nowotwory i guzy zębopochodne Flashcards

1
Q

grupa szkliwiaków

A

szkliwiak lity/wielokomorowy SMA - najczęstszy
szkliwiak jednokomorowy UA
szkliwiak desmoplastyczny DA
szkliwiak zewnątrzkostny/obwodowy PA
szkliwiak złośliwy/przerzutujący
SMA i DA połączono w szkliwiaka czyli ameloblastome AM

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

szkliwiak lity/wielokomorowy SMA

A
miejscowo złośliwy i agresywny
rośnie naciekająco
niszczy kość i tkanki miękkie
nawroty
odległe przerzuty w 2%
nie wykazuje płci
30-40 lat
80% w żuchwie, kąt
20% szczęka, okolica boczna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

obraz kliniczny SMA

A
zniekształcenie kości
asymetria twarzy
przemieszczenie zębów
objaw Vincenta
złamanie patologiczne żuchwy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

obraz radiologiczny SMA

A

obligatoryjnie tomografia komputerowa
wraz ze wzrostem nabiera kształtu wielokomorowego
korzenie zębów odcięte nożem
obraz jednokomorowy przypomina torbiel zawiązkową

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Leczenie i nawrotowosc SMA

A

Wyłącznie radykalne
Resekcja
Nawrotowosc 25%
Nawroty późne lub bardzo późne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Szkliwiak jednokomorowy UA

Unicystic Ameloblastoma

A
5-15% wszystkich szkliwiakow
Miejscowo złośliwy 
Rośnie rozprężająco lub naciekająco
Bardzo powoli nacieka kość i późno nacieka tkanki miękkie 
Mniejsza skłonność do nawrotów niż SMA
10-20 rok życia 
90% przypadków w żuchwie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Obraz kliniczny szkliwiaka jednokomorowego

A

Niebolesne zniekształcenie kości
Asymetria twarzy
Przemieszczenia zębów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Obraz radiologiczny szkliwiaka jednokomorowego

A

Jednokomorowy ubytek kości

Często zawiera zatrzymany ząb dlatego rtg może przypomnieć torbiel związkową

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Histologiczne typy wzrostu szkliwiaka jednokomorowego

A
  1. Typ luminalny
  2. Typ intraluminalny
    Oba powyższe bardzo łagodny przebieg
  3. Typ śródscienny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Leczenie szkliwiaka jednokomorowego

A

Typ luminalny i intraluminalny bez naruszenia istoty korowej można leczyć zachowawczo z radykalizacją marginesu
Typ śródscienny lub naruszenie kory trzeba radykalnie
Bardzo rzadko występuje z boku szczęki, wtedy tez radykalnie (w szczęce szybciej rośnie, ponieważ ma cieńszą istotę korową)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Nawrotowość szkliwiaka jednokomorowego

A

Rokowanie dobre
Wznowy rzadsze niż przy SMA ale podobnie mogą wystąpić bardzo późno
10% radykalnie
35% oszczędzająco

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Szkliwiak desmoplastyczny DA

A

4-13% wszystkich szkliwiaków
Wybitnie złośliwy miejscowo i nacieka tkanki miękkie (OUN i oczodół)
50-60 lat
60% w szczęce - jedyny taki szkliwiak!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Obraz kliniczny szkliwiaka desmoplastycznego

A
Asymetria twarzy
Niebolesne rozdęcie kości
Przemieszczenie zębów 
Przemieszczenie gałki ocznej
Niedrożność nosa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Obraz radiologiczny szkliwiaka desmoplastycznego

A

Bardzo nietypowy
Przypomina zmianę włóknisto kostną o marmurkowatym wejrzeniu
Trzeba różnicować z dysplazją włóknistą
Bardzo często amputacja korzeni
Poza kością należy ocenić oczodół i jamę czaszki - rezonans!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Leczenie i nawrotowość szkliwiaka desmoplastycznego

A

Całkowita resekcja szczęki
Odcinkowa resekcja żuchwy
Niepewne rokowanie
40% nawrotów, strasznie dużo :(

