MSS-aandoeningen Flashcards
1
Q
prevalentie
A
- algemeen
- 7,5% van huisartsen
- 54% van nieuwe episodes = traumatisch
- frequentie toe met leeftijd
–> behalve adolescente meisjes - localisatie
- vooral bovenste & onderste ledematen
- OL frequenter bij alle leeftijdscategorieën
- frequenste reden consultatie = afwijkende stand voeten & benen
2
Q
algemeen inspectie
A
- pijn
- kinderen = moeilijk pijn aanduiden of verwoorden
- naar gedrag bij manipulaties kijken
- veel banale trauma’s bij kinderen = is vaak niet de oorzaak - aandacht voor
- red flags
- gerefereerde pijn
- pyschosociale bij pijn zonder duidelijke etiologie - invaliderende nachtelijke pijn
- sterk alarm teken
- ookal goede reactie op pijnstilling = frequent terugkeren
- geen reactie op therapie
3
Q
mijlpalen in de ontwikkeling
A
- zitten zonder steun = 6-8maand
- kruipen op handen & knieën = 9-11maand
- stappen = 12-14 maand
- op trappen met handen & knieën = 15maand
- stijf lopen = 16maand
- op trappen voet per voet = 20-24maand
- op trappen = 3 jaar
- springen op 1 voet = 4 jaar
- huppelen = 5 jaar
- op 1 been staan = 6-7j
4
Q
mijlpalen van Shirley
A
- foetale houding
- kin oprichten
- borstkast oprichten
- reiken zonder contact maken
- zitten met steun
- zitten op schoot & stil voorwerp pakken
- zitten op kinderstoel & bewegend voorwerp pakken
- zelfstandig zitten
- staan met steun
- staan & zelf ondersteunen
- kruipen
- lopen met steun
- zelf optrekken
- trapklimmen
- zelfstandig staan
- zelfstandiglopen
5
Q
red flags voor verwijzing
A
- veranderingen
- assymetrische
- progressieve
- pijnlijke - MSS
- functionele beperking
- hypermobiliteit
- verminderde spierkracht
- kind met een mank
- verder dan verwachte leeftijd - systemisch
- kind met koorts of andere systemische tekenen
- gezwollen lymfeklieren of gezwollen lever
- botpijn = diep & knagend - andere
- snachts wakker worden
- verschil verhaal & kliniek
- andere problemen of klachten
6
Q
geruststellende bevindingen
A
= mechanischepij
- toename bij activiteit & afname bij rust
- pijn op einde van dag
- nachtelijke pijn die snel overgaat
- afwezigheid van andere alarmsignalen
7
Q
belangerijke bedenkingen bij MMS pijn
A
- DD
- avasculaire necrose vb: Legg-Calvé-Perhtes
- osteochondritits
- Osgood-Schlatter
- Scheuerman
- chonrdomalacie patella - systeem
- reactieve artritis na infacties of osteomyelitis
- hematologische aandoeningen vb: leukemie & lumfoom
- rachitis door vit-D tekort = malabsorptie of te weinig inname - andere
- trauma
- idiopathisch
8
Q
gangproblemen
A
- teengang
- normaal tot 3 jaar
- kunnen hiel op grond zetten indien gevraagd
- kan gerelateerd zijn aan structurele problemen
–> enkel indien persisterend therapie geven - platvoeten
- flexibel = manueel kunnen herstellen <=> rigide
- geen mediaal voetgewelf
- hiel in valgus stand
- normaal tot 6j
–> hierna = vergroeiing tussen os naviculare & calcaneus
- vaak gepaard met kromme tenen = 3-4e teen
9
Q
genu varus
A
= O-benen
- normaal
- zuigelingen & peuters = tot 18maand
- vaak gepaard met out-toeing - alarmtekenen
- persisteren na 3j
- intercondylaire separatie meer dan 6cm
- assymetrie
- progressieve deformatie
- pijn na traumatisch evend
- andere skeletafwijking
10
Q
genu valgus
A
= X-benen
- normaal
- na genu varus fase
- van 2-7 jaar
- vaak gepaard met out-toeing - alarmtekenen
- voor 2 of na 7 & erger na 7
- assymmetrisch
- manken
- pijn
