Die endokriene stelsel en homeostase Flashcards

1
Q

Watter gedeelte van die brein beheer liggaamstemperatuur?

A

Hipotalamus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
98
Q

Definieer:

Homeostase

A

Die handhawing van ‘n konstante ewewig in die interne omgewing van die liggaam

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
99
Q

Definieer:

Chemiese koördinasie

A

Die tipe beheer en koördinasie wat deur hormone in die bloed teweeg gebring word

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
100
Q

Definieer:

Endokriene kliere

A

Buislose kliere wat hul afskeidings (hormone) direk in die bloedstroom stort

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
101
Q

Definieer:

Eksokriene kliere

A

Kliere wat hul afskeidings in buise stort, wat dit na ‘n ruimte in die liggaam of na buite vervoer.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
102
Q

Definieer:

Hormone

A

Organiese, chemiese boodskappers wat deur kliere afgeskei en in die bloedstroom gestort word.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
103
Q

Noem die kenmerke van hormone

A
  • Hormone is organiese chemiese boodskappers
  • Die meeste hormone is proteïene, terwyl sommige steroïede is
  • Hormone word in klein hoeveelhede, deur endokriene kliere direk in die bloedstroom afgeskei
  • Hormone word in die bloedstroom na teikenorgane vervoer
  • Hormone het ‘n regulerende funksie wat stimulerend of inhiberend kan wees
  • Hormone funksioneer nie in isolasie nie, maar vorm saam met ander hormone, asook die senuweestelsel, ‘n geïntegreerde stelsel
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
104
Q

Wat word bedoel met die begrip ‘steroïede

A

Dit is lipiedagtige organiese verbindings

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
105
Q

Wat word bedoel met die begrip ‘teikenorgaan

A

‘n Orgaan wat spesifieke reseptore vir ‘n bepaalde hormoon besit en die vermoë het om daarop te reageer.`

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
106
Q

Watter selle in die pankreas het ‘n eksokriene funksie?

A

pankreasselle

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
107
Q

Watter selle in die pankreas het ‘n endokriene funksie?

A

Eilandjies van Langerhans (alfa- en beta-selle)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
108
Q

Noem die hormone van die pankreas EN die spesifieke selle wat hierdie hormone afskei.

A

GLUKAGON - verhoog die bloedglukosevlak wanneer dit onder normaal daal

INSULIEN - verlaag die bloedglukosevlak wanneer dit bo normaal styg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
109
Q

Wat word die ongeneesbare metaboliese siekte genoem wat gekenmerk word deur hoë bloedglukosevlakke?

A

Diabetes mellitus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
110
Q

Wat word bedoel met ‘hiperglisemie’?

A

Verhoogde bloedglukosevlak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
111
Q

Wat is die oorsaak van hiperglisemie?

A

Wanneer insulien afwesig is, of nie voldoende funksioneer nie, bly die grootste hoeveelheid glukose in die bloed agter. Dit veroorsaak ‘n verhoogde bloedglukosevlak.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
112
Q

Wat is die uitwerking van hiperglisemie op die liggaamselle?

A

Die liggaamselle ontvang te min glukose om deur selrespirasie genoeg energie vir die funksionering van die liggaam, te produseer.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
113
Q

Noem die simptome wat ontstaan a.g.v. hiperglisemie

A
  • gereelde urinering (veral snags)
  • toenemende dors
  • toenemende honger
  • onverklaarbare gewigsverlies
  • herhaalde infeksies
  • wonde wat stadig genees
  • belemmerde visie
  • moegheid en lighoofdigheid
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
114
Q

Waarom is dehidrasie en die moontlikheid dat ‘n persoon in ‘n koma kan verval, ‘n gevolg van hiperglisemie?

A

Konstante hoë bloedglukosevlakke veroorsaak dat water a.g.v. osmose uit liggaamselle uitbeweeg, wat dehidrasie en die moontlikheid van ‘n koma tot gevolg het.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
115
Q

Noem drie langtermyn komplikasies wat a.g.v. diabetes kan ontstaan

A
  1. blindheid
  2. nierversaking
  3. kardiovaskulêre siektes
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
116
Q

Onderskei tussen tipe 1 en tipe 2 diabetes

A

TIPE 1 DIABETES

  • Word gekenmerk deur die verlies aan insulienproduserende beta-selle in die pankreas.
  • Dit kan gebeur wanneer die liggaam se immuunstelsel sy eie beta-selle aanval en vernietig.
  • Min of geen insulien word dan geproduseer nie.

