Die endokriene stelsel en homeostase Flashcards

1
Q

Watter gedeelte van die brein beheer liggaamstemperatuur?

A

Hipotalamus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
98
Q

Definieer:

Homeostase

A

Die handhawing van ‘n konstante ewewig in die interne omgewing van die liggaam

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
99
Q

Definieer:

Chemiese koördinasie

A

Die tipe beheer en koördinasie wat deur hormone in die bloed teweeg gebring word

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
100
Q

Definieer:

Endokriene kliere

A

Buislose kliere wat hul afskeidings (hormone) direk in die bloedstroom stort

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
101
Q

Definieer:

Eksokriene kliere

A

Kliere wat hul afskeidings in buise stort, wat dit na ‘n ruimte in die liggaam of na buite vervoer.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
102
Q

Definieer:

Hormone

A

Organiese, chemiese boodskappers wat deur kliere afgeskei en in die bloedstroom gestort word.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
103
Q

Noem die kenmerke van hormone

A
  • Hormone is organiese chemiese boodskappers
  • Die meeste hormone is proteïene, terwyl sommige steroïede is
  • Hormone word in klein hoeveelhede, deur endokriene kliere direk in die bloedstroom afgeskei
  • Hormone word in die bloedstroom na teikenorgane vervoer
  • Hormone het ‘n regulerende funksie wat stimulerend of inhiberend kan wees
  • Hormone funksioneer nie in isolasie nie, maar vorm saam met ander hormone, asook die senuweestelsel, ‘n geïntegreerde stelsel
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
104
Q

Wat word bedoel met die begrip ‘steroïede

A

Dit is lipiedagtige organiese verbindings

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
105
Q

Wat word bedoel met die begrip ‘teikenorgaan

A

‘n Orgaan wat spesifieke reseptore vir ‘n bepaalde hormoon besit en die vermoë het om daarop te reageer.`

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
106
Q

Watter selle in die pankreas het ‘n eksokriene funksie?

A

pankreasselle

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
107
Q

Watter selle in die pankreas het ‘n endokriene funksie?

A

Eilandjies van Langerhans (alfa- en beta-selle)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
108
Q

Noem die hormone van die pankreas EN die spesifieke selle wat hierdie hormone afskei.

A

GLUKAGON - verhoog die bloedglukosevlak wanneer dit onder normaal daal

INSULIEN - verlaag die bloedglukosevlak wanneer dit bo normaal styg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
109
Q

Wat word die ongeneesbare metaboliese siekte genoem wat gekenmerk word deur hoë bloedglukosevlakke?

A

Diabetes mellitus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
110
Q

Wat word bedoel met ‘hiperglisemie’?

A

Verhoogde bloedglukosevlak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
111
Q

Wat is die oorsaak van hiperglisemie?

A

Wanneer insulien afwesig is, of nie voldoende funksioneer nie, bly die grootste hoeveelheid glukose in die bloed agter. Dit veroorsaak ‘n verhoogde bloedglukosevlak.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
112
Q

Wat is die uitwerking van hiperglisemie op die liggaamselle?

A

Die liggaamselle ontvang te min glukose om deur selrespirasie genoeg energie vir die funksionering van die liggaam, te produseer.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
113
Q

Noem die simptome wat ontstaan a.g.v. hiperglisemie

A
  • gereelde urinering (veral snags)
  • toenemende dors
  • toenemende honger
  • onverklaarbare gewigsverlies
  • herhaalde infeksies
  • wonde wat stadig genees
  • belemmerde visie
  • moegheid en lighoofdigheid
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
114
Q

Waarom is dehidrasie en die moontlikheid dat ‘n persoon in ‘n koma kan verval, ‘n gevolg van hiperglisemie?

