Padaczka Flashcards

1
Q

Napad padaczkowy

A

występujące w sposób przemijający dolegliwości i/lub objawy spowodowane nieprawidłową nadmierną lub synchroniczną czynnością neuronalną w mózgu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Padaczka

A

schorzenie mózgu cechujące się utrzymującą się predyspozycją do generowania napadów padaczkowych, a także neurobiologicznymi, poznawczymi, psychologicznymi i społecznymi następstwami tego stanu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Definicja ILAE 2014

A

padaczka jest chorobą mózgu, która jest określana przez którykolwiek z poniższych stanów:

  • co najmniej dwa NIEsprowokowane (lub odruchowe) napady padaczkowe występujące w odstępie > 24 godzin
  • jeden NIEsprowokowany (lub odruchowy) napad padaczkowy i prawdopodobieństwo wystąpienia dalszych napadów padaczkowych w ciągu kolejnych 10 lat zbliżone do ogólnego ryzyka nawrotu po dwóch niesprowokowanych napadach padaczkowych (tzn. co najmniej 60%);
  • rozpoznanie zespołu padaczkowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Największe ryzyko występowania napadów i padaczki

A

w okresie noworodkowym, ze względu na dużą wrażliwość niedojrzałego mózgu na uszkodzenia
- ALE druga grupa o dużej zapadalności to ludzie po 60 roku życia!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Etiologia padaczki

A

niejednolita; padaczka może wynikać z każdej patologii mózgowej, napady mogą występować w przebiegu wielu chorób układowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Przyczyny padaczki u dzieci poniżej 1 roku życia

A
  • niedotlenienie okresie wewnątrzmacicznym lub okołoporodowym
  • zaburzenia rozwojowe mózgu
  • krwotoki dokomorowe i okołokomorowe (głównie u wcześniaków)
  • przemijające zaburzenia metaboliczne (hipoglikemia, hipokalcemia, hiponatremia)
  • zakażenia układu nerwowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Przyczyny padaczki u dzieci i młodzieży

A
  • czynniki genetyczne
  • zakażenia OUN
  • procesy ekspansywne (malformacje naczyniowe, guzy)
  • choroby metaboliczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Przyczyny padaczki u dorosłych

A
  • guzy mózgu
  • urazy mózgu
  • działanie leków, alkoholu (zespoły abstynencyjne)
  • choroby naczyniowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Przyczyny padaczki po 60 roku życia

A
  • choroby naczyniowe (60%)
  • zakażenia OUN
  • guzy mózgu
  • urazy czaszkowo-mózgowe
  • działanie leków, alkoholu (zespoły abstynencyjne)
  • choroby zwyrodnieniowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wyzwolenie napadu padaczkowego

A

wynik zaburzenia procesów regulacji czynności bioelektrycznej mózgu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

ognisko padaczkorodne

A

miejsce w którym dochodzi do zainicjowania czynności napadowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Ognisko padaczkorodne

A
  • grupa neuronów generująca okresowo napadową czynność bioelektryczną w formie wyładowań depolaryzacyjnych wywołujących kliniczny napad padaczkowy
  • obszar neuronalny potrzebny i wystarczający do rozpoczęcia napadu padaczkowego
  • jego usunięcie powinno teoretycznie wystarczyć do zahamowania napadów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Patofizjologia padaczki

A
  • w warunkach PRAWIDŁOWYCH podczas potencjału czynnościowego neuronu występuje depolaryzacja błony komórkowej połączona z wypływem jonów potasu do środowiska około neuronalnego, a ich nadmiar jest buforowany przez komórki glejowe
  • w warunkach PATOLOGICZNYCH zdolność buforowania przez glej przekracza jego pojemność i dochodzi do sumowania się wyładowań z coraz większej ilości neuronów
  • prawdopodobnie istnieją też inne mechanizmy hamujące nadmierne wyładowania neuronalne, których wyczerpanie prowadzi do wyładowań
  • u KAŻDEGO człowieka odpowiednio silny bodziec może wywołać nieprawidłowe wyładowania komórek nerwowych w mózgu
  • jest to osobniczo zmienne i zależy od indywidualnego dla każdego człowieka PROGU POBUDLIWOŚCI neuronów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Napady prowokowane

A

wywoływane przez działanie określonego bodźca; NIE stanowią podstawy do rozpoznania padaczki!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Przykłady napadów prowokowanych

A
  • drgawki gorączkowe
  • drgawki noworodków
  • drgawki w przebiegu hipoglikemii
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ogólne zasady klasyfikacji napadów padaczkowych

