Lokapróf. Flashcards
Vökvi sem síast í nýrum fer í gegnum þessar leiðslur. Raðaðu þeim í rétta tímaröð.
a) Safnrás (collecting duct)
b) Bowman‘s hylki
c) Nærpípla
d) Rishluti Henles-lykkju (ascending limb)
e) Fallhluti Henles-lykkju (descending limb)
f) Aðlægur slagæðlingur nýrnahylkis (afferent arteriole)
f-b-c-e-d-a
Hver af eftirtöldum fullyrðingum um nýrun er röng?
a) Angiotensin II örvar seytun aldósteróns frá nýrnahettum.
b) Angiotensin II veldur lækkuðum síunarhraða (GFR) með æðaherpingu í aðlægum æðum nýrnahnoðra.
c) Hækkaður blþr örvar renín seytun. d) Þvermál aðlægra slagæðlinga æðahnoðrans hefur áhrif á síunarhraða. e) Renín er ensím sem myndað er af frumum í juxta glomerular apparatus (JGA).
b) Angiotensin II veldur lækkuðum síunarhraða (GFR) með æðaherpingu í aðlægum æðum nýrnahnoðra.
Hver eftirtalinna staðhæfinga er röng? Hluti af starfsemi nýrnanna er að:
a) Viðhalda eðlilegu rúmmáli blóðvökva
b) Seyta aldósteróni til að viðhalda eðlilegu natríumvægi líkamans
c) Viðhalda eðlilegum osmóstyrk í líkamsvökvum d) Taka þátt í að viðhalda sýru-basajafnvægi e) Skilja út niðurbrotsefni efnaskipta líkamans
e) Skilja út niðurbrotsefni efnaskipta líkamans
Hver er síunarþrýstingur (NFP) í nýrungi ef vökvastöðuþrýstingur (hydrostatic pressure) er 50 mmHg í æðahnoðra en 10 mmHg í Bowman‘s hylki og osmótískur þrýstingsmunur milli æðahnoðra og Bowman‘s hylkis er 30 mmHg (hærri í æðahnoðra)?
a) Ónógar upplýsingar til útreikninga
b) 5 mmHg
c) 10 mmHg
d) 20 mmHg
e) 15 mmHg
a) 10mmHg?
Endurupptaka í nýrnapíplum (tubuli)…
a) Er flutningur efnis úr vökva umhverfis pípluna (peritubular fluid) inn í píplurnar (tubulus)
b) Er mikilvæg til að varðveita mikilvæg næringarefni fyrir líkamann
c) Gerist með virkum burði eða dreifingu d) Liðir a og b eru báðir réttir e) Liðir a, b og c eru allir réttir
d) Liðir a og b eru báðir réttir
Ef viðnámið í aðlægum slagæðlingi æðahnoðrans (glomerulus) í nýrum eykst, þá gerist tvennt (að öllu öðru óbreyttu):
a) Bæði blóðflæði og síunarhraði aukast
b) Engar breytingar verða í blóðflæði og síunarhraða
c) Blóðflæðið eykst en síunarhraði minnkar
d) Bæði blóðflæði og síunarhraði minnka
e) Blóðflæðið minnkar en síunarhraðinn eykst
c) Blóðflæðið eykst en síunarhraði minnkar
Kim fer í bíó með vini sínum Kanye (á myndina Revenge of the renal tubules). Áður en myndin byrjar kaupir Kim sér stóran poka af poppkorni en þar sem Kanye er í megrun fær hann sér bara stórt vatnsglas. Þegar myndin er hálfnuð hefur eftirfarandi gerst:
a) Kanye hefur aukið styrk á vasópressíni (ADH) í blóði
b) Kanye hefur minnkað styrk á vasópressíni (ADH) í blóði
c) Kim hefur minnkað styrk á vasópressíni (ADH) í blóði
d) Bæði a og b er rétt
e) Ekkert af ofangreindu er rétt
B)
Glúkósi í þvagi sykursýkissjúklings er vegna þess að:
a) Glúkósi er losaður (secretion) í fjarpíplum (distal tubules) sykursýkissjúklinga
b) Hámarks flutningageta fyrir endurupptöku glúkósa í nýrnapíplum er lægri en í heilbrigðum einstaklingum
c) Endurupptaka glúkósa í píplum nýrna er háður því að insúlín bindist viðtökum í nýrnapíplum d) Mikið þvagflæði um píplur nýrna (tubules) hindrar endurupptöku glúkósa e) Magn glúkósa sem síað er, er meira en nemur hámarks flutningsgetu fyrir endurupptöku glúkósa
e) Magn glúkósa sem síað er, er meira en nemur hámarks flutningsgetu fyrir endurupptöku glúkósa
Hver af eftirfarandi fullyrðingum er RÉTT?
