Andere pathologie Flashcards
MS, tumoren, BPPD, dementie, epilepsie & infecties
1
Q
algemeen MS
A
- prevalentie
- vrouwen meer als mannen
- frequenste neurologische handicap 15-50j
- klinische verschijnselen & erst erg wisselend
- 90% heeft aanvankelijk voorbijgaande symptomen
- zelden erfelijk maar toch hogere kans - pathogenese
- plaques demyelinisatie in CZS = plaques
- auto-immuun door onstekingscellen
- vertraagde of onderbrokenzenuwgeleiding
- neurologische uitvalsverschijnselen
- verloop in exacerbaties & remissies - oorzaken
- omgevingsfactoren
- hogere prevalentie noordelijke gebieden ≈ Vit D
- migratie na 15 jaar heeft geen effect
- infectieuze oorzaak op jonge leeftijd en/of verstoring van immunologische mechanismen
- waarschijnlijk door virus met lange incubatie tijd
- atlijd samen met Epstein-Bar virus
2
Q
kliniek van MS
A
- soorten
- relapsing-remitting = jonger & meer vrouwen
- secundair progressief
- primair progressief = 40jaar & meer mannen - beginsverschijnselen
- neuritis retrobulbaris = ontsteking n. opticus
- focale hersenstamuitval
- hemiparesthesiën & hemiparese
- segmentaire sensibele uitval onder ruggenmerg niveau
- corticaal goed bewaard: pas als chronisch = subcorticale dementie - verloop
- vaak deels recuperen van symptomen
- recidieven = accumulerende handicaps
- exacerbaties uitgelokt door stress, vermoeidheid, hormonaal & intercurrerende ziektes
3
Q
symptomen van MS aan hoofd
A
- visus stoornissen = neurtis retrobulbaris/optiva
- 1/4 eerste symptoom
- plotse of geleidelijke visus vermindering & pijn aan 1 oog
- fundoscopie = in oog kijken
- VEP potentialen
- gunstige prognose - hersenstamverschijnselen
- diplopie = dubbelzicht
- sensiebele stoornissen in gelaat
- aangezicht parese
- vertigo
- dysfagie
- gestoorde BERA potentialen
4
Q
symptomen van MS lichamelijk
A
- motorisch
- piramidaal syndroom van OL
- discreet = in ADL niet merken maar bij onderzoek veel vinden
- later ook BL
- abnormale & wisseld optredende moeheid = buien die maanden kunnen duren - sensibel
- vaak eerste symptoom
- doof of tintelend gevoel
- koude & jeuk
- vooral diepe gevoelstroornissen in klinisch onderzoek
- teken van Lhermitte = elektrische ontlading van WZ naar handen of voeten voelen
–> ook bij discus hernia - cerebellair
- chronisch stadium
- gangstoornissen & ataxie
- dysarthrie
- gesaccadeerde oogbeweingen & nystagmus
5
Q
diagnose van MS
A
- kliniek
- 2 exacerbaties
- demyelinisatie plaque zonder andere verklaring
- op ander tijdstip & locatie
- vb: minder zicht voor enkele weken & spacticiteit - paraklinische onderzoeken
- NMR = plaatsen van demyelinisatie aantonen
–> opname gadolinium contrast door actieve letsels
- evoqued potentials = SSEP, VEP, BERA & MEP
–> haarden van demyelinisatie & geleidingsvertraging
- analyse van lmbaal vocht = oligoclonaal patroon van eiwitten aantonen - uitlokkende factoren
- infectie
- trauma
- overmatige lichamelijke inspanning & vermoeidheid
- stress
- zwangschap
- warmte
6
Q
medicamenteuze therapie van MS
A
= geen medicatie voor myeline herstel
- acute onstekingsreactie
- bij exacerbatie
- intraveuze of perorale stootdosis corticoïden
–> wisselend succes
- relatieve rust - preventief eerste fase = relapsing-remitting vorm
- onderhoudsbehandeling
- 1/3 daling van exacerbaties
- beta-interferon subcutaan of intramusculair
- of glatiramer acetaat = immunomodulerend
- preventief tweede fase = meer opstoten
–> soms afwachten met therapie door bijwerkingen - symptomatisch
- antispastica = intrathecaal becalofen met pomp of BOTOX in spiergroepen
- blaasfunctie verbeteren
- pijnstillers
7
Q
algemeen fysische revalidatie van MS
A
- bepalen van nood revalidatie
- meting door schalen
- Kurtzke EDSS expandes disability status scale
- MRD-schaal minimal record of discability
–> beter maar langer om af te nemen
- bepalen van insitutionalisering is individueel - chronische karakter ziekte
- hoog vertrouwen in revalidatie & team
- relastische & gefragmenteerde doelen
- anders frustratie patiënt & hulpverleners
8
Q
fysische revalidatie MS
A
- behoud van mobiliteit
- primaire focus
- transfers
- evenwicht behoud in zit & stand
- mobiliteit in bed - MS-gerelateerde vermoeidheid
- krachttraining van weinig aangetaste spiergroepen
- lichte aerobe oefeningen - andere
- hittegevoeligheid
- spactiticteit = stretching, splaken & oppervlakkige elektrische stimulatie technieken
- evenwichtstoornissen = meest grequent - gespecialiseerde problemen
- blaas- & darm
- seksuele
- affectief & cognitief
9
Q
algemeen hersentumoren
A
- kanker
- primair = intracrianiëel ontstaan
- secundair = metastase
–> vb: carcinomateuze meningitis = maligne cellen in CVS
- verschijnselen = druk op banen of intracrianiële druktoename - maligne tymoren
- astrocytoom: hooggradig of laaggradig graad 1-4 = evolutie over 10tallen jaren of meteen
- glioblastoma multiforme = meest kwaadaardige cerebrale tumor
–> zelden geneeselijk = overleving van 1-2 jaar
- oligodendroglioom
- medullablastoom = in kleine hersenen enkel bij kinderen - beninge
- meningeomen van hersenvliezen
- zeer traag groeiend
- weinig of geen symptomen
- ook adenomen van hypofyse
10
Q
kliniek van hersentumoren
A
- lokale verschijnselen
- hemiparese
- sensibele stoornsisen
- hemianopsie = uitval van gezichtveld
- epileptische aanvallen - tekenen van intracraniële overdruk
- hoofdpijn
- braken
- cognitieve achteruitgang
- persoonlijkheids veranderingen
- BZW-daling
- psychische vertraging = bradypsychisme
- bradycardie - therapie
- radiotherapie
- chemotherapie
–> meningoom op beide bijna geen effect
- chirurgie: curatief = alles of debulking voor symptoomm vermindering
- afh van type & lokalisatie
11
Q
paraneoplastische neurologische syndromen
A
- algemeen
- door andere tumoren
- secreties van eiwitten of immuungemedieerd
- dysfunctie van zenuwstelsel
- soms al voor diagnose van tumor - vage syndromen
- paraneoplastische polyneuropathie
- cerebellaire degeneratie
- dermatomyositis = syndroom van Denny-Brown
- myelopathie = samendrukken van ruggenmerg - specieke syndromen
- LEMS Lambert-Eaton Myeastheen syndroom
- limbische encefalitis = gedrag & geheugen stoornissen
- kunnen ook zonder onderliggende tumor voorkomen
12
Q
BPPD
A
- beninge paroxysmale positieduizeligheid
- goedaardig
- vestibulaire dysfunctie
- meest frequente vorm van echte duizeligheid bij volwassenen
- geisoleerde vertigo - oorzaken
- 50% ideopathisch = vooral bij vrouwen van middelbare leeftijd
- schedeltrauma = commotio labyrinthi
- langdurige bedrust & (oor)operatie
- labyrinthitis
- ischemische vestibulaire uitval
13
Q
BPPD kliniek
A
- verloop
- enkele dagen-weken = spontaan herstellend
- kan jaren duren
- verminderding van frequentie aanvallen
- recidieven kunnen optreden = vooral bij H-BPPD
- meest sochtends -> kan zelf asymptomatisch zijn in namiddag - symptomen
- bij houdingsveranderingen & verdwijnen bij aanhouden van uitlokkende positie
- hevige duizeligheid
- in aanvallen
- nausea & braken
- gevoel van evenwichtsverlies = zeldzaam
14
Q
P-BPPD
A
- posterieure semicirculairekanaal
- frequenst
- houdingsveranderingen in verticale vlak
- op & neer kijken, rechtkomen uit lig & draaien in bed
- korte latentie tijd = 1-5sec
- meestal onder 30sec - diagnose
- Dix & Hallpicke manoevre
- zittend -> afhagend liggend met hoofd 45° naar te testen kant
- duizeligheid & vertico-rotatoire nystagmus - nystagmus
- rotatoir naar onderliggend oor
–> duidelijker bij blik naar onderliggend oor
- verticaal naar boven
- omgekeerd bij rechtkomen
15
Q
H-BPPD
A
- H-BPPD horizontale semicirculaire kannaal
- draaien van hoofd
- meestal onmiddelijk
- langer dan 30sec - diagnose
- hoofd draaien naar aangedane kant in lig
- horizontale nystagmus met snelle fase naar aangestaste kant
- soms kortdurende inversie van nystagmus - A-BPPD anterieure = zeldzaam