A

-w pierwszej kolejności określa się, czy początkowe objawy napadu padaczkowego mają charakter
OGNISKOWY czy UOGÓLNIONY
-w obrębie napadów ogniskowych określa się, czy występują zaburzenia świadomości
-następnie określa się czy początek napadu wiąże się z
dominującymi objawami RUCHOWYMI czy POZARUCHOWYMI

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Napady padaczkowe o początku ogniskowym z objawami ruchowymi

A
  • z automatyzmami
  • atoniczne
  • kloniczne
  • kurcze padaczkowe
  • hiperkinetyczne
  • miokloniczne
  • toniczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Napady padaczkowe o początku ogniskowym z objawami pozaruchowymi

A
  • autonomiczne
  • z zahamowaniem
  • zachowania
  • poznawcze
  • emocjonalne
  • czuciowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Napady padaczkowe o początku uogólnionym z objawami ruchowymi

A
  • toniczno-kloniczne
  • kloniczne
  • toniczne
  • miokloniczne
  • miokloniczno-toniczno-kloniczne
  • miokloniczno-atoniczne
  • atoniczne
  • kurcze padaczkowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Napady padaczkowe o początku uogólnionym pozaruchowe (nieświadomości)

A
  • typowe
  • nietypowe
  • miokloniczne
  • z miokloniami powiek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Napady padaczkowe o nieznanym początku

A
  1. Ruchowe:
    - toniczno-kloniczne
    - kurcze padaczkowe
  2. Pozaruchowe:
    - z zahamowaniem zachowania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Zespół padaczkowy

A

połączenie dolegliwości, objawów i innych cech klinicznych oraz elektrofizjologicznych, które łącznie definiują możliwe do rozpoznania schorzenie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Zespoły padaczkowe są rozpoznawane na podstawie

A
  • wystąpienia choroby w określonym wieku
  • charakterystycznego EEG
  • określonego rodzaju napadów i innych cech klinicznych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Padaczka z napadami nieświadomości wieku dziecięcego

A
  • idiopatyczna uogólniona
  • stanowi około 5% padaczek dziecięcych, częściej chorują DZIEWCZYNKI
  • rozpoczyna się między 4 a 12 rokiem życia
  • występują bardzo częste napady nieświadomości, niekiedy automatyzmy oraz napady toniczno-kloniczne
  • napady nasilane przez emocje, zmęczenie, hiperwentylację
  • w EEG zespół iglica-fala wolna 3 Hz
  • zwykle ustępują w okresie dojrzewania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Młodzieńcza padaczka miokloniczna

A
  • idiopatyczna uogólniona
  • rozpoczyna się między 8 a 20 rż. (szczyt zachorowań w okresie dojrzewania)
  • często dodatni wywiad rodzinny
  • występują poranne mioklonie, napady toniczno-kloniczne oraz napady nieświadomości
  • czynniki prowokujące -> brak snu, zmęczenie, stres, alkohol, fotostymulacja
  • rokowanie dobre
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Padaczka skroniowa

A

-najczęściej spotykana padaczka DOROSŁYCH
-napady zwykle rozpoczynają się w późnym dzieciństwie lub okresie dojrzewania
-występują napady częściowe proste (najczęściej objawy wegetatywne jak dolegliwości brzuszne,
zblednięcie, zaczerwienienie), napady częściowe złożone (bardzo często z automatyzmami) oraz
napady wtórnie uogólnione

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Diagnostyka padaczki

A
  • najważniejszy jest WYWIAD (też od świadków napadów)
  • czynniki wyzwalające
  • dolegliwości poprzedzające
  • obecność zaburzeń świadomości/utraty przytomności
  • napięcie mięśni
  • zabarwienie skory
  • oczy (otwarte/zamknięte)
  • reaktywność na bodźce podczas napadu
  • czas trwania napadu
  • obecność drgawek
  • oddanie moczu/stolca
  • przygryzienie języka
  • objawy autonomiczne
  • stan po napadzie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Padaczka – badania diagnostyczne

A
  • badanie neurologiczne
  • badania laboratoryjne
    – badanie EEG z próbami aktywacyjnymi
    – długotrwała rejestracja EEG
    – wideo-EEG
    – EKG, badanie holterowskie rytmu
    – badania układu autonomicznego
    – TK lub RM głowy
    – inne -> płyn mozgowo-rdzeniowy, angio-TK, angio-RM
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Wybrane elementy padaczkokształtne w EEG

