Infectie en immuunziekten

Question 1

Sarcoidose

Answer 1

inflammatoire grannulomateuze ontsteking (zonder necrose)

• vaker bij donkere mensen
• vrijwel alle organen aangedaan (bijnieren als enige niet)
• vrijwel altijd luchtweg betrokkenheid

typische syndromen sarcoidose
- bihilaire lymfadenopathie (longen)
- lymfopenie (terwijl t-lymfocyten verhoogd in BAL)
- uveitis anterior
- lupus perinio
- erythema nodosum
- syndroom van lofgren= erythema nodosum, poloartritis, bilaterale hilaire lymfadenopathie

Question 2

grannuloom bestaat uit

Answer 2

macrofagen, t- en b-lymfocyten, epitheloide cellen

produceren: ACE en IL2R en activeren vitamine D tot 1,25-dihydroaxy-vitamine D (hypercalciurie 80% en soms hypercalciemie 20%)

(bij sarcodiose komt het voor)

Question 3

erythema nodosum

Answer 3

een ontsteking van het vet (de vetcellen) onder de huid en wordt uitgelokt door een prikkel van het afweersysteem. Deze ontsteking uit zich in goed voelbare pijnlijke en brandende onderhuidse nodules of knobbels, meestal op de benen

Question 4

lupus pernio

Answer 4

sarcoïdose in het gelaat: rode of paarse geïndureerde (soms pijnlijke) plaques op de neus, wangen, oren, vingers, tenen.

Question 5

diabetische voet

Answer 5

sensibele neuropathie: je voelt wond op voet niet

autonome neuropathie: huid is droog en minder doorbloeding: kloofjes in huid in combinatie met oedeem broedplaats bacterien

motorische neuropathie: zwakte van voetspieren, standsafwijkingen: ontstaan drukpunten met eeltvorming en soms bloedingen (hallux valgus, hameren, klauwtenen, ingezakte voetargus)

Question 6

diabetes mellitus type 1

Answer 6

destructie van b-cellen van pancreas
- chronische ziekte begint meestal 30ste-35ste
- absolute insule deficiente

complicaties (zowel microvasculair als macrovascular)
- nefropathie (micoralbuminurie), 20-40% komt uiteindelijk bij nierdialyse terecht
- retinopathie
- neuropathie (bijv voet)

Question 7

risico ziekte bij diabetes type 2

Answer 7

claudicatio intermittens, perifeer arterieel vaatlijden

Question 8

Erysipelas

Answer 8

Erysipelas (ook wel belroos of wondroos genoemd) is een acute bacteriële infectie van de huid en onderhuids vet- en bindweefsel

bij bijv. diabetes mellitus

Question 9

nierschade patient eerste parameter in urine

Answer 9

excretie van eiwit

Question 10

monoculeosis infectiosa (EBV)

Answer 10

ziekte van pfeiffer
- epstein-barr virus

symptomen
- vergrote tonsillen, vermoeidheid, koorts, grote lymfeklieren over hele lichaam

acute fase: 2-4 weken na besmetting, patient kan tot halfjaar daarna vermoeid blijven

-meeste hebben infectie al doorgemaakt voor 5e levensjaar
- infectie op latere leeftijd geeft meer klachten

Question 11

erysipelas

Answer 11

acute bacteriele infectie van dermis, oppervalkkige subcitis en oppervlakkige lymfevaten

verwekker:
- betahemolytische shock

klachten:
- hoge koorts, koude rillingen, malaise

lichamelijk onderzoek
- scherp begrensd erytheem, induratie, warme huid, blaren

risicofactoren
- verstoorde huidbarriere, oedeem, DM

behandeling
- medicatie: flucloxacilline of clindamycine

Question 12

cellulitis

Answer 12

lijkt op erypsipelas maar verschil is:
- erytheem is minder scherp begrensd

andere verwekker:
- s. aureus, h. influenza

risicofactoren
- afgenomen lymfe afvloed, arteriële/veneuze insufficiëntie, verstoorde huidbarriere, obesitas

