Organisaties en organisatiegedrag (inleiding + H1)

Question 1

Rijnlandmodel

Answer 1

Het Rijnlandse model is een naam die gebruikt wordt voor een systeem van maatschappelijke ordening waarbij het kapitalisme een meer menselijk gezicht heeft. Niet zozeer de aandeelhouders bepalen wat er gebeurt, maar alle betrokken partijen. Een voorbeeld is het poldermodel: werkgevers, overheid en vertegenwoordigers van werknemers gaan samen om tafel om te onderhandelen over arbeidsvoorwaarden.

Question 2

Evidence-based practice

Answer 2

Praktijkonderzoek dat zorgt voor verbinding tussen wetenschap en de praktijk. Naast wetenschappelijk onderbouwd, moet het ook in de praktijk bewezen zijn.

Question 3

Waarden

Answer 3

De gedeelde, gemeenschappelijke ideeën en overtuigingen van mensen die voor de organisatie werken

Question 4

Visie

Answer 4

De ideale toekomst gezien vanuit de gedeelde waarden. Deze dient als leidraad voor wat we op lange termijn willen bereiken.

Question 5

Missie

Answer 5

De kernachtige formulering voor waar de organisatie voor staat: wat we nu doen, de bestaansreden van de organisatie.

Question 6

Gedrag

Answer 6

Alle bewuste en onbewuste activiteiten, handelingen en reacties van de mens die waarneembaar of registreerbaar zijn.

Question 7

Organisatie

Answer 7

Een samenwerkingsverband tussen mensen die met bepaalde middelen een bepaald doel proberen te bereiken

Question 8

Arbeid

Answer 8

De inzet van menselijke capaciteiten en mogelijkheden om behoeften te bevredigen. Het resultaat van deze inzet kan (al dan niet via een markt) worden verhandeld. (De kern is dus dat mensen waarde toevoegen door een inspanning te leveren vanuit hun kennis, kunde, vaardigheden, talenten en interesse. Deze toegevoegde waarde bevredigt behoeften)

Question 9

Arbeids- en organisatiegedrag

Answer 9

Arbeids- en organisatiegedrag bestudeert en onderzoekt het gedrag van mensen in relatie tot arbeid en het gedrag van mensen in organisaties.

Deze omschrijving benadert arbeids- en organisatiegedrag dus vanuit twee perspectieven:

De relatie van mensen tot arbeid.

Het gedrag van mensen in organisaties.

Het onderzoeksgebied van arbeids- en organisatiegedrag heeft als doel de vier verschillende componenten (mens, gedrag, arbeid en organisatie) vanuit de twee genoemde perspectieven zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen.

Question 10

Systeem

Answer 10

Het geheel van elementen die elkaar wederzijds beïnvloeden

Question 11

Lijntrekken

Answer 11

Staat voor het verschijnsel dat de inbreng van elk individueel lid van een groep minder wordt/is naarmate er meer groepsleden zijn. De druk op het individu om te presteren wordt kleiner, omdat zijn inspanning een deel wordt van de inspanning van anderen.

Question 12

Militair model

Answer 12

De arbeider werd min of meer bezitloos gemaakt op het gebied van kennis. Scheiding van plannen (management) en uitvoeren. Dehumanisering van arbeid. Arbeid werd monotoon, routinematig, afstompen en zinloos. Loon was enige prikkel.

Question 13

Scientific management

Answer 13

Grondlegger: Frederick Taylor (1856 - 1915).

Wetenschappelijke studie naar de beste werkwijze dmv experimenten, met als doel een hogere productie.

Question 14

Human relations benadering

Answer 14

Onderzoek gericht op het menselijke aspect om de productiviteit de vergroten.

Question 15

Hawthorne effect

Answer 15

Het Hawthorne-effect is het effect van een interventie op een onderzocht persoon dat uitsluitend te wijten is aan het feit dat deze aan een onderzoek meedoet.

Het effect zou meestal positief zijn. Zo zouden onderzochte werknemers meer gaan produceren of minder klachten rapporteren.

Question 16

Eerste industriële revolutie

Answer 16

De overgang van handarbeid naar machinale bewerking, begon omstreeks 1750. Fabrieken. Grootschalige productieprocessen.

Question 17

Tweede industriële revolutie

Answer 17

Eind 19e eeuw. Opkomst technologie waardoor mensen, dingen en informatie sneller kon verplaatsen. (vliegtuigen, elektriciteit, telegrafie, radio, fotografie, film. Vanuit management en organisatieperspectief werd in deze periode de wetenschappelijke aandacht gericht op het menselijke aspect om de productiviteit te vergroten (human relations benadering).

Question 18

Derde industriële revolutie

Answer 18

Digitalisering. Begon toen rond 1950 de televisie tot bloei kwam. Gevolgd door computers en mobiele communicatie.

Question 19

Vierde industriële revoltuie

Answer 19

Kunstmatige intelligentie. Huidige tijd. Machines raken overal beter in dan mensen kunnen zijn.

Question 20

Werkstructurering

Answer 20

Het streven om werk en de werkorganisatie zo veel mogelijk in te richten dat recht wordt gedaan aan de wensen en mogelijkheden van de medewerkers.