A
  • iglica (20-80 ms)
  • fala ostra (80-200 ms)
  • zespół iglica- fala wolna
30
Q

Czułość i swoistość EEG

A
  • w pierwszym zapisie międzynapadowe zmiany padaczkokształtne stwierdzamy u < 30% pacjentów
  • czułość EEG możemy zwiększyć przez wydłużenie czasu badania, wykonywanie kolejnych badań lub zapisu we śnie
  • brak zmian napadowych w EEG NIE WYKLUCZA padaczki, a obecność zmian napadowych NIE WSKAZUJE bezwzględnie na padaczkę
31
Q

Rola EEG w padaczce

A
  • pomaga w rozpoznaniu padaczki lub stanu padaczkowego
  • pomaga w klasyfikowaniu padaczki i zespołu padaczkowego
  • lokalizuje ognisko padaczkorodne
  • ułatwia przewidywanie nawrotu napadów padaczkowych po pierwszym niesprowokowanym napadzie lub po odstawieniu leku przeciwpadaczkowego
  • w niektórych zespołach padaczkowych pomaga w ustalaniu reakcji na leczenie
  • niekiedy ułatwia rozpoznanie przyczyny padaczki
32
Q

Kiedy rozpocząć leczenie padaczki

A
  • po dwóch niesprowokowanych (lub odruchowych) napadach w odstępie > 24 godz;
  • po jednym niesprowokowanym (lub odruchowym) napadzie, jeżeli prawdopodobieństwo wystąpienia dalszych napadów padaczkowych w ciągu kolejnych 10 lat zbliżone do ogólnego ryzyka nawrotu po dwóch niesprowokowanych napadach padaczkowych
  • czasem nie podejmuje się leczenia -> b. rzadkie napady, ograniczone w czasie zespoły padaczkowe
33
Q

Leczenie padaczki

A

-rozpoczęcie leczenia za pomocą JEDNEGO leku podstawowego pierwszego rzutu
-w razie niepowodzenia monoterapia alternatywna innym lekiem podstawowym
-jeśli brak kontroli jednym lekiem mimo jego terapeutycznego stężenia we krwi lub nasilone objawy
uboczne -> politerapia
– leki podstawowe pierwszego rzutu
– dodać lek drugiego rzutu lub
– dodać lek nowej generacji

34
Q

Padaczka lekooporna

A

padaczka, w której nie opanowano napadów mimo stosowania CO NAJMNIEJ 2 LEKÓW właściwie dobranych do rodzaju napadów i stosowanych w odpowiednio dużych dawkach

35
Q

Co w razie nieskuteczności leczenia?

A
  • zweryfikowanie diagnozy i prawidłowości klasyfikacji napadów
  • wykluczenie napadów rzekomopadaczkowych
  • pomiar stężenia leku
  • rozważenie leczenia operacyjnego
36
Q

Podstawowe (konwencjonalne) leki przeciwpadaczkowe

A
  • karbamazepina CBZ
  • kwas walproinowy i jego sole VPA
  • fenytoina PHT
  • fenobarbital PBT
  • prymidon PRM
37
Q

Podstawowe leki przeciwpadaczkowe II rzutu

A
  • etosuksymid ETX

- benzodiazepiny (klonazepam CZP, klobazam CLB)

38
Q

Nowe leki przeciwpadaczkowe

A
  • wigabatryna VBT
  • lamotrygina LTG
  • topiramat TPM
  • okskarbazepina OXC
  • tiagabina TGB
  • gabapentyna GBP
  • lewetyracetam LVT
  • felbamat FBM
39
Q

Mechanizmy działania leków przeciwpadaczkowych

A
  1. zmniejszanie pobudliwości

2. nasilanie hamowania

40
Q

Leki stosowane w stanie padaczkowym i w napadach z odstawienia alkoholu

A

benzodiazepiny i leki znieczulenia ogólnego

41
Q

Leki przeciwpadaczkowe stosowane w napadach ogniskowych

A
  • karbamazepina
  • okskarbazepina
  • gabapentyna
  • lamotrygina
  • lewetyracetam
  • walproinian
42
Q

Leki przeciwpadaczkowe stosowane w napadach uogólnionych toniczno-klonicznych

A
  • walproinian
  • lamotrygina
  • lewetyracetam
  • do rozważenia -> karbamazepina, okskarbazepina
43
Q

