Les 5 - Vrouwelijke hormonen - Annemieke Omtzigt Flashcards
16-01-2021
Je lichaam is ontworpen voor geluk.
Noem 4 gelukshormonen
Endorfine
Serotonine
Oxytocine
Dopamine
Hormonale verstoringen, waar moet je dan aan denken
Kan van diverse kanten verstoord worden, o.a.
- Voeding en lifestyle
- Stress
- Insuline resistentie
- Genen
- Endorfines
Wat zijn neurotransmitters
Stofjes die de signalen vanuit de hersenen naar de organen doorspelen
Noem feel good stofjes
Endorfine
Serotinine
Oxytocine
Dopamine
Wat is Homeostasis
Constante aanpassingen in het beschikbaar stellen en verdelen van energie
It’s all about energy: hersenen, immuunsysteem, hart en HPA (stressassen)
Hoe krijg je Homeostasis (constante aanpassingen in beschikbaar stellen en verdelen van energie)
Via zenuwbanen: snelle actie langs de zenuwbanen, daar neurotransmitters bij betrokken en heb je receptoren in synaps bij nodig.
Via de bloedbaan: langzaam, hormonen in, hebben receptoren op doelorganen nodig.
Het is geen vaste instelling. Het is de aanpassing en flexibiliteit dat iemand gezond maakt.
Noem wat verstoringen van de Homeostatis
Te snel, te langzaam, niet genoeg energie zijn door oa ontstekingen en laaggradige ontstekingen.
Wat is de HPA-as
HPA = overleving
Hypothalamus - CRH wordt er aangemaakt
Hypofyse - ACTH
Bijnieren - Cortisol
Wat is de HPT-as
HPT = groei
Hypothalamus - TRH wordt er aangemaakt
Hypofyse - TSH
Schildklier - T4
Wat is de HPG-as
HPG = voortplanting
Hpothalamus - GnRh wordt er aangemaakt
Hypofyse - FSH en LH
Testes en eierstokken - Oestrogeen, Progresteron, Testosteron
Wat is negatieve feed-back
Als het eindproduct er is wordt de stimulatie gestopt
9 min.
Wat is het endorfinen systeem
Regelsysteem Feel good Hormonen Slaap Pijnstillend enz.
Bij verstoringen kijk je van bovenaf.
Benoem de “champagne toren”
Endorfinen
Neurotransmitters (Dopamine, GABA, Serotonine)
Hormonen
Orgaanfuncties
Bij verstoringen kijk je van bovenaf!
Als iemand endorfinen verstoringen heeft, wat adviseer je dan?
Rust in het endorfine systeem en dan zoveel mogelijk exorfinestofjes uit de leefstijl halen
In voeding zitten exorfines, noem een aantal stofjes
Gluten, zuivel, soja, smaakversterkers, E nummers
nepstofjes in de aansturing van onze systemen -> geven een feel-good gevoel
Wat is anandamide
Anandamide is een stof dat vrijkomt bij extreme situatie -> pijnstillend
Vetweefsel als hormonaal orgaan.
Welke hormonen enzymen worden door lichaamsvet geproduceerd?
In vetweefsel wordt voornamelijk gemaakt:
Hormoon oestron E1 (dit maak je in de post-menopauze als enige aan)
In vetweefsel wordt ook leptine gemaakt
Wat is steroide-genese
Steroide-genese = vettige hormoonhuishouding
Hebt hier cholesterol vol nodig en het lichaam kan het ook zelf maken (vit. D is super belangrijk hierin)
Welke vitamine is belangrijk voor het maken van cholesterol
Vitamine D
Er is progesteron nodig om Cortisol te maken. Door wat wordt progesteron “weg gesnoept”
Bij veel stress wordt progesteron weg gesnoept richting de stress-as
Noem 3 soorten oestrogenen
- Oestron E1
- 17 Beta- Oestradiol E2
- Oestriol E3
- Oestron E1:
ben je afhankelijk van in de post-menopauze - 17 Beta- Oestradiol E2
Eierstokken, brein, placenta
Overheersend in de vruchtbare periode
Sterkste activiteit - Oestradiol E3 (zwak Oestradiol)
Metaboliet, Oestradiol
Voornamelijk gemaakt tijdens de zwangerschap (50% van niet eigen genen)
Wordt gegeven bij vaginale droogte na de overgang, werkt lokaal
Als er iets fout is met receptoren van Oestrogeen metabolisme, op welke organen heeft dit effect
Op alle organen (zoals hart, darmen, ogen, borsten, gewrichten, hersenen, bot, huid en bloedvaten)
Welke 2 oestrogenen receptoren zijn er en wat doen deze
ER- ALfa -> Stimuleert cellen
ER Beta -> Remt
min. 31
Noem enkele effecten van Oestrogenen
- Rondingen (vrouw)
- Minder lichaamshaar, meer hoofdhaar
- Stimuleert seksuele ontwikkeling en eigenschappen
- Reguleert cholesterol, homo cysteïne en triglyceriden
- Up reguleert Insuline (lichaamsvet)
- Bevordert vetopslag
- Bevordert gezonde bloedstolling
- Zorgt ervoor dat Progesteron in 2e deel vd cyclus werkzaam is
- Dominantie: in relatie ten opzichte van Progesteron
- Melatonine relatie met oestrogeenreceptor
Waarom kunnen er concentratie problemen ontstaan in de meno-pauze?
Als in de meno-pauze oestrogenen verlagen kunnen er concentratie problemen ontstaan
Noem enkele effecten van het 17-beta-Oestradiol en het brein
- Bevordert de bloedcirculatie in de hersenen
- Stimuleert de groei van dendrieten en synapsen (verbindingen)
- Reguleert de hoeveelheid: neurotransmitters, serotonine, dopamine, acetylcholine en endorfinen
- Werkt op groei factoren die groei en overleving van neuronen regelen
- Oestrogenen hebben effect op immuunsysteem (oestrogeen is pro-inflammatoire = ontstekingen stimuleren)
- Moduleert bloed/ hersen barriere
- Laat glia cellen (hersencellen die stevigheid geven) groeien.
Noem enkele effecten van Progesteron
Productie progesteron in:
- Ovaria/ eierstokken door het gele lichaam
- Bijnieren, testes en brein
Progesteron:
- Bereidt ism oestradiol de baarmoeder voor op zwangerschap
- Zet apoptose ( stoppen en teveel opruimen) in gang
- Voorstof van cortisol
- Werkt rustgeven via GABA (gamma amino boterzuur) en is anti inflammatoire
Waarom wordt je stress en prikkelgevoeliger aan het einde van de overgang?
In de menopauze heb je geen ovulatie/ eisprong meer, progesteron daalt en hierdoor ga je die progesteron stimulatie op GABA missen met als gevolg prikkelgevoeligheid die omhoog gaat.
Noem enkele effecten van Testosteron
Van aromatase kan een vrouw oestradiol maken
Vrouwen overmatige testosteron productie kan je herkennen: overmatige beharing / veel last van acne
Waar vindt de productie van testosteron plaats
Ovaria / eierstokken
Bijnieren
Teste
Wat is menarche
1e menstruatie
Waardoor zou het kunnen komen dat meisjes steeds vroeger gaan menstrueren
Levenswijze, stress
- eten van foute koolhydraten
- plastic, cosmetica, pesticide gaan op de receptoren van oestrogeen zitten, omdat dit stofjes zijn die op oestrogeen lijken
Wanneer is de peri menopauze ongeveer
41 - 50 jaar
Wanneer is de menopauze ongeveer
51+ jaar
Wat voor gonaden heb je
testis of eierstokken
Prenatale blootstelling van stresshormoon- Cortisol ontregeling bij de geboorte en/of ingeprente genen van pa/ma of hogere verantwoordelijkheid voor een vrouw in deze tegenwoordige tijd/
Wat doet het cortisol?
- Lage bloeddruk
- Acné
- Overbeharing
- Haaruitval (vooral op de mannelijke plekken)
- Licht slapen (stress in het systeem - waakzaam
Er is zit stress in het lijf, in het systeem. Hierdoor gaat het testosteron omhoog, wat kunnen hier de symptomen van zijn.
- Onvruchtbaarheid
- Allergieën
- Slank / lang
- Hypoglykemie (neiging tot lage bloedsuikers)
Noem enkele kenmerken en klachten die passen bij een Oestrogeen type
Vaak kleiner en dikker (rondere vormen)
- Glucose (hoger)
- Hoge bloeddruk
- Verhoogd cholesterol
- Insuline hoog
- Oestron verhoogd
- Testosteron laag
Noem enkele kenmerken en klachten die passen bij een Testosteron type
Vaak mannelijke kenmerken (slank / lang)
- Glucose (lager)
- Lage bloeddruk
- Cholesterol laag
- Insuline laag
Noem de fases waarop er hormoon - veranderingen (klachten) kunnen ontstaan bij vrouwen
- Start menarche (menstruatie)
- Anticonceptie
- Zwangerschap
- Perimenopauze (35-50 jaar)
- Menopauze (50+)
- Tijdens of na stress, operatie of chemo
Wat wil het lijf doen in een stress situatie
Het lijf wil alle progesteron gebruiken om cortisol te maken, dit ten koste van de bijnieren, elektrolyten, bloeddruk en hormoonhuishouding.
Bij stress gaat progesteron waardes naar beneden en heeft invloed op de cyclus.
Menstruatie is het afstoten van het baarmoederslijmvlies. Wat moet dan goed in verhouding zijn.
De verhouding tussen oestrogeen en progesteron.