TIPE 2 DIABETES

  • Word gekenmerk deur insulienweerstandigheid, waar die pankreas wel insulien produseer, maar die liggaamselle kan dit nie effektief gebruik nie.
  • Word as ‘n leefstylsiekte beskou, met oorsake oorgewig, onaktiwiteit of ouderdom.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
117
Q

Noem die metodes wat aangewend word in die behandeling en bestuur van tipe 1 diabetes

A
  • Daaglikse insulieninspuitings
  • ‘n Spesiaal aangepaste dieet
  • Gereelde toetsing van bloedsuikervlakke
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
118
Q

Noem die metodes wat aangewend word in die behandeling en bestuur van tipe 2 diabetes

A
  • Handhawing van normale liggaamsmassa deur ‘n gebalanseerde dieet te volg
  • Gereelde oefening
  • Mondelinge medikasie of insulien
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
119
Q

Beskryf die ligging van die testes

A

Die twee testes word uitwendig tussen die bene gedra en word deur ‘n velsak, die skrotum omsluit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
120
Q

Wat is die naam van die manlike hormoon wat deur die testes afgeskei word?

A

Testosteroon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
121
Deur watter selle word **testosteroon** afgeskei?
Interstisiële selle (Leydig-selle)
122
Noem drie funksies van **testosteroon**
1. Verantwoordelik vir die **sekondêre manlike geslagskenmerke** (bv. dieper stem, groei van gesigshare, groter spiermassa) 2. Speel 'n rol in die **ontwikkeling** van die **manlike geslagsorgane** tydens puberteit 3. Nodig vir die **rypwording van spermselle** en dra by tot die kwaliteit van die spermselle
123
Beskryf die ligging van die **ovariums** van die **vrou**
Die ovariums kom in die **bekkenholte** aan **weerskante van die uterus** voor
124
Watter **struktuur** in die **ovariums** is verantwoordelik vir die **afskeiding van estrogeen**?
Graafse follikel
125
Noem die **funksies** van **estrogeen**
* Verantw. vir die **sekondêre vroulike geslagskenmerke** (bv. ontwikkeling van borste, breër heupe, vetlaag onder die vel) * Speel 'n rol in die **ontwikkeling** van die **vroulike geslagsorgane** tydens puberteit * Verantw. vir die **verdikking van die endometriumwand** en die **voorbereiding** van die **uterus** vir implantering * **Onderdruk** die vrystelling van die **hormoon FSH**.
126
Watter **struktuur** in die **ovariums** is verantwoordelik vir die **afskeiding van progesteroon**?
Corpus luteum
127
Noem die **funksies** van **progesteroon**
* Verantw. vir die **verdere verdikking** van die **endometrium** en die behoud van die endometrium tydens swangerskap * **Onderdruk** die vrystelling van die **hormone FSH en LH.**
128
# Definieer: **Liggaamsvloeistof**
Die **intra**- en **ekstrasellulêre vloeistowwe** waaruit **alle liggaamselle** bestaan en wat dit **omring**. Dit sluit die **bloedplasma** in die bloed, die **weefselvloeistof** tussen die selle en die **vloeistof binne die selle** in.
129
# Definieer: **Negatiewe terugvoermeganisme**
'n Negatiewe terugvoermeganisme is wanneer 'n **verandering van die normale** waargeneem word en 'n **reaksie** tot gevolg het, wat die **verandering teenwerk** en dit terugbring na normaal.
130
Die **samestelling** van **liggaamsvloeistof** varieer gedurig. Noem **sewe toestande** wat **konstant** gehou moet word vir selle om **optimaal te funksioneer**.
1. bloedglukosevlakke 2. waterbalans 3. ioon/soutbalans 4. suurstof- en koolstofdioksiedkonsentrasie 5. ekskresie van metaboliese afvalstowwe 6. liggaamstemperatuur 7. pH/suurheidsgraad
