Les 7: life stressors Flashcards
levensstressoren
niet adaptieve activering van het stressrespons, wat resulteert in gezondheidsveranderingen
situationeel stereotype
mate waarin verschillende situaties verschillende patronen van biologische responsen oproepen
responsstereotype
individueel stressrespons op dezelfde situatie
2 soorten stress
- werkstress
- sociale stress
werkstress
mismatch tussen wat een persoon kan en wat er van diegene gevraagd wordt
gaat vaak samen met gevoel van 1. weinig controle en 2. weinig support
er zit er een verschil tussen druk en uitdaging
wat werkstress kan veroorzaken
- fysieke factoren
- psychologische en sociale factoren (exposure aan mensenleed)
- managementfactoren (geen duidelijke rollen)
Demand-control-supportmodel
Karasek
1. werkeisen
2. controle over eigen werk
3. sociale support
lage controle, lage eisen = passief, niet gemotiveerd
hoge controle, hoge eisen actief, uitdagend
ook model met support, geen = slecht, hoog = goed
manifestaties van werkstress
- emotioneel (angst, depressie)
- cognitief (concentratie, creativiteit)
- gedrag (alcohol, eten, drugs)
- fysiologisch (hogere bloeddruk, hartslag)
werkstress en gezondheid: hart
hoge eisen, lage support, lage controle, weinig beloning
werkstress en gezondheid: kanker
niet direct, maar via stressgerelateerde gedragingen zoals roken
werkstress en gezondheid: burnout
uitputting door te veel werk
karoshi
werkstress, soms zo erg dat mensen zelfmoord plegen
effect van aantal major life events
hoe meer major life events, hoe kleiner het effect van verlies van een geliefde
effect van discriminatie op gezondheid
soms direct –> gezondheidsgedrag
soms indirect –> geen toegang tot goede zorg
eenzaam gevoel
van invloed op mentale problemen