A

Konstante hoë bloedglukosevlakke veroorsaak dat water a.g.v. osmose uit liggaamselle uitbeweeg, wat dehidrasie en die moontlikheid van ‘n koma tot gevolg het.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
115
Q

Noem drie langtermyn komplikasies wat a.g.v. diabetes kan ontstaan

A
  1. blindheid
  2. nierversaking
  3. kardiovaskulêre siektes
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
116
Q

Onderskei tussen tipe 1 en tipe 2 diabetes

A

TIPE 1 DIABETES

  • Word gekenmerk deur die verlies aan insulienproduserende beta-selle in die pankreas.
  • Dit kan gebeur wanneer die liggaam se immuunstelsel sy eie beta-selle aanval en vernietig.
  • Min of geen insulien word dan geproduseer nie.

TIPE 2 DIABETES

  • Word gekenmerk deur insulienweerstandigheid, waar die pankreas wel insulien produseer, maar die liggaamselle kan dit nie effektief gebruik nie.
  • Word as ‘n leefstylsiekte beskou, met oorsake oorgewig, onaktiwiteit of ouderdom.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
117
Q

Noem die metodes wat aangewend word in die behandeling en bestuur van tipe 1 diabetes

A
  • Daaglikse insulieninspuitings
  • ‘n Spesiaal aangepaste dieet
  • Gereelde toetsing van bloedsuikervlakke
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
118
Q

Noem die metodes wat aangewend word in die behandeling en bestuur van tipe 2 diabetes

A
  • Handhawing van normale liggaamsmassa deur ‘n gebalanseerde dieet te volg
  • Gereelde oefening
  • Mondelinge medikasie of insulien
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
119
Q

Beskryf die ligging van die testes

A

Die twee testes word uitwendig tussen die bene gedra en word deur ‘n velsak, die skrotum omsluit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
120
Q

Wat is die naam van die manlike hormoon wat deur die testes afgeskei word?

A

Testosteroon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
121
Q

Deur watter selle word testosteroon afgeskei?

A

Interstisiële selle (Leydig-selle)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
122
Q

Noem drie funksies van testosteroon

A
  1. Verantwoordelik vir die sekondêre manlike geslagskenmerke (bv. dieper stem, groei van gesigshare, groter spiermassa)
  2. Speel ‘n rol in die ontwikkeling van die manlike geslagsorgane tydens puberteit
  3. Nodig vir die rypwording van spermselle en dra by tot die kwaliteit van die spermselle
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
123
Q

Beskryf die ligging van die ovariums van die vrou

A

Die ovariums kom in die bekkenholte aan weerskante van die uterus voor

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
124
Q

Watter struktuur in die ovariums is verantwoordelik vir die afskeiding van estrogeen?

A

Graafse follikel

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
125
Q

Noem die funksies van estrogeen

A
  • Verantw. vir die sekondêre vroulike geslagskenmerke (bv. ontwikkeling van borste, breër heupe, vetlaag onder die vel)
  • Speel ‘n rol in die ontwikkeling van die vroulike geslagsorgane tydens puberteit
  • Verantw. vir die verdikking van die endometriumwand en die voorbereiding van die uterus vir implantering
  • Onderdruk die vrystelling van die hormoon FSH.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
126
Q

Watter struktuur in die ovariums is verantwoordelik vir die afskeiding van progesteroon?

A

Corpus luteum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
127
Q

Noem die funksies van progesteroon

A
  • Verantw. vir die verdere verdikking van die endometrium en die behoud van die endometrium tydens swangerskap
  • Onderdruk die vrystelling van die hormone FSH en LH.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
128
Q

Definieer:

Liggaamsvloeistof

A

Die intra- en ekstrasellulêre vloeistowwe waaruit alle liggaamselle bestaan en wat dit omring.

Dit sluit die bloedplasma in die bloed, die weefselvloeistof tussen die selle en die vloeistof binne die selle in.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
129
Q

Definieer:

Negatiewe terugvoermeganisme

A

‘n Negatiewe terugvoermeganisme is wanneer ‘n verandering van die normale waargeneem word en ‘n reaksie tot gevolg het, wat die verandering teenwerk en dit terugbring na normaal.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
130
Q

Die samestelling van liggaamsvloeistof varieer gedurig. Noem sewe toestande wat konstant gehou moet word vir selle om optimaal te funksioneer.

