, snižen FT4 - 1° hipotiroidizam
2. Povišen TSH, normalan FT4 - supklinički hipertiroidizam

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Kada bi trebalo raditi skrining na
hipotiroidizam?

A
  • Pacijenti sa strumom (gušavost)
  • Nakon parcijalne tiroidektomije, terapije radioaktivnim jodom, zračenja u predelu vrata
  • Pacijenti sa autoimunim bolestima npr . DM tip 1, vitiligo, Addison-ova bolest, reumatoidni artritis i dr.
  • Trudnice, infertilitet
  • Pacijenti sa pozitivnom porodičnom anamnezom
  • Pacijenti sa Down-ovim i Turner-ovim sindromom
  • Pacijenti koji su na terapiji amjodaronom, litijumom, interferonom-α
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Koji su ciljevi lečenja?

A
  1. Klinički cilj: ublažavanje kliničkih manifestacija hipotiroidizma
  2. Biohemijski cilj: postizanje eutiroidnog stanja
  3. Izbegavanje jatrogene tireotoksikoze
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Kako se hipotiroidizam leči i koji lek je lek prvog izbora?

A

Supstitucionom terapijom, levotiroksin (T4)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Zašto je levotiroksin lek prvog izbora u terapiji hipotiroidizma?

A
  • dugo t1/2– obezbeđuje rezervoar hormona i primenu 1x/dan
  • dokazana efikasnost u kontroli simptoma hipotiroidizma
  • dugogodišnje iskustvo
  • povoljan bezbednosni profil
  • dobra oralna bioraspoloživost
  • jeftin…
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Kada se u terapiji koristi liotironin (T3)?

A

U miksedemskoji komi, kao spora i.v. injekcija

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Kako se dozira levotiroksin?

A

Kod:
M < 40 god. i Ž < 50 god. i/ili
Onih koji nemaju zaostalu funkciju štitaste žlezde i nemaju ishemijsku bolest srca i/ili
Izrazito povišenih vrednosti TSH – lečenje može da krene punom supstitucionom dozom od 1,6 – 1,8 μg/kg telesne mase (obično 100 – 150 μg)
Kod:
M > 40 god. i Ž > 50 god. i/ili
Onih koji imaju zaostalu funkciju štitaste žlezde i/ili imaju ishemijsku bolest srca
- lečenje kreće sa manjom dozom (12,5 - 25 μg) koja se postepeno povećava za 25 μg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Šta ukoliko se prekorači doza
levotiroksina?

A

Kod starijih osoba i kod žena u menopauzi može doći do jatrogene tireotoksikoze - atrijalna fibrilacija i osteoporoza; pogoršanje lipidnog profila.
Paziti pri doziranju kod ovih osoba!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Kada i kako se primenjuje levotiroksin?

A

Kako?
• Per os, sa čašom obične vode (isključivo jer npr. kafa smanjuje resorspciju)
• Jednom na dan (t1/2 je 6-7 dana)
Kada?
* „natašte“, najbolje ujutru, 30-60 min pre doručka i drugih lekova * Alternativno: pre spavanja, ali najmanje 3 h nakon večernjeg obroka
+ Optimalna terapija komorbidnih hroničnih oboljenja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Kako se vrši monitoring i optimizacija terapije levotiroksinom?

A

Potrebno je merenje TSH i FT4 dok se ne postigne stabilno eutiroidno stanje.
Po postizanju stabilne supstitucije - kontroliše se samo TSH na svakih 6 meseci.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Da li je opravdano korišćenje levotiroksina različitih proizvođača?

A

Ne, kada se postigne stabilno eutiroidno stanje sa određenim preparatom levotiroksina.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Ukoliko je neophodno promeniti proizvođača levotiroksina nakon postizanja eutiroidnog stanja, šta se treba raditi?

A

Provera TSH dok se pacijent ne stabilizuje na novom preparatu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Kada će najverovatnije biti potrebno povećanje doze levotiroksina?

