Plantreaksies op die omgewing Flashcards
Definieer:
Stimulus
Enige waarneembare verandering in die interne of eksterne omgewing.
Noem VYF stimuli wat waarneembaar is uit plante en/of diere se INTERNE OMGEWING:
Verandering in:
- bloedglukosevlak
- waterbalans
- ioon-/soutbalans
- suurstof - en koolstofdioksiedkonsentrasie
- ekskresie van metaboliese afvalstowwe
- liggaamstemperatuur
- bloeddruk
- pH/suurheidsgraad
Noem SES tipes stimuli wat waarneembaar is uit plante en/of diere se EKSTERNE OMGEWING:
- verandering in ligintensiteit
- verandering in temperatuur
- verandering in druk
- aanraking
- chemikalieë
- swaartekrag
Wat is gewoonlik ‘n plant se respons op stimuli?
Groeiverandering in die plantdeel/plant
Watter organiese verbindings, in plante, beheer die meeste van hul response?
Planthormone
Definieer:
Planthormone
Organiese verbindings wat in lae konsentrases voorkom en as chemiese boodskappers optree.
Gewoonlik in een deel van die plant gesintetiseer en na ‘n ander deel vervoer, waar dit fisiologiese response in spesifieke teikenweefsels tot gevolg het.
Noem VYF hoofgroepe planthormone
- Ouksiene
- Gibberelliene
- Absissiensuur
- Sitokiniene
- Etileen
Watter planthormone kom hoofsaaklik in die apikale meristeme van stingels voor?
Ouksiene
Verduidelik ‘apikale meristeme’
Die stingelgroeipunte waar daar voortdurend nuwe selle, deur seldeling, gevorm word.
Noem die mees algemene natuurlike ouksien wat in plante voorkom
Indoolasynsuur (IAA)
Noem SEWE funksies van ouksiene
- Stimuleer seldeling
- Stimuleer selverlenging
- Stimuleer vrugontwikkeling
- Beheer die afsnyding van blare en vrugte
- Inhibeer die groei van **sytakke: **apikale oorheersing
- Stimuleer die ontwikkeling van bywortels in stingelsteggies
- Veroorsaak tropismes (tropiese bewegings) in stingels en wortels
Verduidelik ‘apikale oorheersing’
As gevolg van die hoë ouksienkonsentrasie in die stingelgroeipunt, word die ontwikkeling van die syknoppe wat naby die groeipunt geleë is, geïnhibeer.
Verder weg van die groeipunt sal syknoppe egter wel tot sytakke ontwikkel, aangesien die ouksienkonsentrasie daar heelwat laer is.
Noem die voordele van apikale oorheersing vir plante
Groei so hoog en regop as moontlik vir maksimale absorpsie van sonlig vir fotosintese.
Verduidelik die invloed van snoei op syknopontwikkeling.
Die ouksienkonsentrasie sal afneem en die syknoppe nader aan die bopunt sal ontwikkel
- die inhiberende effek van ouksien is nie meer sigbaar nie.
Watter waarde hou die snoei van plante in?
Meer sytakke ontwikkel en die plant groei dus meer bosvormig en vrugvorming kan beheer word.
Definieer:
Tropisme
Dit is ‘n groeibeweging van ‘n plantdeel, in reaksie op ‘n eensydige, uitwendige stimulus.
Hoe verskil tropiese bewegings hoofsaaklik van nastiese bewegings?
By tropiese bewegings hou die rigting van groei direk verband met die rigting waaruit die stimulus kom, terwyl nastiese bewegings nie direk verband hou met die rigting van die stimulus nie.
Verduidelik die meganisme wat tropiese bewegings tot gevolg het.
Ouksiene stimuleer seldeling en selverlenging en dus groei. Wanneer die ouksienkonsentrasie as gevolg van ‘n eensydige uitwendige stimulus oneweredig verspreid raak, veroorsaak dit vinniger groei in sekere gedeeltes van die plant, wat dan kromming in ‘n spesifieke rigting tot gevolg het.
Definieer:
Die tropiese beweging ‘fototropisme’
Die groeibeweging van ‘n plantdeel/-dele in reaksie op ‘n eensydige ligstimulus.
Definieer:
Die tropiese beweging ‘geotropisme’
Die groeibeweging van ‘n plantdeel/-dele in reaksie op ‘n eensydige swaartekragstimulus.
Verklaar waarom stingels positief fototropies is:
- As ‘n stingelgroeipunt eensydig belig word, beweeg die ouksien weg van die beligte kant
- ‘n Hoër ouksienkonsentrasie ontstaan aan die skadukant
- Seldeling en selverlenging word gestimuleer
- Selle aan die skadukant groei dus vinniger
- Die stingel krom in die rigting van die lig
Die stingel is dus positief fototropies
Verklaar hoe stingels negatief geotropies is:
- As ‘n jong saailing horisontaal geplaas word, versamel Ouksiene a.g.v. swaartekrag, aan die onderkant van die stingel
- Hoër ouksienkonsentrasie aan die onderkant van die stingel stimuleer seldeling en -verlenging
- Die stingel krom opwaarts en is negatief geotropies
Verklaar hoe wortels positief geotropies is:
- As ‘n jong saailing horisontaal geplaas word, versamel die ouksiene a.g.v. swaartekrag, aan die onderkant van die wortel
- Hierdie hoë ouksienkonsentrasie INHIBEER seldeling en selverlenging in hierdie streek
- Selle aan die bokant het ‘n nader aan optimum konsentrasie, en groei vinniger
- Die wortel krom afwaarts en is positief geotropies
Gee 5 funksies van gibberelliene
- Stimuleer die verlenging van stingels
- Stimuleer wortelgroei
- Stimuleer die ontkieming van sade
- Bevorder blomontwikkeling
- Bevorder die uitloop van syknoppe