A
  1. bloedglukosevlakke
  2. waterbalans
  3. ioon/soutbalans
  4. suurstof- en koolstofdioksiedkonsentrasie
  5. ekskresie van metaboliese afvalstowwe
  6. liggaamstemperatuur
  7. pH/suurheidsgraad
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
131
Q

Noem vyf organe wat saam funksioneer om die handhawing van ‘n konstante interne omgewing in die liggaam te handhaaf

A
  1. Lewer
  2. Niere
  3. Vel
  4. Longe
  5. Pankreas
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
132
Q

Noem die funksie van die reseptore in die negatiewe terugvoersisteem

A

Die reseptore neem die verandering waar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
133
Q

Noem twee maniere hoe die inligting na die effektore in die negatiewe terugvoersisteem oorgedra kan word

A
  1. Die reseptore stuur die inligting met hormone (chemiese boodskappers) in die bloed
  2. of deur senuwee-impulse langs neurone via die brein, na die effektore
134
Q

Noem die funksie van die effektore in die negatiewe terugvoersisteem

A

Die effektore voer die reaksie uit en stel die verandering reg, wat die vlak na normaal laat terugkeer.

135
Q

Identifiseer die proses ‘van terugkeer na normaal, wat deur reseptore waargeneem word en restellende aksie word afgeskakel’

A

Negatiewe terugvoer

136
Q

Definieer:

Termoregulering

A

Regulering van ‘n organisme se liggaamstemperatuur

137
Q

Definieer:

Ektoterme diere

A

Dit is diere waarvan die liggaamstemperatuur wissel na gelang van die omgewingstemperatuur.

Hulle is dus afhanklik van eksterne hittebronne uit hul omgewing en besit relatief lae metaboliese tempo’s.

138
Q

Definieer:

Endoterme diere

A

Dit is diere wat ‘n konstante liggaamstemperatuur handhaaf, ongeag die omgewingstemperatuur.

Hitte word binne hul liggame geproduseer deur selrespirasie.

139
Q

Wat is die kleurverskil tussen ‘n verkleurmannetjie wat probeer hitte absorbeer, teenoor een wat hitte wil afgee? Verduidelik jou antwoord.

A

Die verkleurmannetjie wat wil hitte absorbeer, sal so donker moontlik van kleur wees, terwyl die verkleurmannetjie wat hitte wil afgee, so lig moontlik van kleur sal wees.

Donker kleure absorbeer meer hitte terwyl ligte kleure minder hitte absorbeer en die strale van die son weerkaats.

140
Q

Wat is die normale liggaamstemperatuur van die mens (in Celsius)?

A

37 grade Celsius

141
Q

Omskryf hoe ‘n temperatuur van ongeveer 60 grade Celsius ensiemwerking sal beïnvloed

A

Die ensiem(e) sal denatureer.

Hulle sal dus hul vorm permanent verloor, sodanig dat hul nie meer hul lewensbelangrike funksies sal kan verrig nie, wat sal beteken dat ensiemwerking permanent staak.

142
Q

Omskryf hoe ‘n temperatuur van ongeveer 4 grade Celsius ensiemwerking sal beïnvloed

A

Die ensiem(e) sal tydelik onaktief wees of ensiemwerking sal baie stadig wees, indien optimumtemperatuur weer bereik word, sal hulle weer maksimaal kan funksioneer.

143
Q

Omskryf hoe ‘n temperatuur van ongeveer 37 grade Celsius ensiemwerking sal beïnvloed

A

Die ensiem(e) sal optimaal kan funksioeer en ensiemwerking sal dus maksimaal wees.

144
Q

Waarom word die konstanthouding van die temperatuur in die liggaamsvloeistof as so ‘n belangrike aspek van homeostase beskou?

A

Ensieme is biologiese katalisators wat alle liggaamsfunksies beheer en reguleer.

Dit is dus nodig dat die liggaamstemperatuur konstant gehou moet word vir die optimale funksionering van ensieme.