- kort gestalte & andere achterstanden - symptomen
- vaker vallen
- onderbenen naar buitengooien bij lopen
- moeite met schoolslag
11
Q
in-toeing
A
- femorale anteversie
- voeten & patella naar binnen
- normaal tot 10j = spontane correctie - intere rotatie tibia
- enkel voeten naar binnen
- normaal tot 3j = spontane correctie - metatarsus adductus
- tenen naar binnen
- normaal tot 6j
- passieve correctie
- door positie in uterus = geplooide voeten
12
Q
pes equinovarus
A
- algemeen
- clubfoot = klompvoet
- 1/1.000 - aangetast
- gewrichten
- spieren
- botten - gevolg
- voet keert in volledige inversie
- correctie met Ponseti-methode
- heelkundig = achillespeesrelease
13
Q
pathologie van voeten
A
- cavus voet
- omgekeerde van platvoet = verhoogd mediaal voetgewelf
- vaak ook varus van de enkel
- vaak aan beide voeten
- evolutief = Charcot-Marie-thooth met progressieve spierverzwakking - plantar fasciitis
- ontsteking van fascia = verdikking
- wordt pijnlijk
- afh van belasting = meer bij kinderen met overgewicht
14
Q
normale leeftijden tot afwijkingen van OL
A
- 18m = genu varus & out-toeing
- 3j
- interne rotatie van tibia
- teengang - 6j
- metatarsus adductus
- platvoeten - 7j = genu valgus & in-toeing
- 10j = femorale anteversie
15
Q
pijn aan voet
A
- inspectie
- schoenen
- teennagels
- wratten & blaren
- flexibele & pijnloze platvoet
–> rigide door vergroeiing of inflammatoire arthritis - pijnen
- groeipijn = uitsluitingsdiagnose ≈ hypermobiliteit
- hielpijn = arthritis of ontsteking peesinsertie controleren
- calcaneum = osteochondritis
16
Q
manken
A
- algemeen
- symptoom & geen diagnose
- differntiaaldiagnose afh van leeftijd
- langer dan 2 weken = nakijken
- trauma kan oorzaak - alarmsignalen = altijd snel nakijken
- koorts
- algemene malaise
- vermagering
- nachtelijkepijn = inflammatoire aandoening altijd uisluten
- nieuw hartgeruis - onderzoek
- pGALS tool
- mijlpalen
- soms bijkomende nodig
17
Q
heupdysplasie
A
- algemeen
- babies & jonge kinderen
- heupkop gaat uit acetabulum
–> snapping & popping bij onderzoek
- mild tot ernstig - symptomen
- pijn die toenemend is bij inspanning
- manken indien kind al stapt - risicofactoren
- meisjes
- eerst geboornen
- stuitbevalling = sterrekijker - therapie
- brace & Pavlik harnas = heup mooi in de kom houden
- chirurgie
18
Q
heuppathologie
A
- gerefereerde pijn
- SI- & andere gewrichten
- lage rug & bekken
- liezen
- testes = torsio
- buik vb: appendicitis - systemisch
- reuma
- sikkelcelanemie
- maliginiteiten
19
Q
Legg-calve-perthes
A
- aandoening
- avasculaire necrose van caput femoris
- jongen 4:1 meisjes - therapie
- dringende doorverwijzing
- herstelbaar bij vroegtijde opsporing
- therapie = rust in abductie stand
- complicatie = sikkelcelanemie door corticoiden
20
Q
algemeen kniepijn
A
- frequent
- meestal trauma = vragen naar kwetsuren
- anterieure kniepijn bij heel intensieve sporters
- hoger risico bij obesitas - andere
- maligniteiten
- reuma
- huidletsel - alarmtekens
- diepe knagende botpijn
- osteoid osteoom = nachtelijke pijn in distale femur die wel reageert op pijnstillers
- artritis = zwelling zonder pijn & trauma
21
Q
pathologiën knie
A
- Osgood Schlatter
- risicosport = basket & voetbal
- oorzaak = tractie van lig. patellae
- gevolg = apophysitis van tuberositas tibiae
- symptomen = zwelling & pijn aan tuberositas
- therapie = trainingsaanpassingen & kine - chrondromalacie patellae
