Kardiovaskularni sistem Flashcards
Anatomija srca
Ima svojstva pumpe. Nalazi se u grudnom košu između plućnih krila i iznad dijafragme, koja orvaja grudnu od trbušne duplje. Srce je šuplji organ i ima 4 šupljine: levu i desnu komoru i predkomoru. Srce je obavijeno srčanom maramicom (perikardom)
Da li je debljina zidova jednaka u srcu
Ne, komore imaju deblji zid. Najdeblji zid ima leva komora jer se iz nje krv disrtiburira u aortu
Koji se krvni sudovi ulivaju u koju srčanu šupljinu
Desna komora- plućna arterija
Desna predkomora - gornja i donja šuplja vena
Leva komora- aorta
Leva predkomora - 4 plućne vene
Šta se nalazi između pretkomora i komora
Srčani zalisci. Između leve pretkomore i leve komore nalaze se dvolisni (mitralni, bikuspidni zalisci), a između desne predkomore i komore nalazi se trolisni (trikuspidni) zalistak.
Funkcija zalistaka i koji još zalisci osim dvo- i trolisnih zaliha postoje
F-ja: obezbeđuju tok krvi samo u 1 smeru.
Postoje i polumesečasti koji se nalaze između leve komore i aorte i desne komore i plućne arterije
Šta razdvaja levo i desno srce
Srčana pregrada, septum. Komunikacija između levog i desnog srca ne postoji.
Veliki krvotok
Iz leve komore, oksigenisana krv se istiskuje u aortu koje distribuira oksigenisanu krv po čitavom organizmu. Nakon što se O2 istroši, krv koja je bila bogata kiseonikom preuzima ugljen dioksid iz tkiva i postaje venska krv. Nastala venska krv se putem manjih vena doprema do gornje i donje šuplje vene putem kojig se uliva u desnu pretkomoru. Dakle, počinje u levoj komori, a završava se u desnoj predkomori
Mali krvotok
Sva venska krv se iz organizma putem gornje i donje šuplje vene doprema u desnu predkomoru odakle ide u desnu komoru. Iz desne komore se plućnom arterijom doprema do pluča gde se oksigeniše. Nakon oksigenacije krv se putem 4 šuplje vene vraća u srce, tj uliva u levu pretkomoru.
Dakle, počinje u desnoj komori, a završava se u levoj predkomori
Tri sloja srca
Unutrašnji sloj (endokard),
središnji, najdeblji sloj (miokard)
spoljašnji sloj (epikard) - sprečava preveliko rastezanje srca
Srčano mišično tkivo
izgrađeno je od srčanih mišićnih ćelija - kardiomiociti. Postoje dve vrste
1)Tipične (radne) ćelije - čine najveći deo srca jer izgrađuju zidove pretkomora i komora. Povezane su prelaznim pločama (električna sinapsa, dakle u transmisiji ap ne učestvuju neurotransmiteri već joni)
Prelazne ploče su kanali koji obezbeđuju protok jona u oba smera. Izgrađene su od proteina koneksona. Električne sinapse su dominantan način ćelijske komunikacije u toku embrionalnog razvića, ali ih kod odraslih ima samo između kardiomiocita, glatkih mišićnih ćelija i u pojedinim delovima mozga
2)Predvodničke (autoritmičke) ćelije - one izgtađuju strukture sprovodnog sistema srca i karakteriše ih autoritmičnost, tj sposobnost da mogu samostalno okidati akcioni potencijal.
Da li nervni sistem reguliše rad srca
Reguliše samo frekvencu
Elektična sinapsa
Kada akcioni potencijal treba da pređe sa 1 na 2 ćeliju, kanali se otvaraju pri čemu omogućavaju prolazak jona Na, pa se na taj način obezbeđuje brz protok jona i brza propagacija ap
Sprovodni sistem srca
Sinoatrijalni čvor
Atrioventikularni čvok
Hisov snop
Purkinjeova vlakna
SA čvor
nalazi se u zidu desne predkomore, ćelije koje ga izgrađuju imaju sposobnost samostalnog okidanja ap od oko 75 ap po min
AV čvor
nalazi se u srčanom septumu. U njemu ap se zadržavaju, tj usporeno sprovode na delić sekunde (100-130ms). Ovo je potrebno kako bi prvo došlo do kontrakcije predkomora, pa potom komora
Hisov snop
Iz AV čvora ap dalje putuje do hisovog snopa. Postoje dve grane, jedna za levu, druga za desnu komoru.
Purkinjeova vlakna
ona su posrednik u prenošenju ap sa struktura sprovodnog sistema na kardiomiocite, znači ona prenose nadražaj na mišiće komora što dovodi do njihove istovremene kontrakcije
Regulacija srčane frekvence
Kada se nalazimo u stanju mirovanja, aktivan je parasimpatikus koji putem acetilholina dovodi do usporavanja srčanog ritma i smanjenja srčane frekvence
Kada se nalazimo u nekoj vrsti opasnosti ili stresnoj situaciji, aktivan je simpatikus koji putem noradrenalina dovodi do ubrzavanja srčanog ritma, kao i povećanja srčane frekvence. Pored simpatikusa na povećanje srčane frekvence utiču i tiroksin i adrenalin
Centar za rad srca
nalazi se u retikularnoj formaciji produžene moždine. Iz centra za rad srca okidaju se ap koji se putem X moždanog živca (vagus) prenose na SA čvor i na taj način diktiraju tempo od oko 75 ap po minuti (vagusni tonus). N. vagus nosi parasimpatička nerva vlakna.