Question 13

necrotiserende fascitis

Answer 13

hevige pijn die niet inverhouding staat met omvang zichtbare infectie

• geïnfecteerde gebied zwelt op en is rood
• als pijn weggaat: necrose

behandeling
- ruime excisie necrose
- empirische AB

Question 14

contact eczeem

Answer 14

• allergisch: rode jeukende uitslag met schilfers
  of
• contacteczeem: type IV-overgevoeligheidsrectie, eczeem na 48 uur
  diagnose:
• patch test: pos na 48/72 uur: induratie, erytheem, blaasvorming

behandeling:
- vermijden allergeen
- heftige jeuk: corticosteroid zalf

Question 15

constitutioneel eczeem

Answer 15

= atopisch eczeem

• vaak kinderen (65%) soms volwassenen (15%)

symptomen
- allergisch reageren op stoffen en prikkels,
- hoofdcriterium: jeuk
- locatie: ellebogen, knieën, hoofdhuid
- bijkomend astma, hooikoorts, droge huid,

diagnose: klinisch beeld

behandeling:
- pettenzalf en lokale immunosuppressiva

Question 16

psoriasis

Answer 16

• piekincidentie: 30-50 jaar

2 vormen: plaque psoriasis en pustulaire psoriasis (zeldzamer)

plaque psoriasis
- IL17, TNF-alfa en IL-23 afwijkend

pustulaire psoriasis (zeldzaam)
- pustels en korstvorming door neutrofiele grannulocyten (Th-17), IL-16 en IL-36 verhoogd

algemene symptomen:
- schilfering huid (scherp begrensd erythemateuze wit-gekleurde keratotische plaque), jeuk, nagelafwijkingen, gewrichtsontstekingen, worstvingers/tenen, afwijking van botten bij beeldvorming

vaak positieve familie anamnese

risicofactoren exacerbatie
- immuunstimulerende therapie, infectie elders lichaam, stress

behandeling:
- geen curatieve behandeling, symptomen behandelen

Question 17

urticaria

Answer 17

= netelroos of galbulten

• alle leeftijden
• JEUK

acuut = afzonderlijke plekken binnen 24 uur weer weg (meestal binnen enkele uren) (max 6 weken)
chronisch = langer dan 6 weken

behandeling
- kinderen; antihistaminica
- kinderen > 12: montelukast en omalizumab

Question 18

asteototisch eczeem

Answer 18

extreem droge huid, jeukend, gebarsten

behandeling
- hydrateren: vaseline cremes
- bij ernstige ontsteking: coritocsteroidzalf

Question 19

perifere spondylartritis

Answer 19

spondylartritis = verzamelnaam voor aandoeningen die mono- oligo- artritis geven / geassocieerd met HLA B-27 gen
(zoals ziekte v crohn, Colitis ulcerosa, psoriasis, reactieve artritis, m. bechterew)

Question 20

artritis psoriatica

Answer 20

= valt onder perifere spondylartritis

• 30-50 leeftijd
• grote gewrichten, asymmetrisch, DIP betrokkenheid

behandeling:
- methotrexaat (soms erbij nog sulfasalzide/hydroxychloroquine)
- TNF, of IL-17 blokkers, of JAK remmers

Question 21

reactieve artritis

Answer 21

= valt onder perifere spondylartritis

• bacteriële infecties helder in lichaam
  mogelijke verwekkers
• salmonella, shigella, campylobacter, c. difficile, chlamydia, gonorroe

symptomen;
- artritis onderste extremiteiten, entehsistis, catylitis, conjunctivitis, uretritis, prostatitis, cystitis, pericarditis

behandeling
- antibiotica onderliggend probleem

Question 22

uine

Question 23

jicht

Answer 23

ontsteking in reactie op uraatkristallen in gewrichten
(complement activatie door uraatkristallen lijdt tot de fagocytose van urine zuur, neutrofiel gaat in lysis, ontsteking)

symptomen:
- MTP1, PIP, voet, hand, enkels, knieën, polsen, elleboog

diagnose
- hoog BSE, CRP (tijdens aanval urinezuur: normaal/verlaagd)
- gewrichtspunctie uraatkristallen

jichtaanval behandeling:
- ijs, rust, NSAID, prednison, colchicine, intra-articulaire steroide