145
Q

Wat is die hoofbron van hitteproduksie in die menslike liggaam?

A

Selrespirasie

146
Q

Hoe beïnvloed ‘n toename in adrenalien- en tiroksienafskeidings hittevrystelling?

A

Dit lei tot verhoogde metaboliese tempo, wat verhoogde respirasietempo en hittevrystelling tot gevolg het.

147
Q

Noem en verduidelik die vier fisiese prosesse van hitteverlies deur die menslike liggaam

A

1 - Uitstraling

Dit is die verlies aan hitte-energie vanaf ‘n warm liggaam na ‘n koue omgewing deur strale of golwe

2 - Geleiding

Dit is die oordrag van hitte-energie vanaf warm na koue voorwerpe, wat aan mekaar raak

3 - Verdamping

Dit is wanneer ‘n vloeistof hitte-energie opneem en na ‘n gas verander. Wanneer sweet vanaf die oppervlak van die liggaam verdamp, word hitte vanuit die vel geabsorbeer, wat die liggaam afkoel

4- Konveksie

Dit is die verspreiding van hitte in vloeistowwe of gasse. Lug wat in direkte kontak met die liggaam is, word deur liggaamshitte verwarm en styg. Koue lug neem die plek van die warm lug in.

148
Q

Watter omgewingstemperatuur sal waarskynlik ‘n toename in metaboliese aktiwiteit, verhoging in respirasietempo, verhoogde spiertonus en gevolglike bewerasie in ‘n persoon tot gevolg hê?

A

Verlaagde/lae omgewingstemperatuur

149
Q

In watter laag van die dermis word die keratien verbindings aangetref?

A

Horinglaag van die epidermis

150
Q

In watter laag van die dermis word die melanien verbindings aangetref?

A

Malpighilaag van die epidermis

151
Q

Gee die funksie van die ‘epidermis’ van die menslike vel

A

Dit beskerm die onderliggende weefsel

152
Q

Gee die funksie van die ‘limfvate’ van die menslike vel

A

Dreineer weefselvloeistof na groter limfvate in die weefsel onder die vel

153
Q

Gee die funksie van die ‘senuwees’ van die menslike vel

A

Sensoriese senuweevesels gelei impulse vanaf die sinsorgaantjies in die vel na die sentrale senuweestelsel

Motoriese senuweevesels gelei impulse vanaf die hipotalamus na die wande van die velbloedvate, wat veroorsaak dat hulle vernou of verwyd, ook na die erektorspiertjies en na die kliere

154
Q

Gee die funksie van die ‘melanien’ van die menslike vel

A
  • Dit gee kleur aan die vel
  • Dit beskerm die onderste vellae teen die skadelike ultravioletstrale van die son
155
Q

Gee die funksie van die ‘bloedvate’ van die menslike vel

A
  • Die bloed vervoer suurstof en voedingstowwe na die selle en vervoer afvalstowwe na die sweetkliere vir uitskeiding
  • Dit speel in rol in regulering van liggaamstemperatuur
156
Q

Gee die funksie van die ‘sinsorgane’ van die menslike vel

A

Neem hitte-, koue, druk-, tas- en pynstimuli waar

157
Q

Gee die funksie van die ‘erektorspiere’ van die menslike vel

A

Hierdie spier trek skuins opwaarts na die epidermis en verbind die basis van die haarfollikel met die epidermis.

Wanneer dit koud is, trek die erektorspiere saam, wat die hare laat regop staan om ‘n isolerende luglaag om die vel in te sluit.

158
Q

Gee die funksie van die ‘vetkliere’ van die menslike vel

A

Dit skei ‘n vetterige stof, sebum af, wat uitdroging van die vel en hare verhoed en ook voorkom dat die hare te veel water absorbeer.

159
Q

Gee die funksie van die ‘waskliere’ van die menslike vel

A

Dit skei ‘n wasagtige stof, serumen in die uitwendige gehoorgang af, wat ‘n skerp reuk het en voorkom dat vreemde organismes die gehoorgang binnedring.

