Onderzoek andere Flashcards
1
Q
huidreflexen
A
- buikhuid reflex
- scherp voorwerp over buikwand
- normaal = aanpassen buikspieren & deviatie naar homolateraal van navel
- spinale letsel = assymetrisch aanspannen
- UMNL = areflexie
- T8-9 bovenste segment, T10-11 onderste segment - voetzool/babinski reflex
- exteroceptieve refelx
- normaal = flexie & adductie van tenen
- pathologie & eerste jaren = extensie grote teen & abductie
2
Q
sensibiliteits onderzoek
A
- algemeen
- veel aandacht & concentratie
- niet volledige onderzoek in 1 keer
- huisegmenten met gevoelsstoornissen later opnieuw
- afname & interpretatie erg subjectief
–> minder betrouwbaar - modaliteiten
- exteroceptie = tast, pijn & temperatuurszin
- proprioceptie = houdingszin, bewegingszin & vibratie
- gecombineerde/corticale sensaties = grafesthesie & 2puntsdiscrimatie
3
Q
procedure sensibiliteitstest
A
- verwachte gestoorde gebied bepalen door pathologie
- patiënt in confortabele houding & te testen delen ontbloot
- patiënt inlichten over test
- eerste fase = test met ogen open als oefening
- tweede fase = test met gesloten ogen op niet gestoorde zone
- derde fase = test met gesloten ogen op gestoorde zone
–> meerdere fases noodzakelijjk voor goede test & misverstanden voorkomen
4
Q
soorten gevoelsstoornissen
A
- anesthesie = afwezige gevoeligheid
- hypoesthesie = verminderde gevoeligheid
- hyperesthesie = verhoogde gevoeligheid
- paresthesieën = abnormale gevoelswaarwording
- tintelingen
- doofheid
- prikkelingen
- braderigheid
- goed letten op subjectieve omschrijving van patiënt
5
Q
exteroceptie
A
= externe prikkels
- algemeen test
- eerst: ja of onderscheid maken indien voelen
- dan: beschrijven waar voelen - oppervlakkige tast
- wattenstaafje of vingertop op huid
- lokalisatie & aard van prikkel kunnen aangeven
- links/recht & proximaal/distaal vergelijken - pijn
- afwisselend scherpe & stompe kant van voorwerp
- vb: paperclip, reflexhamer, naald, …
- verschil tussen beide kunnen aangeven
–> oppassen met huidletsel - temperatuur
- 2 proefbuisjes met warm & koud water
- of koud voorwerp vb: metaal & warm voorwerp vb: eigen vinger
- duidelijk verschil moet aanwezig zijn
6
Q
proprioceptie
A
- bewegingszin
- zo rap mogelijk ja zeggen als beweging start
- zo rap mogelijk richting van beweging zeggen
- zo precies mogelijk beweging spiegelen
- vinger gewrichten lateraal vasthouden = teveel info door gevoel - vibratie
- vibratie vork 128Hz
- distaal vastnemen = trilling stopt anders
- vork altijd aanslaan = ander onderscheid adhv geluid
–> manueel doen stoppen
- plaatsen op beenderige punten
- verschil tussen trilling & aanraking - houdingszin
7
Q
houdingszin testen
A
- spiegelen
- aangedane lidmaat passief in positie brengen
- met niet-aangedane lidmaat die hoek kopiëren
- mogelijk bij parese of hemiplegie - repositioneren
- aangedane lidmaat passief in positie brengen
- terug neerleggen
- opnieuw hoek proberen aannemen
- niet mogelijk bij parese - houding aangeven
- heen & weer gewegen gevolgd door lidmaat in houding zetten
- aangeven welke stand
- kleinde gewrichten = flexie/extensie met distale segment
- patiënt moet aangeven of gewricht omhoog of beneden gaat - thumb finding test
- duim vastnemen met andere hand
- verplaatsen van arm
- opnieuw zoeken naar duim - testen
- complementair = hele test-batterij
- positieve test op 1 = andere uitvoeren
- ook vaak romberg voor polyneuropathie van OL
8
Q
corticale sensaties