131
Noem **vyf organe** wat saam funksioneer om die handhawing van 'n **konstante interne omgewing** in die liggaam te handhaaf
1. Lewer 2. Niere 3. Vel 4. Longe 5. Pankreas
132
Noem die **funksie** van die **reseptore** in die **negatiewe terugvoersisteem**
Die reseptore **neem die verandering waar**
133
Noem **twee maniere** hoe die inligting **na** die **effektore** in die negatiewe terugvoersisteem oorgedra kan word
1. Die reseptore stuur die inligting met **hormone** (chemiese boodskappers) in die **bloed** 2. of **deur senuwee-impulse** langs **neurone** via die **brein**, na die effektore
134
Noem die **funksie** van die **effektore** in die negatiewe terugvoersisteem
Die effektore voer die reaksie uit en **stel die verandering reg**, wat die vlak na normaal laat terugkeer.
135
Identifiseer die proses 'van **terugkeer na normaal**, wat deur reseptore waargeneem word en restellende aksie word afgeskakel'
Negatiewe terugvoer
136
# Definieer: **Termoregulering**
Regulering van 'n organisme se **liggaamstemperatuur**
137
# Definieer: **Ektoterme diere**
Dit is diere waarvan die **liggaamstemperatuur wissel** na gelang van die **omgewingstemperatuur**. Hulle is dus **afhanklik van eksterne hittebronne** uit hul omgewing en besit **relatief lae metaboliese tempo's.**
138
# Definieer: **Endoterme diere**
Dit is diere wat 'n **konstante liggaamstemperatuur** handhaaf, ongeag die omgewingstemperatuur. Hitte word **binne hul liggame geproduseer** deur **selrespirasie**.
139
Wat is die **kleurverskil** tussen 'n **verkleurmannetjie** wat probeer hitte absorbeer, teenoor een wat hitte wil afgee? Verduidelik jou antwoord.
Die verkleurmannetjie wat wil **hitte absorbeer**, sal so **donker moontlik** van kleur wees, terwyl die verkleurmannetjie wat hitte wil **afgee**, so **lig moontlik** van kleur sal wees. **Donker kleure absorbeer meer hitte** terwyl **ligte kleure minder** hitte absorbeer en die **strale van die son weerkaats**.
140
Wat is die **normale liggaamstemperatuur** van die mens (in Celsius)?
**37** grade Celsius
141
Omskryf hoe 'n temperatuur van ongeveer **60 grade Celsius ensiemwerking** sal beïnvloed
Die ensiem(e) sal **denatureer**. Hulle sal dus hul **vorm permanent verloor,** sodanig dat hul nie meer hul lewensbelangrike funksies sal kan verrig nie, wat sal beteken dat **ensiemwerking permanent staak**.
142
Omskryf hoe 'n **temperatuur** van ongeveer **4 grade Celsius** **ensiemwerking** sal beïnvloed
Die ensiem(e) sal **tydelik onaktief** wees of ensiemwerking sal baie stadig wees, indien **optimumtemperatuur** weer bereik word, sal hulle weer maksimaal kan funksioneer.
143
Omskryf hoe 'n **temperatuur** van ongeveer **37 grade Celsius** **ensiemwerking** sal beïnvloed
Die **ensiem**(e) sal **optimaal** kan funksioeer en **ensiemwerking** sal dus **maksimaal** wees.
144
Waarom word die **konstanthouding van die temperatuur** in die **liggaamsvloeistof** as so 'n belangrike aspek van **homeostase** beskou?
Ensieme is **biologiese katalisators** wat **alle liggaamsfunksies beheer en reguleer**. Dit is dus nodig dat die liggaamstemperatuur konstant gehou moet word vir die **optimale funksionering van ensieme**.
145
Wat is die **hoofbron** van **hitteproduksie** in die **menslike** liggaam?
Selrespirasie
146
Hoe beïnvloed 'n **toename** in **adrenalien- en tiroksienafskeidings** hittevrystelling?
Dit lei tot **verhoogde metaboliese tempo**, wat **verhoogde respirasietempo** en **hittevrystelling** tot gevolg het.