a) Insúlín veldur fituniðurbroti (lipolysis) úr fituvef svo að hlutfalli fitu og sykurs í blóði sé í jafnvægi
b) Nýmyndun glúkósa (gluconeogenesis) á sér einungis stað í heilanum á meðan aðrir vefir geta notað fitu sem orkugjafa
c) Insúlín hvetur nýsmíði (anabólisma) prótína d) Sykursýki af gerð tvö (T2 DM) orsakast af því að beta-frumur í brisi hætta að framleiða insúlín e) Allar fullyrðingarnar eru réttar
c) Insúlín hvetur nýsmíði (anabólisma) prótína
Hver af eftirfarandi fullyrðingum er RÖNG?
a) Insúlín örvar myndun á glýkógeni í lifur
b) Mikil lækkun á blóðsykri veldur aukinni losun adrenalíns frá nýrnahettum
c) Insúlín næmar frumur hafa innanfrumu insúlín-viðtaka
d) Upptökufasi (absorptive fase) varir í allt að 4 klst eftir máltíð
e) Lækkaður blóðsykur örvar losun glúkagons frá alfa-frumu í brisi
Eðlilegast er að meta efnaskiptahraða einstaklings með því að mæla hjá honum…
a) Útgeislun
b) Vatnslosun (útskilnað og svitnun)
c) Vöxt
d) Losun úrgangsefna
e) Súrefnisnotkun
e) Súrefnisnotkun
Hver eftirtalinna þátta er mikilvægastur í að ákvarða grunnefnaskiptahraða einstaklings?
a) ACTH
b) Öndunartíðni
c) Skjaldkirtilshormón
d) Hjartsláttur
e) Adrenalín
c) Skjaldkirtilshormón
Hjá nöktum 40 ára gömlum manni við 20°C umhverfishita fara í gang hitamyndunarviðbrögð. Hvar á mesta hitamyndunin sér stað?
a) Í hvítri fitu
b) Í lifur
c) Í beinagrindarvöðvum
d) Í brúnni fitu
e) Í heila
c) Í beinagrindarvöðvum
Sótthiti (fever) á sér stað við sýkingu (infection) vegna þess að…
a) Efnaskipti örveranna sem sýkingunni valda hita upp líkamann
b) Hitastýrikerfið starfar ekki
c) Styrkur pyrogena í blóðinu lækkar d) Bakteríutoxin örva starfsemi skjaldkirtils e) Viðmiðunargildi (set-point) hitastýrikerfisins hækkar
e) Viðmiðunargildi (set-point) hitastýrikerfisins hækkar
Hvaða efni hefur bein vaxtaörvandi áhrif á brjóskfrumur (chondrocyte) í vaxtarplötu beina í bernsku?
a) hGH (human growth hormone – einnig skammstafað GH)
b) IGF-I (insulin like growth factor I)
c) Kortisol
d) FGF (fibroblast growth factor)
e) Skjaldkirtilshormón
Hver af eftirtöldum fullyrðingum um vöxt er RÖNG?