A
  • Stanja malapsorpcije - potrebna reevaluacija doze nakon uspostavljanja kontrole ovih bolesti
  • Istovremena primena lekova koji ubrzavaju metabolizam levotiroksina
  • Trudnoća
  • Porast telesne mase
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Kako preparati Ca, Fe i antacidi utiču na efikasnost levotiroksina?

A

Mogu smanjiti resorpciju levotiroksina iz GIT-a
Žene sa hipotiroidizmom neretko imaju i anemiju i/ili osteoporozu Napraviti razmak od 4 h između primene LTX i Fe/Ca/antacida

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Kako induktori MEJ utiču na efikasnost levotiroksina?

A

• Povećavaju renalni klirens levotiroksina
• Potreba za povećanjem doze levotiroksina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Kako IPP utiču na efikasnost levotiroksina?

A

• Mogu da smanje resorpciju levotiroksina iz GIT-a kod produžene primene IPP (npr. kod GERB-a).
• Verovatno će biti potrebno da se optimizuje doza LTX

30
Q

Kako estrogeni utiču na efikasnost levotiroksina?

A

• Povećanje TBG, glavni transportni protein za LTX
• Može se javiti potreba za povećanjem doze levotiroksina

31
Q

Kako levotiroksin utiče na efekte neinsulinskih hipoglikemika?

A

• Kontrola glikemije pre i po uvođenju levotiroksina, jer LTX može dovesti do povećanja nivoa glukoze
• Optimizacija doza antidijabetika po potrebi

32
Q

Kako levotiroksin utiče na efekte kumarinskih antikoagulanasa?

A

• Levotiroksin istiskuje antikoagulanse sa mesta vezivanja za proteine plazme i potencira njihovo antikoagulantno dejstvo
• Povećan rizik od krvarenja

33
Q

Koliko dugo treba da traje supstituciona terapija?

A

Kod primarnog hipotiroidizma - doživotno

34
Q

Da li je opravdana primena levotiroksina u terapiji gojazosti kod eutiroidnih pacijenata?

A

Ne, jer nema dokaza koji to opravdavaju.

35
Q

Kada je indikovana primena levotiroksina za terapiju supkliničkog hipotiroidizma?

A

✓ Potrebno je potvrditi da je vrednost TSH perzistentno povišena ponovljenim ispitivanjem nakon 3-6 meseci: TSH > 10 mi.j./L
Uvođenje terapije savetuje se i:
✓ u trudnoći ili kod planiranja trudnoće i nemogućnosti da se zatrudni
✓ kod dece i adolescenata

36
Q

Šta je tireotoksikoza?

A

Hipermetabolički sindrom koji se karakteriše povišenim vrednostima FT3 i FT4 endogenog (hiperfunkcija ili destrukcija štitaste žlezde; karcinomi) ili egzogenog porekla.

37
Q

Šta je hipertireoidizam?

A

Najčešći uzrok nastanka tireotoksikoze, hiperfunkcija štitaste žlezde koja može biti posledica poremećaja rada same žlezde (primarni hipertiroidizam) ili poremećaja rada hipofize/hipotalamusa (sekundarni hipertiroidizam).

38
Q

Koji su najčešći uzroci tireotoksikoze?

A

Hipertireoza kao posledica:
Graves-ove bolesti (difuzna toksična struma)
Hiperaktivnosti tiroidnih čvorića

39
Q

Šta karakteriše Grejvsovu bolest i ko najčešće oboljeva?

A

Hipertireoza + difuzna struma
Žene oboljevaju 10x češće od muškaraca; obično se razvija između 20. i 50. god.

40
Q

Na koja 4 antigena je usmeren autoimuni proces u Grejvsovoj bolesti?

A
  • TSH Rc. (specifična su za GB)
  • Tiroidna peroksidaza
  • Tireoglobulin
  • Na-jodid transporter
41
Q

Koje su specifične kliničke karakteristike GB?

A

Graves-ova oftalmopatija
Tiroidna dermopatija
Tiroidna akropatija (zadebljanje vrhova prstiju)

42
Q

Šta je egzoftalmus?

