ORGANIEKE ONDERSTEUNING V/H RECHT IN DE EU Flashcards
wat is het Europees recht
o Communautair recht (EU en Hof van Justitie van de EU)
o Primair recht: basisverdragen (VEU en VWEU)
o Secundair recht: geheel van regels die het resultaat zijn van een optreden van de instellingen
- De Europese Unie
o Steunt op verdragen (3 pijlers)
europese unie (korte definitie) + de initiële verdragen
- Economisch samenwerkingsverband -> structuur met grondwettelijke kenmerken. (Stapsgewijs d.m.v. Interne markt 1. Verdrag van Rome (25 maart 1957) 2. EEG-Verdrag 3. EGKS-Verdrag (1951)
politieke samenwerking, europese unie
- Economische integratie gaat samen met nauwere politieke samenwerking
- Rapport Davignon (27 oktober 1970)
o Basis gelegd voor Europese Politieke Samenwerking (EPS), losse samenwerking:- Op vlak van Buitenlandse zaken
- Functioneerde buiten gemeenschapsstructuur
- Geen verdragsrechtelijke basis
samenwerking op vlak van justitie en politie (EU)
- Als gevolg van interne markt
- Schengenakkoord (1990)
o Intergouvernementeel akkoord tussen Fr, Du en Benelux-landen
o Versterking controle buitengrenzen Schengenstaten
o Afschaffing binnengrenzen (= vrij verkeer van goederen,…)
Europese akte (1968)
- Aanpassing van oorspronkelijke verdragen
- Fusieverdrag (1965) fusie Raad en Commissie van EGKS, EEG en EURATOM
- Besluit van de Raad (1976) invoering verkiezing Europees Parlement
- De Europese akte / Verdrag van Luxemburg (1986)
o Voltooiing Interne Markt
o Invoering meerderheidsregel in Raad. (= meerderheid moet akkoord gaan)
o Invoering samenwerkingsprocedure in Europees Parlement.
o Nieuwe bevoegdheden voor EEG (Bv. Milieu)
o In akte melding gemaakt van EPS
interne markt (EU)
- Oorspronkelijk doel EEG: gemeenschappelijke markt:
o Vrijhandelszone: geen onderlinge douanekosten.
o Vaste douanekosten voor landen buiten de EEG (voor import van Australië Bv.)
o Interne markt (= vrij verkeer van goederen, personen, kapitaalverkeer,..)
verdrag van Maastricht (= EU-Verdrag) (1992)
= verdrag betreffende de Europese Unie
- Oprichting EU : Gemeenschappen, EPS, justitiële en politieke samenwerking onder overkoepelende structuur.
- EU heeft geen rechtspersoonlijkheid (= kan niet optreden als handelingsbekwaam persoon in rechtsverkeer)
- één institutioneel kader: Europese Raad, Europees Parlement, de Raad, de Commissie, het Hof van Justitie en de Rekenkamer
- Andere veranderingen (de drie pijlers):
o EPS -> GBVB (= Gemeenschappelijk Buitenlands en Veiligheidsbeleid)
o Justitiële samenwerking -> SJBZ (= Samenwerking op vlak van Justitie en Binnenlandse Zaken)
o EEG -> EG (= Europese Gemeenschap)
- Invoering medebeslissingsprocedure (= beide Raad en EP moeten beslissing goedkeuren)
o Versterkte positie van Europees Parlement
o Verdere terugdringing unanimiteitsregel (= alle staten akkoord met beslissing)
- Legde de basis voor de Europese Monetaire Unie
tempelstructuur van de EU
EU is Griekse tempel met 3 zuilen (= pijlers):
- Fronton: EU, overkoepelend
- Eerste pijler (= communautaire pijler): betrekking economische aangelegenheden (supranationale instelling = soevereiniteitsoverdracht)
- Tweede pijler: Gemeenschappelijk beleid buitenlandse zaken.
- Derde pijler: politiële en justitiële samenwerking (aanvankelijk intergouvernementeel, nu sterk ‘gecommunautariseerd’ = supranationaal)
verdrag van Amsterdam (1997)
- Enkele onderwerpen worden gecommunautariseerd (zuil 3 -> zuil 1)
o immigratie, visum, asiel en rechterlijke samenwerking - Enkel politiële en justitiële samenwerking in strafzaken blijft in zuil 3.
o Naam verandert naar PJSS - Verval Schengenakkoorden, de akkoorden worden geïntegreerd in EG en derde pijler
Europese grondwet
- In 2001: Europese Conventie met als opdracht een ontwerp van Europese Grondwet
o Werd in 2004 ondertekent
o Daarna (op de goedkeuring) hebben een aantal lidstaten geopteerd voor een referendum (& is negatief uitgevallen)
o Ontwerp van Europese Grondwet is nooit in werking getreden
verdrag van Lissabon (2007)
- Geïnspireerd door ontwerp Europese Grondwet, maar:
o EG-en EU verdrag behouden - Tempelstructuur verdwijnt
o 3de pijler afgeschaft (1ste en 3de pijler smelten samen onder 1 Supranationale pijler)
=> Milieu, migratie, landbouw, interne markt,…
o 2de pijler blijft bestaan (GBVB, intergouvernementele pijler) en verder uitgewerkt
o EG-Verdrag -> Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie (VWEU)
o EU-verdrag -> VEU
samengevat op omezijde
- Verdrag Maastricht = Verdrag betreffende E.U. (VEU)
o Basisbeginselen van Unie
o Institutioneel kader
o Gemeenschappelijke Buitenlands en Veiligheidsbeleid - Verdrag betreffende de werking van E.U. (VWEU)
o Interne / gemeenschappelijke markt
o “alle beleidsdomeinen”
bereiken doelstellingen (art 3 VEU)
- De Unie streeft deze doelstellingen na met passende middelen
- Interne markt (art 26 VEU)
- Economisch en monetair beleid (art 119 e.v. VWEU)
samenstelling Europees parlement
o 705 verkozen leden, verdeeld in fracties. (max 750 leden!)