a) Eftir að vaxtarplatan í löngum beinum lokast geta bein ekki vaxið á þverveginn undir nokkrum kringumstæðum
b) Insúlín örvar vöxt á fósturskeiði
c) Ofseytun hGH á fullorðinsárum veldur æsavexti (acromegaly) d) Testósterón örvar vöxt á kynþroskaskeiði (að miklu leyti með því að örva seytun hGH) e) hGH hefur bein áhrif á viðtaka á rákóttum vöðvum og orsakar aukna próteinframleiðslu
a) Eftir að vaxtarplatan í löngum beinum lokast geta bein ekki vaxið á þverveginn undir nokkrum kringumstæðum
Vaxtarhormón (growth hormone) örvar seytun ______ frá lifur. Það efni hefur svo ______ afturverkun (feedback) á seytun vaxtarhormóns. Hvaða möguleiki passar til að fylla inn í eyðurnar?
a) Insulin-like growth factor (IGFs) og neikvæða
b) Insulin-like growth factor (IGFs) og jákvæða
c) Calcitriols (D3 vítamín) og neikvæða d) Cortisol og neikvæða e) Cortisol og jákvæða
a) Insulin-like growth factor (IGFs) og neikvæða
Æsavöxtur (acromegaly) orsakast venjulega af..
a) Of mikilli losun vaxtarhormóns í æsku
b) Of mikilli losun vaxtarhormóns á fullorðinsárum
c) Of mikilli losun insúlíns á fullorðinsárum
d) Bæði a og b
e) Ekkert ofantalið
Eðlileg lengd meðgöngu hjá konum er…
a) um 36 +/- 2 vikur frá getnaði
b) um 38 +/- 2 vikur frá getnaði
c) um 40 +/- 2 vikur frá getnaði
d) um 38 +/- 2 vikur frá upphafsdegi síðustu blæðinga
B
Kynfrumur kvenna: Hvað er RANGT
a) Allar eggfrumur stúlkna myndast á fósturstigi, engin nýmyndun eggja verður síðar
b) Aðeins eitt eggbú „vaknar af dvala“ og fer að þroskast áfram í hverjum tíðahring
c) Eggfruman lýkur síðari rýriskiptingu við egglosið
d) Líkur á óeðlilegri rýriskiptingu eggfrumunnar aukast með aldri móður
B
Seytun hGH er háð dægursveiflum. Seytunin er mest…
a) Í vöku
b) Í draumasvefni (REM)
c) Á kvöldin
d) Árla morgna
e) Djúpsvefni (slow wave sleep)
Stendur í byrjun svefns
Hvenær eftir frjóvgun byrjar kímblaðran að taka sér bólfestu í leginu? Merkið við RÉTTA valkostinn:
a) 12-14 dögum
b) 24 klst
c) 5-6 dögum
d) 21 degi
e) 2 dögum
a.
Luteinising hormone (LH).. hvað er RANGT
a) Er framleitt í gulbúinu (corpus luteum)
b) Er mikilvægt fyrir egglos
c) Er að finna í bæði konum og körlum
d) Er nauðsynlegt fyrir myndun sáðfrumna
e) Hvetur til myndunar prógesterón
A
Testósterón hvað er RANGT
a) Er nauðsynlegt fyrir myndun sáðfrumna
b) Er framleitt af sertoli frumum í eistunum
c) Hvetur til myndunar próteina (anabolisma)
d) Hemur myndun LH hjá körlum
B
Estrógen og prógesterón hvað er RANGT
a) Estrógen er myndað í eggjastokkum
b) Prógesterón styrkur hækkar á síðari hluta tíðahrings (eftir egglos)
c) Estrógen hvetur til þykknunar á slímhúð legsins
d) Gulbúið er nauðsynlegt til að viðhalda þungun út alla meðgönguna
D
Frjóvgun og bólfesta: Hvað er réttast
a) Frjóvgun á sér oftast stað í leginu
b) Frjóvgun á sér oftast stað í eggjaleiðaranum
c) Algengast er að utanlegsfóstur taki sér bólfestu í eggjaleiðurum (fallopian tubes)
d) Algengast er að utanlegsfóstur taki sér bólfestu milli legsins og endaþarms (í
svokallaðri Rathkes pouch)
B
Kynfæri karla hvað er RÉTT
a) Í hvoru eista fullorðins manns eru 10cm af sáðpíplum en inni í þeim eru m.a. sáðfrumur á ýmsum þroskastigum
b) Sæðishjálmur (acrosome) er eins konar hetta yfir kjarna sáðfrumunnar
c) Algengast er að framkvæma ófrjósemisaðgerð á körlum með því að fjarlægja eistun
d) Holdris er háð aukinni virkni tauga sem slaka á slagæðlingum í limnum
B
Línan með punktunum á myndinni sýnir ummál kviðar fósturs í cm á móti meðgöngulengd í vikum.