A

Izbočenje očne jabučice

43
Q

Kako se postavlja dijagnoza tireotoksikoze?

A
  • Anamneza i klinička slika
  • Laboratorijska analiza: TSH, FT4, antitela na TSH Rc (imaju dijagnostički i prognostički značaj) * Ultrazvuk ili ehosonografija uz merenje protoka krvi kroz žlezdu (doppler UZ)
  • Test fiksacije radioaktivnog joda (scintigrafija)
    Snižen TSH, povišen FT4 - 1° hipertiroidizam
44
Q

Kako se postavlja precizna diferencijalna dijagnoza tireotoksikoze?

A

Najpre uraditi ultrazvuk žlezde (pravi razliku između GB i tiroiditisa); ukoliko ovo nije dovoljno može se koristiti scintigrafija (u GB štitasta žlezda pojačano preuzima radioaktivni jod)

45
Q

Koja dva terapijska pristupa za GB postoje?

A
  1. Farmakološko lečenje - antitiroidni lekovi (tioamidi) i radioaktivni jod (¹³¹I)
  2. Hirurško lečenje - totalna ili parcijalna tiroidektomija
46
Q

Koju su mogući terapijski ishodi GB u zavisnosti od izabranog terapijskog pristupa?

A

Tioamidi - kontrola hipertiroidizma
Radioaktivni jod i hirurgija - mogućnost trajnog izlečenja

47
Q

Zašto se dodaju β-blokatori u terapiju tireotoksikoze?

A

Kao adjuvantna simptomatska terapija, posebno u početnim fazama lečenja pre ispoljavanja efekata antitiroidnih lekova.
Preporuka kod starijih, onih sa frekvencijom rada srca >90/min i/ili prisutnim KV komorbiditetima.

48
Q

Kod koga su tioamidi lekovi prvog izbora?

A

Kod dece, trudnica i odraslih sa blažim oblicima bolesti, kao i kod pacijenata koji ne mogu da se podvrgnu hirurgiji ili primeni ¹³¹I

49
Q

Nabrojati tioamide.

A

Karbimazol
Metimazol (tiamazol)
Propiltiouracil (PTU)

50
Q

Koji su mehanizmi dejstva tioamida?

A
  1. Inhibicija tireoperoksidaze
  2. Inhibicija periferne konverzije T4 u T3 (PTU)
  3. Imunomodulatorno dejstvo
51
Q

Kom tioamidu se daje prednost pri izboru terapije i zašto?

A

Tiamazolu, zbog veće bezbednosti, bolje podnošljivosti i jednostavnijeg režima doziranja.

52
Q

Kada nastupa dejstvo tioamida?

A

Nastup dejstva je odložen (često nekoliko nedelja) zbog velikih rezervi prekursora tiroidnih hormona u štitnoj žlezdi.

53
Q

Kada je PTU prvi izbor u terapiji GB?

A

Kod žena u I trimestru trudnoće i u tiroidnoj oluji (zbog periferne konverzije).

54
Q

Ukoliko se razvije ozbiljno neželjeno dejstvo na jedan od tioamida, da li je opravdano zameniti ga drugim?

A

Ne, jer postoji ukrštena reaktivnost.

55
Q

Koliko dugo treba da traje terapija tioamidima?

A

12-18 meseci (po normalizaciji TSH i TRAt - At usmerenih na TSH Rc.)

56
Q

Da li je moguće izazvati remisiju bolesti tioamidima?

A

Da, u 50-60% slučajeva

57
Q

Koji su faktori rizika za relaps GB bolesti posle remisije?

A

Muški pol, pušenje, velika žlezda, visok titar At (TRAt) po završetku lečenja

58
Q

Neželjena dejstva tioamida.

A

GIT smetnje
Osip
Artralgije
Agranulocitoza
Heptatotoksičnost (posebnu PTU)

59
Q

Kome je namenjena terapija ¹³¹I (RAI)?