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Szkliwiak obwodowy PA

Obwodowy bo rozwija się w tkankach miękkich

A

Najrzadszy
Minimalna agresja miejscowa
60-80 lat mężczyźni
Najczęściej błona śluzowa części zębodołowej żuchwy

17
Q

Obraz kliniczny i radiologiczny szkliwiaka obwodowego

A

Niebolesny, twardy, egzofityczny guz
Powierzchnia gładka lub brodawkowata
Zwykle 1-2 cm średnicy
Kość zanika z ucisku a nie naciekania

18
Q

Różnicowanie i leczenie szkliwiaka obwodowego

A

Różnicowanie z naddziąślakiem, włókniakiem zebopochodnym, naddziaslakiem olbrzymiokomorkowym, obwodowym wlokniakiem kostniejącym
Leczenie przez wycięcie w granicach zdrowych tkanek wraz z okostną podłoża

19
Q

Szkliwiak złośliwy a rak szkliwiakowy

A

Szkliwiak złośliwy:
Jakikolwiek szkliwiak w którym tworzą się PRZERZUTY
Rak szkliwiakowy:
Nowotwór złośliwy
Może wystąpić przerzut ale nie jest on kryterium
Musi wystąpić ATYPIA KOMÓRKOWA ogniska pierwotnego raka szkliwiakowego

20
Q

Płaskonabłonkowy guz zebopochodny SOT

A

Rzadki
Miejscowo złośliwy
Czasami jako postać piorunująca ⚡️
20-30 trochę więcej mężczyzn
60% kąt żuchwy
40% przód szczęki, wyższa agresywność miejscowa
Pierwsze objawy:
Rozchwianie zębów, rozdęcie kości, zaczerwienienie błony śluzowej
Chrakterystyczny trójkąt w rtg
Tylko czasami ma tez zatrzymany ząb
Niewielkie mogą być wyłuszczone, większe resekcja, postać piorunująca cis platyna i 5 fluorouracyl
Dobre rokowanie, niższa nawrotowosc niż SMA

21
Q

Wapniejący nabłonkowy guz zebopochodny PINDBORG

CEOT

A

Miejscowo złośliwy
Wariant jasnokomórkowy jest wybitnie agresywny miejscowo i nacieka nerwy
20-40 lat
Może przybierać postać wewnątrzkostną 90% i obwodową 10%
2 razy częściej w żuchwie w okolicy trzonowej
Może mu towarzyszyć zębiak, może występować wielomiejscowo
Pierwsze objawy w żuchwie: przemieszczenie i rozchwianie, rozdęcie kości, asymetria
Pierwsze objawy w szczęce: to samo plus przemieszczenie gałki ocznej lub krwawienie z nosa/niedrożność
Postać obwodowa:
Regularnego kształtu guz na szerokiej podstawie pokryty nieprzekrwioną błoną śluzową, u młodszych pacjentów, niższa agresja, tak samo w szczęce i żuchwie, głównie z przodu
W rtg: obraz wirów, zamieci śnieżnej
Leczenie przez wyłuszczenie małych, duże i w szczęce resekcja. Wariant jasnokomórkowy zawsze radykalnie!
Można również cisplatyną i nedplatyną
Rokowanie dobre
Wznowy 14%, jasnokomórkowy 25%

22
Q

Pseudogruczołowy guz zębopochodny

AOT

A
Jest zmianą hamartomatyczną
Całkowicie łagodny
Rośnie rozprężająco
Młode Azjatki
Dwa razy częściej w szczęce 
Pierwsze objawy:
Niewyrzniecie zęba o czasie
Przemieszczenie zębów
Rozdęcie kości
Asymetria twarzy
80% postać zawiazkowa - wyglada na rtg jak torbiel zawiazkowa. Poza koroną guz może obejmować kawałek korzenia 
Leczenie przez wyłuszczenie razem z zębem. Czasami marsupializacja
Rokowanie bdb 
Incydentalne nawroty
23
Q

