Planten Flashcards
Hoe nemen planten water en anorganische stoffen op uit de bodem?
Via de wortelharen
Houtvaten
Vervoeren water met anorganische stoffen. Deze sapstroom gaat van de wortels via de stengels naar de bladeren (opwaarts)
= Anorganische sapstroom
Bastvaten
Vervoeren water met assimilatieproducten. Deze sapstroom gaat van de bladeren naar alle delen van de plant (omhoog en omlaag)
= organische sapstroom.
Waterpotentiaal
Toestand van water die bepaalt of en in welke richting het water beweegt.
De richting hangt af van de:
- Het verschil in osmotische waarde
Bij gelijke osmotische waarde beweegt water van een cel met een hoge druk naar een lage druk.
Turgor
De druk in een cel. Door de druk van het grondplasma op de celwand is de plantencel stevig.
Formule waterpotentiaal
ψw = ψs + ψp
ψs = osmotische potentiaal
ψp = drukpotentiaal
Hoe bereikt de anorganische sapstroom ondanks de zwaartekracht de bladeren?
Door de worteldruk, capillaire werking en verdamping (zuigkracht van de bladeren).
In het voorjaar speelt vooral de worteldruk een rol, omdat er dan nog geen bladeren zijn en dus geen zuigkracht door de bladeren.
Transport van water en anorganische stoffen van wortelharen naar houtvaten/ worteldruk
Wortelharen nemen water en anorganische stoffen op. Dit diffundeert door de schors naar de endodermis.
Het water met de opgeloste stoffen kan de endodermis niet langs door het bandje van Caspari = impermeabel.
De celmembranen transporteren de oplossing actief naar de schors van de centrale cilinder.
De bandjes van Caspari/ kurkbandjes voorkomen dat het terug stroomt.
-> de osmotische waarde neemt toe
-> water diffundeert de centrale cilinder in.
De druk neemt toe, waardoor het water met de anorganische stoffen omhoog kan.
Capillaire werking
Water stijgt in de houtvaten door cohesie- en adhesiekrachten.
Cohesie + adhesie > zwaartekracht
Hierdoor kan het water omhoog.
Cohesiekrachten
Watermoleculen blijven aan elkaar hangen door zwakke bindingen.
Adhesiekrachten
Watermoleculen blijven aan de wanden van de dunne houtvaten plakken.
Verdamping
Via de huidmondjes verdampt water. Er ontstaat een watertekort in de celwanden.
Het watertekort wordt aangevuld door water uit de houtvaten. Hierdoor ontstaat er een verschil in waterpotentiaal in de beide uiteinden van het houtvat.
Er ontstaat een onderdruk in de houtvaten, waardoor water wordt aangezogen = verdampingsstroom.
Afname turgor
Watertekort -> huidmondjes sluiten
Turgorveranderingen door fotosynthese
Door fotosynthese neemt de glucoseconcentratie toe -> osmotische waarde neemt toe -> water verplaatst zich naar de sluitcel -> turgor neemt toe -> huidmondjes openen.
Hoe wordt glucose opgeslagen als er (te) veel zonlicht aanwezig is?
Als zetmeel om de osmotische waarde te beperken.
’s nachts wordt zetmeel omgezet in sacharose en via de bastvaten door de plant getransporteerd.
Waaruit bestaat bastsap?
Mineralen, aminozuren en hormonen.
Waar gaat sacharose heen?
- Vruchten waar het wordt opgeslagen als fructose
- Wortels en stengels waar het wordt opgeslagen als zetmeel.
- In het vroege voorjaar naar groeiende delen waar het als voedingsstof wordt gebruikt.
Waarom kan fotosynthese alleen bij bepaalde temperaturen plaatsvinden?
Voor de juiste werking van bepaalde enzymen in de chloroplasten.
Waardoor kan de intensiteit van de fotosynthese worden bepaald?
- De snelheid waarmee glucose wordt gevormd
- De snelheid waarmee zuurstof vrijkomt.
Door te bepalen hoeveel zuurstof er ‘s nachts bij de aerobe dissimilatie wordt verbruikt, kun je afleiden hoeveel zuurstof er overdag bij de fotosynthese wordt geproduceerd. - De hoeveelheid opgenomen koolstofdioxide
Leukoplasten
Plastiden in plantencellen die dienen voor de opslag van stoffen zoals reservestoffen.
Bijvoorbeeld:
- Zetmeel in wortels
- Vetten in zaden zoals noten
- Eiwitten in zaden zoals peulvruchten
Bloem
Orgaan dat geslachtelijke voortplanting van planten mogelijk maakt.
- Bevat meeldraden en/of stampers
- Kunnen chromoplasten bevatten die insecten en andere dieren lokken.
Meeldraad
Mannelijk voortplantingsorgaan
- Bestaat uit de helmknoop en de helmdraad
In de helmknoop worden stuifmeelkorrels geproduceerd.
Stuifmeelkorrels
Mannelijke geslachtscellen
Stamper
Vrouwelijk voortplantingsorgaan
- Bestaat uit stempel, stijl en het vruchtbeginsel