Letsel van hersenkwabben

Question 1

modaliteiten van gevoeligheid

Answer 1

1. pijn & temperatuurszin
2. druk & grove tastzin
3. proprioceptie, fijne tastzin & vibratie zijn

Question 2

pijn & temperatuurszin

Answer 2

1. algemeen
   - belangerijkste reden hulpvraag
   - altijd verbonden met psyche
2. testen
   - pijn = met naald: intacte zone <=> vermoeilijk gestoorde plaatsen
   –> scherp of dol gevol
   - temperatuur = buisjes met warm & koud water
3. pijn van organen
   - via autonome zenuwstelsel
   - minder goed gekend
   - gerefereerde pijn = van organen op huid voelen
   –> hart = binnenzijde linkerarm & ureter = liesstreek

Question 3

gevoeligheid van het aangezicht

Answer 3

1. n. trigeminus V
   - alle sensibele prikkels van aangezichthuid
   - ook hersenvliezen, tanden, sinussen & mondholte
   - Va = n. opthalmicus
   - Vb = n. maxillaris
   - Vc = n. mandibularis
2. andere delen van schedel
   - kaakhoekje & hals = n. auricularis magnus
   - achter zijde hoofd & nek = achterhoorn van C2-C4

Question 4

trigeminus neuralgie

Answer 4

1. symptomen
   - schietende pijn
   - enkel in aangezicht ipsilateraal
   - uitgelokt door wrijven, scheren & kauwen
2. oorzaken
   - meestal ideopatisch
   - drukkend bloedvat = vasculair loop
   - zenuw- , zenuwschede- & andere tumor
3. therapie
   - anti-epileptica
   - pijn-kliniek
   - neurochirurgie

Question 5

klinische aspecten van gevoeligheid

Answer 5

1. aantasting van receptoren vb: brandwonden
2. perifere zenuwletsels = gekend innervatie gebied van zenuw met overlapping
3. radiculaire letsel
   - dermatoom distributie
   - vb: zona & hernia nuclei pulposi met ischias
4. letsels van sensibele ganglion = poly-ganglionpathie
   - vlakkerige pijn
   - proprioceptie gestoord
5. medullaire letsels
6. hersenstam letsels
   - uitval sterk afh van plaats = centra
   - vb: lateraal medullaire syndroom van wallenberg = uitval van n. trigeminus ipsilateraal & tractus spinothalamicus contralateraal
7. thalamus letsel
   - contralaterale totale hemihypoësthesie
   - vaak meest hypoesthesisch voor proprioceptie
   - gevolg na herseninfarct: syndroom van Déjérine-Roussy
   –> hevige contralaterale pijnen
8. parietaal letsel = gyrus post-centralis voor alle modaliteiten
9. niet-organische = hysterische = functionele gevoelsstoornissen
   - pijn die inconsisent is
   - kan door sensitisatie = desentisatie door pijnmedicatie

Question 6

klinische testen voor pariëtaal letsel

Answer 6

1. 2-punt discirminatie
   - met 2 naalden drukken
   - verschillende huidzones & beide delen van lichaam
   - onderscheid kunnen maken
2. identificatie van gevormende figuren op huid
3. sterognosie = identificatie van voorwerp zonder visuele controle
4. gelijktijdige stimulatie van 2 huidzones = extinctie

Question 7

medullaire letsels deel 1

Answer 7

1. totale sectie = anesthesie voor alle modaliteiten & motoriek onder letsel
2. hemisectie = syndroom van brown-séquard
   - pijn- en temperatuurszin verlies contralateraal
   - gevoel & proprioceptie ipsilateraal
   - plegie ipsilateraal = onder decussatio
   - vaak door kanker metastase
3. tabetisch syndroom
   - aantasting van achterstrengen & dorsale ganglion
   - verlies van proprioceptie, fijne tast & vibratie
   - schietende, radiculaire of pseudo-radiculaire pijnen op niveau van letsel
   - stadium 3 van syfilis

Question 8

medullaire letsels deel 2

Answer 8

1. syringomyelisch syndroom
2. achterstreng syndroom
   - selectieve uitval van proprioceptie = sensorische ataxie
   - oorzaken = vit-B12-deficiëntie, artrotische medullopathie & ataxie van Friedreich
   - charcot-gewricht = gewricht kapot lopen door niet voelen van slechte stand
3. a. spinalis anterior syndroom
   - infarct van hele ruggenmerg buiten achterstrengen
   - uitval van alles buiten proprioceptie
   - urinaire incontinentie

Question 9

syringomyelisch syndroom

Answer 9

1. aandoening
   - uitzetten van centralis canalis
   - bedrukken van kruisende banen = pijn & temp
   –> ongevoel & pijn
   - kan doorgroeien tot ventrale hoorn & anterolateraal systeem
2. therapie
   - moeilijke operatie = marsupialisatie met naald
   –> terug na 2j
3. ingedaalde tonsillen van hersenen
   - Arnold-Chiari-malformatie
   - overdruk centraal zorgt voor uitzettingen
   - therapie = operatie door occipitaal gat vergroting

Question 10

systemen

Answer 10

1. piramidaal systeem = banen voor willeurige motoriek & onwillekeurige reflexboog
2. extrapiramidaal systeem = automatische aspect van beweging
3. cerebellair systeem = coördinatie

Question 11

klinische beelden van piramidaal systeem

Answer 11

1. plegie
   - monoplegie = 1 lidmaat verlamd
   - hemiplegie = 1 kant verlamd
   - quadriplegie = alle ledematen verlamd
2. parese
   - in geïsoleerde perifere zenuw, zenuwwortel & plexusgebied
   - conversieve parese
3. conversieve parese
   - inconsistent patroon
   - geen objectiveerbare klinische tekenen zoals reflex afwijkingen
   - teken van Hoover
   - reeële parese = druk op contralaterale hiel bij poging tot heffen aangetast been
   –> ontbreekt

Question 12

faciaal & bulbair letsel

Answer 12

1. tractus corticospinalis
   - bevat n. VII facialis = contralateraal besturen
   - buiten pars superior = ook ipsilateraal besturen
2. CVA rechts
   - links verlamd maar superior deel blijft goed
   - centrale parese = scheve mond maar ogen & tong zijn normaal
3. perifere leasie
   - beide aangetast
   - tong steekt uit naar kant van letsel
   - ogen zijn pathologisch = tekenen van Well
   - vb: herpes zoster

Question 13

reflex boog

Answer 13

1. receptoren
   - spierspoelen & Golgi-pees-apparaatjes
   - zelf geinnerveerd door gamma-motoneuronen
   - stimuleren van achterste radix
2. effectoren
   - alfa-motoneuronen via voorhoorn
   - tractus corticospinalis reguleert de reflexboog
   –> inhibitie & stimulatie
3. klinische test
   - kloppen van de pees = uitrekking die een myotoom bekomt
   - kniepees = L3-4
   - achillespees = S1
   - biceppees = C5-6
   - tricepspees = C7
4. verminderde reflexen
   - letsel afferent of efferent deel
   - vb: neuropathie, radiculopathie, plexophatie of segmentair ruggenmerg letsel
   - hyperreflexie = letsel corticospinale baan boven letsel & inhibitie valt weg
   - radiculopathie = hernia L5-S1 met druk op S1 wordel: APR aanwezig

Question 14

upper-motor neuron syndroom

Answer 14

1. definitie
   - letsel in corticale motorische zones of de tractus corticospinalis
   - ispilateraal onder decussatio pyramidum
   - contralateraal boven decussatio
2. soorten
   - in begin slappe parese
   - hypertone & spastische parese
   - paralyse
3. symptomen
   - fasciculataties = wormvormige contracties door lokale zuur-base reacties
   - synkinesieën = ongewilde spontane bewegingen die soms uitgelokt zijn door externe prikkels
   - minder uitgesproken atrofie dan lower-motor neuron syndroom
4. ziektes
   - CVA
   - ALS
   - MS
   - defeneratieve ziekten van ruggenmerg vb: hereditaire spastische paraparese
   - trauma van hersenen of ruggenmerg

Question 15

klinische tests van upper-motor syndroom

Answer 15

1. reflexen
   - teken van babinsky
   - afwezige buikhuid reflex
   - afwezige cremaster reflex
2. spasticiteit
   - knipmesfenomeen = grote weerstand tegen passieve rekking die plots wegvalt
   - gebruik ter onderscheid van extrapiramidaal syndroom
   - clonus = snelle contracties in hand of voet door uitrekking
3. proef van Gordon-Holmes & Barré-Minganzini
   - handen in supinatie voor zich houden
   - ogen gesloten
   - pathologie = zakken & draaien naar pronatie

Question 16

low-motor neuron syndroom

Answer 16

= letsel in de voorhoorn cellen of motorische radices

1. symptomen
   - hypotone parese of paralyse
   - atrofie spiren & krachtverlies
   - vermidnerde of afwezige peesreflexen
   - OF hyperreflexie met teken van Babinski
   - fascicultaties
2. ziektes
   - poliomyelitis
   - post-poliosyndroom
   - ALS = degeneratieve aandoening van voorhoorn cellen

Question 17

polio

Answer 17

1. poliomyelitis
   - infectie van voorhoorn cellen
   - in medulla oblongata & medulla spinalis
   - meestal tijdens vroege kindertijd
   - geen therapie, enkel preventie = vaccinatie
2. post-poliosyndroom
   - secundaire functionele achteruitgang
   - 10tallen jaren na initiele polio = meestal 50 jarigen
   - toenemende spierzwakte & verminderde uithouding
   –> geen volledige ROM door spierzwakte
   - myalgieën = spierpijn & artalgiën = gewrichtpijn door overbelasting door zwakke spieren
3. therapie
   - submaximale oefeningen
   - rust
   - kortdurende NSAID

Question 18

amyotrofie lateraal sclerose oorzaak

Answer 18

1. oorzaken
   - 90% sporadisch met bepaalde voorbeschikking
   - 10% hereditair dominant
   - degeneratie voorhoorn cellen, motorische neuronen in cortex & tractus corticospinalis
   - mannen > vrouwen
   - 55-70j
   - 4/100.000
2. pathofysiologie
   - opklonteren van eiwitten = wordt niet verwerkt
   - vorm van glutamaat = toxisch in hoge concentraties
   - therapie = ritulek = glutamaat anta-gonist
3. gevolgen van mutatie in gen
   - loss of function
   - gain of funciton = erger

Question 19

amyotrofie lateraal sclerose symptomen

Answer 19

1. begin van symptomen
   - dropvoet zonder andere symptomen
   - moeilijke beweging van vingers
   - wisselende mate van bulbaire & spinale aantasting
   –> in begin is diagnose moeilijk te stellen
2. symptomen algemeen
   - vaak aspecifiek begin & assymetrisch
   - geen voorgaande sensibele klachten
   - normale cognitieve functies
   - progressief
3. symptomen aan spieren
   - fascicultaties & krampen
   - uitgesproken spieratrofie
   - spasticiteit & tetraparese
4. symptomen aan rest lichaam
   - slik & spraakspasticiteit
   - ademhalingsstoornissen
   - ogen zijn bijna nooit aangetast

Question 20

amyotrofie lateraal sclerose medicamenteuze therapie

Answer 20

1. prognose
   - gemiddelde overleving van 3-5j
   - 20% langer dan 5j
2. therapie
   - geen etiologische behandleing
   - Riluzole remt progressie licht af
   - anti-oxidantia zoals vitamine E zouden in theorie effect hebben

Question 21

amyotrofie lateraal sclerose symptomatische therapie

Answer 21

1. medicamenteus
   - anti-spastica
   - remming speekselproductie
2. kine
   - passieve mobilisaties
   - contractuur preventie
   - ademhalingsoefeningen
   - ADL- & rolstoeltraining
3. andere
   - spraakproblemen = logo
   - slikproblemen = dieet & PEG percutane entero-gastrostomie
   - mentaal = psychologisch & anti-depressiva

Question 22

soorten hypertonie & tremor

Answer 22

hypertonie
1. knipmesfenomeen
- bij spasticiteit
- hoge weerstand die plots uitvalt bij uitrekking
2. lodenbuis rigiditeit = continue weerstand
3. tandrad rigidieit = weerstand in kleine shockjes
3. gegenhalte
- paratonie bij fronaalsyndroom & dementie
- progressief meer weerstand bij uitrekking

tremor
1. rusttremor = parkinson
2. positietremor
- essentiële tremor
- iedereen
- erfelijk & variabel
3. intentie tremor
- cerebellaire treomor
- groter als dichter bij doel

Question 23

cerebellair syndroom

Answer 23

= ipsilateraal

1. dysmetrie
   - afstanden & timing zijn slecht
   - VNP vinger-neus-proef & KHP knie-hak-proef
2. gangataxie = dronkemans gang
   - breedbasische = wijdbeense gang
   - gestoorde koorddansergang
   - vallen naar ipsilateraal of multidimentioneel
3. nystagmus
   - horizontaal = vestibulair = slechte prognose
   - rotatoir = cerebellair of herstenstam = goede prognose
   - horair & anti-horair
4. andere
   - occulaire ataxie = geasaccadeerde oogbewegingen & fixatie stoornissen
   - hypotonie
   - dysarthrie = gescandeerde spraak
   - intentie tremor
   - asynergie

Question 24

algemeen letsel frontale kwab

Answer 24

1. functie
   - executieve functies
   - gedrags remmend of gedrag activerend
   - beide type patiënten: te geremd of te actief
   - vooral grote bilaterale letsels
2. frontale = primitieve reflexen die terugkomen
   - zuigreflex
   - grijpreflex
   - snoutreflex = lippen uitsteken bij tactiele stimulatie onder neus
   - palmomentale reflex = bij krabben aan duimmuis contractie van spieren rond kin
   - glabellar reflex = herhaaldelijk knipperen bij tikken op voorhoofd
3. andere symptomen
   - urinair incontinentie
   - gegenhalten paratonie
   - contralaterale parese van been
   - motorische afasie = Broca

Question 25

cerebrale dominantie

Answer 25

1. voorkomen
   - rechtshandigen = linksdominant
   - linkshandigen = 70% linksdominant
   - taal = linkerhemisfeer
   - ruimtelijke & 3D componenten = rechterhemisfeer
2. bepalen
   - voor sommige neurochirurgische ingrepen
   - vb: tumor & eplipsie bepaalde delen wegsnijden
   - meer nauwkeurig moeten zijn bij dominante helft
   - Wada-test
   - functionele NMR-beeldvorming
3. bihemisferisch
   - nieuwe inzichten op dominantie = meer beide helften
   - mogelijkheden tot plasticiteit van hersenen

Question 26

letsel frontale kwab regio specifiek

Answer 26

1. dorsolaterale deel
   - onverschilligheid
   - abulie = verlies van wilskracht
   - apathie
   - akinetisch mutisme = minder spraak
2. orbitofonraal = desinhibitie
   - labiel
   - snel opvliegend
   - verhoogd afleidbaar
   - decorumverlies = ongepast gedrag
3. mediale delen
   - meestal bilateraal
   - akinesie
   - apathie
4. basale delen = geheugenstoornissen
   - nu. basalis van Meynert
   –> geheugen functie

Question 27

spraak & taal

Answer 27

1. algemeen
   - communiceren & begrijpen van abstracte ideeën
   - a. cerebri media gebied
   - zone van Broca = gyrus frontalis inferior
   - zone van Wernicke = achterste deel gyrus temporalis superior
   - in dominante, meestal linker hersenhelft
   - verbinden door fascilicus arcuatus
2. zone van broca = gestoorde taalproductie
   - goed begrip maar geen uiting
   - benoemen & herhalen is gestoord
   - bewust van deficiet & vaak depressief
3. zone van Wernicke = gestoord begrip
   - woordsalada = voelende betekenisloze taal
   - benomen is gestoord
   - verbale = verkeerd woord & literaire = verkeerde uitspraak parafasieën
   - gebruik van neologismen
   - niet bewust van deficiet & geen zorgen

Question 28

soorten afasieën van spraak & taal

Answer 28

1. globale afasie = beide
2. conductie afasie
   - vloeidende spraak met parafasiën
   - interne spraak is bewaard
   - herhalen is gestoord
   - <=> transcoritcale afasie = spreken zonder inhoud
3. dysarthrie
   - spraakstoornis
   - stoornis van articulatie, fonatie & resonantie
   - letsels hersenstam, cerebellum of craniale zenuwen
   - letsel van betrokken bulbaire spieren
4. geïsoleerde syndromen
   - anomie = niet begrijpen
   - agrafie = niet kunnen schrijven
   - alexie = niet kunnen lezen

Question 29

letsel van pariëtale kwab

Answer 29

1. functie
   - bij mens veel meer uitgebreid dan andere primaten
   - gevoeligheid & perceptie ervan
   - grotere rol van niet-dominante hemisfeer
   –> meestal rechts
2. stoornissen
   - gedaalde gevoeligheid voor bepaalde modaliteiten
   - typische corticale stoornissen van lichaamsschema
   - stoornissen in ruimtelijke oriëntatie
3. specifieke aandoeningen
   - tactiele agnosie
   - apraxie
   - gerstmann-syndroom

Question 30

tactiele agnosie

Answer 30

= moeilijkheden met identificatie & herkenning door corticale dysfunctie
= paritale letsels

1. astereognosie = niet herkennen van voorwerpen door tast
2. prosopagnosie = niet herkennen van bekende gezichten
3. asomatognosie
   - vooral unilateraal neglect & attentie verlies
   - tactiel, auditief & visueel
   - contralateraal aan pariëtale corticale letsel = meestal linker neglect
   - verschillende graden van erst
   –> mogelijkheid van volledige ontkenning bestaan andere lichaamshelft = moeilijk revalideren
4. anosognosie
   - niet bewust zijn/ontkennen van ziekte
   - vaak samen met asomatognosie
   - onvoldoende bezorgt over aandoening