Question 24

pseudojicht

Answer 24

calciumpyrofosfaatkristallen in gewricht na stress, pre-existentie artrose

• DIP, pols, elleboog, knie, schouder

Question 25

artritis bij SLE

Answer 25

auto-immuunziektes met anti-nucleaire antistoffen (ANA’s), uv-gevoeligheid, immuuncomplexen van IgG en complement

• SLE vaker bij vrouwen dan bij mannen
• 85% jongere dan 55 jaar

kenmerkend; vlinderexantheem op/rond neus en lupus nefritis

Question 26

cellulitis orbitae

Answer 26

infectie rondom 1 oog & fors gezwollen oogleden

pre-peptaal:
- roodheid, zwelling, warmte, mogelijke ongevoeligheid ooglid (oog zelf niet aangedaan)
behandeling:
- AB en warme compressen

post-peptaal: (gevaarlijk)
- roodheid conjunctiva, proptosis oog, virusdaling, relatief afferente pupildefect, bewegingsbeperking
behandeling:
- chirurgische drainage van puspocket + AB

diagnose
- klinisch beeld, bloedonderzoek, kweken

Question 27

dacrocystitis

Answer 27

ontsteking van traanbuis
- oudere mensen

symptomen
- zwelling en pijn

ontstaan: obstructie traanafvoer, ophoping van traanvocht en bacterien

verwekkers
- s. aureus

behandeling;
- AB

Question 28

Uveitis

Answer 28

anterior uveitis (75%)
symptomen:
- pijn, fotofobie, soms verminderde visus
oorzaken
- HLA b27 (Bechterew), sarcoidose, juveniele idiomatische artritis, herpes, CMV

intermediaire uveitits (zeldzaam)
symptomen:
- inflammatie glasvocht, pars Plana en perifere retina
oorzaken
- sarcoidose, MS, ziekte v Lyme, jubella

posterior uveitis
sympromen
- pijnloos, fotofobie, verminderde visus
oorzaken
- zowel infectieus als niet-infectieus

panuveitis
oorzaak:
- sarcoidose, ziekte v behcet

behandeling
- oogdruppels (steroiden), injectie bij oog, oraal prednison

complicaties
- oogboldruk stijging, cataract

Question 29

conjunctivitis

Answer 29

(zeldzaam)

symptomen bacterieel: (80% bacterieel)
- roodheid, irritatie, oedeem, secretie
- unilateraal gaat na 1-2 dagen over bilateraal

symptomen viraal:
- roodheid, waterige soms bloederige secretie
- unilateraal gaat na 1-2 dagen over bilateraal

verwekker
- 80% bacteriële oorzaak (pus zichtbaar) s.aureus, str. pneumoniae, h.influenza
- viraal: entero- coxsackie, adenovirus

behandeling:
- meestal spontane resolutie na 7-14 dagen

Question 30

conjunctivitis

Answer 30

(zeldzaam)

symptomen bacterieel: (80% bacterieel)
- roodheid, irritatie, oedeem, secretie
- unilateraal gaat na 1-2 dagen over bilateraal

symptomen viraal:
- roodheid, waterige soms bloederige secretie
- unilateraal gaat na 1-2 dagen over bilateraal

verwekker
- 80% bacteriële oorzaak (pus zichtbaar) s.aureus, str. pneumoniae, h.influenza
- viraal: entero- coxsackie, adenovirus

behandeling:
- meestal spontane resolutie na 7-14 dagen

Question 31

reumatoide artritis

Answer 31

= symmetrische inflammatoire aandoening gewrichten

• vaker mannen dan vrouwen

symptomen
- langdurige ochtendstijfheid
- kleine hand-/voetgewrichten, schouder, elleboog, heup, knie

diagnose
- hoog bezinking en CRP
- reumafactor (IgM antistof tegen Fc-gedeelte IgG) 55-70% patiënten heeft deze
- ACPA/anti-CCP: gecitrullineerde eiwitten 50-65% patenten

