I: Geneesmiddelenallergie Flashcards
Bij welke 3 geneesmiddelen reacties moet het geneesmiddel acuut gestopt worden?
- Anafylaxie (immunologisch/niet-immunologisch)
- Trombocytopenie/hemolytische anemie
- Ernstige huidreacties (SCAR, SJS, TEN)
Juist of onjuist: anafylaxie is een type II overgevoeligheidsreactie
Onjuist. Anafylaxie is een type I (IgE gemedieerde) overgevoeligheidsreactie (bij herhaalde blootstelling).
- Kan zowel immunologisch als niet-immunologisch zijn van aard
Welke middelen zijn het meest frequent verantwoordelijk voor het ontstaan van anafylactische/anafylactoïde reacties (x3)?
B-lactam AB, NSAIDs en spierverslappers (anesthesie)
Wat zijn risicofactoren voor het ontwikkelen van anafylactische reactie (x3)?
Frequente blootstelling, immuun activatie (chronische virale infectie) en astma/atopie (heftiger beloop)
Wat zijn de belangrijkste preventieve maatregelen tegen anafylactische reacties (x2)?
Rationeel voorschrijven & controleren op aanwezigheid voor allergie
Juist of onjuist: Bij elke anafylactische reactie moet adrenaline worden toegediend
Onjuist. Alleen indien er sprake is van een ernstige anafylactische reactie (circulatie problemen, bronchospasme, luchtwegproblematiek) adrenaline toedienen. Bij milde reacties slecht antihistaminica + corticosteroïden
Wat is de eerste stap in de behandeling van een anafylactische reactie?
Stap 1: STOPPEN verdacht geneesmiddel (& vervangen door chemisch niet verwant geneesmiddel)
Wat is de tweede stap in de behandeling van een anafylactische reactie?
a) Adrenaline 0.5 i.m.
b) Clementine (antihistaminicum) 2mg i.v.
c) dexamethason 8mg i.v.
d) bij (verdenking) bronchospasme salbutamol 5mg vernevelen
Wat is het verschil (x2) tussen een anafylactische en een anafylactoïde reactie?
Een anafylactoïde reactie wordt niet veroorzaakt door specifieke herkenning van een antigeen door cellen van het immuunsysteem. Kunnen optreden bij eerste toediening.
Juist of onjuist: anafylactische reacties ontstaan na eerste blootstelling binnen 2 uur nadat een middel is toegediend
- Na hoe lang is de anafylactische reactie manifest bij herhaalde blootstelling?
Onjuist. Anafylactische reacties ontstaan pas nadat sensibilisatie is opgetreden. Worden bij eerste blootstelling pas manifest na 7-21 dagen na start van het geneesmiddel.
- Bij herhaalde blootstelling allergische reactie na enkele minuten (type I, IgE gemedieerd) of na enkele dagen (type IV T-lymfocyt gemedieerd)
Welke middelen kunnen anafylactoïde reacties veroorzaken?
- Zijn deze reacties onafhankelijk van dosis?
Opiaten (interactie mestcelmembraan waardoor histamine uitgifte) en acetylsalicylzuur/ NSAIDs
- Nee. Deze reacties zij dosisafhankelijk.
De symptomen jeuk, erytheem en utricaria behoren tot graad (..) anafylactische reactie
Graad I
Gastro-intestinale klachten (nausea, buikkrampen en diarree) behoren tot graad (..) anafylactische reactie
Graad II
Pulmonale klachten (stridor, dysfagie heesheid, dyspnoe) behoren tot graad (..) anafylactische reactie
Graad III
Circulatoire klachten (cyanose, hypotensie, collaps, bewusteloosheid, incontinentie, ernstige hartritmestoornis) behoren tot graad (..) anafylactische reactie
Graad IV
Welke geneesmiddelen zijn meest frequent verantwoordelijk voor het veroorzaken van trombocytopenie / hemolytische anemie?