147
**Noem** en **verduidelik** die **vier fisiese prosesse** van **hitteverlies** deur die **menslike** liggaam
**1 - _Uitstraling_** Dit is die **verlies aan hitte-energie** vanaf 'n warm liggaam na 'n koue omgewing deur **strale** of **golwe** **2 - _Geleiding_** Dit is die **oordrag van hitte-energie** vanaf warm na koue voorwerpe, wat **aan mekaar raak** **3 - _Verdamping_** Dit is wanneer 'n **vloeistof hitte-energie opneem** en na 'n **gas** verander. Wanneer **sweet** vanaf die oppervlak van die liggaam verdamp, word hitte vanuit die vel geabsorbeer, **wat die liggaam afkoel** **4- _Konveksie_** Dit is die **verspreiding van hitte** in **vloeistowwe** of **gasse**. Lug wat in direkte kontak met die liggaam is, word deur liggaamshitte verwarm en styg. Koue lug neem die plek van die warm lug in.
148
Watter **omgewingstemperatuur** sal waarskynlik 'n **toename** in **metaboliese aktiwiteit**, **verhoging** in **respirasietempo**, **verhoogde spiertonus** en **gevolglike bewerasie** in 'n persoon tot gevolg hê?
Verlaagde/lae omgewingstemperatuur
149
In watter laag van die **dermis** word die **keratien verbindings** aangetref?
**Horinglaag** van die epidermis
150
In watter laag van die **dermis** word die **melanien verbindings** aangetref?
**Malpighilaag** van die epidermis
151
Gee die **funksie** van die '**epidermis**' van die menslike vel
Dit **beskerm** die **onderliggende weefsel**
152
Gee die **funksie** van die '**limfvate**' van die menslike vel
**Dreineer weefselvloeistof** na groter limfvate in die weefsel onder die vel
153
Gee die **funksie** van die '**senuwees**' van die menslike **vel**
**Sensoriese senuweevesels** gelei impulse vanaf die **sinsorgaantjies** in die vel na die **sentrale senuweestelsel** **Motoriese senuweevesels** gelei impulse vanaf die **hipotalamus** na die wande van die **velbloedvate**, wat veroorsaak dat hulle **vernou of verwyd**, ook na die **erektorspiertjies** en na die **kliere**
154
Gee die **funksie** van die '**melanien**' van die menslike **vel**
* Dit gee **kleur** aan die vel * Dit **beskerm** die **onderste vellae** teen die **skadelike ultravioletstrale** van die son
155
Gee die **funksie** van die '**bloedvate**' van die menslike **vel**
* Die bloed **vervoer suurstof** en **voedingstowwe** na die **selle** en vervoer **afvalstowwe** na die **sweetkliere** vir uitskeiding * Dit speel in rol in **regulering van liggaamstemperatuur**
156
Gee die **funksie** van die '**sinsorgane**' van die menslike **vel**
Neem **hitte-, koue, druk-, tas-** en **pynstimuli** waar
157
Gee die **funksie** van die '**erektorspiere**' van die menslike **vel**
Hierdie spier trek skuins opwaarts na die epidermis en verbind die basis van die **haarfollikel** met die **epidermis**. Wanneer dit **koud** is, trek die **erektorspiere saam**, wat die **hare laat regop staan** om 'n **isolerende luglaag** om die vel in te sluit.
158
Gee die **funksie** van die '**vetkliere**' van die menslike **vel**
Dit skei 'n vetterige stof, **sebum** af, wat **uitdroging** van die vel en hare **verhoed** en ook voorkom dat die hare te veel water absorbeer.
159
Gee die **funksie** van die '**waskliere**' van die menslike **vel**
Dit skei 'n wasagtige stof, **serumen** in die **uitwendige gehoorgang** af, wat 'n skerp reuk het en **voorkom** dat vreemde organismes die gehoorgang **binnedring**.
160
Watter **stimulus** word deur die **Krause-liggaampies** waargeneem?
