Module 9: schema therapie

Question 1

Wat is schematherapie

Answer 1

Integratieve psychotherapie die elementen combineert van cognitief-gedragsmatig, cliëntgericht, psychodynamosche en gehechtheidstheorie

Question 2

Schematherapie als uitbreiding op CBT

Answer 2

Grotere nadruk op het onderzoeken van de oorsprong van de kindertijd en de adolescentie psychologische problemen, emotionele technieken, therapeit-patiëntrelatie en onaangepast coping-stijlen

Question 3

Voor wie is schematherapie

Answer 3

Effectief voor patiënten met persoonlijkheidsstoornissen of belangrijke karakterologische problemen die hieraan te grondslag liggen aan hun As 1 stoornis

Question 4

Patiënten van schematherapie

Answer 4

• zijn niet in staat of bereid om aan CBT the voldoen
• hebben geen toegang tot cognities en emoties, vermijding
• hebben vervormde gedachten en zelfvernietigend gedrag is extreem resistent tegen veranderingen door CBT-technieken, rigiditeit
• moeite hebben met het vormen van de therapeutische alliantie, levenslange verstoringen in relaties
• vage. chronische en diepgaande problemen vertonen

Question 5

Vroege maladaptieve schema’s

Answer 5

• Zelfvernietigende emotionele en cognitieve patronen die vroeg in onze ontwikkeling beginnen en door het leven herhalen
• maladaptief gedrag ontwikkeld als reactie op schema
• scheema’s zijn beïnvloed door biologische, psychologische, sociale en culturele factoren
• schema’s voelen ‘right’
• disfunctionaliteit ontwikkeld later in het leven

Question 6

Schemas ontwikkelen door emotionele behoeften die niet nagekomen zijn in de kindertijd

Answer 6

1. Zekere hechting met anderen
2. autonomie, compententie en gevoel van identiteit
3. vrijheid om valide behoefte en emoties uit te drukken
4. spontaniteit en spelen
5. realistische limieten en zelfcontrole

Question 7

Vroege levenservaringen die tot schema’s leiden

Answer 7

• Toxic frustraties van behoeften; tekort aan stabiliteit en begrip van liefde
• traumatizatie, victimization, leidt tot schema’s zoals mistrust en abuse. Defectiveness/shame en kwetsbaarheid voor schade
• te veel van het goede: te veel betrokken, beschermend, vrijheid van anatomie zonder limieten
• selectiev internalisatie of identificatie met significant others

Question 8

Emotioneel temperament

Answer 8

Labiel - niet-reactief
Dysthimisch - optimistisch
Angstig - kalm
Obsessief - afleidbaar
Passief - agressief
Prikkelbaar - vrolijk
Verlegen - sociaal
–> emotioneel temperament interacteert met pijnlijke kindertijd gebeurtenissen in de formatie van schema’s

Question 9

Basisveiligheid en verbondenheid met anderen

Answer 9

• verlating/instabiliteit
• wantrouwen/misbruik
• emotionele verwaarlozing
• sociaal isolement/vervreemde
• minderwaardigheid/schaamte

Question 10

Autonomie, competentie en identiteitsgevoel

Answer 10

-afhankelijkhied/onbekwaamheid
- kwetsbaarheid voor ziekte en gevaar
- verstrengeling/kluwen
- mislukking

Question 11

Realistische grenzen

Answer 11

• zich rechten toe-eigenen
• gebrek aan zelfbeheersing/zelfdiscipline

Question 12

Zelfexpressie

Answer 12

• onderwerping
• zelfopoffering

Question 13

Spontaniteit en spel

Answer 13

• emotionele geremdheid
• meedogenlzoe normen/overdreven kritisch

Question 14

Schema operaties: perpetuatie

Answer 14

Alles wat de cliënt doet om het schema te behouden
- cognitieve distortie
- zelf-vernietigende levenspatronen
- maladaptieve copingsstijlen (overgeven, ontwijken en overcompenseren)

Question 15

Cognitieve distortie

Answer 15

Situaties misinterpreteren zodat schemas worden versterkt, accentueren informatie die bevestigd en minimalizeert informatie dat contradict
–> affectief blokkeren van emoties

Question 16

Zelf-vernietigende levenspatronen

Answer 16

Onbewust selecteren en blijven in situaties en relaties die schema’s triggeren, terwijl relaties die schema’s ‘genezen’ ontweken worden

Question 17

Overgeven
- maladaptieve coping

Answer 17

Overgeven aan schema, accepteren dat het schema waar is en gedragen om het schema te bevestigen
- selecteert emotioneel berovende partners en vraagt het niet de behoefte te voldoen

Question 18

Ontwijken
- maladaptieve coping

Answer 18

Proberen om hun levens te herorganizeren zodat het schema nooit geactiveerd worden en ontwijken denken aan het schema
- ontwijkt intieme relaties in het algemeen

Question 19

Overcompenseren
- maladaptieve coping

Answer 19

Proberen het schema te bevechten door denken, voelen, gedragen en relateren alsof het tegenovergestelde van het schema waar is
- gedraagd zich emotioneel veeleisend met partners en hechte vrienden

Question 20

Coping stijl

Answer 20

Collectie van copingreacties die en individu karakteristiek gebruikt om over te geven, te ontwijken en te overcompenseren

Question 21

Coping reactie

Answer 21

Het specifieke gedrag dat een individu heeft op een bepaald moment

Question 22

Schema operaties: helen

Answer 22

Het uiteindelijke doel van schematherapie
- het verminderen van de intensiteit van de herinneringen verbonden met het schema, de schema’s emotionele lading, de kracht van de lichamelijke sensatie en de onaangepaste cognitie
- schema’s verdwijnen nooit maar worden minder geactiveerd, minder intens en minder lang

Question 23

Modes

Answer 23

Moment tot moment van emotionele staat en coping reacties (adaptief en maladaptief) die we allemaal ervaren
–> vaak getriggerd door levenssituaties waar we oversensitief voor zijn

Question 24

Kinder modes

Answer 24

• kwetsbaar kind
• boos kind
• impulsief kind
• blij kind

Question 25

Dysfunctionele coping modes

Answer 25

• overgeven: willoze inschikkelijke
• ontwijking: onthechte beschermer
• overcompenseren: overcompensator

Question 26

Dysfunctionele ouder modes

Answer 26

• straffend
• veeleisend

Question 27

Schema assessment

Answer 27

• identificeer schema
• begrijp de onderliggende oorzaak
• educateer over schema modellen
• leer schema coping stijlen te herkennen
• leer schema modes observeren
  –> door levensgeschiedenis interviews, questionnaires, zelf-monitorende oefeningen

Question 28

Schema veranderingen

Answer 28

• cognitieve technieken (bouw bewijs tegen schema)
• experientiele technieken (vecht emotioneel tegen schema)
• gedrags patronen breken (nieuw en meer adaptief gedrag)
• therapeut-patiënt relaties (empathisch confrontatie en gelimiteerd reparenting