**specificiteit en sensitiviteit ACPA hoger dan RF

behandeling
- conservatief: medicatie, corticoiden inspuiting, fysiotherapie
- chirurgisch; synovectomie, peesreconstructie, artrose, decompressie zenuwen
LET OP: intubatie bij 35% instabiliteit antlanis-axis

pathologie:
- synovitis, vorming pannus, aantasting kraakbeen, aantasting bot/ligament
- osteoporose bosuiteinden, cystevorming, oksalen collaps, VALGUSSTAND knie

Question 32

fibromyalgie

Answer 32

chronisch pijn syndroom

diagnose
- geen specifieke laboratorium test
- WPI (widespread pain index)
- SSS (symptom severity scale)

behandeling
- verlichten symptomen, verbeteren kwaliteit van leven, beheersen klachten lange termijn
- fysiotherapeut, erotherapeut, pijnstilling (NSAID), cognitieve therapie

Question 33

allergie

Answer 33

IgE type 1 overgevoeligheidsreactie (<2uur)

symptomen per systeem
- maagdarm: misselijkheid, buikpijn, braken, diarree
- huid; urticaria, oedeem
- ogen: jeuk, roodheid, tranen, zwelling
- bovenste/ onderste luchtwegen; loopneus, verstopte neus, jeuk neus, niezen, benauwd, piepen, hoesten, stridor
- anafylaxie

diagnose
- skin prick test, immunocap of dubbelblind placebo controlled food challenge

Question 34

anafylaxie schaal van muller

Answer 34

graad 1; gegeneraliseerde jeuk, urticaria en/of erytheem

graad 2; graad 1+ gerealiseerd oedeem, misselijkheid, braken, licht gevoel, buikpijn, diarree, drukkend gevoel borst

graad 3; graad 2 + stridor, dysfagie, heesheid, onduidelijke spraak, dyspneu

graad 4: graad 3 + cyanose, hypotensie, collaps, incontinentie, bewusteloosheid, hartritmestoornis

behandeling
- acuut: adrenaline auto-injector
- immunotherapie (5 jaar)

Question 35

syfilis

Answer 35

lues
= bacterie terponema pallidum
60% overdracht via seksueel contact

risico
- homoseks, prostitutie, HIV
- actieve ziekte tijdens zwangerschap is gevaarlijk voor kindje

stadia
1: pijnloos ulcus met lymfadenopathie op penis of vagina (binnen enkele uren verspreid bacterie zich door lichaam). binnen 4-6 weken geneest ulcus vanzelf
- waarschuwen: alle partners van afgelopen 3 maanden
2: 6 weken tot 12 maanden zit bacterie in elk orgaan, zowel bloed als slijmvliezen zijn besmettelijk
- waarschuwen: parters afgelopen 6 maanden
latente fase: kan 2-30 daarna overgaan in fase 3

diagnostiek
- PCR ulcus, ELISA EIA (treponemale antistoffen), non-treponemale test (VDRL/RPR) (als >1:8 suggestief voor ziekte actief)
= pas positieve syfilis als er ook treponemale antistoffen zijn (EIA, TPPA, TPHA)

behandeling
- penicilline (stadium bepaalt duur behandeling)

Question 36

Hepatitis E

Answer 36

ontsteking van de lever die veroorzaakt wordt door het hepatitis E virus
- gezonde mensen geklaard voor symptomen zal geven en dus geen ziekte verschijnselen

besmetting
- via vlees en ontlasting van varken/ wilde dieren

! transplantatie Patienten mogen geen eten met varkenslever erin !!

symptomen
- vermoeidheid, lichte koorts, pijn in de buik, icterus, donkere urine, ontkleurde ontlasting
- ziekteduur 1-4 weken

behandeling
- meestal niet nodig
- soms ribavirine geven (virusremmer)