**Koue**-stimulus a.g.v. 'n daling in omgewingstemperatuur
161
Wat is die naam van die **hittereguleringsentrum** in die **brein** wat daarvoor verantw. is om die **liggaamstemperatuur konstant** te hou op 37 grade Celsius?
Hipotalamus
162
Beskryf die **rol** van **velbloedvaatjies**
* Die hipotalamus stuur **senuwee-impulse** na die **onwillekeurige spierlagie** in die velbloedvaatjies * Die **kringspiere** trek saam, en die bloedvaatjies vernou - wat bekendstaan as **vasokonstriksie** * **Bloed** word na bloedvate in die **dieper vellae** herlei * **Minder bloed vloei** na die verloppervlak - wat tot gevolg het dat minder hitte deur uitstraling, konveksie of geleiding verlore gaan
163
Beskryf **wanneer** EN **hoe spieraktiwiteit** by die **vel**'n rol speel
Indien die **omgewingstemperatuur** sodanig **daal** dat die beperking van hitteverlies deur die vel nie meer genoeg is nie en die liggaam nodig het om **hitteproduksie te verhoog**. Die **spiertonus** van die **willekeurige spiere** word **verhoog**, wat die persoon laat **bewe**. Meer energie word deur die spierselle vereis, die **respirasietempo verhoog** en **meer hitte** word geproduseer.
164
Beskryf die rol wat '**erektorspiere**' speel in die toestande wat deur 'n stimulus vir die **handhawing** van 'n **konstante liggaamstemperatuur** veroorsaak word
Die **hipotalamus** stuur **senuwee-impulse** na die **erektorspiere**, wat dit laat saamtrek en veroorsaak dat die haarfollikels regop getrek word. Die hare **staan regop** sodat **meer lug** tussen die hare ingesluit word. Lug is 'n **swak geleier** van hitte, dus gaan **minder hitte verlore**.`
165
Beskryf die **rol** wat '**tiroksien**' speel in die toestande wat deur 'n stimulus vir die **handhawing** van 'n **konstante liggaamstemperatuur** veroorsaak word
* Tiroksienproduksie verhoog. * Dit **verhoog** die **metaboliese tempo**. * Die **respirasietempo verhoog** en meer hitte word geproduseer.
166
Beskryf die rol wat '**addisionele aktiwiteite**' speel in die toestande wat deur 'n **stimulus** vir die handhawing van 'n **konstante liggaamstemperatuur** veroorsaak word
Addisionele aktiwiteite wat die aantrek van **warmer klere**, inneem van **warm kos** en dranke en beweging na 'n **warmer omgewing**, insluit, kan 'n verhoging in liggaamstemperatuur tot gevolg hê
167
Beskryf die **effek** van die volgende **dwelmmiddel** op die menslike liggaam: **ECSTASY**
* **Bloeddruk verhoog** en **liggaamstemperatuur styg** - persoon is vol energie en nie bewus van uitputting nie * Liggaam kan **oorverhit** en **dehidreer**, wat tot **breinskade** kan lei * Veroorsaak **oormatige vrystelling van serotonien**, put die serotonievlakke van die brein uit, wat **angstigheid**, **depressie** en **erge gemoedskommelinge** tot gevolg het
168
Beskryf die **effek** van die volgende **dwelmmiddel** op die menslike liggaam: **TIK**
* Sterk **stimulerende effek** op die **senuweestelsel** * Hou die gebruiker **opgewonde**, wakker en **uitermatig waaksaam** * **Versnelde asemhaling** en **hartklop** verskaf 'n gevoel van **verhoogde energie**, asook 'n **vals gevoel** van **selfversekerdheid** * **Afname in eetlus** later, **verwyde pupille, bewerasie, oormatige sweet, hoofpyn, naarheid, duiseligheid** * Veroorsaak 'n oormatige vrystelling van die neuro-oordragstof **dopamien**, wat **neurone** in die brein **oorstimuleer** * Langtermyn gebruik lei tot **slapeloosheid, paranoia, hallusinasies, gewigsverlies, geweldadige gedrag**
169
Beskryf die **effek** van die volgende **dwelmmiddel** op die menslike liggaam: **HEROïEN**