160
Q

Watter stimulus word deur die Krause-liggaampies waargeneem?

A

Koue-stimulus a.g.v. ‘n daling in omgewingstemperatuur

161
Q

Wat is die naam van die hittereguleringsentrum in die brein wat daarvoor verantw. is om die liggaamstemperatuur konstant te hou op 37 grade Celsius?

A

Hipotalamus

162
Q

Beskryf die rol van velbloedvaatjies

A
  • Die hipotalamus stuur senuwee-impulse na die onwillekeurige spierlagie in die velbloedvaatjies
  • Die kringspiere trek saam, en die bloedvaatjies vernou - wat bekendstaan as vasokonstriksie
  • Bloed word na bloedvate in die dieper vellae herlei
  • Minder bloed vloei na die verloppervlak - wat tot gevolg het dat minder hitte deur uitstraling, konveksie of geleiding verlore gaan
163
Q

Beskryf wanneer EN hoe spieraktiwiteit by die vel‘n rol speel

A

Indien die omgewingstemperatuur sodanig daal dat die beperking van hitteverlies deur die vel nie meer genoeg is nie en die liggaam nodig het om hitteproduksie te verhoog.

Die spiertonus van die willekeurige spiere word verhoog, wat die persoon laat bewe. Meer energie word deur die spierselle vereis, die respirasietempo verhoog en meer hitte word geproduseer.

164
Q

Beskryf die rol wat ‘erektorspiere’ speel in die toestande wat deur ‘n stimulus vir die handhawing van ‘n konstante liggaamstemperatuur veroorsaak word

A

Die hipotalamus stuur senuwee-impulse na die erektorspiere, wat dit laat saamtrek en veroorsaak dat die haarfollikels regop getrek word.

Die hare staan regop sodat meer lug tussen die hare ingesluit word. Lug is ‘n swak geleier van hitte, dus gaan minder hitte verlore.`

165
Q

Beskryf die rol wat ‘tiroksien’ speel in die toestande wat deur ‘n stimulus vir die handhawing van ‘n konstante liggaamstemperatuur veroorsaak word

A
  • Tiroksienproduksie verhoog.
  • Dit verhoog die metaboliese tempo.
  • Die respirasietempo verhoog en meer hitte word geproduseer.
166
Q

Beskryf die rol wat ‘addisionele aktiwiteite’ speel in die toestande wat deur ‘n stimulus vir die handhawing van ‘n konstante liggaamstemperatuur veroorsaak word

A

Addisionele aktiwiteite wat die aantrek van warmer klere, inneem van warm kos en dranke en beweging na ‘n warmer omgewing, insluit, kan ‘n verhoging in liggaamstemperatuur tot gevolg hê

167
Q

Beskryf die effek van die volgende dwelmmiddel op die menslike liggaam: ECSTASY

A
  • Bloeddruk verhoog en liggaamstemperatuur styg - persoon is vol energie en nie bewus van uitputting nie
  • Liggaam kan oorverhit en dehidreer, wat tot breinskade kan lei
  • Veroorsaak oormatige vrystelling van serotonien, put die serotonievlakke van die brein uit, wat angstigheid, depressie en erge gemoedskommelinge tot gevolg het
168
Q

Beskryf die effek van die volgende dwelmmiddel op die menslike liggaam: TIK

A
  • Sterk stimulerende effek op die senuweestelsel
  • Hou die gebruiker opgewonde, wakker en uitermatig waaksaam
  • Versnelde asemhaling en hartklop verskaf ‘n gevoel van verhoogde energie, asook ‘n vals gevoel van selfversekerdheid
  • Afname in eetlus later, verwyde pupille, bewerasie, oormatige sweet, hoofpyn, naarheid, duiseligheid
  • Veroorsaak ‘n oormatige vrystelling van die neuro-oordragstof dopamien, wat neurone in die brein oorstimuleer
  • Langtermyn gebruik lei tot slapeloosheid, paranoia, hallusinasies, gewigsverlies, geweldadige gedrag
169
Q