Question 37

urineweginfectie

Answer 37

hoge uwi > infectie in nieren > pyelonefritis
lage uwi > cystitis (blaasinfectie)

• vaker bij vrouwen 15-24 jaar en >60 jaar
  verwekker
• E.coli, enterokokken, klebsiellasoorten, proteussoorten

symptomen cystitis
- dysurie (pijnlijk/branderig), pollkisurie (kleine hoeveelheden), toegenomen mictiefrequentie, hematurie, pijn in rug of onderbuik

lichamelijk onderzoek
- alleen bij tekenen weefselinvasie (flankpijn, retentieblaas, peritoneale prikkeling, dehydratie, shock)

aanvullend onderzoek
- alleen bij zwangere vrouwen, ouderen, verblijfskatheter

diagnostiek
- dipstick, nat preparaat, geautomatiseerd sediment
- kweek indicaties: gecompliceerde uwi, falen empirische behandeling, uwi bij profylaxe en kinderen < 12 jaar (pos als >10^5 micro organismen/ml)

behandeling
- afwachten
- nitrofurantoine (5 dagen)
- fosfomycin of trimetroprim
- gecompliceerde uwi (zwanger/teken weefselinvasie): ciprofloxacine, daarna augmentin, daarna cotrimoxazol

profylaxe: >3 ongecompliceerde uwi binnen 1 jaar
- 6-12 maanden AB, cranberrytabletten, vitamine C of antioxidanten

Question 38

urosepsis

Answer 38

complicatie van niet of slecht behandelde urineweginfectie

criteria sepsis (alle 4 voldoen)
- koorts boven 38,5 of hypothermie onder 36
- tachycardie >90/min
- leukocytose >12x10^9/L
- tachypneu >20/min

behandeling
- augmentin + eenmalig gentamicine iv of tweede generatie cefalosporine iv + eenmalig gentamicine iv of derde generatie cefalosporine iv
- duur 10-14 dagen

Question 39

MRSA bacterie

Answer 39

resistente variant van s.aureus voor beta-lacatam antibiotica
- je kan het dragen zonder ziek zijn
- komt voor in huid, neus, keel, darmen, urine
- tijdelijk: gaat vanzelf weer weg
- besmetting door huidcontact: soms via huidschilfers of niezen

• alleen gemeld als besmetting buiten ziekenhuis heeft plaatsgevonden

behandeling
- vacomycine (iv) = glycopeptide Ab die ook ingrijpt op celwandsynthese (wel nefro- en ototoxisch

maatregelen
- apart verpleegd en behandeld

mensen testen als
- kort voor opname in buitenland in ziekenhuis geweest
- contact met bedrijfsmatig gehouden leven varkens/vleeskalveren/vleeskuikens
- woont op bedrijf waar deze dieren gehouden worden

Question 40

malaria

Answer 40

symptomen
- vermoeidheid, hoofdpijn, verminderde eetlust, misselijkheid, lage rugpijn, gewrichtspijn, diaree

plasmodium falciparum variant: ernstiger vanwege infectie van verschillende soorten rode bloedcellen
behandeling
- malarone of mefloquine

diagnose
- dikke druppel preparaat of antigeensneltest

behandeling
- chloroquine

Question 41

dengue

Answer 41

enekelstrengs RNA virus behoort to flavivirus geslacht (repliceert voornamelijk in monocyten)

symptomen
- koorts, hoofdpijn (retro-orbitaal), spierpijn, gewrichtspijn, huiduitslag, misselijkheid, diarree, buikpijn, leukopenie, lymfadenitis, trombopenie, braken

verschijningsvormen dengue
- aspecifiek koortsend, dengue hemorrhagic lever, dengue shock syndrome

diagnose
- symptomen, reisgeschiedenis, lab: leukopenie, trombocytopenie, positieve tourniqettest

behandeling
- ondersteuning symptomen

!! ernstiger bij mensen die al eens eerder dengue hebben gehad, antilichaam reactie vertraagd !!!

