geslacht, gender en persoonlijkheid Flashcards
definitie geslachtsverschil
Gemiddelde verschil tussen mannen en vrouwen op het vlak van een bepaald kenmerk
The Psychology of Sex Differences
Samenvatting bestaand onderzoek: kleine verschillen
V > M in verbale taken
M > V in wiskunde en ruimtelijke taken
Persoonlijkheid: weinig tot geen verschillen, wel agressie M > V
effect grootte
Cohen’s d:
drukt verschil tussen groepen uit met als eenheid SD
Effect grootte d
.20 = klein
.50 = medium
.80 = groot
minimalisten
omschrijven geslachtsverschillen als klein en zonder grote gevolgen
maximalisten
Maximalisten stellen dat grootte van verschillen niet geminimaliseerd mag worden;
Zelfs kleine effect groottes kunnen volgens hen belangrijke gevolgen hebben
Vele andere effecten in psychologie hebben gelijkaardige effect groottes
theorieën van geslachtsverschillen
- Socialisatie en sociale rollen
- Hormonale theorieën
- Evolutionair psychologische theorieën
- Een geïntegreerd theoretisch perspectief
socialisatie theorie
jongens en meisjes zijn anders omdat ze anders opgevoed worden:
- Jongens worden bekrachtigd in mannelijk gedrag, en meisjes in vrouwelijk gedrag
- Bandura zijn sociale leertheorie: jongens en meisjes leren gedrag door sekse genoten te observeren
Ouderlijke invloed/socialisatie verloopt via twee routes
Sekse-typisch gedrag van de ouders (cf. sociale leertheorie van Bandura): welke beroepen zijn meest gepast
De socio-economische mogelijkheden van de ouders hebben een invloed op beroepsambities
sociale rol theorie
sekse verschillen ontstaan omdat mannen en vrouwen terechtkomen in andere beroepen en familierollen
Mannen: meer leidinggevend
Vrouwen: meer zorgend
Hormonale theorieën
Hormonale, fysiologische verschillen liggen aan de oorzaak van geslachtsverschillen
hormonale verschillen al in baarmoeder?
Aangeboren bijnier hyperplasie (congenital adrenal hyperplasia, CAH): overactieve bijnier gaat een vrouwelijke foetus hormonaal ‘vermannelijken
Evolutionair psychologische theorieën
Evolutionaire perspectieven
Geslachtsverschillen worden enkel verwacht op die domeinen waar mannen en vrouwen andere adaptieve problemen, uitdagingen tegenkomen
Incel
onvrijwillig alleenstaande die zichzelf definiëren als niet in staat om een romantische partner te vinden terwijl ze hier wel naar verlangen
seksuele dimorfie
verschillen in verschijningsvorm tussen mannen en vrouwen in grootte, gespierde bouw.
Hoe groter competitie en verschillen in toegang tot voortplanting, des te groter verschillen tussen M en V in ‘morfie’
16PF mannen/vrouwen
Vrouwen hoger op gevoeligheid, warmte, bezorgdheid
Mannen hoger op emotionele stabiliteit, dominantie, plichtsbewust met regels, waakzaamheid
Geslachtsverschillen bij depressie
In kindertijd, geen geslachtsverschillen, maar vanaf puberteit komt depressie twee tot drie keer zoveel meer voor bij V dan bij M (Hoyenga, 1993)
Ook verschillende symptomen
Vrouwen
Bv. eten, huilen, overactiviteit, verlaagde zelfwaardering
Mannen
Bv. Agressie, inactief, teruggetrokken
Grootste verschil mannen versus vrouwen: 18-44 jaar
mogelijke verklaringen voor geslachtsverschillen bij depressie
- Ruminatie
- Geïsoleerde familie theorie
- Ontevredenheid met uiterlijk
ruminatie
zich herhaaldelijk focussen op symptomen of stress”: vrouwen rumineren/piekeren meer, wat mee de ernst van de depressieve symptomen beïnvloedt
double shot theorie
Als man denkt aan seksuele ontrouw, vreest hij ook voor emotionele ontrouw: dubbel erg
Als vrouw denkt aan emotionele ontrouw, vreest zij ook voor seksuele ontrouw: dubbel erg
(niet bevestigd in oz)
Androgynie
M en V zijn misschien niet tegenpolen van één dimensie, maar vormen aparte, onafhankelijke dimensies
Twee onafhankelijke dimensies
4 verschillende types (M, V, androgyn of ongedifferentieerd)
Androgynie - spence
vragenlijsten meten niet sekserollen, maar de persoonlijkheidstrekken instrumentaliteit en expressiviteit
androgynie - Bem
vragenlijsten meten gender schema’s en cognitieve oriëntaties die mensen leiden bij het verwerken van sociale informatie op basis van sekse gerelateerde associaties
Ideaal: gender aschematisch
gender stereotypen
Overtuigingen over welke eigenschappen men denkt dat mannen en vrouwen bezitten (niet noodzakelijk hoe geslachten echt verschillen)
Kunnen grote rol spelen in beïnvloeden van gedrag en perceptie