MODULE 2: Barayti ng Wika Flashcards
(4) na nangyayari sa paggamit ng wikang katulad ng sa iba pang lugar?
- Naiiba ang PUNTO o TONO
- magkaibang BOKABULARYO para sa iisang kahulugan
- iba ang gamit na salita para sa ISANG BAGAY
- magkaiba ang PAGBUO NG PANGUNGUSAP
Ano ang BARAYTI NG WIKA?
nabubuo dahil sa taong nakikipag-ugnayan sa kapwa tao mula sa ibang lugar na may ibang kaugalian at wika.
DAYALEK
klase ng barayti ng wika na ginagamit ng PANGKAT NG TAO mula sa PARTIKULAR NA LUGAR tulad ng lalawigan, rehiyon o bayan.
ANO ang nalilinang mula sa ugnayan ng dalawang taong may MAGKAIBANG KAUGALIAN AT WIKA?
Nalilinang ang WIKANG may pagkakaiba sa ORIHINAL o ISTANDARD na pinagmulan / BARAYTI NG WIKA
Ano ang nangyari matapos parusahan ang mga tao?
Nahinto o natigil ang pagbuo ng tore dahil hindi nagkakaunawaan ang isa’t isa
BAKIT nagkakaroon ng BARAYTI NG WIKA?
Dahil sa pagkakaroon ng iba’t-ibang lipunan, pamayanan o pangkat sa iisang bansa.
Genesis 11: 1-9
Nabanggit ang Tore ng Babel dito
Iba ang gamit na salita para sa isang bagay
Nagpapaiba sa DAYALEK ng lugar sa iba pang lugar
LALAWIGAN, REHIYON, O BAYAN
Mga pinagmumulan o pinanggagalingan ng DAYALEK
Magkaiba ang pagbuo ng mga pangungusap
Nagpapaiba sa DAYALEK ng lugar sa iba pang lugar
Naiiba ang PUNTO o TONO
Nagpapaiba sa DAYALEK ng lugar sa iba pang lugar
Pagkakaiba ng bokabularyo para sa iisang kahulugan
Nagpapaiba sa DAYALEK ng lugar sa iba pang lugar
Tore ng Babel
Kwento tungkol sa mga taong nagmataas at bumuo ng toreng aabot hanggang langit at pinarusahan ng Diyos sa pagbibigay ng iba’t ibang wika
IDYOLEK
meron pa ring pansariling wika ang bawat tao kahit pa iisa ang dayalektong ginagamit o sinasalita. / TRADEMARK ng isang tao
IDYOLEK: sinasabing walang dalawang tao ang nagsasalita ng iisang wika nang?
parehong-pareho / bumibigkas nang parehong-pareho
Ang wika ba ay HOMOGENOUS o HETEROGENOUS?
HETEROGENOUS
IDYOLEK: _______ o _______ang isang tao dahil sa kanyang kakaiba o natatanging paraan ng pananalita o idyolek.
nakikilala o napapabantog / napapabantog o nakikilala
Sino ang mga nausong tao na gumamit ng IDYOLEK?
Marc Logan at Ang Mga Pabebe Girls
IDYOLEK: Ano ang ginaya sa mga Pabebe Girls?
Ang “pabebe” idyolek nito
SOSYOLEK
nakabatay sa KATAYUAN, ESTADO NG BUHAY o ANTAS PANLIPUNAN
SOSYOLEK: Rubrico (2009)
ang sosyolek ay isang mahusay
na PALATANDAAN ng ISTRATIPIKASYON ng isang lipunan.
SOSYOLEK: Ano ang kailangang gawin ng isang tao para matanggap sa isang grupong sosyal?
kailangan niyang
matutuhan ang sosyolek nito.
SOSYOLEK: Jargon
Mga salita/bokabularyo ng partikular na pangkat na nakakapagpakilala sa kanilang trabaho o gawain.
PIDGIN
umusbong na bagong wika o sa Ingles ay “nobody’s native language”
“nobody’s native language”
ibang tawag sa PIDGIN
katutubong wikang di pag-aari ninuman
ibang tawag sa PIDGIN
Kailan nangyayari ang PIDGIN?
kapag may 2 taong nagtatangkang mag-usap ngunit may magkaibang UNANG wika kaya hindi nagkakaintindihan
PIDGIN: makeshift language
dahil parehong walang alam sa wika ng isa’t isa, nagkaroon ng ganitong pangyayari
PIDGIN: Nabuong wika ng mga Espanyol at katutubo ng Zamboanga
wikang may pinaghalong
Espanyol at wikang katutubo
PIDGIN: Ano ang tawag sa nabuong wika ng mga Espanyol at katutubo ng Zamboanga?
Pidgin
CREOLE
wikang nagmula sa isang pidgin at NAGING UNANG WIKA SA ISANG LUGAR
REGISTER
barayti ng wika kung saan inaangkop/inaakma ng nagsasalita ang uri ng wikang gagamitin sa kausap o sa isang sitwasyon
REGISTER: dalawang uri ng tono
pormal at di-pormal
REGISTER: PORMAL na tono sa mga taong?
- taong may mas mataas na katungkulan o kapangyarihan
- nakatatanda,
- hindi niya masyadong kakilala
REGISTER: PORMAL na tono sa mga sitwasyong?
pagdiriwang
pagsimba o pagsamba
sa mga seminar o meeting
sa mga talumpati
sa korte,
sa paaralan at iba pa
REGISTER: DI-PORMAL na tono sa mga taong?
mga kaibigan
malalapit na kapamilya
mga kaklase
mga kasing-edad
matatagal nang kakilala.
REGISTER: DI-PORMAL na tono sa mga sitwasyong?
kasayahang pampamilya o magbabarkada
pagsulat ng liham pangkaibigan
komiks
sariling talaarawan at iba pa