B-lactam AB (hemolytische anemie), heparines (trombocytopenie)
Wat zijn de 3 risicofactoren voor medicatie geïnduceerde trombocytopenie/ hemolytische anemie?
Frequente blootstelling, immuun activatie (chronische virale injecties) en astma/atopie (heftige beloop)
Wat zijn de 2 maatregelen ter preventie medicatie geïnduceerde trombocytopenie/ hemolytische anemie?
Rationeel voorschrijven & controleren op allergie
Waaruit bestaat behandeling bij een medicatie geïnduceerde trombocytopenie/ hemolytische anemie?
STOPPEN verdacht geneesmidden (&vervangen door chemisch niet verwant geneesmiddel)
(trombocyten) Transfusie
Wat is een relatief weinig voorkomende, maar gevreesde complicatie van heparine?
Heparine geïnduceerde trombopenie (HIT, zowel niet-immuun gemedieerd/ type I als wel-immuungemedieerd/ type II)
(binding antistof tegen plaatjes factor 4 van trombocyt > krachtige plaatjesactivatie > verbuik trombocyten > trombocytopenie met in veel gevallen ernstige arteriële en veneuze (paradoxale) trombose
Juist of onjuist: HIT komt evenveel voor bij gebruik van LWMH als ongefractioneerde heparine
Onjuist. HIT komt vaker voor bij gebruik van ongefractioneerde heparine
Wat zijn maatregelen ter preventie van HIT?
Bij heparinegebruik 1x wekelijks trombocytengetal controleren
Juist of onjuist: Bij HIT type II zakt het trombocytengetal lager dan bij HIT type I
Juist.
Juist of onjuist: De behandeling van HIT type I/II bestaat uit het staken van heparine.
Onjuist. Bij HIT type I kan je de heparine continueren.
Bij welke geneesmiddelen wordt er vaak een huidafwijking als bijwerking gezien?
Allopurinol, cefalosporinen, penicillinen, carbamazepine
Wat is de meest voorkomende soort geneesmiddeleneruptie?
Maculopapuleuze eruptie
- Vooral bij penicilline, carbamazepine, allopurinol
Juist of onjuist: als een patiënt urticaria ontwikkelt, kan je met zekerheid zeggen at het een IgE-gemedieerde, allergische reactie betreft
Onjuist. Kan zowel allergische als niet-allergische reactie betreffen.
Wat is het verschil tussen syndroom van Stevens-Johnson (SJS) en toxische epidermale necrose (TEN)?
Bij SJS in <10% van het lichaamsoppervlak aangedaan
- Wanneer >30% van het huidoppervlak is aangedaan spreekt met van TEN (klinisch beeld is vergelijkbaar met ernstige brandwonden).
- Zowel TEN als SJS gekarakteriseerd door necrolyse van slijmvlies en huid.
Juist of onjuist: Bij SJS en TEN is de patiënt niet ziek, het is enkel een huidafwijking.
Onjuist. De patient is wel ziek, vaak prodromaal stadium met koorts en algehele malaise.
Welke middelen zijn meestal verantwoordelijk voor het ontstaan van TEN/ SJS?
Verschillende antibiotica, carbamazepine en allopurinol
Wat zijn de 3 risicofactoren voor ontwikkelen SJS/TEN?
Frequente blootstelling, immuun activatie (chronische virale injecties) en astma/atopie (heftige beloop)
Wat zijn 2 maatregelen ter preventie van SJS/TEN?
Rationeel voorschrijven & controleren op aanwezigheid van allergie.
Wat is de behandeling van SJS/TEN?
STOP behandeling.
Pijnbestrijding, infectiebestrijding en bij >30% lichaamsoppervlak aangedaan, voorverwijzing naar brandwondencentrum
Hoeveel procent van S. aureus is in NL penicillineresistent?
80-90%
De behandeling van ongecompliceerde cystitis is anders voor mannen dan voor vrouwen. Waar ligt het verschil?
Behandelduur