* In die brein word heroïen omgesit in morfien, wat aan spesifieke reseptore bind, wat 'n **oordrewe geluksgevoel** tot gevolg het * Laat **asemhaling stadiger** plaasvind en onderdruk pyn * Aanvanklike geluksgevoel gaan oor in gevoel van lomerigheid, waar gedagtes troebel raak - **swak konsentrasie, sigprobleme, naarheid, vomering, afnemende seksdrang, lae liggaamstemperatuur** en **sweet** * Oordosis kan **respiratoriese probleme** en 'n **koma** tot gevolg hê, wat tot die **dood** kan lei
170
Verduidelik hoe die **liggaam** beïnvloed sal word as **TSH nie afgeskei** word nie:
* Die **tiroïed** sal **nie gestimuleer word** om tiroksien af te skei nie. * Die vlak van tiroksien sal **nie gereguleer** word nie/**afneem**. * Die **basale metaboliese tempo** sal **afneem**. * **Energievlakke** sal **daal**. * Die **groei** en **ontwikkeling van weefsel **sal verhinder word. * Die **harttempo** sal afneem. * **Hipotiroïdisme** is 'n gevolg.
171
Beskryf die **veranderinge** wat in die **oog** sou plaasvind indien die **afstand tussen die fokuspunt** en die oog sou **verkort**.
* Die **siliêre spier** trek saam. * Die **suspensoriese ligament** verslap. * Die **lens bult** en word meer **konveks**. * Die **sklera** beweeg na **vore**. * Die **brekingskrag** van die **lens verhoog**. * 'n **Duidelike beeld** word gevorm op die **retina**.
172
Verduidelik hoe die mens se vel **konstante kernliggaamstemperatuur** handhaaf by **abnormaal hoë temperature**:
* **Hitte reseptore** in die vel word gestimuleer deur **hoë temperatuur**. * **Impulse** word na die **hipotalamus** gestuur. * **Impulse** word na die **bloedvate** gestuur. * **Verwyding** vind plaas, en **arteriole** na die vel word wyer. * **Meer bloed** vloei na die **kappilere vate**. * **Meer hitte** bereik die veloppervlak. * Meer hitte word **verloor** aan die omgewing. * **Meer bloed** vloei na die **sweetkliere**. * **Sweetafskeiding** vermeerder. * **Meer hitte** word **verloor** deur die **verdamping** van **sweet**.
173
Beskryf hoe die **senuweestelsel** reageer in 'n **noodsituasie** deur 'n **refleksaksie**
* **Pynreseptore** in die vel ontvang die stimulus. * Die **stimulus** word omgesit in 'n **senuwee-impuls**. * Die impulse beweeg deur die **sensoriese neuron** na die rugmurg langs die **dorsale wortel** van die spinale/rugmurgsenuwee in die **rugmurg**, maak die sensoriese neuron sinaptiese kontak met die **verbindingsneuron**. * Die impulse word oorgedra na die **motoriese neuron** langs die ventrale wortel van die **spinale senuwee** na die **effektor spier** wat **saamtrek** en die **hand wegtrek. ** * Die **refleksaksie** is 'n **vinnige reaksie** op stimulus om **besering** te **verminder**.
174
Verduidelik hoe die **endokriene stelsel** help om die mens se liggaam te **beskerm** d.m.v. die hormoon **adrenalien**.
* **Brein** word bewus van die **gevaar** deur die impulse van die **sinsorgane**. * **Adrenale klier** word gestimuleer om **adrenalien** te sektreteer. * **Boodskappe** word dan na verskillende dele van die liggaam vervoer. * **Bloedvate** in die **vel** of **spysverteringstelsel vernou**, maar die **bloedvate** van die **hartspiere** en **brein verwyd**. * Die **hartkloptempo** neem **toe**. Die **asemhalingstempo** en -**diepte** neem **toe**. * Dit **versnel** die verandering van glikogeen na **glukose** in die **lewer**. * **Belangrike organe** ontvang **meer bloed** om die **metaboliese aktiwiteite** van die selle te **verhoog** om **meer energie** vry te stel, **spiertonus** verhoog, **pupille** vergroot om **vinnige reaksie** vir veiligheid te verseker.