Question 21

Structuur

Answer 21

Manier waarop iets is vormgegeven, opgebouwd of samengesteld

Question 22

Job enrichtment/taakverrijking

Answer 22

Werknemers meer uitdagende en interessante taken geven door kwalitatief zwaardere activiteiten en aan bestaande taken toe te voegen

Question 23

Job enlargement/taakverruiming

Answer 23

Medewerkers meer taken geven van hetzelfde niveau en eenzelfde complexiteit.

Question 24

Producentenmarkt

Answer 24

Bij een producentenmarkt zijn er weinig verschillende producten, is de consument niet veeleisend en word er genoegen genomen met een standaard massaproduct. Voor organisaties was het belangrijk om dit massaproduct zo efficiënt mogelijk te produceren.

Question 25

Consumentenmarkt

Answer 25

Consumenten werden in deze periode kieskeuriger. Zij hebben behoeften aan een product dat op maat gesneden is en aan specifieke wensen voldoet.

Question 26

Deeleconomie

Answer 26

Het bezit van iets is hierbij niet langer gekoppeld aan het gebruik ervan. (Carpoolen, wikipedia, airbnb)
Maximaal gebruik van goederen door gezamenlijke toegang.

Question 27

Systeem theorie

Answer 27

Gaat ervan uit dat elke situatie, elke omgeving op elk uniek moment in de tijd een eigen manier van organiseren en leidinggeven vereist.

Question 28

Proces

Answer 28

Geleidelijke verandering; manier waarop iets zich ontwikkelt

Question 29

Cyclisch proces

Answer 29

Een cyclisch proces tussen organisatie en omgeving: met regelmaat wordt nieuwe input uit de omgeving verworven en nieuwe output aan de omgeving geleverd.

Question 30

Cybernetisch proces

Answer 30

Een cybernetisch proces tussen organisatie en omgeving: er zal continue moeten worden gecontroleerd en bijgestuurd. Zoals een thermostaat in huis, die de temperatuur bijstuurt door te controleren.

Question 31

Contingentie theorie

Answer 31

Volgens deze theorie bestaan er geen beste standaard organisatiestructuren en ook geen beste standaard managementopvattingen, omdat ze altijd situatie gebonden zijn

Question 32

Micro-omgeving

Answer 32

Alle factoren waar een organisatie direct invloed mee kan uitoefenen op de omgeving (structuur, cultuur, bedrijfsvoering en processen van organisatie)

Question 33

Meso-omgeving

Answer 33

De meso-omgeving bestaat uit factoren waar de organisatie enige mate van directe invloed op kan uitoefenen (leveranciers, afnemers, stakeholders).

Question 34

Macro-omgeving

Answer 34

De macro-omgeving is de omgeving waar organisaties slecht indirect, in meer of mindere mate, invloed op kunnen uitoefenen.

Question 35

Lijnorganisatie

Answer 35

Leidinggevenden zijn in deze organisatiestructuur bevoegd opdrachten te geven aan ondergeschikten en die ondergeschikten hebben de plicht om deze opdracht uit te voeren. Eenheid van bevel (één iemand neemt de besluiten)

Question 36

Functionele organisatie

Answer 36

Meerdere personen hebben samen de leiding

Question 37

Lijn-staf organisatie

Answer 37

Lijnfunctionarissen nemen besluiten en geven opdrachten. Staffunctionarissen geven adviezen.

Question 38

Lijn-staforganisatie met functionele relaties

Answer 38

Lijnfunctionarissen nemen besluiten en geven opdrachten. Staffunctionarissen krijgen naast advies rol ook handelingsbevoegdheid.

Question 39

Matrixorganisatie en projectorganisatie.

Answer 39

In de matrixorganisatie werken de lijnfunctionarissen en staaffunctionarissen met elkaar samen. De projectorganisatie is een tijdelijke matrixorganisatie.

Question 40

Organisatiestructuur

Answer 40

De diverse manieren waarop een organisatie het werk verdeelt in verschillende taken en hoe er tussen die manieren coördinatie wordt bereikt

Question 41

Virtuele organisatiestructuur

Answer 41

Een kleine kernorganisatie die een groot aantal functies uitbesteedt, zoals productie, distributie, marketing.

Question 42

Grenzeloze organisatiestructuur

Answer 42

Er zijn geen afdelingen, er wordt in autonome teams samengewerkt. Gezagslijn verdwijnt. (apple en spotify streven hiernaar)

Question 43

Primaire sector

Answer 43

Dagelijkse levensbehoeften als eten en drinken. Natuurproducten. Landbouw, veeteelt, tuinbouw, visserij, mijnbouw.

Question 44

Secundaire sector

Answer 44

Industriële bedrijven die grondstoffen omvormen tot producten. Chemische industrie, staalindustrie, levensmiddelenindustrie.

Question 45

Tertiaire sector

Answer 45

Commerciële diensten. Detailhandel, transportbedrijven, adviesbureaus, advocatenkantoren.

Question 46

Quartaire sector

Answer 46

Dienstverlening door (semi)overheid op non-profit basis. Gezondheidszorg, onderwijs, ministeries, politie, gemeentelijke en provinciale overheden.

Question 47

Organisatieproces

Answer 47

Ordening van taken, activiteiten, inzet van middelen en manier van handelen op zodanige wijze dat specifieke doelen, zoals het leveren van een product of dienst aan de afnemer van de organisatie, gerealiseerd kan worden.