*Línurit sem fer hækkandi
a) Þróunin bendir til að fóstrið sé sykursjúkt
b) Þróunin bendir til að vöxtur fóstursins sé heftur
c) Þróunin bendir til að fylgjan virki ekki sem skyldi
d) Þróunin er eðlileg og óþarfi að hafa áhyggjur
e) Þróunin bendir til þess að móðirin sé sykursjúk
e) Þróunin bendir til þess að móðirin sé sykursjúk
Testósterón viðtakar hjá fóstri með genagerðina XY eru alveg óvirkir. Þetta leiðir til þess að:
a) Barnið hefur ytri kynfæri drengs
b) Barnið hefur innri kynfæri stúlku
c) Styrkur testósteróns í blóði barnsins er hár
d) Styrkur LH í blóði barnsins er hár
e) Barnið hefur ytri kynfæri stúlku
Megin upptaka fer fram í:
a) mjógirni
b) ristli
c) vélinda
d) munni
e) maga
a) Mjógirni (smáþörmum)
Ef PCO2 hækkar innan eðlilegra marka..
a) þá hækkar pH blóðs
b) þá myndast fleiri bicarbonat jónir (HCO3-) úr kolsýru
c) þá getur meira súrefni tengst hemoglóbini
d) þá fækkar boðum frá efnanemum í carotid body og aortuboga
e) þá minnkar öndunartíðnin
A eða B
Þegar talað er um að hemoglobin sé fullkomlega mettað er átt við:
a) að einhverjar aðrar sameindir séu tengdar bindistöðvum súrefnis á hemoglóbininu
b) bæði súrefni og koltíoxíð sé tengt sameindinni
c) að allir bindistaðir hemoglobins séu setnir súrefnismólikúli
d) að súrefni sé tengt bæði heme- og gobulin-hluta sameinarinnar
e) að rauð blóðkorn innihaldi hámarksmagn af hemoglóbini
c) að allir bindistaðir hemoglobins séu setnir súrefnismólikúli
inn í skeifugörnum (duodeneum) kemur eftirfarandi í upptökufasa meltingar…
a) HCI, gall, NaHCO3, meltingarensím og secretín
b) HCI, gall, NaHCO3 en engin meltingarensím
c) HCI, gall, NaHCO3 og meltingarensím
d) Gall, NaHCO3 og meltingarensím en ekkert HCI
e) HCI, gall og meltingarensím en ekkert NaHCO3
Hvert af eftirfarandi fullyrðingum á best við um surfactant?
a) gælunafn á intrapleural þrýstingi, sem er neikvæður og kemur þannig í veg fyrir að lungun falli saman
b) bakteríeyðandi frumur í epiþeli lungnablaðra (alveoli)
c) Lípóprótein, sem lækkar yfirborðsspennu í vatnslagi því sem klæðir lungnablöðrurnar að innan
d) stoðgrind úr brjóski, sem varnar því að lungnablöðrurnar falli saman
e) burðarprótein (hvött dreifing), sem aðstoðar við flutning CO2 úr háræðum út í lungnablöðrur
c) Lípóprótein, sem lækkar yfirborðsspennu í vatnslagi því sem klæðir lungnablöðrurnar að innan.
