Kanker en genetica Flashcards
Oncogenese
Sporadische kanker >90 procent
familiale kankersyndromen <5 procent
Kankercel
- Abnormale celgroei en deling
- gestoorde regulering van apotose
- verminderde celdifferentiatie
- mogelijkheid tot migratie
Proto-oncogenen
Mutatie activeert het gen
Tumor supressorgenen
mutatie inactiveert het gen
DNA-mismatch repair genen
Mutatie inactiveert het gen
Familiale kankersyndromen
Autosomaal recessief - Xeroderma pigmentosum - bloom syndrome Autosomaal dominant - Familiaal borst-ovariumcarcinoom - familiale polyposis coli, HNPC - Neurofibromatosis type 1 en 2, retinoblastoma, multiepele endocriene neoplasieen 1 en 2
Borst kanker genen
BRCA1 Chromosoom 17
BRCA2 Chromosoom 13
CHEK2 (1100delC) mutatie
Frequentie in de populatie ongeveer 1/100 dragers
risico op borskanker: 30-40%
prostaatkanker bij mannen
Kenmerken van erfelijke vormen van kanker: Wanneer DNA onderzoek zinvol
- Het komt in de familie voor
- Leeftijd van optreden: Erfelijke vormen ontstaan vroeger in het leven
- Voorkomen van eierstokkanker in de familie
- Bilateraal voorkomen van borstkanker
- Man met borstkanker
Preventie maatregelen voor draagsters Borsten
1. Vroege opsporing (vanaf 30j) klinische onderzoek (om 6 maanden) mammografie en echografie (om het jaar) magnetische scanner borstzelfonderzoek (maandelijk) 2. Preventie heelkunde bilaterale mastectomie met reconstructie
Preventie maatregelen voor draagsters ovaria
1. Vroege opsporing Klinisch onderzoek + bloedname (om de 6 maanden) vaginale echografie (om de 6 maanden) 2. preventie heelkunde Salpingo-ovariectomie \+ extra voordeel mbt borstkanker
Hereditary non-polyposis colon cancer
Autosomaal dominant
Risico algmeen 5,5%
risico dragers van HNPCC = 80%
Gemodificeerde Amsterdam criteria HNPCC
Ten minste drie dichte verwanten met CRC of HNPCC kanker (endometrium, urologisch tract , dundarm)
EN één is een eerstegraadsverwant van de twee andere
EN ten minste 2 generaties
EN diagnose in ten minste 1 < 50j
EN pathologie van alle tumoren
EN FAP uitgesloten
Genen bij HNPCC DNA repair genen
MLH1 MSH2 MSH6 PMs2 DNA-mismatch repair genen
Familiale adenomateuze polyposis coli (FAP)
Autosomaal dominante aandoening
mutatie in APC gen (90% )
Symptomen op kinderleeftijd
Poliepen
Opvolging te starten vanaf 10-12j
Belangrijke preventieve maatregelen
totale colectomie dikwijls op jongvolwassen leeftijd (ileoanale anastomose)