Centar za rad srca dobija inf od baroreceptora (receptori za promenu pritiska) iz aorte i velikih krvnih sudova o pritisku u njima. Oni reaguju na promenu pritiska i šalju signal da se srčani rad uspori ili ubrza
Centar za rad dobija informacije i o parcijalnom pritisku O2 u arterijskoj krvi, kao i iz nervnog sistema (hipotalamusa i kore velikog mozga)
Autoregulacija srca
Zavisi od količine pristigle krvi u srce, što više krvi pristigne, zidovi srca će se više istegnuti što će isprovocirati jaču kontrakciju miokarda
Krvni pritisak
To je pritisak koji krv vrši na krvne sudove, tj njihove zidove. Sistolni pritisak je pritisak koji postoji kada se krv ispumpava iz srca u njih (120-140 mm/Hg)-. Dijastolni pritisak je pritisak koji postoji kada je srčani mišić relaksiram (60-80mm/Hg)
Srčani ciklus
Sastoji se od sistole i dijastole
Kada se pretkomore napune krvlju, sledi sistola pretkomora, prilikom koje se krv iz predkomora ubacuje u komore. Za vreme sistole pretkomora otvaraju se zalisci, a komore su u dijastoli. Nakon što je krv pristigla u komore, predkomore se relaksiraji i zatvaraju zaliske između njih. U tom trenutku čitavo srce je u dijastoli zbog AV zadržavanja. Nakon što se komore napune krvlju, dolazi do sistole komora koje izbacuju krv u plućnu arteriju i aortu. Komore su tada u dijastoli, a za to vreme pretkomore se pune krvlju i čitavi srčani ciklus ide ispočetka
Arterije
Oksigenisana krv se putem njih transportuje do svih tkiva i organa. Imaju debeo i elastičan zid izgrađen od elastičnih vlakana i glatkih mišićnih ćelija. Međusobno se mogu povezati anastomozama. Granaju se na sve manje grade sve do arteriola, koje učestvuju u formiranju kapilara
Anatomski - arterije su krvni sudovi koji odvode krv od srca ka periferiji
Vene
Od kapilara polaze venule koje se spajaju u sve veće krvne sudove-vene. One imaju zadatak da dezoksigenisanu krv transportuju prema srcu. Imaju tanje i manje elastične zidove, pa se protok krvi kroz njih može pojačati grčenjem mišića nogu i ruku
Vene imaju zaliske koje sprečavaju da krv ode tj vrati se naniže
Anatomski - vene su krvni sudovi koji odvode krv od periferije ka srcu
Puls
odraz srčanog rada na perifernim arterijama, predstavlja ritmičke oscilacije zidova arterija (normalno iznosi 60-80 otkucaja u minuti)
Glatko mišićno tkivo
Ne pokazuje poprečnu ispruganost. Poseduju aktinske i miozinske filamente, ali su drugačije raspoređeni u odnosu na kardiomiocite i skeletne ćelije. Glatke mišićne ćelije nalaze se u zidovima šupljih organa i krvnih sudova. Kontrakcija je dosta sporija i slabija.
Da li su kardiomiociti i glatke mišićne ćelije pod uticajem naše volje
Ne
Limfotok
sistem sudova kroz koje protiče limfa
Limfni sudovi
Po svojim karakteristikama slični su venama, tj imaju tanke zidove i zaliske koji omogućavaju da se limfa kreće samo u 1 smeru - iz tkiva u limfne organe
Oni su uronjeni u tkivu i nalaze se u neposrednoj blizini kapilara. Kretanje krvi kroz limfne sudove potpomaže grčenje mišića, pulsiranje arterija
Začepljenjem limfnih sudova nastaje limfedem
Limfni organi
Ubrajamo limfne žlezde, timus, krajnike i slezinu
Limfne žlezde
To su organi u kojima se nalazi veliki broj limfocita i kroz koje potiče limfa. Pošto se u limfi može naći veliki broj štetnih čestica neophodna je kontrola sastava limfe pre nego što ona dodje u kontakt sa krvlju - ta kontrola se upravo dešava u limfnim žlezdama
Timus
Mesto sazrevanja T-limfocita, najaktivnija je do 3 godine života, nakon čega se dešava nje involucija, pri čemu njeno tkivo biva zamenjeno masnim tkivom
Krajnici
Nalaze se u ždrelu, bogati su limfocitima.
F-ja im je zaštita od mikrootganizama koje smo uneli u usnu duplju
Slezina
Ubraja se u limfne organa jer ima veliki broj limfnih folikula, ali kroz nju ne prolazi limfa. U njoj se odstranjuju sve čestice i mikroorganizmi koji se nalaze u krvi
