ORGANIEKE ONDERSTEUNING V/H RECHT IN DE EU Flashcards

1
Q

wat is het Europees recht

A

o Communautair recht (EU en Hof van Justitie van de EU)
o Primair recht: basisverdragen (VEU en VWEU)
o Secundair recht: geheel van regels die het resultaat zijn van een optreden van de instellingen
- De Europese Unie
o Steunt op verdragen (3 pijlers)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

europese unie (korte definitie) + de initiële verdragen

A
- Economisch samenwerkingsverband -> structuur met grondwettelijke kenmerken.
(Stapsgewijs d.m.v. Interne markt
1. Verdrag van Rome (25 maart 1957)
2. EEG-Verdrag
3. EGKS-Verdrag (1951)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

politieke samenwerking, europese unie

A
  • Economische integratie gaat samen met nauwere politieke samenwerking
  • Rapport Davignon (27 oktober 1970)
    o Basis gelegd voor Europese Politieke Samenwerking (EPS), losse samenwerking:
    • Op vlak van Buitenlandse zaken
    • Functioneerde buiten gemeenschapsstructuur
    • Geen verdragsrechtelijke basis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

samenwerking op vlak van justitie en politie (EU)

A
  • Als gevolg van interne markt
  • Schengenakkoord (1990)
    o Intergouvernementeel akkoord tussen Fr, Du en Benelux-landen
    o Versterking controle buitengrenzen Schengenstaten
    o Afschaffing binnengrenzen (= vrij verkeer van goederen,…)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Europese akte (1968)

A
  • Aanpassing van oorspronkelijke verdragen
  • Fusieverdrag (1965) fusie Raad en Commissie van EGKS, EEG en EURATOM
  • Besluit van de Raad (1976) invoering verkiezing Europees Parlement
  • De Europese akte / Verdrag van Luxemburg (1986)
    o Voltooiing Interne Markt
    o Invoering meerderheidsregel in Raad. (= meerderheid moet akkoord gaan)
    o Invoering samenwerkingsprocedure in Europees Parlement.
    o Nieuwe bevoegdheden voor EEG (Bv. Milieu)
    o In akte melding gemaakt van EPS
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

interne markt (EU)

A
  • Oorspronkelijk doel EEG: gemeenschappelijke markt:
    o Vrijhandelszone: geen onderlinge douanekosten.
    o Vaste douanekosten voor landen buiten de EEG (voor import van Australië Bv.)
    o Interne markt (= vrij verkeer van goederen, personen, kapitaalverkeer,..)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

verdrag van Maastricht (= EU-Verdrag) (1992)

A

= verdrag betreffende de Europese Unie
- Oprichting EU : Gemeenschappen, EPS, justitiële en politieke samenwerking onder overkoepelende structuur.
- EU heeft geen rechtspersoonlijkheid (= kan niet optreden als handelingsbekwaam persoon in rechtsverkeer)
- één institutioneel kader: Europese Raad, Europees Parlement, de Raad, de Commissie, het Hof van Justitie en de Rekenkamer
- Andere veranderingen (de drie pijlers):
o EPS -> GBVB (= Gemeenschappelijk Buitenlands en Veiligheidsbeleid)
o Justitiële samenwerking -> SJBZ (= Samenwerking op vlak van Justitie en Binnenlandse Zaken)
o EEG -> EG (= Europese Gemeenschap)
- Invoering medebeslissingsprocedure (= beide Raad en EP moeten beslissing goedkeuren)
o Versterkte positie van Europees Parlement
o Verdere terugdringing unanimiteitsregel (= alle staten akkoord met beslissing)
- Legde de basis voor de Europese Monetaire Unie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

tempelstructuur van de EU

A

EU is Griekse tempel met 3 zuilen (= pijlers):

  • Fronton: EU, overkoepelend
  • Eerste pijler (= communautaire pijler): betrekking economische aangelegenheden (supranationale instelling = soevereiniteitsoverdracht)
  • Tweede pijler: Gemeenschappelijk beleid buitenlandse zaken.
  • Derde pijler: politiële en justitiële samenwerking (aanvankelijk intergouvernementeel, nu sterk ‘gecommunautariseerd’ = supranationaal)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

verdrag van Amsterdam (1997)