Question 31

apraxie

Answer 31

1. algemeen
   - onmogelijkheid van motorische handelingen correct uit te voeren
   - ondanks intacte banen, begrip & medewerking
   - temporo-pariëtale letsels
2. ideo-motorische apraxie = letsel rechts
   - handeling niet kunnen uitvoeren op verbaal commando
   - spontaan wel zelfde handelingen kunnen
   - voorwerpen ter beschikking stellen helpt
   - ook letsel van corpus callosum & zone van Broca
3. ideatorische apraxie = letsel links
   - complexe handelingen niet kunnen uitvoeren
   - deel handelingen wel
   - voorwerpen ter beschikking stellen helpt niet

Question 32

Gesrtmann-Syndroom

Answer 32

1. combinatie van
   - vinger-agnosie
   - links-recht desoriëntatie
   - discalculie
   - benoemingsstoornissen
   - agrafie
   - alexie
2. algemeen
   - in gyrus angularis = postero-pariëtale cortex
   - dominante linker hemisfeer
   - als diep letsel = ook contralaterale onderste kwadrantanopsie
   –> uitval van n. opticus

Question 33

aandoeningen temporale kwab

Answer 33

sensorisch

1. bovenste kwandrantanopsie = onderbreking temporale loop radiatio optica
2. auditieve agnosie
   - bepaalde geluiden inet waarnemen
   - auditieve hallucinaties & illusies
   - soms ers selectief vb: amusie = geen muziek
3. corticale doofheid
   - grote bilaterale letsels
   - aandoening van secundaire cortex

andere

1. wernicke afasie
2. benoemingsstoornissen = letsel dominatne hemisfeer
3. leer & geheugenmogelijkheden

Question 34

geheugen algemeen

Answer 34

1. onmiddelijk geheugen
   - tot 10min
   - pas gelezen/pas gehoorde informatie te herinneren
   - klinische test: reeks woorden of cijfer herhalen
   - vermoeden van auditieve associatie cortex
2. kortetermijn geheugen
   - 10min-1u
   - klinische test: lijsten met woorden/cijfers proberen onthouden
   - diepe temporale kwab
3. langetermijn geheugen
   - hippocampus & zones hierrond
   - thalamus
   - nu. basalis van Meynert
   - basal forebrain
   - frontale projectiezones

Question 35

geheugenstoornissen

Answer 35

1. korte termijn geheugen
   - grote bilaterale letsels van temporale kwab
   - anterograde amnesie = inhouden kort voor aandoening weg
   - retrograde = bij alles voorkomen
   –> typisch na commotio cerebri
2. langetermijn geheugen
   - encefalitis door herpes simplex
   - a. cerebri posterior infarcten
   - thalamische infarcten
3. korsakov-syndroom
   - hypothalame letsels = bloedingen in corpora mamillaria
   - vit B1-tekort bij chronisch alcoholverslaafden
   - alle soorten geheugen gestoord
   - confabulaties in acute fases
   - geloofwaardige verhalen vertellen die volledig verzonnen zijn

Question 36

occipitale kwab deel 1

Answer 36

1. homonime hemianopsie contralateraal
   - door 1 oog minder zien
   - met migraine
2. syndroom van Charles-Bonnet
   - confabulaties = fantasien van zicht bij zwaar slechtzienden
   - vaak verward met dementie door verwardheid patiënt
   - samen met syndroom van anton voorkomen
3. visuele anosognosie = syndroom van Anton
   –> zijn blind maar handelen niet zo

Question 37

occipitale kwab deel 2

Answer 37

1. corticale blindheid
   - bilaterale letsel
   - directe & indirecte pupilreglex bewaard
   - visuele hallucinaties & illusies bij herstel fase
2. visuele illusies
   - distorties vb: metamorfopsie door O2-tekort
   - gestoorde kleurperceptie
   - hallucinaties
3. visuele agnosie
   - objectagnosie = voorwerpen niet herkennen
   - simultagnosie = geen 2 voorwerpen tegelijk kunnen herkennen
   - prosopagnosie = geen bekend gezicht kunnen herkennen
   - kleurenagnosie

Question 38

visuele reflexen

Answer 38

1. directe & indirecte pupil reflex
   - directe pupil reflex = meteen constrictie bij lichtschijnen in oog
   - indirecte pupil reflex = vertraagde constrictie bij ander oog
2. convergentie reflex
   - kijken naar vinger top
   - komt dichter
   - pupillen kunnen niet convergeren