Beskryf die effek van die volgende dwelmmiddel op die menslike liggaam: HEROïEN

A
  • In die brein word heroïen omgesit in morfien, wat aan spesifieke reseptore bind, wat ‘n oordrewe geluksgevoel tot gevolg het
  • Laat asemhaling stadiger plaasvind en onderdruk pyn
  • Aanvanklike geluksgevoel gaan oor in gevoel van lomerigheid, waar gedagtes troebel raak - swak konsentrasie, sigprobleme, naarheid, vomering, afnemende seksdrang, lae liggaamstemperatuur en sweet
  • Oordosis kan respiratoriese probleme en ‘n koma tot gevolg hê, wat tot die dood kan lei
170
Q

Verduidelik hoe die liggaam beïnvloed sal word as TSH nie afgeskei word nie:

A
  • Die tiroïed sal nie gestimuleer word om tiroksien af te skei nie.
  • Die vlak van tiroksien sal nie gereguleer word nie/afneem.
  • Die basale metaboliese tempo sal afneem.
  • Energievlakke sal daal.
  • Die groei en **ontwikkeling van weefsel **sal verhinder word.
  • Die harttempo sal afneem.
  • Hipotiroïdisme is ‘n gevolg.
171
Q

Beskryf die veranderinge wat in die oog sou plaasvind indien die afstand tussen die fokuspunt en die oog sou verkort.

A
  • Die siliêre spier trek saam.
  • Die suspensoriese ligament verslap.
  • Die lens bult en word meer konveks.
  • Die sklera beweeg na vore.
  • Die brekingskrag van die lens verhoog.
  • ‘n Duidelike beeld word gevorm op die retina.
172
Q

Verduidelik hoe die mens se vel konstante kernliggaamstemperatuur handhaaf by abnormaal hoë temperature:

A
  • Hitte reseptore in die vel word gestimuleer deur hoë temperatuur.
  • Impulse word na die hipotalamus gestuur.
  • Impulse word na die bloedvate gestuur.
  • Verwyding vind plaas, en arteriole na die vel word wyer.
  • Meer bloed vloei na die kappilere vate.
  • Meer hitte bereik die veloppervlak.
  • Meer hitte word verloor aan die omgewing.
  • Meer bloed vloei na die sweetkliere.
  • Sweetafskeiding vermeerder.
  • Meer hitte word verloor deur die verdamping van sweet.
173
Q

Beskryf hoe die senuweestelsel reageer in ‘n noodsituasie deur ‘n refleksaksie

A
  • Pynreseptore in die vel ontvang die stimulus.
  • Die stimulus word omgesit in ‘n senuwee-impuls.
  • Die impulse beweeg deur die sensoriese neuron na die rugmurg langs die dorsale wortel van die spinale/rugmurgsenuwee in die rugmurg, maak die sensoriese neuron sinaptiese kontak met die verbindingsneuron.
  • Die impulse word oorgedra na die motoriese neuron langs die ventrale wortel van die spinale senuwee na die effektor spier wat saamtrek en die **hand wegtrek. **
  • Die refleksaksie is ‘n vinnige reaksie op stimulus om besering te verminder.
174
Q

Verduidelik hoe die endokriene stelsel help om die mens se liggaam te beskerm d.m.v. die hormoon adrenalien.

A
  • Brein word bewus van die gevaar deur die impulse van die sinsorgane.
  • Adrenale klier word gestimuleer om adrenalien te sektreteer.
  • Boodskappe word dan na verskillende dele van die liggaam vervoer.
  • Bloedvate in die vel of spysverteringstelsel vernou, maar die bloedvate van die hartspiere en brein verwyd.
  • Die hartkloptempo neem toe. Die asemhalingstempo en -diepte neem toe.
  • Dit versnel die verandering van glikogeen na glukose in die lewer.
  • Belangrike organe ontvang meer bloed om die metaboliese aktiwiteite van die selle te verhoog om meer energie vry te stel, spiertonus verhoog, pupille vergroot om vinnige reaksie vir veiligheid te verseker.
175
Q

