Longkanker Flashcards
Wat zijn pack years?
aantal pakjes per dag x aantal jaar
NB duur van roken heeft grotere invloed op prognose dan het aantal sigaretten
Etiologie longkanker
roken, leefstijl, omgeving (asbest), dieet, erfelijk
epidemiologie longkanker
5-jaarsoverleving - 15%
bij detectie heeft > 80% al metastasen
- Komt vaker bij niet-rokende vrouwen
- Vrouwen zijn vaak jonger
- Vaak adenocarcinomen
pathologie longkanker
niet-rokers: overactivatie EGFR
- gereguleerde proliferatie en celdood => meer celdeling en remming celdood
rokers:
presentatie/anamnese longkanker
Primaire tumor geeft geen pijn; lokale pijn en klachten bij metastasen
moeheid (ernstig), afvallen, nachtzweten, neuro-klachten, botpijnen
lichamelijk onderzoek longkanker
afvallen, lymfadenopathie, heesheid, vena cava superior syndroom, hepatomegalie, weke delen zwelling, kloppijn wervelkolom
diagnostiek longkanker
Beeldvorming: echo, CT, PET, bronchoscopie
DNA analyse: NGS (mutaties, genomische instabiliteit)
RNA analyse: translocatie- en amplificatieonderzoek
Immunohistochemie: + TTF1, + Napsine A
biopt/punctie: primaire tumor, lymfe, metastase
NB lab evt hypercalciemie en verhoogde leverwaarden
behandeling longkanker
Afhankelijk van curabiliteit (stadiering), resectabiliteit (beeldvorming), operabeliteit (functieonderzoeken)
Chemo-immunotherapie
Chemo-radiotherapie
bij EGFR-RAD51 fusie: TKI (afatinib)
preventie longkanker
Stoppen met roken
- jonge generaties rook-vrij; tabaksindustrie echter hardnekkig
Verschil rokers en niet-rokers longkanker
Rokers: meerdere mutaties, plaveiselcelcarcinomen (centraal long), M > V, oudere leeftijd
Niet-rokers: driver mutaties (KRAS, EGFR), behandeling TKI’s, adenocarcinomen (perifeer), V > M, jonge leeftijd
Erfelijkheid longkanker
bekend: locus 15q25.1
- geeft 15% verhoogd risico
Typeren longkanker
SLCL: 15-20% bronchuscarcinomen, agressief, uitzaaiingen, vaak sprake van neoplastische syndromen
NSLCL:
- plaveiselcelcarcinoom (40-45%)
- adenocarcinoom (40%)
- grootcellig carcinoom (10%)
NB vroeger plaveiselcelcarcinomen (roken), nu meer adenocarcinomen
SCLC
Kleincellig;
monomorfe cellen, hoge kern:cytoplasma ratio, egaal vergrofd chromatine
NB geen of onopvallende nucleoli
Plaveiselcelcarcinoom
niet-kleincellig; rokers, mannen > vrouwen, centraal long
necrose, verhoorning, desmosomen
NB geen slijm, geen buisvorming
Adenocarcinoom
niet-kleincellig; niet-rokers, vrouwen > mannen, perifeer, jongere leeftijd, specifieke driver mutaties (KRAS, EGFR)
Buisvorming, slijm (biomarker: TTF-1)
precursors: (1) Atypische adenomateuze hyperplasie (2) Adenocarcinoma in situ