A
  • Enkele onderwerpen worden gecommunautariseerd (zuil 3 -> zuil 1)
    o immigratie, visum, asiel en rechterlijke samenwerking
  • Enkel politiële en justitiële samenwerking in strafzaken blijft in zuil 3.
    o Naam verandert naar PJSS
  • Verval Schengenakkoorden, de akkoorden worden geïntegreerd in EG en derde pijler
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Europese grondwet

A
  • In 2001: Europese Conventie met als opdracht een ontwerp van Europese Grondwet
    o Werd in 2004 ondertekent
    o Daarna (op de goedkeuring) hebben een aantal lidstaten geopteerd voor een referendum (& is negatief uitgevallen)
    o Ontwerp van Europese Grondwet is nooit in werking getreden
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

verdrag van Lissabon (2007)

A
  • Geïnspireerd door ontwerp Europese Grondwet, maar:
    o EG-en EU verdrag behouden
  • Tempelstructuur verdwijnt
    o 3de pijler afgeschaft (1ste en 3de pijler smelten samen onder 1 Supranationale pijler)
    => Milieu, migratie, landbouw, interne markt,…
    o 2de pijler blijft bestaan (GBVB, intergouvernementele pijler) en verder uitgewerkt
    o EG-Verdrag -> Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie (VWEU)
    o EU-verdrag -> VEU
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

samengevat op omezijde

A
  • Verdrag Maastricht = Verdrag betreffende E.U. (VEU)
    o Basisbeginselen van Unie
    o Institutioneel kader
    o Gemeenschappelijke Buitenlands en Veiligheidsbeleid
  • Verdrag betreffende de werking van E.U. (VWEU)
    o Interne / gemeenschappelijke markt
    o “alle beleidsdomeinen”
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

bereiken doelstellingen (art 3 VEU)

A
  • De Unie streeft deze doelstellingen na met passende middelen
  • Interne markt (art 26 VEU)
  • Economisch en monetair beleid (art 119 e.v. VWEU)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

samenstelling Europees parlement

A

o 705 verkozen leden, verdeeld in fracties. (max 750 leden!)
=> Fractie = samenwerkingsverband leden met zelfde politieke overtuiging. Er zijn 7 fracties. Bv. Alle socialisten zitten samen in een fractie.
o Periode: 5 jaar
o Locatie: Brussel en Straatsburg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

bevoegdheden Europees parlement

A

o Wetgeving:
- Gewone wetgevingsprocedure: (art 289 & 294 VWEU)
=> Medebeslissingsprocedure (= Raad en Parlement zijn gelijk)
- Bijzondere wetgevingsprocedures:
=> Raadplegingsprocedure (= Adviesgevend bij gevoelige onderwerpen)
• Bv. Harmonisatie van omzetbelastingen (art 113 VWEU)
=> Instemmingsprocedure (= Beschikt over vetorecht)
• Bv. Bij internationale overeenkomsten (art. 218 VWEU)
o Controle:
- Samenstelling Commissie (art 17, lid 7 VEU):
=> Europese Raad draagt voorzitter voor, EP keurt goed
=> Eens alle kandidaten goedgekeurd -> EP keurt heel college goed.
- Kan motie van wantrouwen indienen tegen Commissie. (art 17 lid 8 VEU + art 234 VWEU)
o Begrotingsbeleid (gemaakt door Raad + Parlement)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Europese raad

A
  • Vergadering staats en regeringsleiders
  • Vaste voorzitter + Commissievoorzitter + vertegenwoordigers Unie buitenlandse zaken en veiligheid.
  • Taken:
    o Richtlijnen Europees beleid + agenda
    o Coördinatie, consistentie, coherentie binnen EU
  • Komt in Brussel bijeen.
  • Huidige voorzitter: Charles Michelle (2,5 jaar)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

samenstelling van De Raad van de EU = Raad van Ministers

A

o Bestaat uit ministers van verschillende lidstaten -> 27
o 10 raadformaties (zie boek p 167)
- Geen vaste voorzitter (behalve bij Raad BZ)
- Huidige voorzitter: Duitsland
- Trojka: Vorige voorzitter + huidige + toekomstige

18
Q

bevoegdheid en meerderheid van De Raad van de EU

A

Bevoegdheid:
o Samen met EP de wetgevende macht (Medebeslissingsprocedure)
Meerderheid:
o Gekwalificeerde meerderheid:
- 55% akkoord (minstens 15 lidstaten)
- De lidstaten vertegenwoordigen tenminste 65% van bevolking van de EU.