Beskryf die negatiewe terugvoermeganisme waarby TSH en tiroksien betrokke is, as tiroksienvlakke te laag is

A
  • Die pituïtere klier is sensitief vir die konsentrasie van die hormoon tiroksien in die bloed.
  • Wanneer die tiroksienkonsentrasie in die bloed afneem onder die normale vlak sal die pituïtêre klier meer TSH afskei.
  • TSH stimuleer die tiroïedklier om meer tiroksien af te skei.
  • Daarom neem die vlak van tiroksien toe in die bloed tot normale vlakke.
176
Q

Beskryf die negatiewe terugvoermeganisme waarby TSH en tiroksien betrokke is as die tiroksienvlakke te hoog is

A
  • Die pituïtêre klier sal nie gestimuleer word om TSH af te skei nie.
  • Die tiroïedklier word minder gestimuleer om tiroksien af te skei.
  • Daarom neem die tiroksienvlakke in die bloed af tot normale vlakke.
177
Q

Noem die gevolge as die terugvoermeganisme waarby TSH betrokke is, nie werk nie

A
  • Die tiroksienkonsentrasie word nie gereguleer nie.
  • Wanneer die tiroksienvlak toeneem verby normale vlakke veroorsaak dit hipertiroïdisme, en onder normale vlakke daal, word hipotiroïdisme veroorsaak.
178
Q

Verduidelik die gevolge van Hipertiroïdisme

A
  • Hipertiroïdisme veroorsaak ‘n toename in die metabolisme tempo wat lei tot gewigsverlies, irritasie en angstigheid, hiperaktiwiteit, toename in harttempo, moegheid.
  • Die tiroïedkilier vergroot en oogballe word na vore gedruk.
179
Q

Verduidelik die gevolge van Hipotiroïdisme:

A

Hipotiroïdisme veroorsaak ‘n afname in die metabolisme tempo wat veroorsaak dat gewig opgetel word, harttempo afneem, hare en naels stadig groei.

180
Q

Noem die deel van die brein wat hartklop beheer.

A

Medulla Oblongata

181
Q

Noem die breindeel wat die sentrums vir balans, spiertones en ewewigbeheer, bevat

A

Serebellum

182
Q

Noem die breindeel waar die gewaarwording van sig ontstaan.

A

Serebrale korteks

183
Q

Beskryf hoe die beginsel van negatiewe terugvoer werk as bloedglukosevlak styg

A
  • Wanneer ‘n abnormale glukosevlak waargeneem word deur die pankreas, skei die eilandjies van Langerhans hormone af in die bloedstroom.
  • Wanneer die bloedglukosevlak styg word Insulien afgeskei wat die bloedglukosevlak verlaag, terug na normaal.
  • Insulienafskeiding word inhibeer
184
Q

Beskryf hoe die beginsel van negatiewe terugvoer werk as die bloedglukosevlak daal

A
  • Glukagon word afgeskei wat die bloedglukosevlak verhoog terug na normaal.
  • Dan word glukagonafskeiding inhibeer.
185
Q

Hoe moet diabetes mellitus bestuur word?

A
  • Oefening.
  • Dieet wat geskik is vir diabetiese persoon.
  • Gebruik voorgeskrewe medikasie of middels vir die beheer van diabetes mellitus.
186
Q

Noem die simptome van diabetes mellitus

A
  • Glukose in urine
  • Gereelde urineering
  • Uiterste dors
  • Moegheid
  • Naarheid
  • Gewigsverlies
  • Belemmerde visie
  • Wonde wat nie genees nie
187
Q

Noem die oorsake van diabetes mellitus

A
  • Onvoldoende/geen afskeiding van insulien.
  • Of die produksie van defektiewe insulien.
  • Of liggaamselle wat weerstandig is teen die aksie van insulien.
  • Of die onvermoë van selle om glukose doeltreffend te gebruik.