Leki przeciwpadaczkowe stosowane w napadach uogólnionych

A
  • walproinian
  • lamotrygina
  • lewetyracetam
44
Q

Leki przeciwpadaczkowe stosowane w napadach uogólnionych nieświadomości

A
  • etosuksymid

- walproinian

45
Q

Lek przeciwpadaczkowe stosowany w napadach uogólnionych tonicznych/atonicznych

A

walproinian

46
Q

W napadach uogólnionych innych niż toniczno-kloniczne NIE należy stosować

A
  • karbamazepiny CBZ
  • fenytoiny PTH
  • gabapentyny GBP
  • okskarbazepiny OXC
  • pregabaliny PGB
  • wigabatryny VGB
  • tiagabiny TGB
47
Q

Padaczka wieku podeszłego

A
  • zwiększona podatność na wystąpienie objawów niepożądanych związana ze zmianą farmakokinetyki leków
  • zwiększone niebezpieczeństwo interakcji, bo dużo innych zażywanych leków
  • związane z wiekiem zmiany fizjologiczne upośledzające przyjmowanie leków zgodnie z zaleceniami
48
Q

Zasady postępowania w padaczce wieku podeszłego

A
  • monoterapia lekiem celowanym na napady ogniskowe -> najczęściej karbamazepina, fenytoina i kwas walproinowy
  • unikanie leków powodujących sedację i upośledzających funkcje poznawcze –> prymidon, fenobarbital
  • jedna lub dwie dawki, prosty schemat dawkowania
  • mniejsze dawki lekow
  • pamiętać, że LPP mogą nasilać choroby towarzyszące
  • ostrożność przy stosowaniu innych leków
49
Q

nasilanie zaburzeń przewodnictwa

A

fenytoina, karbamazepina

50
Q

nasilanie jaskry

A

benzodiazepiny

51
Q

Specyfika padaczki wieku dojrzewania

A

-w tym okresie rozpoczyna się 20-25% padaczek wieku dorosłego
-dużą grupę stanowią tu padaczki pierwotnie uogólnione –> lekiem z wyboru VPA
-nie stosować leków zaburzających funkcje poznawcze
-problem niesystematycznego zażywania leków i występowania czynników prowokujących
(niedosypianie, alkohol, narkotyki, stroboskopy)

52
Q

Specyfika padaczki u kobiet

A
  • interakcje LPP z doustnymi środkami antykoncepcyjnymi (zmniejszenie skuteczności) -> karbamazepina, okskarbazepina, fenytoina, fenobarbital, topiramat
  • niepożądane działanie kosmetyczne -> PHT, VPA
  • teratogenność LPP (największa w przypadku VPA)
53
Q

leki przeciwpadaczkowe zmniejszające skuteczność antykoncepcji

A
  • karbamazepina
  • okskarbazepina
  • fenytoina
  • fenobarbital
  • topiramat
54
Q

Postępowanie u kobiet w ciąży

A

-monoterapia w najmniejszych skutecznych dawkach
-dobór leku (najbardziej teratogenny – VPA, także PHT, PB, CBZ)
-formy LPP o przedłużonym działaniu
-alfa-fetoproteina w 16 tyg. ciąży
– USG w 18-19 i 22-24 tyg. ciąży
–monitorowanie stężenia leku
– kwas foliowy 4-5mg/d 2 miesiące przed zajściem w ciążę i do końca pierwszego trymestru

55
Q

Odstawianie leków przeciwpadaczkowych

A
  • zwykle po 2-3 latach bez napadów, przy napadach ogniskowych po 5 latach
  • przy nawrocie napadów okres ten powinien być wydłużony do 5 lat
  • przez 6-12 mcy pod kontrolą EEG -> obecność zmian w EEG jest przeciwwskazaniem do odstawiania
  • w idiopatycznych padaczkach uogólnionych leczenie przez całe życie
56
Q

Wskazania do oznaczania stężenia leków przeciwpadaczkowych w surowicy

A

-monitorowanie stężenia na początku leczenia (zwłaszcza PHT)
-nasilone objawy niepożądane, zwłaszcza przy politerapii
-nagłe nasilenie częstości napadów
-podejrzenie, że pacjent nie zażywa leków
ciąża

57
Q

Chirurgicznie wycięcie ogniska padaczkowego

A
  • kandydaci to chorzy na padaczkę lekooporną, u których udaje się zidentyfikować ognisko padaczkorodne
  • przy właściwej kwalifikacji do leczenia odsetek osób, które w odległej obserwacji nie mają w ogóle napadów padaczkowych wynosi 60-80% (!)
  • najlepsze efekty u osób ze zmianami STRUKTURALNYMI, nawet niewielkimi, zwłaszcza ze stwardnieniem hipokampa
58
Q

