Jelito grube Flashcards

1
Q

Najczęstszy nowotwór złośliwy przewodu pokarmowego?

A

Rak jelita grubego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Rak JG - czynniki epidemiologiczne

A
  • wiek
  • nadwaga
  • mała aktywność fizyczna
  • rasa biała
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Rak JG - czynniki jelitowe

A
  • zespoły gen
  • rak w rodzinie
  • NChZJ
  • polipy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Rak JG - czynniki dietetyczne

A
  • nadmiar tłuszczów
  • nadmiar czerwonego mięsa
  • niedobór wapnia i witamin
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Rak JG - czynniki inne

A
  • cholecystektomia
  • radioterapia
  • ureterosigmoidostomia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Czynniki protekcyjne raka JG

A
  • aspiryna
  • witamina D i wapń
  • błonnik/antyoksydanty
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Rodzaje polipów?

A
  • hiperplastyczne
  • -> mała tendencja do złośliweinia, najczęstsze polipy
  • gurczolakowe
  • ->STAN PRZEDRAKOWY, tu jest związek wielkości polipa z ryzykiem złośliwienia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Polipy gruczuolakowe JG?

A

STAN PRZEDRAKOWY

-cewkowe ->10% ryzyko transformacji
(najczęstsze)

-kosmkowe -> 40% ryzyka transformacji
(najrzadsze)

-mieszane -> 20% ryzyka trasnformacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Polipy ząbkowane płaskie

A

Prawa część okrężnicy, ciężkie do wykrycia. Mogą być punktem wyjścia raka.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

“Klasczyna” droga karcynogenezy

A

APC
DCC
p53

Mutacja tych genów SUPRESOROWYCH powoduje powstanie gruczolaka.

KRAS
Mutacja protoonkogenu prowadzi do raka.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

z. Lyncha - ścieżka do raka?

A

Mutacja genów naprawczych = niestablność mikrosatelitarna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Ścieżki karcynogenezy

A
  1. Klasyczna - mutacja supresorów i protoonkogenów
  2. Mutacja genów naprawczych - Lynch
  3. Ścieżka epigenetyczna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

ścieżka epigenetyczna

A

nadmierna metylacja DNA w rejonach promotorowych genów supresorowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Rak jelita grubego - wymienić zespoły genetyczne

A
  • FAP
  • zespół Gardnera
  • zespół Turcota
  • Lynch I/II
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

FAP

inna nazwa, patoechanizm, objawy

A

=zespół rodzinnej polipowatości gruczolakowej

  • mutacja APC
  • > 100 polipów w jelicie grubym
  • do 40 rż rak u 100% nieleczonych pacjentów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

FAP - leczenie

A

Po rozpoznaniu całkowita kolektomia, ewentualnie można odroczyć do 40 rż.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

zespół Gardnera

składowe

A
  • polipowatość JG
  • kostniaki
  • zmiany siatkówki
  • neo tkanek miękkich
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Zespół Gardnera - co robić?

A

Profilaktyczna kolektomia i kontrola pozostałych objawów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Zespół turcota - składowe

A

Polipowatość JG + nowotwory CSN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Zespół Lyncha, inna nazwa, dziedziczenie

A

Dziedziczny rak jelita grubego BEZ polipowatości.

AD

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Lynch II a Lynch I

A

W Lynch II oprócz raka JG, wzrasta ryzyko innych nowotwórów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Lynch - mechanizm

A

Skrócenie czasu transformacji złośliwej gruczolaka o około 3,5roku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Rak JG - objawy niezależne od lokalizacji?

A
  • krwawienie utajone 75%
  • bolesne parcie na stolec
  • spadek masy ciała 40%
  • niedrożność
  • gorączka
  • zmiana rytmu wypróżnień
  • bóle brzucha, wzdęcia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Rak JG - prawa częś

A
  • niedokrwistość 75%
  • wyczuwalny guz 30%
  • brak łaknienia

Prawostronne - egzofityczne, osiągają duże rozmiary

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Rak JG - lewa część

A
  • jawne krwawienie
  • zmiany rytmu wypróżnień 60%
  • bóle brzucha

Lewostronny - forma perścieniowa - zaciskająca światło

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Rak JG - badania przesiwowe

A
  • krew utajona
  • kolonoskopie
  • wirtualna kolono
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Rak JG - badania diagnostyczne

A
  • kolonoskopia z POBRANIEM WYCINKA
  • TK, MR, PET-CT
  • markery
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Kolono - kiedy?

