Ónæmis og eitthvað sem á hvergi heima

Question 1

Hvernig er astrup í astma?

Answer 1

Respiratorísk alkalósa

- athuga vel ef acidosa

Question 2

Hvaða ddx þarf að útiloka í astmakasti?

Answer 2

Pneumothorax
Atelectasis
Pneumonia

Question 3

Helsta mismunagreining astma?

Answer 3

COPD

Question 4

Helstu orsakir ofnæmislosts?

Answer 4

Penicillin / önnur sýklalyf
NSAID og skyld lyf
Matur
Geitungar / býflugur
Latex
Svæfing

Question 5

Hvað er urticaria?

Answer 5

Bjúgur undir húð með ofsakláða

Question 6

Ofnæmislost. Helstu einkenni frá húð, öndun, melting, kynfæri, almennt, hjarta og blóðrás.

Answer 6

Húð: kláði, urticaria, angioedema
Öndunarfæri: laryngeal bjúgur, astmi
Meltingarfæri: ógleði, uppköst, kviðverkir, niðurgangur
Kynfæri: tíðarverkir
Almennt: yfirliðakennd, “dómsdagur”, hræðsla, kald-sveittur
Hjarta og blóðrás: takttruflanir, MI, hypotension, meðvitundarleysi

Question 7

Ofnæmislost. Skipt í 2.

Answer 7

Anaphylaxis: IgE miðlað ofnæmi
Anaphylactoid: annar immune mechanismi

Question 8

Beta laktam lyf og ofnæmi.

Answer 8

3% fá húðútbrot

0,01% fá anaphylaxa

Question 9

Algengi ofnæmislosts tengt svæfingum.

Answer 9

1/5000

4-6% dánartíðni

Question 10

Anaphylactoid. hvers vegna?

Answer 10

Bein losun frá mast fr.
- codein, önnur verkjalyf, barbituröt, vöðvaslakandi lyf
Complement miðlað (td prótein mótefni) 
- albumin, IVIG, blóðgjafir
Truflun á arachidonsýru metabolisma
- ASA og NSAID lyf

Question 11

ASA og NSAID lyf valda hverju?

Answer 11

Rhinitis
Astma
Urticariu
Anaphylaxa (anaphylactoid samt)

Question 12

Contrast ofnæmi í dag.

Question 13

Greining anaphylaxa.

Answer 13

Sjúkrasaga
Húðpróf
RAST (radioallergosorbent test)
- blóðpróf sem testar IgE

Question 14

IgE miðlað ofnæmi er hvaða týpa?

Answer 14

Type 1

Question 15

Hvað er mikið adrenlín gefið IM?

Answer 15

0,5 mL

Question 16

Hvað gefum við ef sjúklingur svarar ekki epinephrine í anaphylaxa?

Answer 16

Atropine (ef bradycardia, sérstaklega ef beta-blokki)
Methylene blue (ef hypotension)
Glucagon

Question 17

Biphasic anaphylaxis. Hvað?

Answer 17

Einkenni endurtaka sig oftast innan 8-10 klst hjá 23% fullorðinna
- algengara ef undirliggjandi astmi, hjá konum og ef þarf 2 skammta af epinephrine við upphafsmeðferð

Question 18

Amoxicillin-induced morbilliform rash. Hvað?

Answer 18

Immune svörun lyfs sem tekið er á sama tíma og sjúklingur er með veirusýkingu.

Question 19

Amoxicillin ofnæmi.

Answer 19

Þá er urticaria, angioedema, andþyngsli, fixed drug eruption, eða öðruvísi útbrot en morbilliform gaurinn

Question 20

Lyfjaofnæmi. Skilgreining og skipting.

Answer 20

1) Sértækt ónæmissvar gegn lyfi
- hvaða lyf sem er
2) Ósértæk ræsing ónæmiskerfis (gerviofnæmi)
- ópíöt, skuggaefni, aspírin ofl.
3) Sjálfsofnæmi af völdum lyfja
- hydralazine, procainamide, isomiazid

Question 21

Tíðni lyfjaofnæmis.

Answer 21

1-3% af hverri lyfjatöku

Question 22

Tíðni lyfjaofnæmis.

Answer 22

1-3% af hverri lyfjatöku

Question 23

Lyf sem mynda fullkominn ofnæmisvaka.

Answer 23

insulin, storkufaktorar, fr.boðefni, ofnæmisextract

Question 24

Lyf sem bindast próteini og ræsa þannig ónæmiskerfið. Hvaða prótein, hvaða lyf?