A
  • Pacijentima kod kojih nije postignuta remisija bolesti tioamidima
  • Pacijentima kod kojih je kontraindikovana primena tioamida
  • Pacijentima sa komorbiditetima koji onemogućavaju hiruršku intervenciju
60
Q

Neželjena dejstva RAI

A
  • Sijaloadenitis
  • Pogoršanje oftalmopatije
  • Moguće prolazno pogoršanje hipertiroidizma, priprema pacijenta premedikacijom beta-blokatorom i tioamidima, po potrebi
61
Q

Kada je indikovano operativno lečenje?

A

✓ Kod značajno uvećane štitne žlezde sa simptomima kompresije
✓ Istovremeno prisutan karcinom ŠŽ
✓ Nepostizanje remisije i odbijanje radioterapije
✓ Razvoj značajnih n.e. na tireosupresive

62
Q

Šta treba uraditi pre operativnog lečenja hipertireoze u GB?

A

Pacijenta treba dovesti u eutiroidno stanje tireosupresivima da bi se sprečio razvoj tiroidne oluje.

63
Q

Kako se leči hipotiroidizam u trudnoći?

A

*Nivo TT4 tokom II i III trimestra treba da bude 1,5x veći u odnosu na opštu populaciju.
*Najčešće potrebno povećati dozu levotiroksina za 25-50% - terapija se prilagođava kliničkoj slici i biohemiji.

64
Q

Kako se kontroliše supstitucija tokom trudnoće?

A

Kontrola supstitucije na 4-8 nedelja merenjem TSH i FT4.

64
Q

Koja je ciljna vrednost TSH u trudnoći?

A

< 2,5 mi.j./L

65
Q

Kako se leči hipertiroidizam u trudnoći?

A

Poželjno je uspostaviti eutiroidno stanje pre začeća i izbeći primenu tioamida/RAI!
Terapija izbora: tioamidi
- PTU – I trimestar (manje embriotoksičan u odnosu na tiamazol)
- tiamazol – II i III trimestar
Primena RAI je kontraindikovana
U slučaju da je trudnica primenjivala tiamazol pre začeća => prevođenje na PTU u I trimestru
Koristiti najmanje efikasne doze.
BB samo kratkotrajno (dugotrajna primena dovodi do zastoja u rastu ploda)
Dojenje - tiamazol ime prednost

66
Q

Šta je tiroidna oluja?

A

Akutna, teška komplikacija tireotoksikoze koju karakteriše povišena temperatura, delirijum, grčevi, povraćanje, dijareja, srčano popuštanje, koma.

67
Q

Koji lekovi interaguju sa funkcijom štitne žlezde/ishodima lečenja?

A
  1. Amjodaron, litijum (sinteza i sekrecija)
  2. NSAIL-i, glukokortikoidi, heparin (transport)
  3. Induktori MEJ (ubrzavaju metabolizam)
  4. PTU, beta-blokatori, deksametazon (inhibicija konverzije T4 u T3)
  5. Estrogeni (povećavaju TBG); androgeni (smanjuju TBG)
  6. Alemtuzumab (povećava autoimunogenost štitaste žlezde)
68
Q

Koje su preporuke za ishranu u poremećaja štitne žlezde?

A

*Izbegavati soju i derivate soje
*Kafa, mleko, kalcijum smanjuju resorpciju levotiroksina
*Obezbediti adekvatan unos selena, cinka, vitamina D i gvožđa
*Izbegavati goitrogene
*Obezbediti adekvatan unos joda

Ishrana značajno utiče na rad štitaste žlezde:
- obezbediti neophodne sirovine za sintezu hormona
- izbegavanje namirnica koje ometaju rad žlezde

69
Q

Šta ako se propusti doza levotiroksina?

A

a) Uzeti kad se seti, a ukoliko je sledeća doza uskoro, preskočiti je pa nastaviti redom
b) Sledećeg dana uzeti duplu dozu u razmaku od 12h

Farmakoterapija (28 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions