Les 1: introductie stress en gezondheid en stressmodellen Flashcards
Kaartjes van de presentatie en het boek van les 1
Psychologische definitie van stress
Geval dat een persoon ervaart als er persoonlijk en sociaal van hem/haar gevraagd wordt
Fysiologische definitie van stress
Constellatie van gebeurtenissen, bestaande uit:
1. een stimulus (=stressor)
2. een reactie in de hersenen (=stress perceptie)
3. wat een fysiologische fight or flight reactie activeert
Stress
subjectief, persoonlijke waargenomen overtuigingen bepaald door perceptie
Verschil in ziektes vergeleken met vroeger
Vroeger had je meer kans om dood te gaan aan bijvoorbeeld de griep,
nu heb je ziektes die je langzaam slechter aan het maken zijn (hart- en vaatziekten bijvoorbeeld)
veel ziekten van nu kunnen ontstaan of slechter worden door stress
Stress vroeger
acute fysieke crisis & chronische fysieke crisis
stress nu
psychologische stress, sociale stress & voortdurende psychologische stress
voorbeeld van acute fysieke stress
aangevallen door dier of oorlog
voorbeeld van chronische fysieke stress
langere tijd voedseltekort
psychologische/sociale stress
vrij recent in vergelijking met andere 2,
bijvoorbeeld op date gaan
hoe stress gezondheid beïnvloedt
- stress –> gezondheid (hartritmestoornis)
- stress –> psychologische problemen –> gezondheid (depressie)
- stress –> psychologische problemen –> gedrag –> gezondheid (roken)
Stress en hart- en vaatziekten
meer stress = meer risico op hart- en vaatziekten
stress heeft negatieve invloed op:
- herstel na ziekte/blessure
- effect van medische interventie (bijv. geen medicatie nemen)
- communicatie tussen patiënt en arts
homeostase
ideale niveaus (temperatuur, zuurstof etc.) van het lichaam
allostase
gaat over door het brein gecoördineerde lichamelijke veranderingen, en vaak ook gedragsveranderingen
stressor
kan homeostase verstoren
stressreactie
lichamelijke reactie om terug te gaan naar homeostase
homeostase verstoord =
stress!
is stress slecht?
is vaak adaptief maar kan ook slecht zijn
stress is adaptief
als het:
1. acuut is
2. het kort duurt
3. je snel ervan hersteld
4. het je lichaam op gevaar voorbereidt
5. het gevaar signaleert
stress is slecht
als het:
1. chronisch is
2. lang duurt
3. je te langzaam ervan hersteld
4. te vroeg begint
5. het je lichaam op niet bestaand gevaar voorbereidt
6. het geen gevaar signaleert
is geen stressrespons beter?
nee, het is goed als het stressrespons soms aangaat, anders wordt het systeem lui
er moet wel genoeg tijd tussen de stressresponsen zitten
positieve consequenties van kortdurende stress
- verhoogde immuunreactie (voorbereiden op verwonding)
- verbeterde mentale en fysieke performance (o.a. voor vechten/vluchten)
positieve consequentie van langdurende stress
het onderdrukt symptomen van auto-immuunziektes
negatieve consequenties van stress op korte termijn
- emotioneel: negatieve mood
- cognitief: slechtere concentratie en geheugen
- gedrag: bijv. roken
- biologisch: verslechterd immuun- en endocriene systeem
negatieve consequenties van stress op lange termijn
gezondheid: ontstaan, prognose en herstel bij auto-immuunziekten, hart- en vaatziekten en kanker
geschiedenis van stress
- Darwin –> adapting (overleven)
- Claude Bernard –> ‘milieu interieur’
- Walter B Cannon –> fight or flicght
Darwin
adapting, sneller adapteren = minder psychologische aandoeningen