Answer 24

Hapten

t.d. penisillín, súlfalyf

Question 25

Penisillín ofnæmi getur krossað við hvaða annað lyf?

Answer 25

5-16% krossa við 1. kynslóðar cephalosporin | 50% ef PNC húðpróf jákvæð

Question 26

Lyf sem getur valdið periorbital bólgu.

Answer 26

PPI

Question 27

Red man syndrome?

Answer 27

Anaphylactoid viðbragð við vancomycin | - losun boðefna frá mastfr. og basophilun án þátttöku IgE

Question 28

Angioedema. Hvað. EInkenni?

Answer 28

Bólga í subcutis með bjúg í lausum vef | Oft verkir frekar en kláði

Question 29

Dermatographic urticaria.

Answer 29

Skrifhúð 5-10% 20-30 ára Varir í 2-5 ár

Question 30

Hlutfall íslendinga með ofnæmi.

Answer 30

20% - gras er algengast 8% svo kettir, rykmaur

Question 31

Meðferð við ofnæmiskvefi.

Answer 31

Nefsterar til að fyrirbyggja priming andhistamin augndropar afnæming (sc eða sublingual)

Question 32

Grazax.

Answer 32

Sublingual afnæming við grasi

Question 33

Hiti. Kostir/gallar.

Answer 33

``` Kostir: - hindrar vöxt sýkla - eykur sýkladráp macrophaga og neutrophila - aukin framleiðsla bólgupróteina - iron sequestration (bakt. háðar járnbúskapi líkamans) Gallar: - anorexia - somnolence ```

Question 34

Hiti. Kostir/gallar.

Answer 34

``` Kostir: - hindrar vöxt sýkla - eykur sýkladráp macrophaga og neutrophila - aukin framleiðsla bólgupróteina - iron sequestration (bakt. háðar járnbúskapi líkamans) Gallar: - anorexia - somnolence ```

Question 35

Endogenous pyrogen.

Answer 35

IL-1 IL-6 IFNalfa TNFalfa

Question 36

PgE2 og hiti.

Answer 36

Áhrif á Preoptic Area í anterior hluta hypothalamus Virkjar PgE3R sem ræsi dorsomedial hypothalamus Aukið sympathetic drive

Question 37

Eðlilegur líkamshiti.

Answer 37

36,5-37,5

Question 38

Hvneær er hiti hiti?

Answer 38

Að morgni >37,2 Seinni part >37,7 - eða ef hiti hækkar yfir baseline >1,2

Question 39

Habitual hyperthermia.

Answer 39

Líkamshiti yfir 38,3 - með erratic circadian rhythm Getur veirð í mörg ár Oft ungar konur með höfuðverki og vasomotor liability

Question 40

Hyperpyrexia. Hvað, hvers vegna?

Answer 40

``` >41,5 - sýkingar sjaldgæft - CNS: blæðingar, tumor, áverkar Ólíkt öðrum hita vegna: - lítill sviti, svara illa NSAID Meðfer: Dantrolen ```

Question 41

Malignant hyperthermia.

Answer 41

Hækkun á intracellular calcium - t.d. vegna halothane, succyinylcholine Aukinn metabolismi vöðva -> vöðvastífleiki, rhabdomyolysis, acidosis Gerist hratt og getur leitt til dauða

Question 42

Intermittent fever. Orsakir.

Answer 42

Part úr degi: Pyaemia, septicemia Nokkurra daga fresti: Malaria Viðvarandi, háir toppar: Hodkins, endocardit

Question 43

FUO.

Answer 43

``` Fever of unknown origin - veikindi í >3 vikur - hiti yfir 38,3 nokkrum sinnum - engin sjúkdómsgreining þrátt fyrir viku á sjúkrahúsi Orsakir: - sýkingar, krabbamein, gigt, annað ```

Question 44

FUO. Uppvinnsla,

Answer 44

``` Saga, skoðanir Status, krea, elektrolytar, Ca, LDH, lifur Þvag Rtg lungu Sökk, ANA, RF, ACE Blóðræktun x3 án sýklalyfja CMV, HIV, TB CT af kvið ```

Question 45

Akút fasa prótein. Hver hækka?

Answer 45

Hækka: - Complement: C3,4,9; Factor B, C1-inhib, MBL - Storku/fibrinolytisk: fibrinogen, urokinasi, potein S - Antiproteasar - Transport prótein: Ceruloplasmin, haptoglobin, hemopexin - Bólgumiðlar: Phospholipasi A2, LPS, BP, IL1, G-CSF - Annað: CRP, serum amyloid A, fibronectin, ferritin

Question 46

Akút fasa prótein. Hver lækka'

Answer 46

``` Albumin Transferrin Transthyretin Alpha-fetoprotein TBG Factor XII ```

Question 47

CRP. Gerir hvað. Hækkar við?