A
- algemeen
- altijd eerst primaire sensorische functies onderzoek
- als normaal of mild gestoord kan deze voorkomen
- stoornis van secundaire sensorische schors
- vooral pariëtale cortex - onderzoeken
- grafesthesie = cijfer/letter herkennen
- sterognosie = ADL voorwerpen herkken door betasting
–> pathologie = asterognosie/tactiele agnosei
- tactiele extinctie - 2puntsdiscriminator
- met tweepuntsdiscriminator = Weberschijfe, passer of paperclip
- vingertoppen = 3-5mm
- handpalm = 8-12mm
- rug = 4-7cm
9
Q
tactiele extinctie
A
- algemeen extinctie
- verwand aan neglect & hemi-inattentie
- vaak voorkomen bij CVA & laesi pariëtlae cortex
- vaak subtiel in ADL
- uitdoven van prikkel aan aangedane zijde
- tactiel, visueel & akoestisch - onderzoek tactiele extinctie
- bilaterale prikkel van 2 gelijke zones = maar 1 voelen
- unilaterale prikkel van aangedane zijde = wel voelen door concentratie
- als dan niet voelen = exteroceptief probleem of volledig tactiel neglect
10
Q
cerebellaire aandoening
A
= cerebellaire ataxie
- symptomen = ipsilateraal
- dysmetrie
- dysdiadochokinese
- intentietremor
- hypotonie of hypertonie
- dysartrie
- nystagmus (in acute fase multidirectioneel)
- gangataxie = dronkemansgang - andere
- parese of spierzwakte
- sensorische ataxie vb: polyneuropathie
- stoornissen in lichaamsschema vb: neglect, hemi-inattentie & problemen links-rechts
- cognitieve stoornissen: apraxie = gestoorde motorische planning - oorzaken van PNP polyneuropathie
- aantasting perifere zenuwen of dorsale strengen
- intoxicaties vb: alcohol door myeline aantasting van perifeer naar centraal
- critical ilness
- diabetes
- erfelijke ziektes
- Guillain Barré
11
Q
algemeen coördinatie
A
- delen
- sensoriek = input & feedback
- motoriek = output
- integratie in cerebellum
- vooral timing, sequentie & dosering - anatomie
- positie van spieren, pezen & gewrichten = spinocerebellaire baan
- evenwichtssysteem = vestibulocerebellaire baan
- aansturing van spieren = corticopontocerebellaire baan - dysfunctie
- eerste oorzaak van gestoorde coördinatie = laesie in cerebellum
- ontsteking, tumor, infart, bloeding, MS of erfelijk
12
Q
testen voor cerebellaire ataxtie OL
A
= alles ogen open & ogen toe
- diadochokinese
- dysritmie
- snelle alternerende bewegingen vb: circulaire fietsbeweging & tappen met voet
- 1 been tegelijk - stabiel houden van positie
- 90° knie & heupflexie
- grote teen stabiel enkele cm onder vinger therapeut
- test van intentie tremor - KHP knie-hiel-proef
- hiel op tegenovergestelde knie
- naar benden glijden
- dysmetrie & intentie tremor
- eerste begeleiden -> ogen open -> ogen toe
13
Q
testen voor cerebellaire ataxie romp
A
- statisch
- soms in lig niet aanwezig
- zitten met & zonder steun van voeten & zicht
- kijken naar kleine correcties van romp
- soms omvallen patiënt
- enkel bij aantasting van vermis = ernstige patiënten - dynamisch
- zitten met armen op schouder
- benen bewegen
- romp zo stabiel mogelijk houden
14
Q
testen voor cerebellaire ataxie BL
A
- algemeen
- altijd links-rechts vergelijken
- ipsilateraal cerebellair syndroom
–> bilateraal kan ook - vinger neus proef
- 90° abductie & wijsvinger naar punt van neus
- dysmetrie: hypermetrie = overschooting of hypometrie
- intentietremor
- normaal weinig verschil met snelheid
- variatie = sneller of tussen neus & vinger therapeut - rebound fenomeen
- rechtstaan met armen voorzich
–> kan ook in andere posities
- progressieve neerwaartse druk die ineens wegvalt
- overshooting
–> snelle switch van agonisten & antagonisten - andere
- stabiel houden van positie vb: armen gestrekt voorwaarts
–> test van intenti tremor
- snelle alternerende bewegingen vb: pro-supinatie, knijpen met handen, …
15
Q
testen voor cerebellaire ataxie rest
A
- stappen = gangataxie = dronkenmans gang
- verbrede steunbasis = wijdbeens
- ongecontroleerd
- Romberg test & koorddansersgang gestoord
- patiënt kant multidirectioneel vallen - oogvolgbewegingen
- nystagmus = ongecontroleerde & geconjugeerde oogbewegingen
- snelle fase heen & trage fase terug
–> benoemd naar snelle fase
- in acute fase = spontane nystagmus
- verticale nystagmus = slechte prognose
- horizontale & rotatoire = meervoorkomen & beter - spraak = cerebellaire dysartrie
- articulatiestoornis = onregelmatig & slordige
- soms explosief, staccatie & afgekapt
- ademhalen tijdens spreken gestoord
16
Q
algemeen gangpatroon
A
- observatie
- kijken vanuit verschillende posities
- moeilijk als patiënt ondersteuning nodig heeft
- luisteren naar gang met & zonder schoenen
- als geen duidelijke symptomen dan uitdagen - moeilijker maken van gang
- sneller
- obstakels
- cognitieve & motorische motorische dubbeltaken
- drukke omgevingen
- looprichtingen
- draaien, starten & stoppen - aandacht voor
- lichaamshouding & stabiliteit van bekken
- positie & bewegingen van armen
- vlotheid van draaien, stoppen & starten
- regelmaat
- voor-achterwaarte & laterale afstand van voeten
- afrollen van voet
17
Q
gangeigenschappen van pathologiën
A
- CVA/hemiplegie
- centrale parese met dropvoet
- compensatoire beweging van romp & bekken = hitching - perifeer zenuwletsel van n. fibrularis
- perifere dropvoet
- compensatoir heffen van heup & knie
–> hanentred/steppage gait - parkingson
- thoracale kyfose
- verminderde armzwaai
- rigide romp
- kleine schuifelende passen
- minimale flexie & extensie van heupen & knieën - CP cerebral palsy
- spastische diplegie met hypertonie van adductoren
- schaarstand van benen = scissoring gait - cerebellaire ataxie
- zwalpend stappen
- breedsporig met bijkomende bewegingen armen - sensibele ataxie = ploffen met voeten
18
Q
evenwicht algemeen
A
- onderdelen
- input = visus, proprioceptie & vestibulum
- integratie door CZS
- output = kracht, tonus, coördinatie & ROM
–> oorzaak moeilijk identificeren - algemeen testen
- algemene stabiliteit in stand, zit & stappen
- valrisico bepalen
- variëren van externe omgevingsfactoren = ondergrond, licht & obstakels
19
Q
Rombergtest
A
- test
- patiënt rechtop staan met voeten naast elkaar -> handen naar voor -> tandempositie
- eerst met ogen open & dan met ogen toe
- ook moeilijker maken door sensorische input kleinde te maken = cognitieve opdrachten & jendrassik - proprioceptieve stoornissen
- positieve test
- met ogen open oke, met ogen toe stoornissen
- multidirectionele onstabiliteit
- vooral vanuit OL - cerebellaire stoornissen
- gestoorde test ≠ positief
- instabiliteit over hele lichaam
- zowel met ogen open als toe - vestibulaire stoornissen
- gestoorde test
- enkel bij acuut letsel
- onstabiliteit naar 1 kant
20
Q
testen voor vestibulaire dysfunctie
A
- stapproef van Unterberger = fukuda stepping test
- ter plaatse stappen met ogen toe
- armen voorwaarts gestrekt
- positief als rotatie van 45°+ naar aangedane labyrinth - proef van Babinski-Well = marche en étoile
- 5 stappen voorwaarts -> 5 achterwaarts
- herhalen met ogen toe
- positief als stervormig patroon stappen
–> continu zelfde kant afwijkend - wijsproef van Barany
- afwisselend met links & recht wijzen naar punt
- dan ogen toe
- positief als deviatie naar aangedane zijde - koorddansergang
- op lijn laten stappen
- mogelijke interpretatie fouten zoals Romberg
21
Q
BPPV
A
= benigne paroxysmale positionele vertigo
- pathofysiologie
- otolieten losgekomen van utriculus
- migratie naar semicirculaire kanalen
- hersenen verkeerde interpretatie - symptomen
- vertigo = draaiduizeligheid
- nystagmus
- onstabiliteit
- nausea
- braken in acute situaties - diagnose
- uitlokken van symptomen door positie veranderingen
- Dex-hallpike manoeuvre = van zit naar lig & rotatie in hoofd
- ook in dagelijksleven symptomen uitgelokt door liggen, rechtkomen, omhoogkijken, …
22
Q
onderzoek van hogere corticale functies
A
- observatie van
- geheugen problemen
- concentratie & aandachtsstoornissen
- gedragsproblemen = impulsiviteit, ongeremdheid & decorumverlies
- afasie = taalproblemen
- apraxie = stoornissen in doelgericht handelen
- agnosie = problemen bij herkennen van voorwerpen, kleuren, gezichten, geluiden, … - MMSE mini mental state examination
- 24+/30 = geen of weinig klinisch betekenis
- 18-24/30 = vermoeden van cognitieve stoornis
- 18-/30 = dementie/delier
- MoCA mental cognitive assesment is meer uitgebreid & sensitief
23
Q
specifieke cognitieve stoornissen
A
- neglect = aandachtstoornis
- pen & papier taken vb: star cancellation test
- catherine bergego schaal = meer dynamisch - apraxie = onvermogen van ADL handelingen
- ideatoire = planning & volgorde
- ideomotore = wel weten wat maar niet hoe
- gebruik van voorwerp moeilijk
- herhalen van handelingen = persevereren
- vooral testen door ADL observaties
24
Q
taalstoornissen
A
- algemeen
- normaal evaluatie door logopedist
- taal = gesproken & geschreven communicatie
- ook cognitieve processen - soorten
- taalstoornis = a/dysfasie
- spraakstoornis = dysartrie
- stemproblemen = a/dysfonie
- slikproblemen = a/dysfagie - stemproblemen = a/dysfonie
- onvoldoende sluiten of spastisch samentrekken van stembanden
- veranderingen van stemvolume of heesheid
- vaak na intubatie
25
Q
taalstoornis
A
- algemeen
- letsel linker hemisfeer
- motorische afasie = broca = productie
- sensorische afasie = wernicke = begrip - testen
- zinnen laten nazeggen
- voorwerpen benoemen
- verbale opdrachten - compensatie
- vanuit rechterhemisfeer
- intonatie & melodie gebruiken
- mimiek & gebaren interpreteren
26
Q
spraakstoornis
A
- cerebellaire dysartrie
- ongecoördineerde spraak
- slordig & dubbele tong
- explosief & gescandeerd - extrapiramidale dysartrie
- ziekte van parkinson
- monotoon & zachte stem
- murmelen
- echolalie = woorden nazeggen - bulbaire dysartrie = LMN
- craniale zenuwen V, VII, IX, X & XII
- nasale spraak
- zwakke & hese stem - pseudo bulbaire dysartrie = UMN
- spastische dysartrie
- slechte articulatie
- weinig lettergrepen per adem
- piepende stem
27
Q
algemeen visus
A
- te onderzoeken onderdelen
- pupil = grootte & reactie
- gezichtsvelden
- oogmotoriek = spontaan & ongecontroleerd - extinctie
- gelijkaardig aan neglect
- enkel 1 kant zien in geval van competitie
- bij unilaterale aanbieding van prikkel is er wel waarneming
28
Q
pupillen
A
- grootte
- isocoor = gelijke pupilgrootte
- anisocore = ongelijke pupilgrootte - reactie
- lichtstijve pupillen = geen reactie
–> comateus & subcomateuze patiënten met inklemming/compressie van craniale zenuw
- kleiner worden = miosis
- groter worden = midriasis - acute pathologie = PERRLA
- pupils equal round
- reactive to light
- accomodation
29
Q
onderzoek van gezichtsveld
A
- algemeen
- confrontatie test = met vinger gezichtveld van 1 oog opvragen
- hemianopsie = homoniem of heteroniem
- kwandrantopsie - corticale banen na chiasma opticum
- temporaal heterolateraal & nasaal homolateraal
- homonieme hemianopsie = zelfde helft valt weg
- CVA - chiasma opticum
- temporaal beide kanten
- heteronieme hemianopsie = andere helft valt weg
- tumor in hypofyse - n. opticus = 1 oog volledig
–> letsel n. opticus vb: multiple sclerose
30
Q
pathologie van oogzenuwen
A
- algemeen
- testen van oogvolgbewegingen
- gesaccadeerde bewegingen
- kan leiden tot diplopie = dubbelzien - n. oculomotorius
- rectus medialis, inferior & supeiror
- obliquus inferior
- levator palpebrae superioris - n. trochlearis
- obliquus superior
- omhoog kijken gestoord - n. abducens
- rectus lateralis
- naar buiten kijken gestoord
31
Q
craniale zenuwen
A
- S tractus olfactorius
- S n. opticus
- G n. oculomotorius
- M n. trochlearis
- G n. trigemenius
- M n. abducens
- G n. facialis
- S n. vestibulocochlearis
- G n. glossopharyngeus
- G n. vagus
- M n. acessorius
- M n. hypoglossus
32
Q
sensorische craniale zenuwen
A
- n. olfactorius I = reuk
- n. opticus II = visus
- n. vestibulocochlearis VIII
- n. acousticus = gehoor
- n. vestibularis = evenwicht
33
Q
motorische craniale zenuwen
A
- n. trochlearis IV = oogbewegingen naar onder & binnen
- n. abducens VI = oogbewegingen naar lateraal
- n. accessorius XI
- trapezius & sternocleidomastoideus
- hoofdrotatie & elevatie schouders - n. hypoglossus XII = tongbewegingen & larynx
34
Q
gemengde craniale zenuwen
A
- n. oculomotorius III
- motorisch = elevatie van oogleden & oogbewegingen
- parasympatisch = pupilreactie - n. trigeminus V
- motorisch = kauwfunctie
- sensorisch = cornea, oogleden, aangezicht - n. facialis VII
- motorisch = mimische spieren
- sensorisch = smaak voorste deel tong & pharynx
- parasympatisch = speeksel & tranen secretie - n. glossopharyngeus IX
- motorisch = slikken & stembanden
- sensorisch = wurgreflex & smaak achterste deel tong - n. vagus X
- motorisch = slikken & stembanden
- sensorisch = uitwendige gehoorgang
- parasympatisch = organen in thorax & abdomen
35
Q
n. facialis algemeen
A
- functie
- motorisch = aangezichtspieren ipsilateraal
- sensorisch = smaak voorste deel tong & parasymatpisch voor productie speeksel - anatomisch
- input van motorische cortex naar kern
- 2 takken vanuit kern in pons
- 1 tak naar spieren boven oog = zowel ipsi als contralaterale hemisfeer
- 1 tak naar spieren onder oog = enkel contralateraal
36
Q
n. facialis pathologie
A
- inspectie
- in rust
- specifieke kenmerken
- bewegingen van gezicht = breed lachen, lippen tuiten, bolle wangen, fronsen & krachtig ogen sluiten - letsel in rechter cortex
- centrale facialis parese vooral bij CVA = onderste tak
- enkel aantasting van spieren onder oog
- afhangende mondhoek & wang contralateraal
- oog sluiten lukt minder goed - letsel in perifere n. facialis
- perifere facialis parese door infectie, trauma of compressie
–> ook Guillian-Barré
- alles aangetast = contra & ipsilateraal
- afhangende mond & tong steekt uit naar kant van letsel
- moeilijkhebden bij praten & slikken
- moeilijk sluiten & irritatie van oog = tekenen van Well