Question 42

tyfus

Answer 42

salmonella thyphi
koorts, buikpijn, constipatie

Question 43

leptospirose

Answer 43

stilstaand water
koorts, rash, spierpijn

Question 44

rickettsiose

Answer 44

koorts, rash, gewrichtspijn, spierpijn, hoofdpijn, tekenbeten (azie)

Question 45

chikungunya

Answer 45

muggen
koorts, rash, gewrichtspijn, hoofdpijn

Question 46

zika-virus infectie

Answer 46

muggen
koorts, cash, conjuctivitis, gewrichtspijn

Question 47

osteomyelitis

Answer 47

micro-organismen vormen vaak biofilm

symptomen
- koorts, verhoogd BSE, CRP, leukocytose met linksverschuiving, lokale pijn, hotspots op skeletscintigrafie, later lokale infectie verschijnselen, eerste 2 weken geen afwijkingen op conventionele rontgenfoto

diagnose
- bloedkweken of diepe kweken
- meestal s.aureus

behandeling
- breedspectrum AB bij onbekende verwekker
- langdurige behandeling (3 maanden, eerste weken iv daarna oraal ciprofloxacine)
- chirurgisch als: abces, fistelvorming, sekwester vorming

Question 48

patient met transplantaat minder dan 5 maanden geleden wordt ziek

Answer 48

reactieve latente infectie
virus
- BK, CMV, EBV, Hep B/C, HSV, VZV
parasitair
- leishmanis, strongyloides, toxoplasma
intracellulaire bacterie
- listeria, nocardia, mycoplasma tuberculosis

opportunistische infectie
- PJP (Pneumocystis jirovecii pneumonia), adenovirus

Question 49

CMV

Answer 49

symptomen
- koorts, spierpijn, gewrichtspijn, beenmergsupressie

CMV-ziekte
- hepatitis, colitis, retinitis, pneumonitis

bloedafwijkingen
- trombopenie, stijging leverwaarden, CRP

behandeling
valganciclovir

Question 50

PJP

Answer 50

pneumocystitis jirovecii pneumonia

bij patiënten met HIV/AIDS (CD4 <200) > verminderde t-cel functie

symptomen (sluipend)
- droge hoest, progressieve kortademigheid
- patient oogt niet zo ziek, maar hele lage saturatie
- vlindervormige infiltraten X-thorax

behandeling
- cotrimoxazol

complicatie
- pneumothorax

Question 51

reumatoide artritis

Answer 51

• vaker vrouwen, 6-7 jaar kortere levensverwachting

symptomen
- langdurige achtenstijfheid, kleine hand/voet gewrichten, schouder, elleboog, heup, knie
- synovitis, vorming pannus, aantasting kraakbeen, aantasting bot, aantasting ligament

behandeling
conservatief
- medicatie, corticosteroïden, spalken, silverringsplinten, schoenaanpassing, fysio
operatie
- synoviectomie, persreconstructie, artrodese, decompressie zenuwenen

Question 52

epifysiolitis capitis femoris

Answer 52

= afglijden epifyse ten opzichte metafyse

• meest voorkomende adolescente heupaandoening
• vaak bij jongens tussen 10-17 (met overgewicht of vertraagde pubertijd)

acute SCFE: door trauma
chronische SCFE: klinisch beeld vaag: pijn bij lopen, wisselende pijnklachten heup of knie en progressief beenlengteverschil

instabiel
- zeer pijnlijk, nauwelijks te onderzoeken
- niet belastbaar

stabiel
- belastbaar
- beenlengteverschil, endorotatie beperking, ecorotatie verruiming

*** bij flexie heup neiging tot abdiceren en exporteren > teken van drehman

behandeling
- operatief (fixatie met 2 schroeven)

Question 53

juveniele idiomatische artritis

Answer 53

= reuma bij een kind voor 16e verjaardag
- vaker bij meisjes dan bij jongens

symptomen
- artritis meer dan 6 weken zonder bekende oorzaak
- pijn en stijfheid gewrichten, warm, pijnlijk en gezwollen

diagnose
- ontsteking gewricht (synovitis), en hydropa

behandeling
- corticosteroïden
- DMARDS