A

55-64 rż

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Dodani wywiad rodzinny - badania?

A

Kolomoskopia po 40 rż
albo kolonoskopia o 10 lat wcześniej niż wiek krewnego w którym wystąpiła choroba

potem co 10 lat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Choroby zapalne jelit - badania?

A

Co 1-2 lata 15 lat od początku choroby

A w przypadku pancolitis - po ośmiu latach od początku choroby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Zespół polipowatości rodzinnej - iedy badania

A

Co 12 msc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

HNPCC - kiedy badania

A

Kolono co 1-2 lata

Gastro co 2 lata

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Kiedy powtarzać kolono - gruczolak nieuszypułowany?

A

Po 2-6msc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Kiedy powtarzać kolono - >10 gruczolaków

A

Po 1-2 latach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Kiedy powtarzać kolono - >3 gruczolka >1cm duża dysplacja?

A

po 3 latach

36
Q

Kiedy powtarzać kolono - 1-2 gruczolaki <1cm średnicy

A

5-10 lat

37
Q

Krew utajona - wady?

A

mało swoiste

wyniki fałszywie dodatnie

38
Q

Kolono - zalety

A
  • duża czułość

- można pobrać wycinek i interwniować

39
Q

Kolono - przeciwwskazania

A
  • zapalenie otrzewnej
  • podejrzenie perforacji
  • ciężkie choroby towarzyszące
  • zaburzenia krzepnięcia
40
Q

Czy kolonoskopia wirtualna wymaga oczyszczenia jlieta?

A

TAK

41
Q

Zalety wirtualnej KOLONO

A

nieinwazyjna

duża czyłość

42
Q

Czy do wirutalnej kolono kontrast?

A

Tak, to jest jedna z jej wad

podobnie jak promieniwoanie

43
Q

Marker raka jelita grubego?

A

CEA

miRNA

44
Q

CEA

A

marker raka jg

Nie jest przydatny do badań przesiewowych

Pobieramy przed operacją i monitorujemy.

45
Q

Skale?-

A
  • Aslter-Coller
  • -Dueksa
  • TNM
46
Q

Astler Coller

A

Związek nowotworu z budową histologiczną jelita

A- błona podśluzowa
B1- nacieka błonę mięśniową
B2- cała grubość błony mięśniowej

C1 = B1+węzły
C2= B2+ węzły

D- przerzuty odległe

47
Q

Podstawowe leczenie raka JG

jak, jaki maegnies, co usuwamy, ile węzłów?

A
  • resekcja radykalna
  • ->margines 5cm
  • –>resekcja fragmentu jelita, naczyń, węzłów chłonnych
  • ->min 12 węzłów
48
Q

Usunięcie ednoskopowe raka polipowatego?

A

usunięcie ​endoskopowe​ z czystym marginesem cięcia uznaje się za operację ​radykalną​!

49
Q

Przedoperacyjna radioterapia?

A

Rak odbytnicy

->zmniejsza częstość nawrotów miejscowych

50
Q

Przedoperacyjna radiochemioterapia?

A

Rak odbytnicy

51
Q

Pooparcyjna radioterapia?

A

Rzadko, porwadzi do zaburzeń czynnościowych jelit.

52
Q

Kiedy chemioterapia?

A

III stopień zaawansowania,

w II stopniu chemia kontrowersyjna, tylko w przypadkach źle rokujących

53
Q

Jaka chemia?

A

5-FU

kabecytabina

54
Q

Hemikolektomia prawostronna

jakie nowotwory, co trzeba podwiązać, z czym zespolić?

A
  • rak kątnicy lub wstępnicy
  • krętniczo-kątniczą, okrężniczą prawą, okrężniczą środkową, gałąż prawą
  • zespolenie z jelitem cienkim
55
Q

Hemikolektomia prawostronna poszerzona?

A
  • nowotwór poprzecznicy

- dodatkowo, usuwa się gałęzie od tętnicy krezkowej górnej

56
Q

Hemikolektomia lewostronna

jaki neo, co podwiązać?

A
  • guz zstępnicy

- okrężnicza środkowa, gałąż lewa, okrężnicza lewa, esicze niektóre

57
Q

Resekcja esicy

A
  • guz esicy mało zaawansoway

- izolowane usunięcie esicy i tętnic esiczych

58
Q

Resekcja przednia odbytnicy

jaki guz, co jeszcze usunąć, co zespolić?