Seyti sekretíns úr innkirtilsfrumum í vegg skeifugarnar gerist vegna:
a) þans magaveggjar
b) sykra í þarmainnihaldi í skeifugörn
c) sýru í þarmainnihaldi í skeifugörn
d) gastríns sem losað er í neðsta hluta magans (pylorus)
e) ekkert af ofantöldu
c) sýru í þarmainnihaldi í skeifugörn
pepsín…
a) er virkt í mjógirni
b) klýfur prótein í amínósýrur
c) er vikjað af saltsýru eftir að það er losað á óvirku formi úr kirtlum í maga
d) er ómissandi við meltingu proteina
e) allt ofantalið er rétt
b) klýfur prótein í amínósýrur
Hvað á almennt ekki við um sterahormón:
a) þau hafa tiltögulega langan helmingunartíma (eyðast hægt)
b) þau bindast viðtökum í umfrymi markfrumna
c) myndunarferli (synthetic pathways) þeirra eru sívirk
d) í blóði eru þau bundin proteinum
Brisið seytir meltingarvökva út í:
a) ristil
b) duodenum
c) ileum
d) gallblöðru
e) maga
duodenum
Eða gallblöðru
Hver af eftirfarandi stærðum eykst ekki við líkamlega áreynslu?
a) slagmagn
b) systóluþrýstingur
c) öndunartíðni
d) heildarviðnám meginblóðrásar
e) hjartsláttartíðni
Heildarviðnám meginblóðrásar
Hvað af eftirtöldu telst til vel þekktra og almennt viðurkenndra hlutverk lungna
a) taka þátt í stjórnun líkamshita.
b) framleiða rauð blóðkorn
c) taka þátt í stjórn á sýrustigi blóðs
d) framleiða og losa hormón
e) allt ofantalið
Taka þátt í stjórn á sýrustigi blóðs
Hvað af eftirfarandi hefur mest að segja um flutningsgetu blóðs á súrefni?
a) plasma pH
b) leysni súrefnis í blóði
c) magn hemoglobins í blóði
d) magn CO2 í rauðum blóðkornum
e) hitastig blóðs
Magn hemoglobins í blóði
Hvað af eftirfarandi er réttast?
a) súrefni er að mestu flutt uppleyst í blóðvökva (plasma)
b) hlutþrýstingur súrefnis í lungnablöðrum er lægri en í andrúmsloftinu
c) hlutþrýstingur súrefnis í háræðablóði er lægri en í vef
d) súrefnisþrýstingur hækkar í vöðva við mikla vinnu vöðvans
Hlutþrýstingur súrefnis í lungna blöðrum er lægri en í andrúmsloftinu
Kannski c
Hvað af eftirfarandi er réttast um blóðrauða (hemoglobin)?
a) súrefnismettun blóðrauða er óháð súrefnisþrýsitingi (PO2)
b) blóðrauði á auðveldara með að losa súrefni þegar styrkur CO2 hækkar
c) um helmingur alls súrefnis í blóði er bundinn við blóðrauða
d) blóðrauði sveimar með súrefni út úr æðakerfinu.
Blóðrauði á auðveldara með að losa súrefni þegar styrkur CO2 hækkar
Hvað af eftirfarandi er réttast um yfirborðsspennu (surface tension) ?
a) makrófagar í lungnablöðrum seyta yfirborðsvirka efninu
b) yfirborðspenna í lungnablöðrum veldur því ap auðveldara er að þenja lungun út í innöndun
c) yfirborðspenna í lungnablöðrum stafar af styrkhalla fyrir súrefni
d) yfirborðspenna í lungnablöðrum minnkar þegar yfirborðsvirku efni (surfactant) er bætt við.
Yfirborðsspenna í lungnablöðrum minnkar þegar yfirborðsvirku efni (surfactant) er bætt við.