Zębiak zestawny

A

Przedni odcinek szczęki
Najczęstszy
Dużo małych ząbków - odontoidow o prawidłowej budowie

24
Q

Zębiak złożony

A

Boczny odcinek żuchwy
Chaotyczna masa tkanek zęba
Często powoduje zatrzymanie zęba w kości

25
Q

Śluzak zebopochodny OM

A

3-20% wszystkich guzów zebopochodnych
Półzłośliwy
Wysoka agresja miejscowa
Młode dorosłe kobiety
2/3 w okolicy trzonowcow żuchwy, przemieszcza zęby, imituje periodontopatie
Śluzak szczeki jest bardziej niebezpieczny, obliteruje zatokę szczekową, budząc podejrzenie przewlekłego zapalenia zatoki, może naciekać podstawę czaszki
Jednokomorowy imituje torbiel zebopochodną, wielokomorowy - plaster miodu, szampan, sznur, rakieta tenisowa. W szczęce matowe szkło
Sluzaki są beztorebkowe, naciekają między beleczkami, odcinkowa resekcja
Nawroty 25-30%

26
Q

Kostnikwiak

Cementoblastoma

A

Miejscowo złośliwy
Młodzi dorośli
Trzonowce żuchwy
Rozdyma kość, okoliczne zęby nadal żywe, guz ma nieograniczony potencjał wzrostowy
W rtg jest dobrze ograniczony, z wyraźnym przejaśnieniem na obwodzie. Zawsze rozwija się z korzeniem zęba, obliteruje szparę ozębnej, resorbuje tkanki twarde
Leczenie przez wyłuszczenie razem z zębem
37% nawrotów

27
Q

Olbrzymiokomorkowa zmiana wewnątrzkostna CGCL

A

Postępująca osteoliza kości i zastępowanie jej tkanką włóknista z krwawymi wylewami oraz komórkami olbrzymimi
Do 30 roku życia
Dwa razy częściej u kobiet
Najczęściej w okolicy otworu brodkowego
60-80% guzów jest cicha, wystarczy wyłuszczyć
20-40% jest agresywna miejscowo

28
Q

Dysplazja włóknista

A

Kość gąbczasta zastępowana jest tkanką włóknistą
Proces nowotworzenia ale łagodny
Istnieje ryzyko zlosliwienia
Najczęściej w drugiej dekadzie
Jednostronne i powolne rozdęcie kości
W szczęce zaczyna się w obrębie wyrostka zębodołowego i idzie w kierunku kości jarzmowej
W żuchwie zazwyczaj trzon, rzadziej gałąź
W rtg zamieć śnieżna, kłaczki waty, matowe szkło
Powikłania: zapalenie kości, zniekształcenie otworów czaszki - neuralgie, przemieszczenie gałki ocznej, transformacja złośliwa
Rozstrzygające jest badanie Histpat
Leczenie przez samoograniczenie, odbarczanie struktur uciskanych
Zabiegi wiążą się z dużym krwawieniem!

29
Q

Zespół McCune’a Albrighta

A

Dysplazja włóknista kości
Przedwczesne dojrzewanie płciowe
Ogniska pigmentacji - kawa z mlekiem
Dużo wyższe ryzyko transformacji złośliwej 4%!!!!

30
Q

Zespół Mazabrauda

A

Dysplazja włóknista kości

Śluzaki tkanek miękkich

31
Q

Cherubizm

A

Obustronne tworzenie się guzów kości szczękowych
Nie jest nowotworzeniem ani wariantem dysplazji włóknistej
Pierwsze objawy 5 rok życia
Niebolesne obustronne rozdęcie żuchwy i czasami szczęk
Charakterystyczny postęp schorzenia (początek w kącie ust i progresja w kierunku bródki i gałęzi)
Prawie nidy nie obejmuje wyrostków kłykciowych
W szczękach początek na guzie, później w górę i do przody
Charakterystyczny brak 7 i 8
Odsłonięcie rąbka rogówki - oczy zwrócone ku niebu
Samo się ogranicza!