7. Persoonlijkheid en emoties

Question 1

componenten emoties

Answer 1

1. Specifieke subjectieve ervaring (gevoelens/affect) die er aan geassocieerd is
2. Lichaamsveranderingen vinden plaats (meestal in zenuwstelsel, MAAR: aspecifiek)
3. Denken/cognitie
4. Vergezeld van specifieke actie tendensen (i.e. kans op bepaald gedrag stijgt)

Question 2

Emotionele toestand

Answer 2

van voorbijgaande aard,
hangt af van interactie tussen individu en omgeving (NIET zoals in boek: meer van omgeving dan van specifieke persoon)

Question 3

‘Appraisal’ of waardetheorie van emoties:

Answer 3

Een persoon interpreteert zijn/haar omgeving in functie van eigen zorgen, attitudes, noden

Question 4

Emotionele trek (trait):

Answer 4

patroon van emotionele reacties die een persoon geneigd is te stellen in een reeks uiteenlopende gebeurtenissen, in verschillende situaties

Question 5

Emoties: categorieën

Answer 5

Er zijn een beperkt aantal basisemoties met elk eigen uitlokkende factoren, responssysteem, actie tendens, gezichtsexpressie, functie etc.: focus op identificeren van welke

Question 6

primaire emoties - Ekman

Answer 6

1.woede,
2. walging,
3. angst,
4. blijheid,
5. droefheid,
6. verrassing (op basis van gezichtsexpressies)

Question 7

Emoties: dimensies

Answer 7

Consensus tussen onderzoekers over twee basisdimensies:
Aangenaam/onaangenaam en opwinding/geen opwinding
(‘pleasure’ en ‘arousal’: hoog of laag)
Elke emotie correspondeert met een positie in deze twee dimensionale ruimte, dus met bepaalde combinatie van aangenaam/onaangenaam en opwinding/geen opwinding

Question 8

groepen van emoties - alternatief perspectief

Answer 8

1. Primaire emoties (universeel-categorisch), bv. woede
2. Sociale emoties (interpersoonlijk van belang), bv. Empathie
3. Achtergrond emoties (structureren onze manier van interageren met de wereld), bv. vermoeidheid, ontspanning, of stabiliteit

Question 9

Emotionele inhoud en stijl

Answer 9

Inhoud: welke specifieke emoties we kunnen ervaren (bv. plezierig/onplezierig)
Stijl: hoe we emoties kunnen ervaren (bv. intens)
Interactie van inhoud en stijl in het emotionele leven

Question 10

eigenschappen persoonlijkheidskenmerken

Answer 10

• Beschrijven/verklaren gedrag
• Stabiel over tijd (en situaties)
• Zinvol om verschillen tussen mensen mee te vatten

Question 11

Positieve psychologie - componenten

Answer 11

1) Tevreden met leven
2) Overwicht van positieve ten opzichte van negatieve emoties (ratio, “hedonistische balans” = 2.9 volgens Fredrickson & Losada, 2005)
= subjectieve eigenschap

Question 12

drempeltheorie

Answer 12

Onder bepaalde drempel van rijkdom/inkomen: meer kans niet gelukkig te zijn (Economische crisis in Griekenland zorgde per jaar voor verdubbeling zelfmoorden (Kirschbaum, 2012)
Boven bepaalde drempel geen verband tussen geluk en rijkdom
Cf. lotto winnaars zijn niet gelukkiger na 6 maanden (dan controlegroep).

Question 13

Matthew’s aandachtstheorie

Answer 13

hoog neurotische mensen besteden meer aandacht aan bedreigingen en onaangename informatie in de omgeving

Question 14

Eysencks biologische theorie - neuroticisme

Answer 14

N is gevolg van neiging van specifiek deel in hersenen (limbisch systeem) om snel geactiveerd te raken

Limbisch systeem staat in voor emoties en “vecht-vlucht” reacties bij stress

N is stabiel over tijd
N is basisdimensie van PH
N vertoont aanzienlijke overerfbaarheid

Question 15

type A persoonlijkheid en hartziekten

Answer 15

PH die gekenmerkt wordt door combinatie van eigenschappen (syndroom, waarbij niet noodzakelijk altijd elke trait bij iedere persoon voorkomt):
- prestatiedrang/competitief/ambitieus
- vijandig
- gejaagd/ongeduldig
Type A voorspelt hogere kans op hartziekten; vooral als vijandigheid een duidelijk deel van uitmaakt van het gedrag, hangt dit samen met hart- en vaatziekten

Question 16

Woede gaat vaak samen met een verminderde of verstoorde activiteit van hersendelen die instaan voor

Answer 16

(zelf)controle, inhibitie (angst), impulsiviteit (frontaal, cf. Phineas Gage; soms temporaal)
Schade kan door bv. biologische ontwikkeling of door een ongeval

Question 17

Woede: studies over functionerenhersenen

Answer 17

Raine et al: gewelddadige personen, zoals moordenaars, hebben een verminderde activiteit in de pre-frontale gebieden
Pincus (2001): seriemoordenaars vaak hersenschade
Gaat om hogere prevalenties bij gewelddadige personen, is geen 1 op 1 relatie

Question 18

Affectieve intensiteit

Answer 18

= typische intensiteit waarmee emoties ervaren worden

Stabiele kenmerk met individuele verschillen
Hoog: ervaren doorgaans sterke emoties, meer reactief, meer variabel
Laag: hebben doorgaans meer milde ervaringen, kleinere/graduele schommelingen, beperkte reacties

Question 19

Indirect model

Answer 19

Persoonlijkheid maakt dat persoon een bepaald leven leidt (= levensstijl), de levensstijl veroorzaakt dan emotionele reacties (nl. geluk en positieve emoties)

Question 20

Direct model

Answer 20

Persoonlijkheid veroorzaakt rechtstreeks verschillen in emotionele ervaring/reacties

Question 21

zinvol om verschillen tussen mensen en binnen mensen te bestuderen

Answer 21

Tussen: in termen van ‘state’ en ‘trait’

Binnen: in termen van variabiliteit, reacties op verschillende gebeurtenissen

Question 22

Recent onderzoek beperkt de primaire emoties van Ekman echter tot 4

Answer 22

1. angst/verrassing
2. woede/walging
3. blijheid
4. droefheid

Question 23

groepen van emoties

Answer 23

1. Primaire emoties
2. Sociale emoties
3. Achtergrond emoties

Question 24

Eysenck bracht geen directe bewijzen van biologisch karakter, wel indirecte aanwijzingen

Answer 24

N is stabiel over tijd

N is basisdimensie van PH

N vertoont aanzienlijke overerfbaarheid

Question 25

Emoties activiteit waar?

Answer 25

antérieure cingulaire cortex

Question 26

Kenmerken type a persoonlijkheid

Answer 26

• prestatiedrang/competitief/ambitieus
• vijandig
• gejaagd/ongeduldig

Type A voorspelt hogere kans op hartziekten => vijandigheid

Question 27

Type A persoonlijkheid gaat in Big Five termen samen met

Answer 27

lage A en hoge N