6. Intelligentie

Question 1

Waarom is intelligentie belangrijk

Answer 1

• relatie intelligentie en gezondheid/sterfte
• relatie SES
• intelligentie gaat samen met een betere mentale gezondheid
• correleert met schoolprestaties
• voorspelt job positie

Question 2

impliciete vs expliciete intelligentietheorieën

Answer 2

Impliciete intelligentietheorieën
Beoordelingen gebaseerd op overtuigingen van leken

Expliciete intelligentietheorieën
Meer formeel afgeleide overtuigingen van experts

Question 3

Essentiële componenten van intelligentie

Answer 3

1. Abstract redeneren
2. Probleem-oplossend vermogen
3. Capaciteit tot verwerven van kennis
4. Geheugen
5. Aanpassing aan de omgeving
6. Mentale snelheid

Question 4

Impliciete intelligentietheorieën

Answer 4

• Aard van intelligentie

-Entiteit theorie – vast

• Incrementele theorie – kneedbaar -> kan dus toenemen
• Gelinkt aan latere gedragsmatige uitkomsten zoals academische prestatie en aan emoties en zelfregulatie

Question 5

Benaderingen van intelligentie

Answer 5

1. Psychometrisch
2. Cognitief-ervaringsgericht
3. Biologisch

Question 6

psychometrische benaderingen

Answer 6

= nadruk ligt hier op meten
Psychometrische focus ligt op meten of testen, niet op het uitleggen van oorzaken van individuele verschillen

Question 7

Galton

Answer 7

individuele verschillen in fysieke kenmerken en complexe mentale mogelijkheden

Question 8

Cattell

Answer 8

gebruikte als eerste de term mentale test (sensorische testen)

Question 9

Binet

Answer 9

stichter van de intelligentie testen

Question 10

Binet-Simon schaal

Answer 10

geeft een indicatie van de mentale leeftijd van een kind op basis van uiteenlopende taken

Question 11

Stanford-Binet schaal (Terman)

Answer 11

vergelijkt de resultaten van elke testpersoon met die van een representatieve leeftijdsgroep

Question 12

g factor

Answer 12

de mentale energie die elke persoon heeft

Question 13

thurstone - multifcator theorieën

Answer 13

stelde zeven primaire mentale vaardigheden voor
1. Verbaal inzicht
2. Woordenrijkdom
3. Rekenkundig inzicht
4. Visueel-ruimtelijk inzicht
5. Associatief geheugen
6. Waarnemingssnelheid
7. Logisch redeneren

Eerste multifactor intelligentietheorie

Question 14

Cattell - multifactor theorieën

Answer 14

twee-factoren theorie voor die g opsplitst in:
1. Gekristalliseerde intelligentie (gc) – die bestaat uit feitenkennis die men verwerft door scholing en doorheen het leven (bv. woordenschat)

2. Vloeiende “fluïde” intelligentie (gf) – die het vermogen inhoudt verbanden te zien tussen ideeën en objecten (bv. matrices)

Question 15

gekristalliseerde intelligentie

Answer 15

(gc) – die bestaat uit feitenkennis die men verwerft door scholing en doorheen het leven (bv. woordenschat)

Question 16

Vloeiende “fluïde” intelligentie

Answer 16

(gf) – die het vermogen inhoudt verbanden te zien tussen ideeën en objecten (bv. matrices)

Question 17

guilford - multifactor theorieën

Answer 17

Guilford stelde voor dat er 120 elementaire vaardigheden zijn die kunnen gegroepeerd worden onder drie dimensies:
1. Verrichtingen (operations),
2. inhouden (contents)
3. producten (products)

Question 18

Hiërarchische theorieën

Answer 18

1. Vernon’s hiërarchische theorie
2. Carroll’s drie stratum model
3. Cattell-Horn-Carroll model

Question 19

Gq

Answer 19

Kwantitatieve kennis Gq
Begrip of toepassing van (verworven) rekenkundige concepten of vaardigheden
Kennis op gebied van rekenen/wiskunde verwerven, begrijpen en toepassen

Question 20

Grw

Answer 20

Lezen en Schrijven Grw
Verworven kennis en vaardigheden om te lezen en schrijven

Question 21

Gsm

Answer 21

Korte termijn geheugen Gsm
Vaardigheid voor het vasthouden, verwerken en manipuleren van informatie (kortdurend, enkele seconden)

Question 22

Gv

Answer 22

Visuele informatie verwerking Gv
Visuele perceptuele verwerking
Vaardigheid om visuele patronen te herkennen, genereren, waarnemen, analyseren, synthetiseren, manipuleren, transformeren en er mee te denken

Question 23

Ga

Answer 23

Auditieve informatieverwerking Ga
Auditieve waarneming en verwerking
Waarnemen, begrijpen, analyseren en synthetiseren van auditieve stimuli

Question 24

Glr

Answer 24

= Lange termijn geheugen Glr
Het flexibel opslaan, bewaren en ophalen van info
Onderscheid tussen:

1. Leerefficiëntie Gl: tijd en inspanning nodig voor langdurige opslag van informatie
2. Retrieval (ophalen) van informatie Gr: snelheid en accuraatheid waarmee info kan worden opgehaald

Question 25

Gs

Answer 25

Verwerkingssnelheid Gs
Het vloeiend, snel en nauwkeurig uitvoeren van cognitieve taken

Question 26

Gt

Answer 26

Reactiesnelheid Gt
Vaardigheid om cognitief snel te reageren/beslissen

Question 27

Sternberg

Answer 27

• Er moet aandacht gegeven worden aan de adaptieve vaardigheden die individuen hebben
• Triarchische intelligentietheorie:
  1. Analytische (informatie-verwerkende),
  2. creatieve en
  3. praktische intelligentie
• Focus op succesvolle intelligentie die rekening houdt met omgevingsuitdagingen waarmee individuen geconfronteerd worden en met hun mogelijkheden om zich aan te passen aan deze uitdagingen

Question 28

Pet studies naar g

Answer 28

PET studies naar g met verbale en perceptueel-motorische taken vinden een verband met laterale frontale cortex activatie

Question 28

Studies naar hersenstructuur en functie

Answer 28

vonden een verband tussen activiteit in de prefrontale cortex en fluïde redeneren

Question 29

P-FIT en neurale efficiëntie

Answer 29

• er is een positieve correlatie tussen intelligentiescores en lokale hersenconnectiviteit in frontale pariëtale en temporale kwabben
• Neurale efficiëntie: meer intelligente individuen verbruiken minder glucose en vertonen een sterkere gelokaliseerde hersenactivatie tijdens taakprestaties, tijdens rust is er meer connectiviteit tussen regio’s

Question 30

neurale efficiëntie - taak afhankelijk

Answer 30

• Neurale efficiëntie (minder hersenactiviteit) correleert vooral met fluïde, niet gekristalliseerde intelligentie
• Neurale efficiëntie merk je vooral op wanneer de moeilijkheid van de taak laag tot gemiddeld is, bij complexe taken gaan hoog intelligente personen meer corticale bronnen inzetten

Question 31

Neurale efficiëntie - geslacht afhankelijk

Answer 31

Neurale efficiëntie correleert bij vrouwen met verbale taken en bij mannen met figuur-spatiale taken

Question 32

Stanford-Binet Test

Answer 32

Adaptieve testprocedure (items geordend volgens toenemende moeilijkheid)

Gebruikt het hiërarchisch model met een globale g, en brede factoren op het volgende lagere niveau

Brede factoren:
kennis
fluïde redeneren
kwantitatief redeneren
visuo-spatiale verwerking
werkgeheugen

Question 33

Wechsler Schalen: vb. WAIS-IV

Answer 33

Totaal IQ en vier schalen (indexen):

Verbaal begrip
Werkgeheugen (leren)
Perceptueel redeneren
Verwerkingssnelheid (mentale capaciteit, efficiëntie in redeneren)

Question 34

WAIS - IV - NL

Answer 34

Interpretatie: trechter techniek met drie niveaus van rapportage

1. TIQ
2. Indexniveau
3. Subtestniveau

Question 35

Progressieve matrices van Raven

Answer 35

Ontwikkeld om g te meten

Bestaat uit 5 sets van 12 matrix items geordend volgens toenemende moeilijkheid

Wordt vaak beschouwd als een cultuur-faire test en is niet afhankelijk van verbale vaardigheden

Question 36

STAT

Answer 36

Sternberg’s Triarchische vaardigheden (abilities) test (STAT)

Subtesten analytisch, creatief, praktisch

Betrouwbaarheid van de subtesten is niet perfect

Is uniek in het meten van praktische intelligentie – wat niet vaak door andere intelligentietesten gemeten wordt vb. persoon vragen om op map van een shopping centrum de kortste weg tussen twee winkels aan te duiden

Question 37

pass model

Answer 37

plannen (frontaal)
aandacht-arousal (frontaal, hersenstam, thalamus)
simultaan verwerken (occipitaal en pariëtaal)
successief verwerken (frontaal-temporaal)
-> cognitief proces functie model

Question 38

Psychofysiologische maten

Answer 38

Hebben als doel intelligentietesten de vervangen door elementaire cognitieve taken, zoals keuze reactie tijd taken (Jensen box) en de inspectie tijd taak
Kunnen te reductionistisch zijn omdat ze zich proberen te richten op eenvoudige componenten van intelligentie (Schubert et al., 2017)

Question 39

Biologische maten

Answer 39

Brain imaging technieken (bv. fMRI, PET, EEG, ERP) om hersenprocessen te onderzoeken die in verband staan met intelligentie

Question 40

Inspectie tijd taak

Answer 40

• proces van besluitvorming
• gebaseerd op de visuele perceptiehypothese dat ons visueel systeem informatie opneemt a.d.h.v. omlijnde kaders
• reactietijd is niet van belang
• duur van stimuluspresentatie voor accurate identificatie is van belang:
  Bv stimulus op scherm voor 30 tot 250
  milliseconden

Question 41

Het Flynn effect

Answer 41

IQ neemt toe bij elke volgende generatie