=> Fractie = samenwerkingsverband leden met zelfde politieke overtuiging. Er zijn 7 fracties. Bv. Alle socialisten zitten samen in een fractie.
o Periode: 5 jaar
o Locatie: Brussel en Straatsburg
bevoegdheden Europees parlement
o Wetgeving:
- Gewone wetgevingsprocedure: (art 289 & 294 VWEU)
=> Medebeslissingsprocedure (= Raad en Parlement zijn gelijk)
- Bijzondere wetgevingsprocedures:
=> Raadplegingsprocedure (= Adviesgevend bij gevoelige onderwerpen)
• Bv. Harmonisatie van omzetbelastingen (art 113 VWEU)
=> Instemmingsprocedure (= Beschikt over vetorecht)
• Bv. Bij internationale overeenkomsten (art. 218 VWEU)
o Controle:
- Samenstelling Commissie (art 17, lid 7 VEU):
=> Europese Raad draagt voorzitter voor, EP keurt goed
=> Eens alle kandidaten goedgekeurd -> EP keurt heel college goed.
- Kan motie van wantrouwen indienen tegen Commissie. (art 17 lid 8 VEU + art 234 VWEU)
o Begrotingsbeleid (gemaakt door Raad + Parlement)
Europese raad
- Vergadering staats en regeringsleiders
- Vaste voorzitter + Commissievoorzitter + vertegenwoordigers Unie buitenlandse zaken en veiligheid.
- Taken:
o Richtlijnen Europees beleid + agenda
o Coördinatie, consistentie, coherentie binnen EU - Komt in Brussel bijeen.
- Huidige voorzitter: Charles Michelle (2,5 jaar)
samenstelling van De Raad van de EU = Raad van Ministers
o Bestaat uit ministers van verschillende lidstaten -> 27
o 10 raadformaties (zie boek p 167)
- Geen vaste voorzitter (behalve bij Raad BZ)
- Huidige voorzitter: Duitsland
- Trojka: Vorige voorzitter + huidige + toekomstige
bevoegdheid en meerderheid van De Raad van de EU
Bevoegdheid:
o Samen met EP de wetgevende macht (Medebeslissingsprocedure)
Meerderheid:
o Gekwalificeerde meerderheid:
- 55% akkoord (minstens 15 lidstaten)
- De lidstaten vertegenwoordigen tenminste 65% van bevolking van de EU.
Comité van Permanente Vertegenwoordigers (COREPER)
Hulporgaan van de Raad:
o Voorbereiding besluitvorming in de Raad.
o Eerste bespreking van voorstellen
samenstelling Europese commissie
o 27 Commissarissen: 1 per land, inclusief de voorzitter.
- Voorzitter voorgedragen door Europese Raad, goedgekeurd door EP
- Overige leden: voorgedragen door regering
- College goedgekeurd door EP
o Administratief apparaat (33000 personeelsleden, verdeeld onder):
- Departementen of directoraten-generaal (DG)
- Elke DG staat in voor bepaald beleidsdomein Bv. Milieu
- Rapporteert via directeur-generaal (= leider van DG) aan bevoegde commissaris.
bevoegdheden Europese Commissie
o Initiatiefbevoegdheid (= kan wet voorstellen)
o Beslissingsbevoegdheid
o Leiding en bestuur EU
o Controlerende bevoegdheid, waakt over naleving EU-recht
o Kan onderhandelen met derde staten
samenstelling van het Hof van Justitie van de EU
o 27 rechters (1 per lidstaat), 11 advocaten-generaal en 1 griffier
- Griffier: administratief
o Periode van 6 jaar
o zetel in Luxemburg
Hof van Justitie van de EU, hoogste rechterlijke instantie van de EU, voorbeelden wat ze doen:
o Commissie of lidstaat kan beroep doen op HvJ tegen een andere lidstaat wegens niet-nakomen van verdragsverlichting (art 258-260 VWEU)
o Wettigheidstoetsing handeling EU (art 263 VWEU)
o Prejudiciële vraagstelling door lidstaten (art 267 VWEU)
Gerecht, Hof van Justitie van de EU
o Onderkoepel HvJ, om HvJ te ontlasten
o Bevoegd voor beroepen particulieren tegen EU
- Vooral betrekking op nietigverklaring besluiten Commissie over:
- Mededingingsrecht (= concurrentiebeperkende regels onder ondernemingen), dumping, intellectuele eigendom inzake merkenrecht.
o Ten minste 1 rechter per lidstaat
o Je kan in beroep gaan tegen besluit gerecht bij HvJ