A
  • guz w esicy lub górnej części odbytnicy
  • usunięcie wysokie tętnic od tętnicy krezkowej dolnej
  • zespolenie zstępnicy z odbytnicą
59
Q

Brzuszno-kroczowa resekcja odbytnicy?

A
  • guz odbytnicy z naciskiem na zwieracze

- wycięcie odbytnicy ze zwieraczami i unaczynieniem i wyłonienie stomii z esicy

60
Q

Hatrman?

A
  • resekcja jelita ze zmianą
  • dystalny koniec - kikut
  • proksymalny koniec - stomia
61
Q

TME - co to jest i kiedy stosować?

A

Koncepcja chirurgiczna poleająca na całkowitym usunięciu otoczenia odbytnicy

  • tkanka łączna
  • tłuszczowa
  • nerwy
  • naczynia

Przednia, brzuszno-kroczowa resekcja odbytnicy

62
Q

CME

A

Całkowite wycięcie krezki okrężnicy

63
Q

Laparo czy stomia?

A

Wybór metody nie wpływa na przeżycia odległe

64
Q

Pilna resekcja jelita w przypadku raka - kiedy?

A

Gdy niedrożność albo perforacje

65
Q

Pilna operacja - niedrożność?

A

Zespolenia się robi

66
Q

Pilna operacja - perforacja

A

Operacja Hartmana i wyłonienie stomii

67
Q

Kiedy leczenie paliatywne? I co chcemy osiągnąć?

A

W przypadku przerzutów odległych

  • zmniejszamy objawy
  • wydłużamy czas przeżycia
68
Q

Operacje paliatywne?

A
  • kolo/ileostomia odbarczająca
  • jak bardzo zły stan: stent poszerzający światło jelita
  • radio/chemioterapia
69
Q

Kiedy możliwa JEDNOCZESNA operacja resekcja guza pierwotnego i przerzutu?

A

W przypadku przerzutów do płuc i wątroby.

Możliwa też operacja dwuetapowa

70
Q

Rodzaje stomii?

A
  • odbarczająca
  • czasowa
  • końcowa
71
Q

Stomia odbarczająca

A

W przypadku niedrożności, cel: odprowadzenie mas kałowych

72
Q

Stomia czasowa

A

Powyżej zespolenia na czas gojenia

73
Q

Stomia końcowa

A

Przy operacjach usuwających końcowy odcinek jelita, gdy zespolenie NIEMOŻLIWE

albo stan pacjenta nie pozwala na planowane wcześniej zespolenie

74
Q

Kontrola po operacji usunięcia raka JG?

A

-badanie lekarskie + CEA co 3-6 miesięcy przez 3 lata i co 6 miesięcy w 4/5roku

  • TK brzucha i KP co 6-12 miesięcy przez 3 lata
  • -> duże ryzyko nawrotu

-kolonoskopia w ciągu roku, potem co 3-6lat

75
Q

Czego nie widać w endoskopii i dlaczego?

A

GISTów, bo wywodzą się podścieliska

i długo nie dają objawów

76
Q

GIST - mutacja?

A

c-KIT

77
Q

Czy gisty są złośliwe?

A

Tak, wszystkie!

idają przerzuty odległe

78
Q

Jak rosną gisty?

A

w postaci sznura pereł

79
Q

Gist - leczenie z wyboru?

A

Operacja + chemia przed i po niej

80
Q

Raki odbytu a raki JG - czętość?

A

Raki odbytu rzadsze

81
Q

Raki odbytu, kiedy?

A

6-7 dekda życia

związane z HPV

82
Q

Rak odbytu - objawy

A
  • Dyskomfort przy defekacji
  • Jawne krwawienie
  • Nietrzymanie stolca w zaawansowanym stanie
83
Q

Rak odbytu - diagno?

A
  • per rectum
  • anoskopia
  • TK/MR –> zaawansowanie
  • biopsja+histpat
84
Q

Rak odbytu - leczenie

A

Chemioterapia podstawowa dla II-IV stopnia

–> 5FU, kapecytabina, cisplatyna

85
Q

Rak odbytu, kiedy operacja?

A

I stopień i wyższe stopnie jak radiochemioterapia nieskuteczna.

(ratująca bruszno-kroczowa resekcja odbytnicy)