Persoonlijkheid en sociale interactie Flashcards
sleutelmechanismen bij interactie tussen persoonlijkheid en sociale omgeving
- Selectie
- Evocatie, wederzijdse beïnvloeding
- Manipulatie
selectie en persoonlijkheid
Eigen persoonlijkheid kenmerken bepalen welke situaties we zelf opzoeken (in blijven) of vermijden
top vijf persoonlijkheidskenmerken bij huwelijkspartner
intelligentie (O),
humor (E), eerlijkheid (C),
vriendelijkheid (A),
goed voorkomen
partnerkeuze theorieën
- Complementariteit theorie:
- Similariteit theorie:
Hexaco kenmerken en partnerkeuze
Op vlak van HEXACO trekken is de gelijkheidsvoorkeur het sterkst wat betreft eerlijkheid-nederigheid en openheid voor ervaringen en we wensen dat een partner een lagere score dan ons zelf heeft op emotionaliteit en hoger op extravert en aangenaam
van wat hangt relatietevredenheid af
Hangt dus NIET samen met gelijkheid van partners (berekend als verschil score tussen persoonlijkheid zelf en partner)
WEL: Mensen zijn zeer gelukkig met zeer aangename, emotioneel stabiele en open partner (zie ook Tavakol et al., 2017) en een optimistische partner
welke persoonlijkheidstrekken leiden tot scheiding?
Lage emotionele stabiliteit, hoge N
Geringe impulscontrole, lage C
(Weinig vriendelijkheid, lage A)
affective forecasting
voorspellen van emoties, hoe goed kunnen we inschatten hoe onze emotionele reacties gaan zijn op gebeurtenissen in de toekomst
=> de correlatie tussen ingeschatte en effectief ervaren emoties zijn verrassend laag
evocatie
- Eigen persoonlijkheid beïnvloedt gedrag van anderen (wekt responsen bij hen op)
- Persoonlijkheidskenmerken van anderen beïnvloeden ons gedrag (wekken responsen bij ons op)
=> continue wisselwerking
Vijandige attributie bias
- Neiging om gedrag van anderen als vijandig te interpreteren vnl. in ambigue situaties
- Omdat ze verwachten dat anderen vijandig zijn, stellen ze zich agressief op t.o.v. anderen
- Agressie lokt op zich weer agressie uit (diegenen die agressief behandeld worden reageren met agressie)
Bias wordt bevestigd
persoonlijkheid en conflict
Hoge A, hoge C en lage N wekken minst persoonlijk conflict uit en zorgen voor tevredenheid in relaties
Hoge N (negatieve emotionaliteit): meer conflict in alle relaties
Positieve emotionaliteit (~A): minder conflict in alle relaties
expectancy confirmation
Verwachting bevestiging =
Mensen hebben beeld van persoonlijkheid van anderen
Dit beeld beïnvloedt hoe ze met die persoon gaan omgaan
N en facebook
N + met tijd op facebook
N, machiavellisme en psychopathie correleren positief met de partner en zijn activiteiten in de gaten houden
E/I en facebook
E t.o.v. I lid van meer groepen, meer face book vrienden (vooral in contact blijven met vrienden uit ‘echte wereld’), minder spijt over wat ze er op zetten)
Manipulatie
Persoonlijkheid hangt samen met hoe we onze omgeving en anderen trachten te beïnvloeden, manipuleren
Manipulatie/sociale invloed:
manieren waarop we intentioneel het gedrag, gevoelens, denken van anderen trachten te beïnvloeden, te veranderen (descriptief)
Machiavellisme
manipulatieve strategie van sociale interactie, met een persoonlijkheidsstijl waarbij mensen gebruikt worden om te verkrijgen wat men wil
kenmerken bij hoog maciavellisme
Manipulatief
Gebruikt anderen
Liegt beter
Veinzen liefde, affectie
Geen/geveinsde samenwerking
Narcisme en selectie
Selecteert middens/personen die hem/haar aanbidden, bewonderen, situaties waarin hij/zij kan uitblinken.
Vermijdt situaties waarin niet kan uitblinken, bewonderd worden
=> Zoekt dus situaties op die positief beeld bevestigen en vermijdt situaties die dit (kunnen) ontkrachten
Narcisme en evocatie
roept reacties op, gaande van
- Bewondering voor, onderhoudend en interessant vinden (volgelingen)
- Afkeur en irritatie, zien als egoïstisch en vervelend (tot woedend door hun opscheppen)
narcisme en manipulatie
narcisme ~ sterk manipulatief gedrag (zeer sterk uitbuiten van anderen)
Zelf centrum van de wereld, anderen moeten hiernaar handelen
Als niet: kwaad, agressie, dwang
Hoge extraversie - manipulatie
dwang, op verantwoordelijkheid wijzen
lage extraversie - manipulatie
onderdanig zijn + hardball
manipulatie - hoge A
op plezierige kanten wijzen, redeneren
manipulatie - lage a
dwang, niet meer praten ‘silent treatment’
neiging wraak zoeken