Pathogenese van auto-immuun schildklierziekten

Question 1

immuunsysteem functie

Answer 1

Immuunsysteem beschermt tegen ziekteverwekkers (bacs, virussen, parasieten) en tumoren

Verworven: T- en B- lymfo’s uit thymus en beenmerg. Verlies tolerantie–> auto-immuunziekte

Vereist goede herkenning van lichaamseigen en -vreemd, als verstoord kan–> AIZ

Question 2

Systemische auto-immuunziekten

Orgaanspecifieke auto-immuunziekten

Answer 2

SLE, reumatoïde artritis en systemische sclerose

DM1, auto-immuunhepatitis en auto-immuun SK ziekten

Auto-immuun SKZ meest voorkomende orgaanspecifieke AIZ (5% populatie): hashimoto/ graves

Question 3

Hashimoto

• hoe ontstaan
• gevolg
• behandeling

Answer 3

a.g.v. hypothyr

traag, snel moe, gewichtstoename, koud en accumulatie van matrix glycosaminoglycanen in weefsel: grote tong, dikke huid en gelaat oedeem

• hypothyreoidie
• sterk verminderde prod SKH
• veel schade SK weefsel
• immuuncel-gemedieerde AIZ
• behandeling: SKH suppletie

Question 4

wat gebeurt er bij hashimoto

Answer 4

• Forse infiltratie van T- en B-lymfo’s en andere immuuncellen in SK, lokaal geactiveerde auto-reactieve T-lymfo’s (Tg)
• Auto-antistoffen tegen Tg en TPO
• Auto-reactieve CD8+ T-cellen, CD4+ T-cellen–> macrofagen induc schade aan thyrocyten, anti-TPO IG–> via ADCC schade aan thyrocyten–> hypothyreoidie

Question 5

SKH regulatie

Answer 5

hypothalamus–> TRH–> hypofyse–> TSH–> schildklier–> T4–> weefsel/ cellen/ organen

Question 6

Graves

• hoe ontstaan
• gevolg
• behandeling

Answer 6

a.g.v. hyperthyr
hartkloppingen, nerveus, gewichtsverlies, warm, zweten, hyperpigment, dun haar + struma, opthalmopathie, dermopathie

• hyperthyreoidie
• sterk verhoogde productie SKH
• beperkte schade SKweefsel
• auto-antistof (TSHR) gemedieerde AIZ
• behandeling: SK-blokkade en SKH suppletie
• associatie met opthalmopatie

Question 7

wat gebeurt er bij graves

Answer 7

Minimale infiltratie T-lymfo’s in de SK, beperkte SK-schade, lokaal geactiveerde auto-reactieve T-lymfo’s (TSH-R)

Auto-antistoffen tegen Tg en TPO, stimulerende auto-antistoffen tegen TSH-R–> stimul SKH prod en auto-antistof gedreven SK activatie–> hyperthyreoïdie

Question 8

Struma (goiter)

Answer 8

bij hashi en graves: vaak door auto immuun thyreoïditis, goedaardige knobbels in SK, kwaadaardig SK-lijden, ontsteking van de SK

Question 9

hoe auto antistoffen aantonen

Answer 9

Auto-antistoffen in serum aantonen met immunofluorescentie techniek

Question 10

ADCC (antistofafhankelijke cellulaire cytotoxie):

Answer 10

antilichamen binden antigenen op SKcel–> Fc receptoren op NK cel herkennen antilichaam–> crosslinking van receptoren–> NK cel actief–> SKcel apoptose

Question 11

genen en hun fenotype

Answer 11

HLA-DR3--> graves
CTLA-4--> graves, hashi
CD40--> graves
PTPN22--> graves, hashi
Thyroglobuline--> graves, hashi
TSH-receptor--> graves

Question 12

Foetale hyperthyreoidie

Answer 12

bij circa 1-5% zwangerschappen vrouw met ZvG–> 20% intra-uteriene vruchtdood

Ontwikkelt zich pas in het 3e trimester omdat dan IgG van de moeder over placenta naar het kind gaat, deze hebben t½ van 3wk–> afgebroken in kind–> gaat zelf maken

TSH-R antistoffen zijn IgG dus de auto-antistoffen gaan via placenta naar kind–> daar staat in laatste trimester SK heel hard aan–> foetale hyperth

Hoge HR (hartfalen) en ademhaling, rusteloos, struma, groei slecht, vroeggeboorte, overgeven, diarree

Question 13

Risicofactoren AISKZ

Answer 13

omgeving: 
veel jodium (-->Tg immunogener), 
infectie, 
roken, 
psycho stress (auto-antistof prod/ immuunhyperact), 
geslacht (Man1:Vrouw8),
 familie (50% ZvG fam+ AISKZ)

Voor meeste AIZ is roken risicofactor maar beschermend effect op hashimoto, niet op graves

Question 14

Graves opthalmopathie

Answer 14

25-50%: oedeem, exopthalmus, ontsteking, corneale ulceraties, blindheid

5x vaker bij vrouwen maar ernstige GO 4x vaker bij mannen, roken 7-8x verhoogd

Veel cytokines–> meer myo’s, ECM en adipocyten–> hyperplasie en fibrose + inflamm

Question 15

behandeling graves opthalmopathie

Answer 15

Beste behandeling tot nu toe teprotumumab: platleggen TNFa

Immuunmodulerend: IVIG, cyclosporine, octreotide, biologicals (anti-TNF: etanercept/ adalimumab, anti-B: rituximab), radiotherapie

• goed controleren hyperth–> voorkomen grote fluctuaties in SKH
• Milde GO: afwachten, selenium supplementatie
• Matig-ernstige GO: corticosteroïden (remmen ontsteking)/ rehab chirurgie
• visusbedreigende GO: hoge dosis cortico’s/ operatief (decompressie)