Markery Białkowe Flashcards

1
Q

norma białka osoczowego

A

6,5-8,0 g/dl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

norma albumin w osoczu

A

3,5-5,2 g/dl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

krytyczny poziom białka osoczowego

A

<4,5 g/dl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

krytyczny poziom albumin

A

<2,0 g/dl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

obniżenie stosunku albuminy:globuliny (dysproteinemia) może mieć miejsce w

A
  1. zespole nerczycowym
  2. marskości wątroby
  3. przewlekłych stanach zapalnych
  4. szpiczaku mnogim
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

nadmierna utrata białek ma miejsce np. w:

A
  1. nerka:
    a) zespole nerczycowym
    b) KZN
    c) skrobiawica nerki
  2. cukrzycy
  3. krwotoku
  4. stanach ciężkich, jak sepsa czy nowotwory
  5. układ pokarmowy:
    a) stany zapalne
    b) zwężenia
  6. skóra:
    a) rozległe oparzenia
    b) łuszczyca, pęcherzyca i in. dermatozy
  7. obrzęki
  8. wysięki (np. zapalenia płuc)
  9. nadczynność tarczycy (hiperkatabolizm)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

metody ilościowe oznaczania białek w surowicy to m.in.:

A
  1. metoda biuretowa (wiązania peptydowe z miedzią tworzą fioletowy roztwór; pomiar kolorymetrem)
  2. nefelometria (wykorzystuje efekt Tyndalla rozpraszania światła)
  3. turbidymetria (bada natężenie światła po przejściu przez mętny roztwór koloidowy)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

rozdział białek surowicy można wykonać dzięki metodom:

A
  1. elektroforezie [później pomiar densytometryczny, dzięki któremu można wynik przedstawić w postaci charakterystycznych pików]
  2. immunoelektroforezie
  3. blottingowi
  4. immunofiksacji
  5. ELISA
  6. chromatografii
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

bisalbuminemia

A

rzadki zjawisko występowania dwóch frakcji albumin (autosomalnie recesywnie lub w wyniku modyfikacji albuminy osoczowej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

analbuminemia

A

rzadkie zjawisko braku albumin w osoczu (autosomalnie recesywnie), współistniejące najczęściej z wysokim cholesterolem i triglicerydami. towarzyszą temu umiarkowane obrzęki i niskie ciśnienie tętnicze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

do frakcji alfa1 białek należą:

A
  1. alfa1-antytrypsyna
  2. globulina wiążąca tyroksynę (TBG)
  3. alfa1-kwaśna glikoproteina
  4. alfa-lipoproteiny (HDL)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

wzrost frakcji alfa1 białek można zaobserwować w:

A
  1. chorobie Crohna (alfa1-kwaśna glikoproteina)
  2. w ostrych stanach zapalnych
  3. w nowotworach
  4. w ciąży (fizjologicznie)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

spadek frakcji alfa1 białek można zaobserwować w:

A
  1. wrodzony niedobór alfa1-antytrypsyny
  2. marskośćwątroby i in. uszkodzenia
  3. zespół nerczycow
  4. niedoczynnośćtarczycy (spada TBG)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

do frakcji alfa2 białek należą:

A
  1. alfa2-makroglobulina

2. haptoglobina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

wzrost frakcji alfa2 białek można zaobserwować w:

A
  1. ostre stany zapalne
  2. marskośćwątroby
  3. cukrzyca
  4. choroby nerek
  5. druga połowa ciąży (fizjologia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

spadek frakcji alfa2 białek można zaobserwować w

A
  1. niewydolności wątroby

2. hemoliza wewnątrznaczyniowa (utrata haptoglobiny!)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

do frakcji beta białek należą

A
  1. transferyna
  2. beta-lipoproteina
  3. dopełniacz
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

wzrost frakcji beta białek można zaobserwować w:

A
  1. stanach zapalnych
  2. marskości wątroby (mostek beta-gamma)
  3. niedokrwistości z niedoboru Fe
  4. szpiczaku mnogim, makroglobulinemii Waldenströma i in. nowotworowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

spadek frakcji beta można zaobserwować w:

A
  1. niewydolność wątroby

2. hemoliza wewnątrznaczyniowa

20
Q

wzrost frakcji gamma białek można zaobserwować w:

A
  1. marskości wątroby, przewlekłe zapalenie wątroby
  2. przewlekłych infekcjach bakteryjnych (gruźlica, zapalenie szpiku)
  3. przewlekłe zakażenia pasożytnicze (np. malaria)
  4. schorzeniach autoimmunologicznych (RZS, kolagenozy)
  5. choroby rozrostowe limfocytów B - szpiczak mnogi, makroglobulinemia Waldenströma
21
Q

spadek frakcji gamma białek można zaobserwować w:

A
  1. terapiach różnymi lekami (glikokortykosteroidy, cytostatyki)
  2. chorobach nowotworowe
  3. zespole nerczycowym
  4. wrodzonych zaburzeniach syntezy tych białek
22
Q

białkami ostrej fazy są np.:

A
  1. białka spektakularne (20-60x)
    a) CRP
  2. białka silne (2-6x)
    a) alfa1-kwaśna glikoproteina
    b) alfa1-antytrypsyna
    c) fibrynogen
    d) haptoglobina
  3. słabe białka ostrej fazy (0,2-0,6x)
    a) ceruloplazmina
  4. ujemne ostrej fazy (spadek o 0,2-0,6)
    a) albumina
    b) transferyna
23
Q

CRP 10-100 świadczy najprawdopodobniej o:

A

lokalnym procesie zapalnym

24
Q

CRP 100-300 świadczy najprawdopodobniej (85%) o

A
  1. infekcje bakteryjne

(i/lub) 2. rozległy proces zapalny

25
Q

CRP 300-500+ świadczy najprawdopodobniej o

A
  1. ostrym martwiczym zapaleniu trzustki
  2. rozległym oparzeniu
  3. uszkodzeniach wielonarządowych
26
Q

CRP spada po ilu i pod jakim warunkiem

A

pod warunkiem braku dalszego narastania stanu zapalnego po 24 h.

27
Q

wzrost CRP bez stanu zapalnego może mieć miejsce w:

A

niektórych nowotworach złośliwych, np. szpiczaku mnogim, gdzie poziom CRP koreluje z rokowaniem.

28
Q

co wzrasta wcześniej - CRP czy prokalcytonina (PCT)?

A

prokalcytonina

29
Q

kiedy fizjologicznie wzrasta poziom PCT

A

w pierwszej dobie życia noworodka

30
Q

ceruloplazmina wzrasta w:

A
  1. ciąży
  2. stosowaniu doustnej antykoncepcji
    (krew może mieć niebieski odcień)
31
Q

ceruloplazmina spada w:

A
  1. zespole nerczycowym
  2. ciężkich uszkodzeniach wątroby
  3. enteropatiach
  4. chorobie Wilsona
32
Q

niedobór alfa1-antytrypsyny (fenotyp ZZ) może spowodować

A
  1. marskośćwątroby u dzieci

2. rozedmę płuc u dorosłych

33
Q

CEA wykazuje pik elektroforetyczny odpowiadający frakcji białek osoczowych:

A

frakcji beta

34
Q

CEA oprócz nowotworów wzrasta w:

A

paleniu papierosów

35
Q

CEA jest podwyższony w nowotworach:

A
  1. raku jelita grubego i odbytnicy
  2. raku jajnika
  3. raku żołądka
  4. raku trzustki
  5. gruczolakoraku płuc
36
Q

CEA jest fizjologicznie wytwarzany przez

A
  1. komórki układu pokarmowego

2. trzustkę płodu

37
Q

beta-hCG produkowany jest przez

A

syncytiotrofoblast

38
Q

podwyższony beta-hCG świadczy o

A
  1. ciąży (też pozamacicznej)
  2. nabłoniaku kosmówkowym jajnika
  3. nabłoniaku kosmówkowym jądra
  4. zaśniadzie groniastym
  5. nasieniaku
39
Q

CA-125 wzrasta w

A
  1. raku jajnika (największy, charakterystyczny wzrost)
  2. ciąży
  3. chorobach autoimmunizacyjnych
  4. stanach zapalnych wątroby
  5. zapaleniach trzustki
  6. niektórych nowotworach złośliwych
40
Q

GIGA to inaczej

A

CA 19-9

41
Q

CA-19-9 (GIGA) wzrasta w

A
  1. rak trzustki (uznany wskaźnik)
  2. rak pęcherzyka żółciowego (uznany wskaźnik)
  3. rak żołądka
  4. rak jelita grubego
  5. rak wątroby
42
Q

SCC-Ag to inaczej i wzrasta w

A
squamous cell carcinoma antigen -
antygen raka płaskonabłonkowego.
1. rak szyjki macicy
2. płaskonabłonkowy rak płuc
3. płaskonabłonkowe nowotwory złośliwe głowy i szyi
43
Q

Cytokeratyna 21-1 (CYFRA 21-1) wzrasta w

A
  1. niedrobno- i drobnokomórkowym raku płuca

2. rakach płaskonabłonkowych

44
Q

PSA norma

A

4,0 ng/ml

45
Q

NSE to i wzrasta w

A

swoista enolaza neuronowa

  1. neuroblastoma
  2. drobnokomórkowy rak płuca
46
Q

hormony wytwarzane ektopowo przez nowotwory i przykłady nowotworów ich wytwarzających to m.in.:

A
  1. ACTH
    a) rak owsianokomórkowy oskrzeli
    b) rak trzustki
    c) rak rdzeniasty tarczycy
  2. ADH
    a) rak owsianokomórkowy oskrzeli
  3. TSH
    a) nabłoniak kosmówkowy
    b) ziarniak groniasty
  4. PTH
    a) płaskonabłonkowy rak płuca
  5. CT (kalcytonina)
    a) rak rdzeniasty tarczycy
  6. EPO
    a) rak nerki