- risicosport = runner’s knee
- oorzaak = groeispurt & adolescentie
- gevolg = graad 1-4
- therapie = kine & chirurgie
22
Q
torticollis
A
- hoofd
- contractie m. sternocleidomastoideus
- hoofd draait naar zelfde zijde
- kin draait naar andere zijde
- draaien is nog mogelijk - alarmsignalen
- hoofd & kin naar dezelfde zijde
- langdurige torticollis
- Klippel-Feil syndroom = vergroeiing nekwervels - therpaie
- meestal zelf limiterend
- meer prikkels aan andere kant = neiging zelf hoofd te draaien
23
Q
rugpijn
A
- risicofactoren
- gebrek aan beweging
- slechte houding
- obesitas
- psychologische factoren
- sporten = turnen, hockey & judo - prevalentie
- niet zeldzaam bij 1-3
- frequenter pathologisch bij kinderen dan volwassenen
- vaak andere oorzaak ≠ artose & discus hernia
24
Q
alarm tekenen van rugpijn
A
- pijn
- onder 5 jaar
- pijnlijke scoliose = dringende doorverwijzing
- slapeloosheid door pijn - andere
- neurologische tekenen van compessie = paresthesieën & sfincterstoornis
- systeem bevindingen = infecties of oncologische processen
- ontstekingstekenen = ochtendstijfheid
- trauma
25
Q
pathologische rugpijn oorzaken
A
- spondylolyse = verbroken verbinding dorsaal aan facet gewrichten
- spondylolisthese = spondylolyse + voorwaartse verschuiving van wervel
- scheuerman’s ziekte = meer gekromde werveld
- inflammatoir
26
Q
algemeen chronsiche pijn bij kinderen
A
- risicofactoren
- trauma
- hypermobiliteit = onduidelijkheid over oorzaak of bevordering
- genetisch
- psychologisch & omgeving = verhuis, scheiding, ziekte, … - invloed op sociaal leven
- schoolprestaties
- sportprestaties
- stress ouders - prevalentie
- 1-2% heeft chronische MSS pijn
- 15% heeft terugkerende pijn
27
Q
specifieke chronische pijnen
A
- geen duidelijke etiologie
- meer bij meisjes
- meer bij lagere socio-economische status
- meer adolescenten - juveniele fibromyalgie
- diffuus & veralgemeend pijnpatroon
- familie van CVS - CRPS complex regionaal pijnsyndroom
- hypermobiliteit = hyperlaxiteit ziektes uitstellen
28
Q
CPRS
A
- complex regionaal pijn syndroom
- na trauma OL
- overdreven pijngevoel - symptomen
- autonome veranderingen = warme & koude ledematen
- verminderde mobiliteit
- pijnlijk lidmaat
- dystrofie
- ulceraties
29
Q
eigenschappen chronische pijn bij kinderen
A
- pijn
- soms lokaal -> dan uitbreidend
- wordt erger
- angst om pijn uit te lokken = minder bewegelijkheid
- hypersensitiviteit
- banaal trauma waaraan pijn wordt gekoppeld = nooit langdurige of hevige pijn - autonome dysfunctie
- tachycardie & hyperventilatie
- thermodysregulatie
- koud zweet & bleek
- malaise - MSS-onevenwicht
- lidmaat stijfhouden
- gebalde vuisten
- spierspasmen
- door benen zakken
- gangstoornissen
30
Q
regels van groeipijn
A
= uitsluitingsdiagnose
- normaal
- lichamelijk onderzoek
–> eventueel hypermobiliteit of platvoet
- niet manken
- geen beperking in fysieke activiteit
- normale pyschomotore ontwikkeling - pijn
- 3-12 jaar
- symmetrisch vooral in benen
- niet enkel in gewrichten
- niet s’ochtends na een slapeloze nacht
31
Q
aandachtspunten bij overgewicht
A
- effect
- hogere BMI = meer problemen bij zelfde aandoeningen
- veranderingen van gewrichten die gepaard gaan met pijn = OL
- platvoeten
- X & O-benen
- heupproblemen - andere
- rug & OL = 45%
- gevoeliger voor fracturen voorarm & femur
- verlies spiermassa
- verlies motorische coördinatie
–> vormen vicieuze cirkel