19
Q

Comité van Permanente Vertegenwoordigers (COREPER)

A

Hulporgaan van de Raad:
o Voorbereiding besluitvorming in de Raad.
o Eerste bespreking van voorstellen

20
Q

samenstelling Europese commissie

A

o 27 Commissarissen: 1 per land, inclusief de voorzitter.
- Voorzitter voorgedragen door Europese Raad, goedgekeurd door EP
- Overige leden: voorgedragen door regering
- College goedgekeurd door EP
o Administratief apparaat (33000 personeelsleden, verdeeld onder):
- Departementen of directoraten-generaal (DG)
- Elke DG staat in voor bepaald beleidsdomein Bv. Milieu
- Rapporteert via directeur-generaal (= leider van DG) aan bevoegde commissaris.

21
Q

bevoegdheden Europese Commissie

A

o Initiatiefbevoegdheid (= kan wet voorstellen)
o Beslissingsbevoegdheid
o Leiding en bestuur EU
o Controlerende bevoegdheid, waakt over naleving EU-recht
o Kan onderhandelen met derde staten

22
Q

samenstelling van het Hof van Justitie van de EU

A

o 27 rechters (1 per lidstaat), 11 advocaten-generaal en 1 griffier
- Griffier: administratief
o Periode van 6 jaar
o zetel in Luxemburg

23
Q

Hof van Justitie van de EU, hoogste rechterlijke instantie van de EU, voorbeelden wat ze doen:

A

o Commissie of lidstaat kan beroep doen op HvJ tegen een andere lidstaat wegens niet-nakomen van verdragsverlichting (art 258-260 VWEU)
o Wettigheidstoetsing handeling EU (art 263 VWEU)
o Prejudiciële vraagstelling door lidstaten (art 267 VWEU)

24
Q

Gerecht, Hof van Justitie van de EU

A

o Onderkoepel HvJ, om HvJ te ontlasten
o Bevoegd voor beroepen particulieren tegen EU
- Vooral betrekking op nietigverklaring besluiten Commissie over:
- Mededingingsrecht (= concurrentiebeperkende regels onder ondernemingen), dumping, intellectuele eigendom inzake merkenrecht.
o Ten minste 1 rechter per lidstaat
o Je kan in beroep gaan tegen besluit gerecht bij HvJ

25
Q

Rekenkamer (EU)

A
  • Financieel controleorgaan
  • 1 vertegenwoordiger per lidstaat
  • Opstellen jaarlijks verslag (voor bespreking Europees Parlement)
26
Q

Europese Centrale Bank (ECB)

A
  • Monetair beleid: samen met nationale banken in Eurozone
  • Prijsstabiliteit: ECB kan rente verhogen of verlagen.
  • Heeft rechtspersoonlijkheid (= kan bindende besluiten uitvaardigen)
  • Huidige voorzitten: Christine Lagarde
27
Q

kleinere instellingen van de EU

A
  • Economisch en Sociaal Comité (art 301-304 VWEU)
    o Vertegenwoordigers van economische en sociale belangengroepen
    o Adviesorgaan voor EP, Raad en Commissie
  • Comité van de Regio’s (art 305-307 VWEU)
    o Adviesorgaan m.b.t. regionaal beleid
  • Europees Bureau voor Fraudebestrijding OLAF
    o Onafhankelijk onderdeel van Commissie
    o Fraudebestrijding in EU
    o Onderzoek gericht op interne administratie van EU
  • Eurojust
    o Coördinatie tussen justitiële instanties bevorderen
  • Europol
    o Politionele samenwerking; bestrijding terrorisme, illegale drugstrafiek,….
  • Europese Investeringsbank (art 308-309 VWEU)
    o Rechtspersoonlijkheid
28
Q

BENELUX UNIE (korte def)

A

Intergouvernementeel samenwerkingsverband tussen Benelux, niet supranationaal
- voorloper: BLEU: Belgische-Luxemburgse Economische unie

29
Q

BENELUX focus op:

A
29
Q

BENELUX focus op:

A
o Duurzame ontwikkeling
o Justitie en binnenlandse zaken
o Eenvormige Beneluxwetten (momenteel 5):
    - Aansprakelijkheidsverschijnsel
    - Dwangsom
    - Merkenrecht
30
Q