Hvað af eftirfarandi er réttast um þrýsting í fleiðruholi (pleural cavity, milli fleiðrunga) ef allt er eðlilegt?
a) Þrýstingur í fleiðruholi er minni en inni í lungum
b) Þrýstingur í fleiðruholi þrýstir lungunum saman
c) Þrýstingur í fleiðruholi hækkar þegar við öndum að okkur
d) Þrýstingur í fleiðruholi er hærri en í andrúmslofti
Omg
Hvað af eftirfarandi er réttast um loftun?
a) Rúmmál innöndunarlofts er alltaf meira en rúmmál útöndunarlofts.
b) Hlutfall dauða loftsins er meira eftir því sem andað er dýpra
c) Heildarloftun við munn og nef er meiri en loftun lungnablaðranna.
d) Ef heildarrúmmál lungna manns er 5,8 lítrar, getur hann andað frá sér um 5,5 lítrum í einum andadrætti
Rúmmál innöndunarlofts er alltaf meira en rúmmál útöndunarlofts.
Hvað af eftirfarandi er réttast um stjórn öndunar?
a) aðal stjórnstöð öndunar er í stúku heilans (thalamus)
b) aukin öndun (loftun) við áreynslu er eingöngu vegna aukin adrenalíns í blóði
c) efnanemar í bláæðakerfinu gefa mikilvægustu upplýsingarnar um súrefnisstyrk
d) aukið H+ í slagæðablóði eykur öndun (loftun).
d) aukið H+ í slagæðablóði eykur öndun (loftun)
Hvað af eftirfarandi er rétt um koltvísýring?
a) koltvísýringur leysist verr upp í blóðvökva (plasma) en súrefni
b) blóðrauði (hemoglobin) bindur koltvísýring eingöngu í neyð
c) meirihluti koltvísýrings er fluttur sem bíkarbónat í blóði
d) þegar súrefni og koltvísýringur hvarfast saman myndast bíkarbónat
Held d
Hvað af eftirfarandi er réttast:
a) ef loftflæði minnkar til lungna er líklegt að blóðflæðið á þann stað aukist
b) súrefnismettun blóðrauða á toppi Everest er sú sama og við sjávarmál
c) í útöndunarlofti er bæði súrefni og koltvísýringur
d) hraði sveims (diffusion) eykst eftir því sem styrkhallinn (gradient) er minni
Í útöndunarlofti er bæði súrefni og koltvísýringur
Eða D
Hvert eftirfarandi er dæmi um humoral neikvæða afturvirkni?
a) seytun kortisóls frá nýrnahettuberki
b) losun noradrenalíns við streitu
c) dægursveiflur (circadian rythms)
d) magn kalks (calcium) í blóði
A held ég
Hvert eftirtalinna hormóna er losað frá undirstúku (Hypothalamus)?
a) GH
b) TRH
c) ACTH
d) FSH
TRH
Hvað af eftirfarandi er réttast um hormón?
a) noradrenalín er sterahormón
b) peptíðhormón hafa kólestrólkjarna
c) sterahormón tengjast flest viðtökum á frumuhimnu
d) kortisól er sterahormón
Kortisól er sterahormón
Hvað af eftirfarandi er réttast um hormón?
a) skjaldkyrtilshormón hefur áhrif á efnaskipti flestra frumna líkamans.
b) fremri heiladingull losar bæði oxýtósín og vasópressín
c) sterahormónið aldósterón hefur aðallega áhrif á uppbyggingu vöðva
d) prolaktín er framleitt í brjóstvef
Skjaldkirtilshormón hefur áhrif á efnaskipti flestra frumna líkamans
Samvinna undirstúku (hypothalamus) og heiladinguls (pituiary) er mikilvæg fyrir losun kortisóls. Hvað af eftirfarandi er réttast?
a) undirstúka sendir taugaboð alla leið til fremri heiladinguls sem þá losar ACTH. Það ýtir undir losun kortisóls frá nýrnahettum
b) CRH ýtir undir losun á ACTH frá fremri heiladingli sem ýtir undir losun á kortisóli frá nýrnahettum
c) fremri heiladingull sendir taugaboð til undirstúku sem losar þá bæði CRH og ACTH
d) CRH ýtir undir losun á ACTH frá undirstúku sem ýtir undir losun á kortisóli frá nýrnahettum
CRH ýtir undir losun á ACTH frá fremri heiladingli sem ýtir undir losun á kortisóli frá nýrnahettum