175
Beskryf die **negatiewe terugvoermeganisme** waarby **TSH** en **tiroksien** betrokke is, as tiroksienvlakke te **laag** is
* Die **pituïtere klier** is **sensitief** vir die konsentrasie van die hormoon **tiroksien** in die bloed. * Wanneer die tiroksienkonsentrasie in die bloed **afneem** onder die normale vlak sal die pituïtêre klier **meer TSH afskei**. * **TSH stimuleer** die **tiroïedklier** om meer tiroksien af te skei. * Daarom neem die **vlak van tiroksien** toe in die bloed tot **normale vlakke**.
176
Beskryf die **negatiewe terugvoermeganisme** waarby **TSH** en **tiroksien** betrokke is as die **tiroksienvlakke te hoog** is
* Die **pituïtêre klier** sal **nie gestimuleer** word om TSH af te skei nie. * Die **tiroïedklier** word **minder gestimuleer** om tiroksien af te skei. * Daarom neem die **tiroksienvlakke** in die bloed **af** tot **normale vlakke**.
177
Noem die **gevolge** as die **terugvoermeganisme** waarby **TSH** betrokke is, **nie werk nie**
* Die **tiroksienkonsentrasie** word **nie gereguleer** nie. * Wanneer die tiroksienvlak toeneem verby normale vlakke veroorsaak dit **hipertiroïdisme**, en onder normale vlakke daal, word **hipotiroïdisme** veroorsaak.
178
Verduidelik die **gevolge** van **Hipertiroïdisme**
* Hipertiroïdisme veroorsaak 'n **toename in die metabolisme tempo** wat lei tot **gewigsverlies, irritasie** en **angstigheid**, **hiperaktiwiteit**, **toename in harttempo**, **moegheid**. * Die **tiroïedkilier vergroot** en **oogballe** word na **vore** gedruk.
179
Verduidelik die **gevolge** van **Hipotiroïdisme**:
Hipotiroïdisme veroorsaak 'n **afname in die metabolisme** **tempo** wat veroorsaak dat **gewig opgetel** word, **harttempo afneem**, **hare** en **naels stadig groei**.
180
Noem die deel van die **brein** wat **hartklop beheer**.
Medulla Oblongata
181
Noem die **breindeel** wat die sentrums vir **balans**, **spiertones** en **ewewigbeheer**, bevat
Serebellum
182
Noem die **breindeel** waar die gewaarwording van **sig** ontstaan.
Serebrale korteks
183
Beskryf hoe die beginsel van **negatiewe terugvoer** werk as **bloedglukosevlak styg**
* Wanneer 'n abnormale glukosevlak waargeneem word deur die pankreas, **skei** die **eilandjies van Langerhans hormone af** in die bloedstroom. * Wanneer die **bloedglukosevlak styg** word **Insulien afgeskei** wat die **bloedglukosevlak verlaag**, terug na **normaal**. * **Insulienafskeiding** word **inhibeer**
184
Beskryf hoe die **beginsel van negatiewe terugvoer** werk as die **bloedglukosevlak daal**
* **Glukagon** word afgeskei wat die **bloedglukosevlak verhoog** terug na **normaal**. * Dan word **glukagonafskeiding inhibeer**.
185
Hoe moet **diabetes mellitus** bestuur word?
* **Oefening**. * **Dieet** wat geskik is vir diabetiese persoon. * Gebruik voorgeskrewe **medikasie** of middels vir die beheer van diabetes mellitus.
186
Noem die **simptome** van **diabetes mellitus**
* Glukose in urine * Gereelde urineering * Uiterste dors * Moegheid * Naarheid * Gewigsverlies * Belemmerde visie * Wonde wat nie genees nie
187
Noem die **oorsake** van **diabetes mellitus**
* Onvoldoende/geen afskeiding van insulien. * Of die produksie van **defektiewe insulien**. * Of **liggaamselle** wat **weerstandig** is teen die **aksie van insulien**. * Of die **onvermoë** van **selle** om **glukose doeltreffend te gebruik**.