Answer 47

C-Reactive protein - binst við phosphocholine sýkla og phospholipid skemmdra fr. himna - hækkun við sýkingar, trauma, aðgerðir, bruna, sjálfsofnæmi, kristallagigt, krabbamein - minni hækkun við þjálfun, heatstroke, fæðingu, geðsjúkdóma

Question 48

Immunologisk áhrif CRP.

Answer 48

``` Bólgumiðlandi áhrif: - opsonisering baktería og sveppa - eykur átfr. virkni neutrofila - vikjar komplement kerfið - virkjar cytokine framleiðslu Bólgueyðandi áhrif: - minni viðloðun átfr. - hindrar superoxið framleiðslu - hindrar chemotaxis áhrif C5a - eykur myndun IL-1 ```

Question 49

Familial Mediterrean Fever (FMF)

Answer 49

Víkjandi arfgengi, stökkbreytingar í pyringeni EInkenni fyrir 20 ára Hiti, verkir, útbrot í 1-4 daga (mest hné) Secondary amyloidosis

Question 50

HyperImmunoglobulin D syndrome with periodic fever (HIDS)

Answer 50

``` Víkjandi arfgengi Stökkbreytingar í mevalonat kinasa IL-1beta ofvirkni Einkenni í frumbernsku Hiti, verkir í 4-7 daga Stækkaðir hálseitlar, hepatosplenomegaly ```

Question 51

TNF receptor associated periodic syndrome (TRAPS)

Answer 51

Autosomal dominant hiti, útbrot, verkir í > 5daga bólga í kringum augu er sérkennandi meðferð: etanercept

Question 52

Cryopyrin associated periodic syndromes (CAPS)

Answer 52

``` Autosomal dominant Stökkbreytingar í cryopyrin geni CINCA: alvarlegast, MTK, heyrartap, sjónskerðing CASP: hiti, urticaria, liðbólgur Anakinra (IL-1beta hindri) er meðferð ```

Question 53

Rheumatoid factor. Hvenær hækkað?

Answer 53

Iktsýki Sjögrens Sýk: endocarditis, oestomyleitis 10-15% heilbrigðra með væga hækkun

Question 54

Complement kerfið. Hvaða pathways og hvað er þá breytt?

Answer 54

``` Classical - C2,3,4, CH50 Lectin - C3,4, MBL Alternative - Factor D, properidin, C3 Common final - C3, CH50 ```

Question 55

CD4/8 hlutfall. Hvað veldur hækkun og hvða veldur lækkun?

Answer 55

> 1,5: RA, PBC, psoriasis, Sezary sx

Question 56

Hvað eru algengustu ónæmisgallarnir miðað við flokkun?

Answer 56

Humoral 50% Cellular 20-30% Átfrumur 18% Komplement 2%

Question 57

DiGeorge syndrome.

Answer 57

``` Léleg framleiðsla og virkni T-fr Óeðlilegur fósturþroski fruma og vefja Óeðlilegt antlit, kirtlar, hjarta 22q11.2 deletion 1/3 hafa aukna tíðni sýkinga á fullorðinsárum ```

Question 58

Hvaða ofnæmistýpum er hægt að afnæma fyrir?

Answer 58

Týpu 1 - IgE

Question 59

IFNalfa. Gerir hvað, ábendingar, auakverkanir?

Answer 59

Eykur CTL, NK, macrophaga virkni. Eykur tjáningu túmor próteina Notað í: hairy cell leukemia, T-cell lymphoma, CML, melanoma, renal cell carcinoma, HEP B,C,E, papillomatosis - aukaverkanir: flensu lík einkenni, hiti, rugl, beinmergsbæling, proteinuria, hepatotoxicity, cardiotoxicity

Question 60

IFNbeta. Virkni. Ábendingar.

Answer 60

Dregur hugsanlega úr virkni IFNgamma | MS

Question 61

TNFalfa hemjar: ábendingar

Answer 61

RA, Crohn's Etanercept: viðtakablokki Infliximab, adalimumab: mótefni gegn TNFalfa

Question 62

Algengustu sýkingar vegna TNFalfa hemjara.

Answer 62

Berklar | atypical mycobacteria, candida, pneumocystitis jiroveci, fullt af sveppum