5 instellingen van BENELUX

A
  1. Comité ministers
  2. Raad
  3. Interparlementaire raad
  4. Gerechtshof
  5. Secretariaat-generaal
31
Q

BENELUX gerechtshof

A
  • Eenvormige interpretatie van de eenvormige Beneluxwetten
    o Prejudiciële vragen = bindend
  • Leden van hoogste rechtscolleges van de 3 staten:
    o Hoge Raad NC
    o HvC België
    o Cour supérieure de Justice van Luxemburg
32
Q

VERENIGDE NATIES, opvolger van…

A

opvolger van Volkenbond

33
Q

doelstellingen VN

A

o Behoud internationale vrede en veiligheid
o Bemiddeling en conciliatie
o Rechtspraak internationaal gerechtshof
o Sociale en Economische samenwerking:
=> Voor fundamentele vrijheid te garanderen

34
Q

lidmaatschap VN

A

oorspronkelijk 51, nu 193 landen (bijna alle landen van de wereld)
o Geen soevereiniteitsoverdracht
o Gebaseerd op gelijkheid alle leden en niet-inmengen in binnenlandse zaken
o Een typische interstatelijke rechtsorde

35
Q

organen VN

A
  • Algemene Vergadering
    o Belangrijkste politieke overlegorgaan
    o Elke lidstaat heeft 1 stem
    o Niet-bindend, maar:
    => Lidstaten moeten wel UVRM,.. ondertekenen
  • Veiligheidsraad
    o Handhaving internationale vrede
    o Kan bindende beslissingen nemen
    o Leden:
    => 5 Permanente: China, Fr, VK, Rusland, VS
    => 10 Niet-permanente: door algemene vergadering voor periode van 2 jaar aangewezen.
  • Secretaris-generaal
    o Administratief orgaan o.l.v. secretaris-generaal
    o Drijvende kracht achter beslissingen Veiligheidsraad
  • Internationaal Gerechtshof
    o Den Haag
    o 15 rechters, aangeduid voor 9 jaar
    o Enkel geschillen waarover de betrokkens staten akkoord gaan om ze aan het hof voor te leggen
  • Gespecialiseerde organisaties (met VN verbonden door een overeenkomst)
    o ILO, UNESCO, IMF, Wereldbank, WHO, FAO, Internationaal Agentschap voor Atoomenergie
36
Q

INTERNATIONAAL STRAFHOF

A
  • Opgericht onder invloed van VN
  • Een meer permanent rechtscollege ter beoordeling meest ernstige misdaden tegen het internationaal recht (misdaden tegen de mensheid, genocide, ernstige oorlogsmisdaden,…)
  • Ontstaan in het kader van enkele tribunalen
  • Subsidaire bevoegdheid = kan enkel optreden als nationale instanties niet optreden.
  • Zaak kan opgedragen worden voor het hof op 3 wijzen:
    o Door lidstaat
    o Veiligheidsraad
    o Openbare aanklager
37
Q

RAAD VAN EUROPA (korte definitie + uitleg)

A
GEEN ONDERDEEL VAN EUROPESE UNIE!
( Europese Raad of Raad van Ministers)
- intergouvernementele organisatie
- Internationale organisatie van landen in Europa
- Zetel in Straatsburg
- Kan bindende verdragen opstellen
38
Q

doelstellingen vd Raad van Europa

A

o Bescherming mensenrechten
o Consolideren democratische stabiliteit in Europa
o Bewaken rechtstaat in de lidstaten

39
Q

organen Raad van Europa

A
  • Comité van Ministers (ministers van buitenlandse zaken)
  • Parlementaire Vergadering (afgevaardigden van de nationale parlementen)
  • Secretariaat, onder leiding van Secretaris-generaal (dagelijkse werkzaamheden
40
Q

Raad van Europa, EVRM

A

EVRM = Europees Verdrag ter bescherming van de Rechten van de Mens:

  • Verdrag van de Raad van Europa
  • Basis voor een sterk uitgebouwd Europees beschermingssysteem van Mensenrechten
41
Q

Raad van Europa, EHRM

A

EHRM = Europees Hof voor de rechten van de Mens:

  • Elke particulier kan een klacht indienen tegen zijn Staat over de schending van een van zijn rechten
  • Arresten van EHRM zijn bindend