Procedury paliatywne

A
  • zmniejszają liczbę napadów określonego rodzaju, ale rzadko prowadzą do ustąpienia napadów
  • kalozotomia
  • mnogie nacięcia pod oponą miękką
  • wszczepienie stymulatora nerwu błędnego
  • głęboka stymulacja mózgu –> jądro przednie wzgórza
59
Q

Najważniejsze elementy kwalifikacji do leczenia chirurgicznego padaczki

A
  • rozpoznanie rodzaju napadów
  • brak poprawy mimo leczenia farmakologicznego
  • zlokalizowanie ogniska padaczkorodnego
  • ocena sprawności i lateralizacji mowy i pamięci
  • ocena stanu psychicznego
60
Q

test Wady

A

wstrzyknięcie barbituranu do tętnicy szyjnej w celu krótkotrwałego zablokowania czynności tej półkuli

61
Q

Przewlekłe następstwa padaczki

A
  • SUDEP (nagły nieoczekiwany zgon chorego na padaczkę)
  • zaburzenia emocjonalne i poznawcze
  • działania niepożądane leków
  • stygmatyzacja społeczna
62
Q

Zaburzenia napadowe należy różnicować z

A
  • zaburzeniami sercowo-naczyniowymi
  • TIA
  • zespołem podkradania tętnicy podobojczykowej
  • przemijającą globalna niepamięcią
  • migreną
  • chorobą Meniere’a
  • zatrucia
  • miokloniami przysennymi
  • zespołami nadmiernej lepkości krwi
  • napadami rzekomopadaczkowymi
63
Q

Postępowanie doraźne podczas napadu padaczkowego

A
  • zabezpieczenie przez obrażeniami
  • udrożnienie dróg oddechowych
  • ułożenie w pozycji bocznej ustalonej
  • obserwacja do odzyskania przytomności
  • NIE należy podawać leków przeciwdrgawkowych!
  • chory z pierwszym w życiu napadem padaczkowym wymaga hospitalizacji
64
Q

Stan padaczkowy

A
  • spowodowany niewydolnością mechanizmów odpowiedzialnych za przerywanie napadu padaczkowego lub inicjacją mechanizmów, które prowadzą do nieprawidłowo przedłużającego się napadu
  • może prowadzić do długotrwałych następstw, w tym do śmierci neuronów, ich uszkodzenia oraz zaburzeń sieci neuronalnych w zależności od rodzaju i czasu trwania napadu padaczkowego
65
Q

Czas t1

A

moment, po którym należy rozważyć lub podjąć leczenie stanu padaczkowego

66
Q

Czas t2

A

moment, po którym leczenie to powinno być bardziej zdecydowane w celu zapobieżenia długotrwałym następstwom

67
Q

Rodzaj stanu padaczkowego a czas t1 i czas t2

A
  • stan padaczkowy napadów toniczno klonicznych -> t1 to 5 minut, a t2 30 minut
  • stan padaczkowy napadów ogniskowych z zaburzeniami świadomości -> t1 to 10 min., a t2 >60 min.
  • stan padaczkowy napadów nieświadomości -> t1 to 10-15 minut, t2 jest nieokreślony
68
Q

Rodzaje stanów padaczkowych

A
  • drgawkowe

- niedrgawkowe

69
Q

Postępowanie ogólne w stanie padaczkowym

A
  • ocena i kontrola drożności dróg oddechowych i wentylacji
  • monitorowanie gazometrii
  • monitorowanie EKG i ciśnienia tętniczego.
  • dożylne podanie tiaminy (100 mg) i glukozy (100 ml 20%), jeżeli zachodzi taka potrzeba
  • pilny pomiar stężeń leków przeciwpadaczkowych, Na, K, Mg, morfologia krwi z rozmazem, czynność wątroby i nerek
  • należy pilnie określić przyczynę stanu padaczkowego
70
Q

Lek I rzutu w stanie padaczkowym

A

diazepam i.v. (10 mg)

71
Q

Leki II rzutu (przy stanie padaczkowym ustalonym)

A
  • kwas walproinowy i.v. (40 mg/kg)
  • lewetyracetam i.v. (60 mg/kg)
  • fenytoina i.v. (18 mg/kg)
72
Q

Leczenie w stanie padaczkowym lekoopornym (III rzut leczenia)

A
  1. prowadzone w ramach OIOM
  2. podanie jednego z leków znieczulenia ogólnego:
    - tiopental
    - midazolam
    - propofol